Spijbelcijfers schooljaar 2010 - 2011

1. Spijbelcijfersschooljaar 2010 - 2011

2. Centraal Meldpunt (CMP) / Algemeen Onderwijsbeleid Antwerpen (AOBA) Netoverkoepelend CLB-project sinds 2003: • Individuele coaching / begeleiding van risicojongeren • 10.752jongeren sinds opstart • 2.246 aanmeldingen: 906 consulten en 1.340 preventieve meldingen • Aanmeldingsproblemen: schoolloos, gedrag, tucht, spijbelen • Aanbod: Coaching, doorverwijzing, ronde tafels • Twee belangrijke actiedomeinen: • Analyse • Begeleiding en vorming • Wie: 8 CLB-begeleiders en spijbelambtenaar

3. Antwerpen hanteert een strenge norm SPIJBELEN IS SYMPTOOMGEDRAG 10 halve dagen ( Vlaanderen: 30 halve dagen) Analyse Registratie en bevraging in verschillende onderwijsvormen • Basisonderwijs (leerplichtige Kleuter / Lager) • Secundair onderwijs (Voltijds / Deeltijds) • Ook 18-plussers

4. BASISONDERWIJS

5. Basisonderwijs 1113 leerlingen problematisch afwezig Op 33.101 leerplichtige leerlingen. 3,4% van alle leerlingen basisonderwijs problematisch afwezig Waarvan: 2,3% in het gewoon lager onderwijs 13,5% in het buitengewoon basisonderwijs EN 16,1%leerplichtigekleuters in het gewoon kleuteronderwijs

6. Basisonderwijs Van alle problematisch afwezigen zit: • 30,7% in het eerste leerjaar • 21,1% in het tweede leerjaar • 10,8% in de derde kleuterklas* en 16,1% leerplichtige kleuters van de 515 leerplichtige kleuters 3de KO, 1ste en 2de LJ Grootste impact op cijfers (62,6% = 488 op 782 problematische afwezigen basisonderwijs) * Leerplichtige kleuters (leerplicht vanaf 6 jaar!)

7. Basisonderwijs

8. Basisonderwijs

9. Mogelijke verklaringen Algemeen: Verlengde kleuterschool-effect • Ouders die hun kind gemakkelijker thuishouden ondanks leerplicht Gezinnen in kansarmoede wettigen minder afwezigheden omwille van: • Onvoldoende kennis van onderwijs- en leerplichtregelgeving • Complexe administratie • Getuigschrift/resultaten nog ‘te ver af’ Registratie

10. Schoolse vertraging 61,1% leerplichtige spijbelaars =>1 of meer jaar schools vertraagd. (tov 29,3% totaal # lln)

12. Aantal B-codes (= halve dagen)

13. Vergelijken / tendensen Vlaanderen 2009 – 2010 1/5 van de problematisch afwezigen uit Antwerpen Profiel: grootste groep in eerste leerjaar. Gent registreert sinds 2 jaar problematische afwezigheden Gelijklopende tendensen: • Weinig problematisch afwezigen in gewoon onderwijs • Grootste groep van problematisch afwezigen in eerste leerjaar • Grootste stijging in tweede leerjaar • Significant hogere groep problematisch afwezigen in buitengewoon lager onderwijs

14. Actieplan voor het basisonderwijs (2012) Spijbelambtenaar Specifieke ondersteuning voor “aandacht”scholena.d.h.v. spijbelspiegels - Sensibilisering/vorming leerkrachten/schoolteam • Aandacht voor positieve schoolcultuur • Engagement ouders • Intensieve coaching • Netwerk uitbouwen

15. Actieplan voor het basisonderwijs (2012) Centraal MeldPunt (CMP) Ondersteuning school/CLB bij problematische spijbeldossiers • Verhoogde opvolging (leerplichtige) kleuters • Ruggespraak zorgwekkende dossiers • Samenwerking met sociale dienst jeugdbrigade • Netwerk uitbouwen

16. SECUNDAIR ONDERWIJS

17. Secundair onderwijs5.669 jongeren spijbelen Op 36.821 schoolgaande jongeren (tov: 2009-2010: 36.924 lln – 5200 spijbelaars: 14,1%) 15,4% van alle leerlingen secundair onderwijs spijbelt* *uitgezonderd leerlingen uit Syntra

18. Wat valt er op? + 18-jarigen Schoolse vertraging DBSO

19. Aandeel spijbelaars per onderwijsvorm

20. % spijbelaars in DBSO hoogst

21. Evolutie gewoon voltijds secundair onderwijs per onderwijsvorm

22. Meerderjarigen

23. secundair onderwijsopdeling naar -18 en +18-jarigen

24. Meerderjarigen in secundair onderwijs

25. Meerderjarigen Hoe ouder hoe meer er wordt gespijbeld 1/2 van de spijbelaars is meerderjarig en niet meer leerplichtig hoge spijbelcijfers in DBSO Hoog aandeel BSO spijbelaars Motivatie: alternerend leren en werken (DBSO) versus HBO

26. Schoolse vertraging secundair

29. Preventieve aanpak noodzakelijk (aanpakken cfr basis)

30. Vergelijken / tendensen Vlaanderen van 2009 - 2010 Stijging hardnekkige spijbelaars: 5640 van alle jongeren spijbelt minstens 30 halve dagen. Profiel: DBSO, OKAN, BUSO Gent Gelijklopende tendensen • In DBSO wordt het meest gespijbeld. • Stijging in BSO

31. Strenge detectie nodig om onderliggende problemen aan te pakken Registratie (wie, hoe, wanneer, waar) Bv: samen met de school zoeken naar adequate manier van registratie Opvolgen van afwezigheden (wie, hoe, wanneer, waar) Bv: afstemming acties school en CLB

32. Preventie spijbelen = werken aan motivatiekracht van onderwijs Creëren van een open, positieve schoolomgeving Bv: leerlingenparticipatie en peercoaching; schoolinfrastructuur: aantal schoolpoorten reduceren… Leerlingen/leerkrachten kennen de afspraken, regels, … Bv: schoolreglement = meest onderschatte instrument; complexiteit van de regels Opzetten leerlingenbegeleidingstructuur Bv: duidelijke rolverdeling en communicatie in aanpak bij schooluitval. Leerkrachten bewustmaken van hun rol Bv: leerlingen terug aanspreken in begin van de les na afwezigheid

33. Bij uitval = netwerk in Antwerpen

34. Aanpak schooluitval stad Antwerpen De spijbelambtenaar: - adviseert - kan / mag scholen confronteren ( benchmark ) - ondersteunt scholen bij hun (zelf-)reflectie - zet scholen aan tot verandering - begeleidt daar waar nodig

35. Stay on track: samenwerking met deeltijds onderwijs in Wenen Doel: Spijbelen in deeltijds onderwijs terugdringen Uitval op school en op werk verminderen. Door: Goede praktijken uitwisselen Sectoroverschrijdendesamenwerkingsnetwerken opzetten / versterken Instrumenten ontwikkelen / uitwisselen Begeleiding jongeren optimaliseren