Stan wojenny

1. Stan wojenny

2. Wystąpienie gen. Jaruzelskiego 13 grudnia 1981 roku w niedzielę o godzinie 6.00 gen. Wojciech Jaruzelski oznajmił w przemówieniu, które było transmitowane przez radio i telewizję, o wprowadzeniu stanu wojennego.

3. Członkowie Rady Państwa Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego – logo Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego przejęła pełnię władzy na terytorium Polski. Na jej czele stanął gen. Jaruzelski.

4. Mandat delegata W dniach poprzedzających stan wojenny w Gdańsku obradowała Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność". Należy wspomnieć, że jesienią 1981 do "Solidarności" należeli prawie wszyscy pracownicy, stąd niemożliwe było zwołanie zebrania wszystkich członków (jak to się odbywa teraz). Decyzje (np. wybór władz) były podejmowane na walnym zebraniu delegatów wybranych przez koła. Głosowano "mandatami", tj. podnosząc do góry kartonik. Większość działaczy związkowych, zlekceważyło sygnały o tajemniczych ruchach wojska i milicji.

5. Masowe aresztowania działaczy opozycyjnych rozpoczęto w nocy z 12 na 13 grudnia. Członków Komisji Krajowej zatrzymano w hotelu, w którym nocowali. W celu zdezorganizowania działań opozycji wyłączono łączność telefoniczną.

6. Aresztowani Gierek Jaroszewicz We wszystkich regionach Polski, zgodnie ze wcześniej ustalonymi listami, internowano działaczy "Solidarności", członków opozycji oraz działaczy PZPR m.in. Gierka, Jaroszewicza. Widocznych na zdjęciach aresztowano w celach propagandowych.

7. Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej (ZOMO), były formacją milicji obywatelskiej powołaną w 1956 r. na mocy decyzji prezesa Rady Ministrów. Powołane zostały do zabezpieczania porządku podczas imprez masowych, klęsk żywiołowych, katastrof itp.  Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej

8. Oddziały ZOMO brały udział w tłumieniu strajków i demonstracji robotniczych w czasie stanu wojennego. Podczas tych akcji ZOMO odznaczyło się bezwzględnością i brutalnością działania, dopuszczając się licznych przestępstw, które nie były ścigane

9. Ważniejsze ograniczenia Przepisy stanu wojennego pozbawiły społeczeństwo większości praw obywatelskich.

10. Zezwolenie na wyjazd Zgodnie z przepisami stanu wojennego, w pierwszych miesiącach jego obowiązywania, każda osoba, która chciała wyjechać poza miejsce stałego zamieszkania musiała uzyskaćzezwolenie na ten wyjazd. Zezwolenia wydawały lokalne władze administracyjne (tj. Urzędy Gminne, Dzielnicowe, Miejskie itp.). Wydana decyzja była ostateczna, czyli jeżeli urzędnik uznał, że dana osoba nie musi jechać - to dana osoba nie jechała. W przypadku nieletniego (co widać na przedstawionym zezwoleniu) na wyjazd zgodę musieli wyrazić też rodzice. Milicja i wojsko często legitymowały ludzi w okolicach dworców i za brak stosownego zezwolenia wędrowało się natychmiast do aresztu.

11. Strefa przygraniczna Zgodnie z przepisami stanu wojennego, każda osoba przebywająca w strefie przygranicznej musiała posiadać zezwolenie wydane przez właściwe władze, czyli milicję. Władza widocznie obawiała się, że bez tych zezwoleń ludzie będą wiać do Czechosłowacji i NRD.

12. Cenzura Zgodnie z przepisami stanu wojennego, korespondencja podległa jawnej cenzurze. Ocenzurowane listy były opatrywane stemplem „Ocenzurowano” i czasami stemplem z numerem cenzora. Listy były rozcinane z boku i po cenzurze ponownie sklejane zszywaczem lub taśmą klejącą.  Niekiedy, gdy listy nie były otwierane opatrywano je stemplem „Nie cenzurowano”, tak aby obywatele nie zapomnieli o istnieniu cenzury korespondencji. Cenzurze poddawana była korespondencja krajowa i zagraniczna. Z cenzury wyłączona była korespondencja skierowana do przedstawicielstw dyplomatycznych. 

13. Lojalka Oświadczenie o zaniechaniu działalności szkodliwej dla Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, tzw. lojalka. Ten dokument (nie zawsze dobrowolnie) podpisywały osoby, które zobowiązywały się w stosunku do władzy zaprzestania działalności opozycyjnej w okresie stanu wojennego.

14. Legitymacja członkowska NZS Niezależne Zrzeszenie Studentów  (NZS) - organizacja studencka z czasów Sierpnia. Tworzona od września 1980 r., w końcu zarejestrowana przez władze w lutym 1981 r. w wyniku strajków studenckich. NZS żądało autonomii i samorządności środowiska akademickiego, występowało w obronie więźniów politycznych, domagało się zniesienia cenzury, prowadziło kolportaż wydawnictw poza cenzurą, organizowało strajki protestacyjne.. Zawieszone po wprowadzeniu stanu wojennego w grudniu 1981 r. zdelegalizowane w styczniu 1982 r. Po delegalizacji NZS prowadziło działalność w konspiracji.

15. Podczas stanu wojennego bardzo ograniczono wolność ludności. Zakazano organizowania zgromadzeń i strajków oraz rozpowszechniania jakichkolwiek wydawnictw. Telewizja i radio nadawały jeden program, a spikerzy telewizyjni występowali w mundurach wojskowych. Zawieszono działalność "Solidarności", innych związków zawodowych oraz organizacji społecznych. Przerwano nauczanie w szkołach i na uczelniach wyższych. Wprowadzono godzinę milicyjną pomiędzy 22 a 6 rano. Zmilitaryzowano zakłady pracy oraz wprowadzono obowiązek pracy. Na ulicach i drogach pojawiły się odziały wojska i milicji. Naród musiał walczyć o wolność.