TÜRK TARİHİ

1. TÜRK TARİHİ İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ

2. “… Ey TÜRK budunu (milleti), ÇİN’in tatlı sözüne, yumuşak ipeğine kanma, yok olursun…” Orhun Yazıtları (M.S.VIII. Yüzyıl) II.Göktürk Devleti

3. İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinin Genel Özellikleri • Ekonomisi hayvancılığa dayalıdır. • Konar göçer (yarı göçebe) yaşam vardır. • Göçebe olmalarından dolayı ceza evleri yoktur yani cezaları uzun süreli değildir. (ölüm yada 10-15 gün hapis gibi) • Savaşçıdırlar ve bağımsızlıklarına düşkündürler.

4. Ülke hükümdar ailesinin ortak malıdır. (Bu anlayış ilk Türk Devletlerinin ömrünün kısa olmasına ve çabuk yıkılmalarına sebep olmuştur) • Türk devletlerinde ilk yazılı belgeler KUTLUK (II.Göktürk) devletine aittir ORHUN KİTABELERİ. • İlk defa yerleşik hayat geçen, şehir kuran, tarımla uğraşan, kağıt ve matbaayı kullanan Türk devleti UYGURLAR’dır.

6. Adalet ve hoşgörü sahibidirler. • Teşkilatçı yapıları gelişmiştir. (Çinliler der ki; İki Türk bir araya gelirse devlet kurmaya kalkar) • Aileye büyük önem verilir. • Gelenek ve göreneklerine (töre) bağlıdırlar. • Sosyal sınıf farklılıkları ve kölelik yoktur. (göçebe yaşam olduğu için)

7. ORTA ASYA BOZKIRLARI

8. TÜRK GÖÇLERİNİN SEBEPLERİ 1. Orta Asya’nın çölleşmesi ve kuraklık. (Temel ve ekonomik, doğal sebep) 2. Salgın hastalıklar, hayvan hastalıkları. 3. Taht kavgaları, iç çatışmalar. (KUT anlayışı) 4. Çin ve Moğol baskıları. (Siyasi sebep) 5. Boylar arası mücadele. (Siyasi sebep, bağımsızlık anlayışı) 6. Nüfus artışı ve geçim sıkıntısı. (Ekonomik sebep)

11. TÜRK GÖÇLERİNİN SONUÇLARI 1. Türkler medeniyetlerini gittikleri yerlere taşıdılar. (Atı evcilleştirme, demiri işleme) 2. Türklerin belli bir coğrafyada olmaması, Türk tarihinin incelenmesini zorlaştırmıştır. 3. Türk kültürü yayıldı. 4. Avrupa’ya giden Türkler, yerleşik kültüre sahip olan Slavlar arasında asimile (dejenere) olmuşlardır. 5. Hindistan’a gidenler savaşçılık özelliğini kaybetmişlerdir.

12. * Tarihte ilk Türk topluluğu İSKİT lerdir. * Tarihte ilk Türk devleti HUN lardır. * “Hayvan Üslubu”nu ilk İSKİT ler kullandı. * At koşumu, pantolon ve kemeri ilk kullanan İSKİT. * İstanbul’u kuşatan ilk Türk topluluğu AVARLAR dır. * Türklerde ilk para TÜRGİŞLER’e aittir.

13. BÜYÜK HUNLAR (ASYA HUNLARI) GÖKTÜRK KUTLUK (II.GÖKTÜRK) UYGUR

14. BÜYÜK HUNLAR • Teoman, bilinen ilk hükümdarı (M.Ö. 220) • Türklerden korunmak için Çin devleti Çin seddini yaptı. (M.Ö. 214) • Mete han hükümdar oldu (M.Ö.209) • Hunlar ikiye ayrıldı (M.S.48) • Kuzey ve Güney Hunları.

16. ÇİN SEDDİ

18. METE HAN İKİLİ TEŞKİLATONLU SİSTEM Devlet yönetiminde Askeri teşkilattır. Doğuyu kağan Onbaşı, yüzbaşı Batıyı yabgu binbaşı vs. Yönetir. Günümüzde birçok ordunun temeli bu sisteme dayanır.

19. KAVİMLER GÖÇÜ (375) SEBEPLERİ: 1. Çin egemenliğine girmek istemeyen Kuzey Hunları Hazar denizinin kuzeyine oradan da Karadeniz’in kuzeyine göç etmişlerdir. 2. En son Avrupa’ya ulaşılmıştır.

21. Balamir komutasında Kuzey Hunları yaptı. SONUÇLARI: • Roma zayıfladı 395’te Doğu ve Batı olarak ayrıldı. • Barbar kavimlerin Avrupa’ya dağılması ile; • Bu günkü Avrupa’nın sosyal (millet) yapısı ortaya çıktı. (etnik-milli yapıyı etkilemiştir) • Düzen ve asayişin bozulması Krallıkları zayıflattı Feodalite güçlendi. (siyasi sonuç)

22. FEODALİTE (DEREBEYLİK) DEREBEYİNİN ŞATOSU

23. Avrupa Hun devleti kuruldu (Kurucu Balamir, en önemli hükümdarı Attila) • Batı Roma İmparatorluğu 476 yılında yıkıldı. • İlkçağ bitti Ortaçağ başladı.

26. GÖKTÜRK • Türk adı ile kurulan ilk Türk devletidir. **Bu durum milliyetçilik anlayışının olduğunu gösterir.

27. II.GÖKTÜRK(KUTLUK) • Orhun abidelerini (Göktürk anıtları) yapmışlardır.

28. UYGURLAR (en uygar Türk devletidir) • Yerleşik hayata geçen ve şehir kuran ilk Türk devletidir. • Tarım ile uğraşmışlardır. • Mimari eser bırakmışlardır. (mabet) • Mani dinini benimsemişlerdir. • Kağıt ve Matbaayı kullanan ilk Türk devletidir. • Uygur alfabeleri vardır. (18 harf)

29. Aşağıdakilerden hangisi Uygur devletine ait bir özellik değildir? A. Kendine özgü alfabesi vardır. B. Mani dinin kabul etmiştir. C. Yerleşik hayat geçen ilk Türk devletidir. D. Matbaayı kullanmışlardır. E. İlk düzenli Türk ordusunu kurmuşlardır.

30. Aşağıdakilerden hangisi Uygur devletine ait bir özellik değildir? A. Kendine özgü alfabesi vardır. B. Mani dinin kabul etmiştir. C. Yerleşik hayat geçen ilk Türk devletidir. D. Matbaayı kullanmışlardır. E. İlk düzenli Türk ordusunu kurmuşlardır.

31. Avrupa Hun Devleti’nde Germen lehçeleri, Slav ve Fin-Ugor dilleri, Latince ve Grekçe konuşuluyordu. Bu durumun aşağıdakilerden hangisinin bir sonucu olduğu savunulabilir? A. Bizans’ın vergiye bağlanmasının B. Göçebe yaşam biçiminin C. Egemenlik sahasının genişlemesinin D. Feodalite rejiminin güçlenmesinin E. Ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılmasının

32. Avrupa Hun Devleti’nde Germen lehçeleri, Slav ve Fin-Ugor dilleri, Latince ve Grekçe konuşuluyordu. Bu durumun aşağıdakilerden hangisinin bir sonucu olduğu savunulabilir? A. Bizans’ın vergiye bağlanmasının B. Göçebe yaşam biçiminin C. Egemenlik sahasının genişlemesinin D. Feodalite rejiminin güçlenmesinin E. Ülkenin hanedan üyeleri arasında paylaştırılmasının

35. ORTA ASYA TÜRK TARİHİ (İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ) KÜLTÜR ve MEDENİYET

36. KÜLTÜR ve MEDENİYET • Hükümdar Unvanları: hakan, kağan, han, şanyü, idikut • Devlet yönetme yetkisi: Kut • Kurultay (Toy) : Meclis (geniş yetkileri vardır) • Uygurlarda meclisin yetkileri arasında hanedan dışından hükümdar seçilmesi bile vardır.

39. 1999 DMS Orta Asya Türk devletlerinde; I. Kağan II. Tudun III. Han IV. Hakan Unvanlarından hangileri hükümdarlar için kullanılmamıştır? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve III E. I ve IV

40. 1999 DMS Orta Asya Türk devletlerinde; I. Kağan II. Tudun III. Han IV. Hakan Unvanlarından hangileri hükümdarlar için kullanılmamıştır? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve III E. I ve IV

41. DEVLET HALKTOPRAK(vatan) BAĞIMSIZLIK SİYASİ ÖRGÜTLENME

42. Genelde Atlı Birlikler Var (süvari) ORDU ONLU Sistem (Mete Han) Kadın-Erkek ASKER HİLAL TAKTİĞİ

43. TOY (KURULTAY) MECLİS *Türk devletlerinde hakanın yetkilerinin sınırsız olmadığını gösterir. *Meşrutiyet (Meşruti monarşi) anlayışının göstergesidir. *Boy beylerinin katılımı ile toplanırdı. *Kurultaya katılamayan boy beyi isyan etmiş bağımsız olmuş sayılırdı.

44. 2004 KPSS I. Kurultay II. Toy III. İl Yukarıdakilerden hangileri İslamiyet öncesi Tük devletlerinde, siyasi, ekonomik ve kültürel işlerin görüşülüp karar bağlandığı meclislerdir? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III

45. 2004 KPSS I. Kurultay II. Toy III. İl Yukarıdakilerden hangileri İslamiyet öncesi Tük devletlerinde, siyasi, ekonomik ve kültürel işlerin görüşülüp karar bağlandığı meclislerdir? A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I, II ve III

46. I. Uygur Devleti’nde Budistler ve Maniheistler, II. Hazar Devleti’nde Museviler ve Şamanlar, III. Selçuklularda Hıristiyanlar ve Müslümanlar bir arada yaşamışlardır. Buna göre, Türk devlet geleneğinde aşağıdakilerden hangisine önem verildiği öne sürülebilir? A.Dini mimari B.Dindarlığa C.Diplomasiye D.Dinsel hoşgörüye E.Komşuluk ilişkilerine

47. I. Uygur Devleti’nde Budistler ve Maniheistler, II. Hazar Devleti’nde Museviler ve Şamanlar, III. Selçuklularda Hıristiyanlar ve Müslümanlar bir arada yaşamışlardır. Buna göre, Türk devlet geleneğinde aşağıdakilerden hangisine önem verildiği öne sürülebilir? A.Dini mimari B.Dindarlığa C.Diplomasiye D.Dinsel hoşgörüyeE.Komşuluk ilişkilerine

48. TÖRE (yazısız hukuk kuralları) Hükümdarın aldığı kararlar Halkın Gelenekleri Kurultayın aldığı kararlar

49. NOT: Türk töreleri Moğollar tarafından yazılı hale getirilerek, Cengiz Yasaları oluşturulmuştur.

50. Mani, Buda (Uygurlarda) DİN GÖKTANRI (Şamanizm) Totemcilik Musevilik (Hazarlar) Hıristiyanlık (Macar ve Bulgar) NOT: Türklerde Cennet-Cehennem (Ölümden sonraki yaşam) inancı vardır.