Azərbaycan İpoteka Fondu tərəfindən İpoteka kreditləşməsinin bərpası Bak ı şəhəri - 2009

1. Azərbaycan İpoteka Fondu tərəfindənİpoteka kreditləşməsinin bərpası Bakı şəhəri - 2009

2. Dövlət büdcəsindən ayrılmış vəsait mln.AZN

3. Kreditlərin verilmə dinamikası

4. Verilmiş ipoteka kreditləri üzrəortagöstəricilər • Kreditlərin sayı - 1981 • Vaxtından əvvəl ödəniş – illik 1% • Defolt halları yoxdur

5. İpoteka kreditlərinin verilməsi şərtləri

6. İpoteka kreditləşməsini tənzimləyən normativ sənədlər • Azərbaycan Respublikasının Milli Bankı nəzdində Azərbaycan İpoteka Fondunun vəsaiti hesabına ipoteka kreditlərinin verilməsiQaydaları • Azərbaycan Respublikasında güzəştli ipoteka kreditlərinin verilməsiQaydaları • Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı nəzdində Azərbaycan İpoteka Fondunun yenidən maliyyələşdirdiyi ipoteka kreditlərininmüvəkkil kredit təşkilatları tərəfindən verilməsinə dair standart Tələblər • Müvəkkil kredit təşkilatları tərəfindən verilmiş ipoteka kreditlərinin Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı nəzdində Azərbaycan İpoteka Fondu tərəfindən ilkin maliyyələşdirilməsi haqqında müvəqqəti Qaydalar

7. İpoteka kreditləşməsinin bərpası • Standart Tələblərə əlavə və dəyişikliklər • Baş sazişə əlavə • Fondun kotirovka dərəcəsinin artırılması • Bazar iştirakçılarının siyahısına yenidən baxılması • Müvəkkil kredit təşkilatları üzrə limitlərin müəyyənləşdirilməsi • İlkin maliyyələşdirmə mexanizminin bərpası • Banklardan gündəlik məlumatların toplanılması

8. Standart Tələblərə əlavə və dəyişikliklər • Anderraytinqin sərtləşdirilməsi • İpoteka predmetinin yalnız yaşayış sahəsi olması • Həyat sığortasının məcburiliyi • Banklarda xüsusi bölmənin olması • Texniki düzəlişlər

9. Anderraytinqin sərtləşdirilməsi Mövcud şərtlər qüvvədə qalmaqla borcalanlara dair bəzi tələblərsərtləşdirilmiş, tövsiyyələr tələblə əvəz olunmuşdur: 1. Borcalanın ailə xərclərinin və digər öhdəliklərinin nəzərə alınması Məqsəd - borcalanın ödəmə qabiliyyətinə dair tələbləri artırmaq 2. Borcalanın kredit tarixinin anderraytinqdə nəzərə alınması tələbi 3. İlkin qiymətləndirmə və anderraytinqin yalnız MKT-lər tərəfindən həyata keçirilməsi (ipoteka agenti anlayışı çıxarılıb) Cəmi öhdəliklər / Rəsmi gəlirlər ≤ 100% Əmək haqqı üzrə ödənişləri - 154 Əmək haqqı - 906 Aylıq ailə xərcləri - 4*84=336 100% Digər öhdəlikləri - min30 İpoteka krediti üzrə öhdəliklər - 386 906

10. Texniki düzəlişlər • Yaxın qohum anlayışının dəqiqləşdirilməsi (2.12-ci bənd) • Tələb olunan sənədlərin siyahısının artırılması (nikah şəhadətnaməsi, ailə üzvləri ilə bağlı sənədlər) • Kredit və ipoteka müqavilələrinə düzəlişlər (ipoteka predmeti, həyat sığortası, vəsaitin satıcıya çatdırılması ilə bağlı və s. düzəlişlər).

11. Baş Sazişə əlavə • Banklardan akseptsiz silinmə üçün bir dəfəlik sərəncamın alınması • Bank ipoteka krediti üzrə tələb hüquqlarını geri almadıqda müvafiq məbləğin Mərkəzi Bank tərəfindən bankın müxbir hesabından mübahisəsiz qaydada silinməsi

12. Kotirovka dərəcəsi

13. Faiz dərəcəsinin strukturu ≤ 8% AİF-in kotirovka dərəcəsi = 4% MKT- lərin marjası ≤ 4% 4% Kotirovka 4% Marja

14. Bazar iştirakçılarının siyahısına yenidən baxılması • Müvəkkil kredit təşkilatlarının yeni siyahısının təsdiqi Nəzərə alınmış amillər: • Kreditləşmədə aktiv iştirak • Bankda xüsusi bölmənin və ixtisaslı kadrların olması • Sənədləşmənin keyfiyyəti • Kreditlərə xidmət • Kredit təşkilatının prudensial tələblərə riayət etməsi • Müvəkkil sığorta şirkətlərinin və qiymətləndiricilərin seçilməsi və fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi Qaydalarının təsdiqi və təkrar akkreditasiyası

15. Müvəkkilkredit təşkilatlari 12.“Paşabank” ASC 13.”Unibank” ASC 14.“Texnikabank” ASC 15.“Turanbank” ASC 16.“Xalq” Bankı ASC 17.“Zaminbank” ASC 1. “Azərbaycan Beynəlxalq Bankı” ASC 2. “AtaBank” ASC 3. “Azərdəmiryolbank” ASC 4. “Azəriqazbank” ASC 5. “Bank Standard” QSC 6.“Bank Respublika” ASC 7.“Bank Avrasiya” ASC 8. “Bank of Azerbaijan” ASC 9.“Gəncəbank” ASC 10.“Kapital Bank” ASC“ 11.“Muğanbank” ASC

16. Müvəkkil sığorta şirkətlərinin və qiymətləndiricilərin seçilməsi Qaydaları • Şirkətlərə qarşı tələblərin müəyyənləşməsi • Fond ilə münasibətlərin müqavilə əsasında tənzimlənməsi • Rüblük qaydada hesabatlılıq sisteminin tətbiqi • İllik fəaliyyətin qiymətləndirilməsi • Qiymətləndirmə rəyi və sığorta müqaviləsinin formalarının Fondla razılaşdırılması

17. Müstəqil qiymətləndirici şirkətlərin seçilməsi və fəaliyyətinin qiymətləndirilməsinin əsas amilləri Seçilmə: • daimi ofisin və ən azı 3 ekspertin olması • daşınmaz əmlakın qiymətləndirilməsi sahəsində təcrübə (1 il iş stajı və ən azı 3 kredit təşkilatı ilə əməkdaşlıq) • peşəkarlıq səviyyəsini əks etdirən müvafiq sertifikatların mövcud olması Qiymətləndirmə: • Qiymətləndirmə hesabatının razılaşdırılmış formaya uyğun olmaması • ipoteka predmetinin qiymətinin real bazar qiymətlərinə uyğun təyin edilməsi • müstəqil qiymətləndiricinin peşəkar, şəffaf və obyektiv fəaliyyət göstərməsinə dəlalət edən digər amillər • şirkətin bazarda aktiv fəaliyyəti (AİF-in xətti ilə verilmiş kreditlər üzrə 10 -dan az qiymətləndirmənin olması) • Əməkdaşlıq sazişinin tələblərinin pozulması və s.

18. Müstəqil qiymətləndiricilər 1. Azərekspertiza 2. Azintellekt servis 3. Biləndər 4. İVC-Beynəlxalq Qiymətləndirmə Mərkəzi 5. Koneko 6. Marketing Business Analysis 7. MAK Consultancy Baku Ltd 8. REC İnvest 9. VES Consultancy

19. Sığorta şirkətlərinin fəaliyyətinin qiymətləndirilməsinin əsas amilləri • Məcmu kapitalın qanunvericilikdə müəyyən olunmuş səviyyədə olması. • Yığılmış sığorta haqları üzrə şirkətin göstəriciləri • Müştərilərlə işin təşkili • Sığorta hallarında sığorta ödənişlərinin həyata keçirilməsi. • Maliyyə nəticələri. • Digər amillər.

20. Siğorta şirkətləri 1. Azərsığorta 2. Azsığorta 3. Alfasığorta 4. Atasığorta 5. Atəşgah 6. Bakı Sığorta 7. Başak-İnam Şirkəti 8. Beynəlxalq Sığorta 9. MBask 10. Paşa sığorta 11. Standart İnsurance 12. Xalq Sığorta

21. Kredit təşkilatları üzrə limitlərin müəyyənləşdirilməsi • İlkin olaraq hər bir müvəkkil kredit təşkilatı üçün limitlərin müəyyən olunması * Əsas səbəblər: • İpoteka kreditlərinə tələbin həcminin qeyri-müəyyən olması • Fondun likvidliyinin idarə olunması Kreditləşmə prosesində limitlər dəyişdirilə (azaldılıb-artırıla) bilər. * İpoteka kreditlərinin verilməsi Qaydaları – “3.3. AİF hər bir bankdan alınacaq ipoteka kreditlərinin həcminə limitlər müəyyənləşdirə bilər”.

22. AİF-in limitləri Limit 1 000 000 YM 1 000 000 Müvəkkil Kredit Təşkilatı 1 000 000 verilmiş kreditlər

23. İlkin maliyyələşdirmə mexanizminin bərpası İlkin maliyyələşdirmə üzrə faiz dərəcəsi – 8% Müddət – 120 gün • Tələb olunan sənədlər • kreditinin alınması üçün anket; • İpoteka predmetinin qiymətləndirmə aktı; • kredit müqaviləsi; • Vəsaitinsatıcıya ödənilməsini təsdiq edən sənəd • İlkin maliyyələşdirmə məbləğinin geri qaytarılması • Banlardan akseptsiz silinməyə dair sərəncamın alınması • Bank ilkin maliyyələşdirmə məbləğini qaytarmadıqda • Mərkəzi Bank tərəfindən vəsaitin mübahisəsiz qaydada • silinməsi

24. Banklardan gündəlik məlumatların toplanılması Fondun likvidliyinin idarə olunması və ipoteka kreditləri ilə bağlı ictimaiyyət arasında narazılıqların yaranmasının qarşısının alınması üçün müvəkkil kredit təşkilatlarından gündəlik əsaslarda aşağıdakı məlumatların toplanılmasına ehtiyac var: • daxil olmuş müraciətlər • banklar tərəfindən verilmiş razılıqlar • banklar tərəfindən verilmiş kreditlər

25. Diqqət yetirilməli amillər! • İlkin qiymətləndirmə zamanı: • Ərizələrin (Əlavə-2) qeydiyyatı. • Borcalanın (birgə borcalanın) orta aylıq gəlir və xərclərinin təhlili, xüsusilə onların hər bir ailə üzvünün saxlanılması üçün xərc ölkə üzrə müəyyən olunmuş yaşayış minimumundan az olmaması. • Kredit əmsalları K/İ (LTV) ≤85%, KÖ/G (PTİ) ≤70% • Vəsaitin düzgün və vaxtında satıcıya çatdırılması. • Annuitet ödənişlərin düzgün və vaxtında borcalandan qəbul edilməsi və AİF-ə köçürülməsini təmin edilməsi. • İpoteka predmetlərinin ildə bir dəfədən az olmamaq şərtilə monitorinqinin keçirilməsi • Sığorta müqavilələrinin vaxtında bağlanması və uzadılması, xüsusilə faydalanan şəxsin vaxtında dəyişdirilməsi.

26. Bazar iştirakçılarına dair tələblər • Tikinti sektorunun dəstəklənməsi məqsədilə yeni tikilmiş binalarda mənzillərin alınmasına üstünlük verilməsi; • İpoteka kreditləri ilə bankda yalnız xüsusi yaradılmış struktur bölmə yaxud müvafiq təlim keçmiş əməkdaşların məşğul olması • Bankların aktivliyinin artırılması və mümkün qədər çox həcmdə ipoteka kreditlərinin verilməsi; • Borcalanların ödəniş qabiliyyətinin daha ciddi araşdırılması • Borcalanların müraciətlərini növbəlik əsasında qeydə almaq və diqqətlə araşdırmaq • Kreditlərdən sui-istifadə hallarının qarşısını tamamilə almaq

27. Təşəkkürlər Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankı nəzdində Azərbaycan İpoteka Fondu Tel (99412) 5982008 Faks: (99412) 5981177 info@amf.az www.amf.az