สวนหิน ( Rock garden)

สวนหิน (Rock garden) ดร.สุภาพรรณ ธรรมสุวรรณ ภาควิชาวิทยาศาสตร์การเกษตร คณะเกษตรศาสตร์ฯ มหาวิทยาลัยนเรศวร

ความหมาย • สวนหิน (Rock or Stone garden) หมายถึง สวนที่มีการนำหินมาใช้เป็นองค์ประกอบหลักของ สวน อาจมีพรรณไม้เข้ามาปลูกแทรกหรือไม่ก็ได้

สวนหินที่แชทเวิท ประเทศอังกฤษ

ข้อดีของสวนหิน • ง่ายต่อการดูแลรักษา • ประหยัดน้ำ • เหมาะสำหรับสภาพพื้นที่ที่มีหินอยู่มาก • เหมาะสำหรับพื้นที่ขนาดเล็ก

ประเภทของสวนหิน • สวนหินที่เป็นระเบียบแบบแผน (formal rock garden)หรือสวนหินในเชิงสถาปัตยกรรม (architectural rock garden) • สวนหินที่ไม่เป็นระเบียบแบบแผน (informal rock garden) หรือสวนหินเลียนแบบธรรมชาติ (naturalistic rock garden)

สวนหินตามธรรมชาติ

กำแพงหิน (Stone garden wall)

ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการสร้างสวนหินปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการสร้างสวนหิน • การเลือกพื้นที่ (site selection) • การระบายน้ำ (drainage) • สภาพการถูกแสง (exposure) • พื้นฉากหลัง (background) • ลักษณะทางธรรมชาติที่มีอยู่เดิม (existing natural features) • กำแพงสวน (garden wall) • การเลือกหิน (rock selection) • การออกแบบการปลูกพืช (planting design)

สวนหินที่เลียนแบบธรรมชาติสวนหินที่เลียนแบบธรรมชาติ • เน้นให้เหมือนธรรมชาติให้มากที่สุด และอยู่ในขนาดพื้นที่ทีจำกัดหรือย่อส่วนลงมาก • ใช้หลักพื้นฐานของการออกแบบเช่นเดียวกับสวนพรรณไม้โดยทั่วไป • ใช้หินชนิดเดียวกันทั้งสวน และวางหินตามหลักการวางหินแบบธรรมชาติ • หินควรฝังให้แน่น ไม่ให้ขยับ • ให้ความใส่ใจชนิดของพืชที่จะปลูก

สวนหินที่เลียนแบบธรรมชาติสวนหินที่เลียนแบบธรรมชาติ

น้ำตก

สวนหินที่เลียนแบบธรรมชาติสวนหินที่เลียนแบบธรรมชาติ

การออกแบบสวนหิน

สวนถาด (miniature or dish garden)

สวนหินญี่ปุ่น (Japanese rock garden) • บางครั้ง เรียกว่า สวนแบบเซน ได้รับอิทธิพลมาจากลัทธิเซน สวนเรียวอันจิ สวนชิเทนโนจิ

สวนที่เกียวโต

สวนที่ทามะกุระ

กฎพื้นฐานของการวางหินกฎพื้นฐานของการวางหิน • สวนญี่ปุ่น มีการใช้หินแทนสัญลักษณ์ต่างๆ เช่น หินหลักใช้แทนภูเขา เกาะ ส่วนหินรองอื่นๆ ก็เป็นองค์ประกอบอื่นๆ ส่วนกรวดขนาดเล็กๆที่อยู่รายรอบก็เป็นแม่น้ำ พื้นดิน ทะเลสาบหรือมหาสมุทร ขึ้นอยู่กับจินตนาการของผู้จัดและความนิยมในยุคนั้นๆ • เช่น การวางหิน สามก้อน แสดงถึง หินของพระพุทธเจ้าหรือหินผู้ชาย, หินของเทพธิดาหรือหินผู้หญิงและหินของเด็ก เป็นการจัดหินแบบ คลาสสิคที่สุดของสวนญี่ปุ่น

การวางหินสามก้อน

หินพื้นฐานห้าชนิด (ห้าก้อน) • หินจิตวิญญาณ (soul stone) • หินร่างกาย (body stone) • หินหัวใจ (heart stone) • หินกิ่ง (branching stone) • หินวัว (ox stone)

หินชนิดต่างๆและการจัดหินชนิดต่างๆและการจัด 3 4 1 5 2

หินห้าก้อน

หินทางเท้า (stepping stone) • วางตามระยะการก้าวเดิน • จุดที่มักหยุดยืนมอง หรือทางแยก ควรมีแผ่นทางเดินที่กว้างกว่าปกติ • การวางหินทางเท้า ให้วางตามแนวการไหล (flow) ของสวน

สวนหิน ( Rock garden)