ZAWODY PRZYSZŁOŚCI. CZY I GDZIE WARTO STUDIOWAĆ?

1. ZAWODY PRZYSZŁOŚCI. CZY I GDZIE WARTO STUDIOWAĆ? Zawarte informacje opracowano na podstawie danych Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku

2. Sytuacja młodzieży na rynku pracy w Polsce i w woj. podlaskim. • Demograficzne uwarunkowania rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce. • Obszary intensywnego powstawania nowych zawodów. • Prognozy popyty na prace w Polsce.

3. Bezrobotni wg wieku w woj. podlaskim (stan na 31.12.2003 r.)

4. Bezrobotni wg wykształceniaw woj. podlaskim (stan na 31.12.2003 r.)

5. Uwarunkowania demograficzne rynku pracy w Polsce Prognoza demograficzna do 2030 roku

7. Struktura ludności Polski w latach 2002-2030 (w %)

8. Dynamika zmiany liczby ludności Polski do 2030 roku (2002 r.=100)

9. Zmiana liczby ludności Polski w latach 2003-2030 w stosunku do 2002 r.

14. OBSZARY INTENSYWNEGO POWSTAWANIA NOWYCH ZAWODÓW Na podstawie analizy współczesnej gospodarki rynkowej i tendencji rozwoju nowych technologii można zidentyfikować dziewięć obszarów, w których intensywnie powstają nowe zastosowania pracy i zapotrzebowania na nowe kwalifikacje:

15. Obszary intensywnego powstawania zawodów • obszar informatyki, telekomunikacji, Internetu i technologii informacyjnych, • obszar biotechnologii i jej zastosowań, • obszar ochrony środowiska, • obszar eksploatacji morza i dna morskiego, • obszar obsługi procesów integracji regionalnej, • obszar nowoczesnych operacji finansowych oraz elektronicznej bankowości i handlu elektronicznego, • obszar ochrony zdrowia, kształtowania postaw prozdrowotnych, domowej opieki zdrowotnej nad ludźmi starymi, • obszar informacji kultury popularnej i przemysłu rozrywkowego, • obszar edukacji.

16. Obszar informatyki, telekomunikacji, Internetu i technologii informacyjnych to najbardziej dynamicznie rozwijająca się sfera gospodarki ze względu na to, że nastąpiła: • informatyzacja procesów produkcyjnych i usługowych, • komputeryzacja gospodarstw domowych, • rozwój ruchomej telekomunikacji (telefony komórkowe).

17. Obszar informatyki, telekomunikacji, Internetu i technologii informacyjnych cd. • ocenia się, że w roku 2010 wystąpi deficyt informatyków w UE rzędu 210 tys., z tego ponad 100 tys. w samych Niemczech, a także w krajach południowej Europy (Hiszpania, Portugalia, Grecja), a w Japonii – 50 tys., USA – 80 tys.; • stwarza to szanse na wykorzystanie międzynarodowej koniunktury dla niektórych zawodów.

18. Nowe zawody informatyczne • Administrator systemów komputerowych, • Specjalista od sieci komputerowych, • Programista, • Grafik komputerowy, • Analityk systemu, • Doradca systemów komputerowych.

20. Obszar biotechnologii i jej zastosowań • to druga dziedzina o szczególnie wysokiej dynamice zatrudnienia; • w roku 2000 w przemyśle biotechnologii na świecie pracowało już 150 tys. osób, • w celu likwidacji opóźnienia Europy pod tym względem przyspieszenie rozwoju biotechnologii należy do strategicznych celów UE (zakłada się 5-krotny wzrost produkcji w tej dziedzinie do 2005 r.). Aktualnie brakuje ok. 10 tys. tej kategorii pracowników w UE; • podobnie w Japonii, gdzie przewiduje się wzrost zatrudnienia z 30 tys. do 150 tys. w 2010 roku.

21. Nowe procesy i zjawiska • klonowanie organizmów, • tworzenie organizmów o zadanych cechach jakościowych, • transgeniczne uprawy, • banki genów.

22. Nowe zawody • Biotechnolog, • Bioinżynier genetyczny, • Inżynier bioprocesowy, • Bioinżynier komórkowy i tkankowy, • Biotechnolog środowiska, • Biotechnolog białka, • Biotechnolog farmaceutyczny • Biotechnolog chemiczny. Wymagania kwalifikacyjne: wyższe uniwersyteckie lub politechniczne kierunek biotechnologia, wyższe na akademiach medycznych - kierunek farmacja

24. Obszar ochrony środowiska • dział o bardzo wysokim tempie wzrostu zatrudnienia we wszystkich krajach; • dotyczy różnego rodzaju usług na rzecz środowiska: produkcji urządzeń i materiałów, edukacji, konsultacji, promocji, informacji, współpracy międzynarodowej, zarządzania.

25. Nowe zawody • Inspektor ochrony środowiska, • Strażnik ochrony środowiska, • Edukator ekologiczny, • Ekspert, doradca ekologiczny, • Inżynier ochrony środowiska, • Architekt ochrony środowiska, • Pielęgniarz drzew (treeworker). Szybki wzrost zatrudnienia będzie dotyczył zwłaszcza: inżynierów i robotników oczyszczalni ścieków i spalarni śmieci oraz technologów recyklingu.

27. Obszar eksploatacji morza i dna morskiego • eksploatację dna morskiego (jeśli chodzi o surowce z dna morskiego i podwodnych źródeł ropy i gazu) przewiduje się dopiero po 2010 roku; • przykładowo w Japonii prognozowany jest wzrost zatrudnienia w tym dziale z 590 tys. do 800 tys. w 2010 roku (o 36%).

28. Nowe zawody • Nurek głębinowy, • Technolog zasobów morza.

30. Obszar obsługi procesów integracji regionalnej • jest to dziedzina o dynamicznym wzroście zatrudnienia; • w UE zatrudnienie w Brukseli oraz jej agendach ocenia się łącznie na 22 tys. osób, a po rozszerzeniu UE należy oczekiwać dalszego wzrostu; • zapotrzebowanie to odnosi się do pracowników o najwyższych kwalifikacjach, łącznie ze znajomością języków obcych; • dotyczy to także tzw. oficerów (specjalistów) unijnych którzy np. w Polsce będą pracować w każdym powiecie.

32. Obszar nowoczesnych operacji finansowych oraz elektronicznej bankowości i handlu elektronicznego Wzrost zatrudnienia w tym obszarze wynika z: • rosnącego znaczenia produktów elektronicznych w pakiecie produktów (usług) bankowych, co będzie rodziło zapotrzebowanie na określone kwalifikacje pracowników, którzy będą je sprzedawali; • tradycyjne kanały sprzedaży produktów (usług bankowych bazujące na sieci placówek bankowych będą wspierane przez elektroniczne kanały dystrybucji (home banking, phone banking, Internet itp.), co będzie rodziło zapotrzebowanie na kwalifikacje związane z budowaniem tych kanałów, ich obsługa i konserwacją; • dotychczasowy podział rynku usług finansowych będzie ulegał zatarciu; nastąpi integracja np. produktów bankowych i ubezpieczeniowych; • dynamicznego rozwoju handlu elektronicznego.

33. Nowe zawody • Analityk gospodarczy, • Doradca inwestycyjny, • Zarządca funduszu, • Doradca przy tworzeniu nowych firm, • Rzeczoznawca, • Makler ubezpieczeniowy, • Handlowiec zagraniczny, • Handlowiec motoryzacyjny, • Handlowiec on-line.

35. Obszar ochrony zdrowia, kształtowania postaw prozdrowotnych, domowej opieki zdrowotnej nad ludźmi starymi • pod wpływem procesu starzenia się i nowych technologii leczenia zatrudnienie w całej służbie zdrowia będzie szybko wzrastać; • wzrost będzie dotyczył w szczególności: domowej służby zdrowia, pracowników opieki społecznej, pracowników opieki osobistej i domowej, pracowników fizyko-terapeutycznych, dyplomowanych pielęgniarek, pomocy pielęgniarskiej itp.; • szybko wzrośnie zatrudnienie w fitness klubach, salonach piękności i instytucjach zdrowia, co stanowi obszar pośredni pomiędzy ochrona zdrowia a usługami osobistymi.

37. Obszar informacji, kultury popularnej i przemysłu rozrywkowego w tym obszarze najwyższym tempem wzrostu charakteryzuje się zatrudnienie w działach służących zagospodarowaniu czasu wolnego od pracy, zwłaszcza w: • przemyśle rozrywkowym (estradowym), • w parkach rozrywki (zarówno parkach wypoczynkowych, jak i disneyowskich oraz ogrodach zoologicznych), • w środkach masowego przekazu, zwłaszcza w telewizji.

39. Obszar edukacji Rozwój technologii informacyjnych, a zwłaszcza Internetu, wprowadza nową jakość w kształceniu nowych metod pedagogiczno-dydaktycznych. W konsekwencji powstają nowe zawody, takie jak: • teletutor, czyli opiekun grupy studentów (uczestników wirtualnej edukacji), którzy się nie znają, a współpracują ze sobą np. realizując wspólne zadania; • specjalista ds. nowych technologii dydaktycznych, wspomagający uczestników procesu dydaktycznego, • broker dydaktyczny (edukacyjny), który wybiera dla klienta najbardziej odpowiednie oferty edukacyjne.

40. Obszar edukacji cd. Intensywny rozwój szkolenia zawodowego osób dorosłych w systemie pozaszkolnym zrodził też zapotrzebowanie na takie zawody, jak: • trener/szkoleniowiec, • menedżer programów szkoleniowych. Konieczność zmiany zawodu w okresie aktywności zawodowej zwiększa również popyt na specjalistów ds. poradnictwa zawodowego.

42. Prognoza popytu na pracę według kwalifikacji według Międzyresortowego Zespołu do Prognozowania Popytu na Pracę w Polsce do 2005 i 2010 roku

43. Największy przyrost zapotrzebowania na główne grupy zawodów do 2005 roku

44. cd. cd.

45. Zawody o najniższych ilościach popytu do 2005 roku

46. Zawody o największym wzroście popytu do 2010 roku

47. Zawody o największym wzroście popytu do 2010 roku cd.

48. Zawody o największym spadku popytu do 2010 roku

49. Zawody o największym spadku popytu do 2010 roku cd.

50. Zawody zakwalifikowane do grupy nowoczesnych (związane są bezpośrednio z funkcjonowaniem nowoczesnej gospodarki rynkowej i nowoczesnymi technologiami) • Kierownicy małych i średnich zakładów pracy, • Matematycy, statystycy i pokrewni, • Informatycy, • Architekci, inżynierowie i pokrewni, • Specjaliści do spraw biznesu, • Ekonomiści, • Prawnicy, • Techniczny personel obsługi komputerów, • Operatorzy sprzętu optycznego i elektronicznego, • Pracownicy do spraw finansowych i handlowych, • Średni personel biurowy, • Urzędnicy państwowi do spraw podatków, ceł i pokrewni, • Sekretarki i operatorzy maszyn biurowych, • Pracownicy obrotu pieniężnego, • Pracownicy usług ochrony, • Operatorzy zautomatyzowanych linii produkcyjnych i robotów przemysłowych w przemyśle elektromaszynowym, • Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, • Zagospodarowanie odpadów (ochrona środowiska).