DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ

1. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİİKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ BOLOGNA SÜRECİEĞİTİM AMAÇ ve HEDEFLERİNİN BELİRLENMESİ PROGRAM ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI

2. PROGRAM YETERLİKLERİNİN/ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI Avrupa Yeterlilikler Çevresi Ulusal Yeterlilikler Çevresi Bölüm Misyonu Alana Özgü Yeterlilikler Program Çıktıları Paydaş Görüşleri Eğitim Amaçları Öğrenme Çıktıları

3. 3

4. ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ TYUYÇ Sektörel yeterlilikler Sektörel yeterlilikler Sektörel yeterlilikler ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ BELİRLENDİ,SONRA BİZ NE YAPACAĞIZ? Program çıktıları Program Çıktıları Program çıktıları Dersler Dersler Dersler Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları Öğrenme Çıktıları 4

5. Programların Eğitim Amaç ve Hedeflerinin Belirlenmesi ProgramlarınÖğrenme Çıktılarının Belirlenmesi Dış Paydaş İç Paydaş Bölüm Misyon ve Vizyonu Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Sektörel Yeterlilikler Program Yeterlikleri Sürekli İzleme ve İyileştirme Anketler ve Değerlendirme Ders Planlarının Oluşturulması Ders Başarı Durumunun Değr. Dersin Genel Değerlendirilmesi Öğretim Elemanı Değerlendirilmesi Yeterlik- Öğrenim Çıktısı Değerlen AKTS İş Yükü Değerlendirilmesi İdari ve Destek Hizm. Değr. …… Ders Amaç ve Hedefleri Dersin Öğrenme Çıktıları İş Yükü ve AKTS Kredilerinin Belirlenmesi PROGRAM İYİLEŞTİRME ADIMLARI

6. EĞİTİM AMAÇ ve HEDEFLERİNİN BELİRLENMESİ • Bölümden mezun olanların sahip olması beklenen yeterliliklerin ulusal ve alana özgü yeterlilikler doğrultusunda belirlenmesidir. • Bu belirlemeyi yaparken dikkate alınması gereken Girdiler: • Dış Paydaş Görüşleri: Mezunlar, İşverenler, Meslek Odası Temsilcileri vb. • İç Paydaş Görüşleri: Öğretim Üye ve Elemanları, Öğrenciler • Bölüm vizyon ve misyonu 6

7. EĞİTİM AMAÇ ve HEDEFLERİNİN BELİRLENMESİ AMAÇ NEDİR? • Bölüm ya da programın misyonundaki eğitime ilişkin ifadedir. Kurumsal olarak öğrenciye verilmek istenilen eğitim kısaca belirtilir. • Eğitim amaçları, bir programın eğitsel misyonunu nasıl planlamayı sağladığını ve paydaşlarının gereksinimlerini nasıl karşılayacağını bildiren açık, genel ifadelerdir. • Programın eğitim amaçları, mezunların bir programı bitirmelerini izleyen birkaç yıl içinde gerçekleştirmeleri beklenenleri tanımlayan ifadelerdir. • Belirlenen amaç ifadesi, eğitim sürecinin sonunda beklenen davranışların başarılması için eğitimsel etkinliklerin tasarlanmasına şekil ve yön verecektir.

8. ÖRNEK • İşletme Bölümü (lisans programı)(Sakarya Üniversitesi) İş yaşamının yerel, ulusal ve uluslar arası düzeyleri için çağın gereklerine uygun işletmecilik, girişimcilik ve yöneticilik bilgi ve becerileriyle donatılmış insan kaynağını hazırlamak ve yetiştirmek. • İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi - Maliye Bölümü (lisans programı) SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM PROGRAMLARINI GÜNCELLEME REHBERİ Sürüm 2 Haziran 2008 Maliye lisans programının amacı mezunlarına başta kamu sektörü olmak üzere, özel sektörde,genel ekonomi, kamu kesimi ekonomisi, vergi , bütçe ve muhasebe alanında çalışmalarını sağlayacak bilgi ve beceriyi kazandırmaktır.

9. EĞİTİM AMAÇ ve HEDEFLERİNİN BELİRLENMESİ PROGRAMIN HEDEFİ: HEDEF NEDİR? Bölüm ya da programın amacına yönelik hazırlanmış eğitim programını tamamlayacak mezunların, kazandıkları ile mesleklerinde neleri bilecekleri ve neleri yapabileceklerinin ifade edilmesidir. ÖRNEK İşletme Bölümü (lisans programı) (Sakarya Üniversitesi) Kendisi ve başkaları için iş kurma, yönetme ve geliştirme kapasitesine sahip, yenilikçi, girişimci, mesleği ile ilgili çağın teknolojilerini kullanabilen ve takım çalışması yapabilen, temel işletmecilik bilgilerine hakim, yönetimin planlama, örgütleme, yürütme ve koordinasyon fonksiyonlarını, üretim, pazarlama, finans, insan kaynakları ve muhasebe alanlarında kullanabilme bilgi ve becerilerini kazandırmaktır.

10. PROGRAMYETERLİKLERİNİN/ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI • Nasıl Bir Mezun? • Bölüm mezununa ulusal ve alana özgü yeterlikler doğrultusunda, kurum misyonuna ve akreditasyon ölçütlerine uygun, kalite güvence sistemiyle denetlenebilen hangi yetkinlik ve becerilerin kazandırılmış olması bekleniyor? Sorularına yanıt verilerek program çıktılarının oluşturulmasıdır. • Bu belirlemeyi yaparken dikkate alınması gereken Girdiler: • Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi • Alana Özgü Yetkinlikler (belirlenmiş durumda değildir) • Eğitim Amaçları (bir önceki aşamada belirlenmiş olacak) • Paydaş Görüşleri

11. PROGRAM ÇIKTILARININ BELİRLENMESİ MEVCUT GİRDİLER Ulusal yeterlilikler Çerçevesi İç Kalite Güvencesinin Avrupa Standartları ve Temel İlkeleri Tuning Projesi (30 genel yetkinlik) SAĞLANABİLİR GİRDİLER Paydaş Görüşleri BELİRLENECEK ÇIKTILAR Programa (mesleğe) özgün çıktılar Genel (jenerik) çıktılar Program Girdileri Program Çıktıları

12. PROGRAM YETERLİKLERİNİN/ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI Program çıktıları; öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi beceri ve yetkinlikleri tanımlayan ifadelerdir. Öğrencinin mezun olduğunda neyi bilmesinin ve neyi yapabilmesinin beklendiği program çıktıları ile açıklanır. Programın öngörülen eğitim amaçlarını sağlayabilmesi için programdan beklenen “programçıktıları”nın belirlenmesi gerekir.  Nasıl Bir Program ?

13. BİLGİ • Verilerin öğrenme yoluyla özümsenmesidir. Herhangi bir çalışma veya araştırma alanı ile ilgili gerçeklerin, ilkelerin, kuramların ve uygulamaların bütünüdür. Kuramsal veya uygulamalı olarak tanımlanabilir. • Ekonominin hukuki altyapısını kavrayabilecek temel bilgilere sahip olma. (İktisat SDU) • Kamu yönetimi alanındaki temel bilgilere sahip olma. (Kamu Yönetimi SDU)

14. BECERİ • Bilgiyi uygulayabilme, problemleri çözebilme ve görevleri tanımlayabilme yeteneğidir. Bilişsel (mantıksal, sezgisel, yaratıcı düşünce) veya uygulamalı (el becerisi ve yöntem, materyal, araç, gereç kullanabilme) olarak tanımlanır. • Bilgisayar kullanabilme becerilerine sahip olabilmek. (ÇEKO SDU) • Farklı kaynaklardan bilgi yönetimi ve becerilerini analiz edebilme. (ÇEKO SDU) • Matematik, istatistik, ekonometri, yöneylem, araştırma metodolojisi ve bilgi teknolojileri gibi kantitatif araçları işletme ve iktisatla ilgili olarak uygulayabilmek. (Ekonometri KTU)

15. YETKİNLİK • Bilgiyi, kişisel/sosyal/metodolojik becerileri iş ve çalışma ortamları ile mesleki ve kişisel gelişim konusunda kullanabilme yeteneğidir. Sorumluluk ve bağımsız çalışabilme, öğrenme, iletişim, alana özgü ve mesleki yetkinlikler olarak tanımlanır. • Liderlik özelliklerine ve diğer alanlardaki uzmanlarla iletişim yeterliliğine sahip. (Ekonometri SDU) • Yaşam boyu öğrenme davranışı kazanma ve geliştirme. (İktisat KTU)

16. PROGRAMYETERLİKLERİNİN/ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI • Öncelikle, programın bulunduğu düzeye uygun yeterliklerin incelenmesi. • Ulusal yeterlikler genel olarak yazılmıştır. Pek çok madde “alanında” gibi genel ifadelerle başlamaktadır. Programınıza ilişkin özelleştirme yapmak için “alanında” gibi kelimelerin değiştirilmesi. Örneğin; “alanında” kelimesi yerine “Maliye Bölümünde” gibi ifadenin kullanılması. • Güncellenen programın ulusal yeterlilikler haricinde, içermesi gereken yeterlik ve alana özgü (sektörel) yeterlik var mı? Bunun değerlendirilmesi gerekir. • Yeterlik sayısı toplamda 8 - 15 arasında düşünülerek Program Yeterliklerin oluşturulması.

17. PROGRAMYETERLİKLERİNİN/ÇIKTILARININ OLUŞTURULMASI • Program çıktıları tipik ya da ortalama bir öğrenci için yazılır ve mezundan beklenilenleri içerir. Bu nedenle doğrudan olarak ölçülebilir değildir. • Örneğin, program çıktıları, öğrencilerin programa katılımıyla elde ettikleri deneyimlerin çıktıları olan öğrenme alanlarını gösterebilir.

18. PROGRAM ÇIKTILARININ YAZIMINA İLİŞKİN KURALLAR • Öğrencilerin program sonunda ne yapmasının ya da ne göstermesinin beklendiğine odaklanılması • Program Çıktılarının öğrenciler, öğretim elemanları, işverenler ve dış gözlemciler tarafından açıkça anlaşılabilecek şekilde sade ve muğlak olmayan şekilde yazılması • Geniş sayıda yüzeysel çıktıların yerine az sayıda önemli çıktıların yazılması • “Öğrencim, bu sürecin sonunda hangi bilgi, beceri ve yetkinliklere sahip olmalıdır?” sorusunu kendinize sorun; cevabınız, çalışmalarınıza yön verecektir

19. PROGRAM ÇIKTILARI ÖRNEKLERİ Örnek 1 : İşletme Bölümü Lisans (Süleyman Demirel Üniversitesi Örneği) (PÇ1) İşletmecilik temel kavramlarını anlama, İşletmenin temel fonksiyonları, İşletme biliminin tarihsel gelişimi, diğer bilim dallarıyla olan ilişkileri, İşletmeler ve çevreleri, işletmenin amaçları, fizibilite etütleri, firmalar arası işbirlikleri ve girişimcilik konularını anlama, anlatma ve kullanma. (PÇ2) İş/ işletme kurma gereklerini kavrama, örgütsel düzeyde analiz etme ve tasarlama İşletme yönetiminin planlama, örgütleme, yürütme, koordinasyon ve kontrol işlevlerini kavrama, anlatma ve uygulama; İşletme yönetiminin stratejik, taktik ve operasyonel boyutlarını kavrama (PÇ3) Kalite bilincine sahip olma, kaliteli iş yapma ve sonuçlandırma. (PÇ4) Ekonomi, işletme ve muhasebe alanlarında kullanılan yönetim bilgi sistemleri ve bilişim uygulamaları konusunda bilgi sahibi olma ve gerekli yazılımları kullanabilme becerisine sahip olma. (PÇ5)İşletme yönetiminin yerel, ulusal, uluslar arası ve küresel boyutlarını kavrama; bu bağlamda Stratejik Yönetimin Temel Kavramları, Stratejik Yönetimin Kapsamı, Stratejik Yönetimin Süreci ve Safhaları, Stratejik Yönetim ile ilgili Yaklaşımlar, Strateji Geliştirme Süreci ve Stratejik Analiz, Stratejik Alternatiflerin Analizi ve Strateji Seçimi, Stratejileri Uygulama ve Kontrol konularında bilgi sahibi olma.

20. PROGRAM ÇIKTILARI ÖRNEKLERİ (PÇ6) Analitik düşünme, bilişim teknolojileri başta olmak üzere işletmeciliğin çağdaş yöntem ve teknolojilerini kullanma. (PÇ7) Disiplin içi ve disiplinler arası takımlarla çalışma; yenilik ve değişime açık, girişimci yaşam boyu öğrenme davranışı kazanma; liderlik özelliklerine ve diğer alanlardaki yöneticilerle ve uzmanlarla iletişim kurabilme yeterliliğine ve becerisine sahip olabilme. (PÇ8) İş yaşamının hukuki, toplumsal ve ahlaki sorumluluklarını kavrama ve toplumsal dönüşümü algılama; Borçlar Hukuku, Kıymetli Evrak Hukuku Ticari İşletme Hukuku, Medeni Hukuk, Sosyal Güvenlik Hukuku alanlarında temel bilgilere sahip olma. (PÇ9) Küreselleşme sürecinde işletmelerin sürekliliklerini sağlama noktalarında, Pazar araştırması, bilgi sistemleri, tüketici davranışları, pazarlama karması, stratejiler, talep tahmini, Pazar bölümleme, Stratejik pazarlama, global pazarlar, bilgi sistemleri, işletme davranışları, Pazar bölümleme, ürün ve hizmet stratejileri, ürün hayat eğrisi, fiyatlama, tedarik zinciri konularını anlama, kavrama (PÇ10) Kendini ifade etme ve kurumunu temsil etme konusunda Türkçe´yi ve gerektiği yerde yabancı dil bilgisini doğru, kurallara uygun biçimde yazılı ve sözlü iletişimde kullanabilme beceri ve yeterliliğine sahip.

21. PROGRAM ÇIKTILARI ÖRNEKLERİ (PÇ11) İşletmecilik bilgi ve becerilerini pazarlama, üretim, finans, insan kaynakları, muhasebe alanlarının en az birinde uygulayabilme. (PÇ12) Ekonomik-sosyal ve mali konularda temel bilgileri anlama ve kullanabilme, değerlendirme ve yorum yapabilme, ekonomik-sosyal ve mali gelişmeleri analiz edebilme, finansal sistemleri anlama, finansal planlama, tahminleme, bütçeleme, fizibilite etütleri konularında bilgi sahibi olma ve ekonomik konularda görüş bildirebilme, çeşitli ekonomik sorunlar karşısında çözüm getirebilme becerisi kazanma. (PÇ13) Gerek kamunun gerekse de özel kesimin gereksinim duyduğu yüksek becerili elemanlarda olması gereken; yeterli düzeyde iktisat, işletme, maliye, hukuk ve muhasebe bilgisine sahip olabilme. (PÇ14) Bir yabancı dilde bilgi sahibi olup, bu niteliklerini sözlü ve yazılı iletişimde kullanabilme. (PÇ15) Matematik, istatistik ve ekonometri alanlarında beceri kazanma, sayısal verilerden faydalanarak geliştirilecek olan istatistiksel ve ekonometrik çözümlemeler ile daha etkin kararlar alabilme, alınacak kararların sonuçlarını öngörebilme ve doğru tahminlerde bulunabilme, sebep-sonuç ilişkilerini göz önünde bulundurarak stratejik yaklaşımlar geliştirebilme.

22. PROGRAM ÇIKTILARI ÖRNEKLERİ (PÇ16) Üretimde kullanılan yeni yaklaşımlar, Üretim yönetiminin temelleri, Üretim sistemleri, kuruluş yeri seçimi, dağıtım planlaması ve rota analizi, tesisat yerleşimi, üretim planlaması ve talep tahmin yöntemleri, istatistiksel kalite kontrol konularını anlama ve kavrama. (PÇ17) Öğrencilerin gerçek hayat karar verme problemlerini, doğrusal programlama tekniklerini kullanarak modelleyebilme, çözebilme ve elde edilen sonuçları teknik ve ekonomik açıdan yorumlayabilme becerilerini kazanmalarını sağlama. (PÇ18) Vergileme süreçlerine ilişkin teorik ve hukuki bilgilere sahip olma, vergileme işlemleri, Vergilerin hesaplanması, vergi suç ve cezaları ve beyanname düzenleme konularında temel bilgilere sahip olma. (PÇ19) Muhasebenin işletmeler açısından önemi, kapsamı, temel muhasebe kavramları, işletmelerin mali ve finansal rasyo ve tabloları hakkında teorik bilgilere sahip olma ve bu bilgileri kullanabilme.

23. PROGRAM ÇIKTILARI ÖRNEKLERİ Örnek 2 : Kamu Yönetimi Bölümü Lisans (Süleyman Demirel Üniversitesi Örneği) (PÇ1)Kamu yönetimi alanında temel bilgileri (siyaset ve sosyal bilimler, yönetim bilimleri, kentleşme ve çevre, kamu hukuku)öğrenmek ve kavramak. (PÇ2)Kamu yönetimi alanında güncel sorunları algılayarak, yorumlar yapmak ve çözümler önerebilmek. (PÇ3)Kamu yönetimi ile ilişikili özel hukuk, işletme, ekonomi, maliye, tarih, ve sosyoloji gibi diğer disiplinlerden yararlanabilmek ve bu disiplinlere ilişkin temel bilgilere sahip olmak. (PÇ4)Yerel, bölgesel ve ulusal gelişmeleri kavrayabilmek ve bunlarla küresel gelişmeler arasında ilişki kurmak. (PÇ5) Toplumsal, mesleki ve bilimsel davranış ilkelerinin bilincinde olmak. ……….

24. PROGRAM ÇIKTILARI ÖRNEKLERİ Örnek 3 : İşletme Bölümü Lisans (TUNING PROJESİ) Programa Özgü Bilgi, Beceri ve Yetkinlikler (PÇ1)Bir işletmeyi kendi çevresi içinde inceleyebilecek araçları değerlendirmek ve kullanabilmek. (PÇ2)Bir işletmenin belli bir alanında çalışabilmek ve kısmen uzmanlaşabilmek. (PÇ3)Diğer işlevlere ara yüz oluşturmak. (PÇ4) Kendi yeterliliklerinin farkında olmak. (PÇ5)Öncelikle işlemsel ve taktik düzeydeki bir sorunun çözümünde kullanılabilecek ilkelere yönelik gerekçeler öne sürebilmek. (PÇ6) Önerilen çözümü savunabilmek. (PÇ7)Öncelikle işlemsel ve taktik düzeylerde karar almayı hazırlayabilmek.

25. Örnek: Kamu Yönetimi Program ÇıktılarıPROGRAM ÇIKTILARI ÖRNEKLERİ Genel Yeterlilikler (PÇ8)Temel mesleki bilgiler. (PÇ9)Öğrenim alanı ile ilgili temel bilgiler. (PÇ10)Disiplinler arası takımlarda çalışabilme becerisi. (PÇ11) Bilgiyi uygulamada kullanma becerisi. (PÇ12) Yeni durumlara uyabilme yeteneği. (PÇ13) Temel bilgisayar becerileri. (PÇ14)Öğrenme Yeteneği. (PÇ15) Anadilde yazılı ve sözlü sunum yapma yeteneği.

26. PROGRAM YETERLİLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

27. PROGRAM YETERLİLİKLERİNİN BELİRLENMESİ