وزارت علوم،تحقیقات و فناوری مجتمع آموزش عالی تربت جام گروه مهندسی آب

1. عنوان تحقیق:لپااستاد:آقای دکتر میرزاییگردآورندگان:آقایان محمد صادق راد و علی عابدینیمسال دوم 92-93 وزارت علوم،تحقیقات و فناوری مجتمع آموزش عالی تربت جام گروه مهندسی آب Low Energy Precision Application (LEPA(

3. سيستم آبياري باراني با مصرف انرژي كم ( لپا) يكي از مشكلات سيستمهاي موجود آبياري تحت فشار، مصرف مقدار زياد انرژي در آنهاست، در حال حاضر روند توسعه سيستمهاي معمولي آبياري باراني در حال كاهش بوده و جاي آنها را به تدريج سيستمهاي آبياري قطره اي، آبياري سطحي مكانيزه و يا سيستمهاي آبياري باراني با مصرف انرژي كم موسوم به لپا صورت مي گيرند. -در اواخر دهه 1970 ميلادي مفهوم جديدي از آبياري باراني در ايالت تكزاش آمريكا ارائه گرديد كه هدف آن صرفه جويي در آب و انرژي در سيستمهاي آبياري تحت فشار بود. اين سيستمها به نام سيستمهاي دقيق پخش آب با انرژي كم يا به اختصار لپا ( Low Energy Precision Application) ياLEPA ناميده شد.

4. مفهوم اين تكنولوژي جديد آن بود كه از تمام منابع آب حتي بارندگي استفاده شده،تلفات تبخير به حداقل برسد و آب به جاي اينكه در هوا پخش شود در داخل پوشش گياهي و نزديك به سطح باشد تا از تلفات تبخير و بادبردگي جلوگيري شده و هزينه پمپاژ نيزكاهش يابد. -لپا یکی از فن آوری های بسیاری است که می تواند به سیستم های آبیاری بارانی از نوع عقربهای اعمال می شود. -روش لپا در اكثر سيستمهاي آبياري تحت فشار قابل پياده كردن است. مثلا در سنترپيوت لوله هاي عصائي شكل از لاترال به سمت پايين كشيده ميشود و با نصب سرآبپاش هاي كم فشار آب در ارتفاع پايين تري ريزش مي كند.

5. روشسیستم محور مرکزی لپا(The Low Energy Precision Application (LEPA) center pivot system ) این سیستم روش موثرتری از آبیاری نسبت به روش های قدیمی تر آبیاری محور مرکزی است که تاثیر آبیاری را از 60% به بیش از 90% ارتقا می دهد. • -این افزایش بهره وری یکی به دلیل کاهش استفاده از برق است و مهم تر از آن اینکه آب، مستقیما به کار برده شده و روی گیاهان آب پاشی در هوا انجام نمی شود.

6. -این سیستم نیز از یک لوله مرکزی تشکیل شده ولی به جای آب پاش های بسیار قوی، • لوله ها از لوله مرکزی آویزان شده اند و زیر هر لوله و در نزدیکی سطح زمین، • نازلی موجود است که آب را مستقیما روی گیاهان می پاشد(اسپری می کند). • - با این روش، مقدار کمتری آب در مقایسه با روش های آب پاشی قدیمی، از طریق تبخیر هدر می رود و بیش از 90% آب توسط گیاه • ستفاده شده و همچنین برق کمتری نیاز است

8. آبپاش چهار حالته -  لپا • اين آبپاش با 4 نوع حالت پاشش متفاوت يكي از پر كاربردترين آبپاش هاي دنيا به شمار مي رود. • چون آبپاش لپا به صورت يكي در ميان در فاروها قرار مي گيرد ، 50% كمتر سطح خاك را خيس كرده و صرفه جويي زيادي در مصرف آب صورت مي گيرد. • در آبياري با آب هاي با كيفيت پايين ، به دليل پاشش آب به داخل شيارهاي بين گياهان و خشك باقي ماندن شاخ و برگ گياه مانع از آسيب رساندن به محصول مي شود.

9. پاشش آب نزديك به سطح خاك و يا بر روي آن صورت گرفته كه تبخير را به حداقل مي رساند • و بادبردگي كه سبب از دست دادن مقدار زيادي آب و عدم يكنواختي توزيع مي گردد را حذف مي كند كه در نتيجه باعث افزايش راندمان مي گردد. • آبپاش چهار حالته در درجه اول براي زمين هاي نسبتا مسطح كاربرد دارد و تا شيب حداكثر يك درجه توصيه مي شود. • با قرار گرفنت سر آبپاش در مركز شيار و كاشت دايره اي ، رواناب به طور چشمگيري كاهش مي يابد. • با حفر گودال هاي كوچك طولي حوضچه هاي ذخيره آب ايجاد مي گردد كه موجب نگهداشتن آب آبياري و باران شده و از ايجاد رواناب جلوگيري كرده و به نفوذپذيري بهبود مي بخشد.

10. حالت لپاي 1و2 : آب به آرامي و مستقيم وارد شيار شده و به جلوگيري از فرسايش خاك كمك مي كند، براي پيش آبياري و قبل از كاشت وآبياري با آب هاي شور بسيار مناسب است و همچنين اين حالت شاخ و برگ گياه را خشك نگاه مي دارد.

11. حالت شيم آبياري : • از آنجائيكه جذب برخي از كودها و سم ها از طريق شاخ و برگ گياهان انجام مي گيرد، لذا توانايي پاشش به سمت بال بسيار مناسب خواهد بود و همچنين روشي بسيار موثر براي دور نگه داشتن حشرات و آفات از سطح شاخ و برگ گياه مي باشد. • در دو مدل: يكي براي محصولات پا بلند با زاويه پاشش 58 درجه به سمت بالا و ديگري مناسب محصولات پا كوتاه با زاويه پاشش 15 تا 30 درجه موجود است. • حالت آبياري معمولي :كل سطح خاك را خيس كرده و براي جوانه زدن محصول، آبياري محصولات بذر دار متراكم و برخي سمپاشي ها مناسب است.

14. مزایای سیستم آبیاری لپا -ريزش نكردن آب بر روي برگ‌هاي گياهان و جلوگيري از سوختگي برگ‌ها، كم شدن ميزان تبخير آب در مزارع بعد از آبياري ، دسترسي آسان و مطلوب گياه به آب به خاطر ريزش آب در پاي گياه و امكان استفاده از كود در زمان آبياري به دليل قرار گرفتن آب در پاي گياه از مزاياي استفاده از اين آبپاش است. در آبياري باآب شور مي تواند محصولات را بامقداري دقيق آبياري كند و از آبدهي بيش از اندازه رواناب جلوگيري نموده و صدماتي را كه معمولاً در آبياري باآب شور به برگ وارد مي آيد به حداقل برساند-

15. معایب بايد خاطر نشان كرد كه اين سيستم شيوه اي نوين و پر هزينه بوده و بايستي توسعه بيشتري يابد تا از لحاظ هزينه كاهش و از لحاظ استفاده آسانتر گردد. بدين ترتيب كشاورزان بيشتري قادر خواهند بود تا از اين سيستم آبياري بهره برداري كنند.

16. نکات قابل توجه در مناطقي كه آبياري شياري در آنجا رواج دارد بايد به منظور بهبود توزيع آب در خاك و كاهش رواناب طول شيارها را كاهش داد. در بعضي موارد مي توان شيوة آبياري ناپيوسته (سرج ) را براي بهبود يكنواختي آبياري در شيارهاي هموار به كار برد. در مورد محصولات درختي ميتوان از يك سيستم باآبفشانهاي كم فشار براي انجام كنترل بسيار خوب به حداقل رساند فشار و نياز به فيلترهاي گران قيمت سود جست

17. چند فیلم از انواع آبپاش

22. منابع: انجمن دانشجویان ایران بانک تخصصی اطلاعات مهندسی آب http://www.westgov.org http://water.usgs.gov http://www.agr.gc.ca کتاب طراحی سیستم های آبیاری دکتر امین علیزاده ج2 و منابع اینترنتی