Dzieje pisma.

1. Dzieje pisma. Prezentację przygotowała Agata Żurek.

2. Czytając gazety i katalogi, patrząc na plakaty, nie zastanawiamy się , jak kształtowało się pismo na przestrzeni wieków -zmieniało się bardzo powoli , uzupełniając kolejne etapy rozwoju człowieka. 

3. Kilka rodzajów pisma : piktograficzne (obrazkowe) ,fonetyczne (dźwiękowe) ,mieszane (złożone) ,węzełkowe (sznurkowe),ideograficzne ,hieroglify ,alfabet brajla .Oto niektóre z rodzajów pisma.

4. Pismo piktograficzne (obrazkowe) • Pismo piktograficzne – najstarszy znany system piśmienniczy. Piktogramy to obrazki oddające elementy rzeczywistości. Schematyczne rysunki symbolizowały przedmioty, zwierzęta, osoby. • Pierwsze piktogramy pojawiły się w 2. połowie IV tysiąclecia p.n.e. . Był to jednak niedoskonały sposób, ponieważ uniemożliwiał zapis czynności, imion itp. dlatego pismo to uległo przekształceniu w pismo ideograficzne. • Pierwszym etapem na drodze do rozwoju pisma były piktogramy – informacje mające formę obrazków, przedstawiały one znane i łatwe do zrozumienia przez wszystkich przedmioty i sytuacje.

5. Pismo fonetyczne (dźwiękowe) • Pismo fonetyczne – system pisma, który składa się ze znaków oddających jedynie dźwięki. Rodzaje pisma fonetycznego to: sylabariusz , alfabet sylabiczny ,alfabet i abdżad.Na Zachodzie pismo fonetyczne wynaleziono w 2. połowie II tysiąclecia p.n.e. na obszarach Syrii i Fenicji. Zapisywano wówczas tylko spółgłoski, a więc był to abdżad. W późniejszych wiekach został on uzupełniony przez Greków o zapis samogłosek, dzięki czemu powstał alfabet.

6. Pismo mieszane (złożone) • Pismo mieszane, to pismo w którym miesza się kilka niezależnych od siebie systemów. Jego czołowym przykładem jest pismo japońskie składające się z dwu sylabariuszy pełniących funkcję pisma fonetycznego - katakana i hirgana, oraz ze znaków chińskich (Kanii), które na ogół pełnią jedynie funkcję ideogramów, jednak ze względu na zapożyczenia językowe z chińskiego w ograniczonym stopniu można z niektórych z nich wnioskować o ich lekcji , a więc w minimalnym stopniu są również pismem fonetycznym. Pismem mieszanym w mniejszym stopniu jest również pismo koreańskie, było nim pismo Kitanów.

7. Pismo węzełkowe (sznurkowe) • Kipu, Quipu, Khipu (w języku keczua"węzeł") - forma trójwymiarowego zapisu stosowana przez Indian prekolumbijskiej Ameryki Południowej. Nazywane "pismem węzełkowym", ze względu na swoją formę: zbiór wykonanych z bawełny lub włosia lamy i alpaki kolorowych sznurków z supełkami. Służyło do zapamiętywania liczb (najprawdopodobniej w systemie dziesiętnym), a zapewne także i innych informacji. Opisane w magazynie Science  z 12 czerwca 2005r. wyniki badań wskazują, że kipu mogło przechowywać także dane nienumeryczne, takie jak nazwy geograficzne, imię twórcy lub właściciela oraz przedmiot obliczeń, co czyniłoby z niego pierwotny rodzaj pisma. • Posługiwali się nim członkowie klasy panującej oraz specjalni rachmistrze (w języku keczua khipukamayuq) z imperium Inków oraz - jak wynika z nowych odkryć - także wcześniejsze kultury Indian Ameryki Południowej z obszaru Andów. Istniało kilka odmian kipu, które umożliwiały administratorom imperium m.in. ewidencję ludności, obliczanie podatków, zapisywanie stanów magazynowych, składanie sprawozdań, przechowywanie danych historycznych, kalendarzowych, itp. Jedno kipu mogło liczyć od kilku do nawet 2 000 sznurów.

8. Pismo ideograficzne • Pismo ideograficzne to pismo oparte na ideogramach, tzn. znakach reprezentujących semantyczne jednostki językowe: morfemy lub wyrazy, niezależnie od ich fonetycznej postaci. Nazwa pochodzi od greckiego idea 'idea, wyobrażenie', grapho 'piszę'. Pismo ideograficzne to jeden z najstarszych rodzajów pisma, z niego wywodzą się w większości współczesne systemy, tj. alfabety. • Powstało z piktografii poprzez upraszczanie rysunków. Charakter ideograficzny miały hieroglify egipskie, pisma wielu plemion indiańskich Ameryki Północnej i Środkowej, niektórych murzyńskich ludów Afryki, wielu plemion polinezyjskich i australijskich oraz początkowo pismo klinowe. Fazę ideograficzną przeszło w swej ewolucji także pismo chińskie. • Kiedy systemy pisma ideograficznego zaczęły się rozrastać i znaków zaczęło przybywać, jego opanowanie stawało się coraz trudniejsze. Tym bardziej, że w wielu systemach nie istniała jedna norma, i wiele znaków miało, kilka, kilkadziesiąt a nawet kilkaset wariantów. Trudności te przyczyniły się do wprowadzenia do pisma elementów fonetycznych. Tak powstało pismo ideograficzne-fonetyczne, z którego wyewoluowało czyste pismo fonetyczne.Dziś używamy ideogramów w ligaturach.

9. Hieroglify • Hieroglify (z stgr. ἱερογλυφικά hieroglyphika, dosł. "święte znaki") – najwcześniejszy rodzaj pisma starożytnego Egiptu, obok pisma hieratycznego i demotycznego. Nazwa wywodzi się (podobnie jak nazwa władcy - faraona) z greki i oznacza święte znaki. Ponieważ Hellenowie nie mogli ich zrozumieć, nie przypuszczali że służą do pisania. • W piśmie hieroglificznym występują 3 rodzaje znaków: • znaki fonetyczne • znaki ideograficzne • determinatywy • Określenie "hieroglify" stosowane jest także w stosunku do innych rodzajów pisma piktograficznego, używanego przez m.in. Azteków, Majów.

10. Alfabet Braila • Alfabet Braille'a – alfabet umożliwiający zapisywanie i odczytywanie tekstów osobom niewidomym. • Stworzony przez Louisa Braille'a, który w wyniku wypadku oślepł w dzieciństwie. Oparty jest na wojskowym systemie umożliwiającym odczytywanie rozkazów bez użycia światła. Jest jednym z pierwszych przykładów technologii asystujących.

11. Czy wiesz ,że… • Pierwsze prawdziwe pismo zostało wynalezione przez Sumerów ponad 5000 lat temu. Oznaczali oni różne przedmioty i pojęcia za pomocą specjalnych obrazków zwanych piktogramami. Wkrótce wynaleźli także piktogramy przedstawiające różne dźwięki. Wtedy można już było zapisać każde słowo, które dało się wypowiedzieć! • Pismo powstało prawdopodobnie po to, by ludzie mogli opisywać towary i pieniądze, które za nie otrzymywali.

12. Dziękuję za obejrzenie prezentacji !

13. Źródła • www.google.com • Davies W. V., Egipskie hieroglify. Warszawa 1989