Tussen leiden en volgen ligt het avontuur Coachen op het praktijkonderwijs

1. Tussen leiden en volgen ligt het avontuurCoachen op het praktijkonderwijs Presentatie Masterclass 1 ‘Signaleren & Analyseren Marjo Rengers

3. Aanleiding artikel en presentatie • Er zijn grote veranderingen gaande op het praktijkonderwijs in het algemeen en op de school voor praktijkonderwijs waar ik werk in het bijzonder. • Mijn taak als ontwikkelaar: veranderingen en vernieuwingen signaleren, initiëren en implementeren in samenwerking met het team. • Het signaal: de docent heeft meer coachende vaardigheden nodig om pedagogisch en didactisch wendbaar te zijn in het contact met de leerling. • Ontwikkeling : van de rol van kennisoverdrager naar de rol van coach. • Doel: heroverwegen en herdefiniëren van de rol van de docent praktijkonderwijs.

4. Probleemstelling en onderzoek • Probleemstelling: hoe kunnen we op het praktijkonderwijs komen tot een eenduidig coachmodel waarin de gewenste attitude herkenbaar en toepasbaar is weergegeven. • Literatuuronderzoek waarbij diverse maatschappijvisies zijn bestudeerd aan de hand van onderzoeksvragen. • Kwalitatief vergelijkend onderzoek; aangevuld met relevante informatie uit artikelen en bronnen uit de vakliteratuur gericht op onderwijs, zorg en jeugdcultuur.

5. Onderzoeksvragen • Hoe kan coaching in de toekomst op het praktijkonderwijs ingezet worden ter bevordering van het verander- en zelfregulerend vermogen van coaches en leerlingen. • Welke attitude is gewenst bij de coach praktijkonderwijs en hoe kan het verandervermogen van coaches en leerlingen worden aangesproken. • Hoe geven we herkenbaar vorm en context aan een nieuw coachmodel.

6. Zoekwoorden • Verandervermogen • Context , leeromgeving • Selfregulation • Teachers and guiding • Guide and teachers • Coaching and selfregulation • Selfregulation in schools • Coaching and teaching • Leiden en volgen • Coaching, gidsen • Mentor, tutor • Onderwijs en zorg • Docent als coach, gids • Gids, guide, expeditie • Onderwijs en coaching • Zelfregulering

7. Vindplaatsen • Hanze UniverSE, PiCarta, Google, Scholar - tijdens de workshop. • Weinig in het Engels te vinden over teaching and selfregulation • Actuele berichtgeving media/kranten gevolgd. • Verplichte literatuur gekoppeld aan onderwerp. • Presentaties van de werkgroepen was zeer bruikbaar. • Keuze voor eén toepasbare hoofdtheorie, te weten Grondslagen van veranderen (Donkers 2008). • Onderzoeksvragen gekoppeld aan driewereldenmodel. • Vergelijkend onderzoek a.d.h.v. Kunneman, Rothfusz en Wolters. • De diverse artikelen volgens het driewereldenmodel geselecteerd. • Daarna een kritische selectie gemaakt en de onderdelen tot een logisch en leesbaar geheel samengevoegd. • Conclusie en discussie gekoppeld aan de inleiding en onderzoeksvragen.

8. Beantwoording onderzoeksvraag • De coach als ‘gids’ is het meest herkenbaar voor leerling en coach op het praktijkonderwijs. • De leerling is de centrale veranderaar in dit avontuur en in dit proces. • De gids heeft specifieke vaardigheden en gerichte scholing voor deze vorm van coaching nodig. • Voor een herkenbare context waarin coach en leerling hun verander- en zelfregulerend vermogen kunnen laten zien is duurzame investering in een rijke leeromgeving nodig. • De condities daarvoor liggen bij het faciliteren van dialogisch werken en het vergroten van de handelingsruimte voor professionals.

9. Toekomstperspectief • Er moet aandacht zijn voor het beperkte inzicht in zelfregulerend vermogen van de doelgroep; de kritische factor in dit proces is de coach. • Het is nodig met elkaar een gezamenlijk bewustwordingsproces aan te gaan met betrekking tot de hechtings- en beginselenmoraal (Rothfusz, 2012) bij het coachen. • De kernkwaliteiten die de coach moet bezitten in kaart brengen en vervolgens werken vanuit een eenduidige visie. • De financiering van settingen, veranderingen en processen is en blijft een onzekere factor. • De uitdaging is om vanaf de werkvloer te komen tot cocreaties (Kunneman, 2005) waar financiering niet voorwaardelijk is.

10. Mens- en maatschappijbeelden • Uitgaan van de humanistische mens- en maatschappijvisie. • Behoefte aan zelfverwezenlijking: uitgaan van de drijvende kracht die in elk persoon aanwezig is. • Iedereen is individueel verantwoordelijk voor zijn eigen leven. • Een ieder wil eigen keuzes maken, eigen beslissingen nemen en eigen richting bepalen. • De docent en de leerling staan in dit geheel centraal met respect voor de eigen vrijheid en verantwoordelijkheid.

11. Professionele groei • Tijdens het onderzoek komt een ethisch dilemma naar voren met betrekking tot het coachniveau dat gewenst is voor deze leerlingen. • Coachen vanuit de omgeving en de leefwereld (Kunneman, 2005); uitgaande van de hechtingsmoraal (Rothfusz, 2012). • Coachen op waarden; uitgaande van de systeemwereld (Kunneman, 2005) en de beginselenmoraal (Rothfusz, 2012). • Dit thema/dit artikel kan een vliegwiel zijn voor het verder ontwikkelen van een nieuwe visie en missie voor het praktijkonderwijs. Hierdoor kan ik als professional verder groeien in het proces als onderwijsontwikkelaar, initiator en teamcoach.

12. Voornemens • Dit artikel aan sleutelfiguren laten lezen en bespreken. • PPT in het team presenteren in het kader van beeldvorming en draagvlak. • Studiemiddag beeldvorming organiseren: welk niveau van coaching hebben onze leerlingen nodig. • In kaart brengen profiel en vaardigheden van de coach als gids door de ontwikkelaar. • Gerichte scholing organiseren vanuit Good-practice in het team (werkgroep). • LaoTse (Chinees filosoof uit de zesde eeuw) wist het al: ‘een pad ontstaat door erover te lopen’

14. Artikel Trouw • http://www.trouw.nl/tr/nl/4556/Onderwijs/article/detail/3351974/2012/11/22/Praten-met-leerlingen-dat-voorkomt-schooluitval.dhtml