910 likes | 1.39k Vues
finans. İşletmenin ihtiyaç duyduğu fonları en uygun koşullarla ele geçirme ve işletmede mevcut ve sağlanan fonların en etkili şekilde kullanımı ve değerlendirilmesini sağlama çabalarına yönelik işletmecilik fonksiyonudur. .
E N D
finans İşletmenin ihtiyaç duyduğu fonları en uygun koşullarla ele geçirme ve işletmede mevcut ve sağlanan fonların en etkili şekilde kullanımı ve değerlendirilmesini sağlama çabalarına yönelik işletmecilik fonksiyonudur.
İşletmenin büyüklüğü finans işlevinin işletmedeki önemini azaltmamakta ancak örgütlenme bakımından farklılıklar getirmektedir. • Finansal güvenliği ve karlılığı uzun dönemde dengeli bir şekilde sağlanmış olan işletme süreklilik amacına ulaşmış olur.
Finans yöneticisinin görevleri • Yeni finansman bölümleri kurmak • Ürün maliyetlerini saptamak • Muhasebe ilişkilerini geliştirmek • Yatırım projelerine ilişkin mali raporlar hazırlamak • Finans politikasını alt kademelere açıklamak • Uygulamayı denetlemek
Finansal yönetimin amaçları • İşletmenin finansal güvenliğini sağlamak • İşletmenin finansal karlılığını arttırmak • İşletmenin gelişme içinde finansal denge ve sürekliliğini korumak
Finansal yönetimin uzun dönemli hedefi; işletmenin piyasa değerini maksimize etmektir. • Likidite sıkıntısına girmeyen, uzun dönemli ve istikrarlı gelişme dengesi kurarak karlı çalışan bir firmanın piyasa değerinin artması doğal bir sonuçtur.
Finansal yapı= uzun vadeli borçlar+öz sermaye+kısa vadeli borçlar • Sermaye yapısı= uzun vadeli borçlar+öz sermaye
Sermaye İktisatta: üretilmiş üretim araçları İş adamına göre: bir girişimin başlaması ve yürütülebilmesi için gerekli tüm unsurlar Muhasebede: ödenmemiş sermaye düşüldükten sonra işletme sahiplerinin işletmeye tahsis ettikleri para ve diğer varlıklar
Kaynağına göre sermaye • Öz kaynak sermayesi Girişimci ve ortakların işletmeye tahsis ettikleri maddi ve maddi olmayan ekonomik değerlerdir. Faaliyet halindeki bir işletmede ise dağıtılmayarak işletmede bırakılan faaliyet karları ile yedekler de öz sermayedir. • Dış kaynak sermayesi işletmenin borçlanma yoluyla işletme dışı kişi, kurum ve kuruluşlardan sağladığı sermayedir.
Kullanış biçimine göre sermaye • Sabit sermaye Şekil değiştirmeden olduğu gibi kalan ve birden fazla üretim dönemine katılarak yavaş yavaş tükenen sermaye unsurudur. • Döner sermaye belirli bir faaliyet dönemine katılarak dönem sonunda piyasaya sürülen, tükenen ve şekil değiştiren sermaye unsurlarıdır.
Döner sermaye unsurları • Mamuller • Yarı mamuller • Hammaddeler • Yardımcı maddeler • Banka ve kasadaki paralar • Kısa süreli alacaklar • Alacak senetleri • Peşin ödenmiş giderler
İşletme sermayesi • Üretilen mal ve hizmetler satılıp, karşılığı işletmeye dönünceye kadar, hammadde ve yarı mamul vb. satın alabilmek, işletme çalışanlarına ücret ödeyebilmek, kira giderlerini, sigorta giderlerini ödemek, taşıma, depolama reklam giderlerini karşılayabilmek için paraya ve krediye ihtiyaç vardır. Bu sermaye işletme sermayesidir.
Dönen varlıklar -kısa vadeli borçlar =net çalışma sermayesi • Döner varlıklardan kısa vadeli borçları çıkarınca kalan meblağ işletmeyi üretim faaliyeti sonucu elde edilen çıktılar paraya dönüştürülünceye kadar ayakta tutan sermayedir.
Net işletme sermayesini arttıran nedenler: • Faaliyet sonucu kar elde edilmesi ve amortisman fonları yoluyla, duran varlıkların işletme sermayesine dönüşmesi • Nakit sermaye arttırımına gidilmesi • Uzun süreli borç alınması • Duran varlıkların satılması
Net işletme sermayesini azaltan nedenler: • Faaliyetler sonucu zarar edilmesi • Kar payı ödenmesi veya sermaye azaltımına gidilmesi • Uzun süreli borç ödenmesi • Duran varlık satın alınması
Geçen yılın karından 20 TL kar payı ödemesi yapıldığı bilinmektedir. Net işletme sermayesi değişim tablosunu oluşturun
Niteliklerine göre sermaye • Maddi sermaye: Elle tutulup gözle görülebilen sermaye unsurları Arsa, bina, makine, alet, stok, nakit para • Maddi olmayan sermaye: Şerefiye, patent, imtiyaz
Sermaye maliyeti • İşletmenin kullandığı fonların ortalama maliyetidir -Dış kaynak sermayesi maliyeti -Öz kaynak sermayesi maliyeti- Dağıtılmayan karların maliyeti
Dış kaynak sermayesi maliyeti Borçlanma yolu ile elde edilen sermayedir. Öz kaynakların verimliliğini arttırmak için borçlanma yoluna giderler. Dış kaynak sermayesine ödenen faizler vergiden düşülür Dış kaynak sermayesi için ödenen faizlerle, bu sermayeyi sağlamak için yapılan harcamalar ve tahvillerde nominal değerle satış değeri arasındaki farkları dış kaynak sermayesi maliyetini oluşturur.
-Öz kaynak sermayesi maliyeti Elde edilen kar / öz sermaye İmtiyazlı hisse senetleri Adi hisse senetleri Dağıtılmayan karlar
İmtiyazlı hisse senetlerine şirket ana sözleşmesinde belirtilen sabit bir temettü oranı uygulanır. Bu hisse senetlerinin maliyeti bu temettü oranına göre belirlenir.
Adi hisse sentlerinin maliyeti bu senetlere dağıtılan kar payının hisse senedinin değerine oranlanması ile elde edilen değerin, hisse senedinin değerinde meydana gelebilecek artış oranı ve ödenen kurumlar vergisi oranı ile düzeltilmesiyle elde edilir.
Dağıtılmayan karlar, işletmenin olası zararlarını, aktif değer düşüşlerini karşılamak veya yeni yatırımları karşılamak gibi değişik amaçlarla elde edilen faaliyet karından işletme bünyesinde alıkoydukları yedek ve benzeri fonlardır. Bu fonların maliyeti hissedarların yararlanmadıkları yatırım olanaklarının karlılık oranları ile ölçülür. İşletmede tutulan fonların sağlayacağı gelir en az alternatif yatırımların karlılığı kadar olmalıdır ki hissedarlar fonların işletmede bırakılmasına razı olsun
Kaynağına göre finansman türleri • Öz kaynaklardan finansman • Dış kaynaklardan finansman • Oto finansman
Öz kaynaklardan finansman • İşletme sahiplerinden sağlanan finansman -işletmeye ortaklarca sağlanan fonların süresiz veya çok uzun süreli işletme emrine verilmiş olması -işletmeye bir maliyet getirmemesi -dış kaynak finansmanında sağlanan kolaylık Öz sermaye katkısını özendirmek için kar dağıtım garantisi
Dış kaynaklardan finansman • İşletme dışında borçlanma • Sağlanan fonlar sürelerine uygun yerlerde değerlendirilmelidir. • Eğer kısa süreli fonlar uzun süreli işlere bağlanırsa, ödeme zamanı geldiğinde işletme zorlukla karşılaşabilir. • Dış kaynaklardan sağlanan finansmanın öz kaynakların verimini arttırmasının nedeni, borçlar karşılığı ödenen faizlerin gider olarak gösterilebilmesi ve vergi matrahından düşmesidir.
Varlıkların kazanç oranı ile dış kaynakların faiz oranlarının eşit olduğu durumlarda borçlanmanın verimlilik etkisi sıfır, kazanç oranı faizlerden düşük ise etki negatif, kazanç oranı faizlerden yüksek ise etki pozitif olmalıdır.
Ödeme sürelerine göre dış kaynaktan sağlanan fonlar • Kısa vadeli borçlar: vadesi bir faaliyet dönemi ile sınırlı borçlar (1 yıl+<1 yıl) Döner sermaye • Orta vadeli borçlar vadesi 1 ile 5 yıl arasında değişen borçlardır Sabit yatırım • Uzun vadeli borçlar ise vadesi 5 yıldan fazla olan borçlardır Sabit yatırım
Oto finansman • İşletmenin faaliyetleri sonucu elde ettiği karların tümünün veya bir kısmının dağıtılmayarak işletmede alıkoyulması yoluyla sermaye ihtiyacının karşılanması • Bu yönteme sermaye tedarikinde güçlüklerle karşılaşılması veya sermaye maliyetlerinin yüksek olduğu dönemde başvurulur
Faiz yükü getirmemek • Dış müdahale tehlikesi yaratmamak • İşletmenin karlı ve verimli çalıştığını göstermek
Sermaye piyasasına bağlı olmadan işletme içinden sağlanan bu fonların yöneticiler tarafından verimsiz ve rastgele yatırımlara yönelik kullanılma tehlikesi olması • Dağıtılması durumunda kısmen veya tamamen piyasaya girerek, cari faiz hadlerinin düşmesine olumlu katkısı olabilecek karların işletmede alıkonulmasının sermaye piyasasını daraltıcı etki yapması • Küçük hisselere sahip tasarruf sahiplerinin yıl sonlarında bekledikleri kar paylarını elde etmelerine engel olması.
Süreye göre finansman türleri • Uzun süreli finansman • Kısa süreli finansman
Uzun süreli finansman • Sabit sermayeyi oluşturan varlıkların finansmanı süre ile sınırlandırılmamış öz kaynaklardan veya uzun vadeli kredilerle yapılmalıdır.
Kısa süreli finansman • İşletme faaliyetlerini sürdürürken farklı düzeylerde fon ihtiyacı ile karşılaşır • Bunun nedeni dönüşümlerin her zaman aynı hızla gerçekleşmemesi ve daha çok üretilen ya da satın alınan malların satılmasının ritmik bir şekilde paraya çevrilememesidir. Üretim: nakit-üretim faktörü-yarı mamul-nakit Ticari: nakit-mal ve hizmetler-nakit
Mal satılmış ve belli bir süre sonra parası tahsil edilecekse, bu ödeme süresi işletmenin ihtiyaçları ile uyumlu olmayabilir • İhtiyaç ve ödeme süresi uyumlu olduğu halde müşteri ödemeyi zamanında yapmayabilir • Sürenin kısalığıyla orantılı olarak maliyet uzun süreli finansmana göre daha düşüktür.
Uzun süreli fonlara göre daha az maliyetlidir • Daha kolay sağlanır • Daha ekonomiktir • İhtiyaç duyulmadığında geri ödenebilir
Kısa süreli fon uzun süreli fon dengesi sağlanamamışsa işletme baskı altında kalabilir • Sürenin kısa olması ödeme güçlüğü yaratabilir
Finansman kaynakları • Geleneksel finansman kaynakları -uzun süreli finansman kaynakları öz kaynaklardan uzun süreli finansman dış kaynaklardan uzun süreli finansman -kısa süreli finansman kaynakları • Yeni finansman kaynakları -Finansal kiralama -faktoring -forfeting -Risk sermayesi
Öz kaynaklardan uzun süreli finansman Ortakların kendi varlıklarından işletmeye tahsis ettiği varlıklar ile işletmenin faaliyeti sonucu yaratılan varlıklardan oluşur. Öz kaynaklarla uzun süreli finansman kaynakları: işletme sahibi+işletmenin kendisi
Dış kaynaklardan uzun süreli finansman İşletme dışındaki kişi ve kuruluşlar • Kamu işletmelerine uzun süreli kredi sağlayan kurumlar • Özel işletmelere uzun süreli kredi sağlayan kurumlar
Kısa süreli finansman kaynakları • Kısa vadeli finansmanın sağlandığı piyasalara para piyasaları denir. • Para piyasalarının özelliği işletmelere kısa süreli krediler vermesidir. • Para piyasalarının başlıca kaynakları ticari bankalar ve borsalardır
Finansal kiralama • İşletmeler faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için ihtiyaç duydukları varlıkları satın almak yerine belirli dönemlerde sabit ödemeler yaparak, kiralama yoluyla elde ederler.
Kiralama konusu olan varlığı ekonomik ömrünün önemli bir kısmı süresince kullanır • Kiralama dönemi sonunda beldesiz olarak ya da nominal bir bedelle kiralanan varlığın kiracıya devri söz konusu olabilir.
Firmanın ihtiyacı olan varlıklara yönelik yatırımın tamamı krediye bağlanarak taksit yapılabilmektedir. • Kiralama için ödenen taksitler vergi matrahından düşüldüğünden vergi avantajı sağlanır • Varlıkların teknolojik eskimesi sonucu doğabilecek riskler azaltılır • Kiracı firma ek bir kredi hacmi elde eder. • Kiralama sonunda kiralanan varlığı bedelsiz ya da nominal bir bedelle kiracı devir alabilir PAHALI BİR UZUN DÖNEMLİ FİNANSMAN
FAKTORİNG Bir ürünün kredili satışından doğan satıcı firmanın alacak hakkının faktör adı verilen aracı bir kuruluşa devrini sağlayan bir finansman tekniği Sözleşme ile mal ya da hizmet satan firma kredili olarak yapacağı tüm satışları için faktoring kuruluşunun onayını alır. Faktör kuruluş bu onayı vermek için mal ya da hizmeti satın alan kuruluşla ilgili araştırma yapar, daha sonra alacaklar hesabını üstlenerek satıcı firmaya nakit ödeme yapar. Bu hesapla ilgili tüm muhasebe kayıtlarını tutar, alacakları tahsil eder, borçlunun mali güçlüğe düşüp borçlarını ödememesi durumunda ortaya çıkan kayıplara katlanır. Bu hizmetler karşılığında satıcı firmadan bir komisyon alır.
FORFAİTİNG ürünün genellikle dış satımından doğan orta ve uzun dönemli bir alacak hakkının “forfaiter” denen bir aracı kuruluş tarafından üstlenilmesidir. Kısa vadeli satışlarda finansman, risk ve diğer hizmet problemlerini factoring yöntemi ile halleden satıcılar orta ve uzun vadeli ihracatları ile ilgili sorunlarını bu yöntemle giderir.
İthalatçı güvenilir bir borçlu değilse forfaiter kendisine devredilecek alacağın bir bankaca garanti edilmesini isteyebilir. • Alacak senetlerinin alınmasında vade sonuna kadar olan faizler peşin olarak senet bedelinden düşülerek net bedel ödenmekte satıcı vadeli satışlarını nakde dönüştürmektedir.
Ödememe riskinin forfaiter’a yüklenmesi • Orta vadede sabit faiz uygulaması nedeniyle faiz riski ortadan kalkmaktadır. • Kolay, hızlı ve basit olup bürokrasi diğer finansman usullerine göre azdır • Vadeden önce alacak peşin tahsil edilir.