Reakcje rodziny na kryzys spowodowany chorobą psychiczną

1. Reakcje rodziny na kryzys spowodowany chorobą psychiczną Aleksander BeszłejKatedra i Klinika Psychiatrii AM we Wrocławiu

2. Definicja kryzysu (według Geralda Caplana amerykańskiego psychiatry jednego z twórców interwencji kryzysowej) Kryzys to sytuacja, która powstaje wtedy, gdy jakaś osoba (rodzina) na drodze do osiągania ważnych celów życiowych napotyka przeszkody i nie jest w stanie tych przeszkód przezwyciężyć za pomocą dotychczasowych metod rozwiązywania problemów; kryzys powoduje, iż osoba (rodzina) traci równowagę w jakiej się znajduje i może wejść w stan dezorganizacji

3. Czy choroba psychiczna członka rodziny prowadzi zwykle do destabilizacji rodziny ? • NIE!!! - zazwyczaj członkowie rodziny są gotowi do niesienia pomocy osobie chorej • Obecność bliskich, życzliwych osób, które towarzyszą w trudnej sytuacji i na różne sposoby pomagają daje poczucie bezpieczeństwa, wsparcia (Minuchin) • Rodzina stara się zdobywać informacje z wiarygodnych źródeł (lekarze, terapeuci) np. jak dbać o pacjenta i współpracować przy danym schorzeniu. • Wsparcie ze strony innych wzmacnia zdrowie chorego i pomaga mobilizować się do terapii

4. Cele rodziny dotkniętej kryzysem • ujawnienie, identyfikacja problemu w oparciu o pomoc specjalistyczną • rozpoznanie ewentualnych zagrożeń i zapewnienie bezpieczeństwa członkom rodziny, • identyfikacja i mobilizacja zasobów własnych rodziny, • akceptacja nieuniknionych, dokonujących się zmian chorobowych • wytrwałość i wsparcie w przewlekłym procesie terapeutycznym • Na podstawie Grodecka J, Kałucka R, Sarzała K, Żukiewicz A, Standard interwencji kryzysowej. Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej” Europejskiego Funduszu Społecznego 2011

5. Nieadaptacyjne reakcje rodziny • Zaprzeczanie istnienia choroby • Poczucie ”wszechmocy” – omnipotencji • Nadodpowiedzialność, nadopiekuńczość wobec chorego • Bezradność • Poczucie żalu • Poczucie winy • Rozpacz

6. „Manifest Kandela” w oparciu o wiedzę Neuroscience2012 • Wszystkie zaburzenia psychiczne i zachowania mają odzwierciedlenie w czynności mózgu (deficyt czynnościowy i/lub strukturalny) • Czynniki genetyczne mają znaczenie w determinacji czynności umysłu, zaburzeniach psychicznych i zachowania • Czynniki zewnętrzne biopsychospołeczne mogą modyfikować ekspresję genów • Zmiany w ekspresji genów pod wpływem tych czynników powodują modyfikację połączeń synaptycznych; ma to związek z powstawaniem zaburzeń psychicznych • EricKandel . A New Intellectual Framework for Psychiatry. American Journal of Psychiatry. 1998

8. „Manifest Kandela” w oparciu o wiedzę Neuroscience 2012 • Leczenie biologiczne, leki psychotropowe mogą modyfikować, usprawniać funkcjonowanie deficytowych obwodów, struktur • Psychoterapia może powodować zmiany OUN przez wpływ na procesy fizjologiczne i może modyfikować strukturę mózgu

9. Utrata i odbudowa neuronu psychotycznezne

10. Konstruktywne reakcje rodziny • Akceptacja faktu istnienia choroby jako wyzwania, trudności, z którymi trzeba nauczyć się postępować • Akceptacja własnych ograniczeń i potrzeby korzystania z pomocy specjalistycznej • Radzenie sobie ze smutkiem i zmęczeniem wynikającym z opieki nad chorym członkiem rodziny min poprzez kontynuowanie dawnych zainteresowań i kontaktów towarzyskich. Wypoczęci i bardziej pogodni członkowie rodziny będą efektywniej wspierali chorego • Otwarcie się na udział w różnego typu organizacjach wsparcia, gdzie członkowie służą sobie wzajemnym wsparciem emocjonalnym, wymieniają swoje doświadczenia, a otwartość i życzliwość pozwala na przełamanie izolacji społecznej oraz dodaje sił • na podstawie min :De Barbaro B., Zawadzka K., „Możesz pomóc”, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1992J. Lasota „Postawy osób przewlekle chorych”, nr 5(95)2004

11. Dziękuję firmie SanofiAventisza wyrażenie zgody na użycie w prezentacji rycin z książki Stephena Stahla „Podstawy Psychofarmakologii” Via Medica 2009