Uniwersyteckie Poradnie Prawne

1. Uniwersyteckie Poradnie Prawne Podsumowanie działalności od października 2003 do marca 2004

2. Gdańsk Szczecin Białystok Toruń Poznań Warszawa Słubice Łódź Wrocław Lublin Opole Katowice Kraków Rzeszów Poradnie w Polsce Białystok - Uniwersytet w Białymstoku Białystok - Wyższa Szkoła Administracji Publicznej Gdańsk - Uniwersytet Gdański Katowice - Uniwersytet Śląski Kraków - Uniwersytet Jagielloński Lublin - Katolicki Uniwersytet Lubelski Lublin - Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie Łódź - Uniwersytet Łódzki Opole - Uniwersytet Opolski Poznań - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Rzeszów - Uniwersytet Rzeszowski Słubice - Collegium Polonicum Szczecin - Uniwersytet Szczeciński Toruń - Uniwersytet Mikołaja Kopernika Warszawa - Fundacja Academia Iuris Warszawa - Uniwersytet Warszawski Wrocław - Uniwersytet Wrocławski

3. Poradnie spełniające standardy • Studencka Poradnia Prawna w Białymstoku (UwB) • Studencka Uniwersytecka Poradnia Prawna w Gdańsku • Uniwersytecka Poradnia Prawna w Krakowie • Uniwersytecka Poradnia Prawna w Lublinie (KUL) • Uniwersytecka Studencka Poradnia Prawna w Lublinie (UMCS) • Studencki Punkt Informacji Prawnej „Klinika Prawa” w Łodzi • Studencka Uniwersytecka Poradnia Prawna w Poznaniu • Centrum Edukacji Prawnej, Studencka Poradnia Prawna w Szczecinie • Uniwersytecka Poradnia Prawna w Toruniu • Klinika Prawna, Studencki Ośrodek Pomocy Prawnej w Warszawie

4. Półrocze działalności poradni w liczbach • 3143 – tyle spraw przyjęły poradnie w okresie od października 2003 do marca 2004; • najwięcej – 598 spraw przyjęła Klinika Prawna, Studencki Ośrodek Pomocy Prawnej działająca na Uniwersytecie Warszawskim; • najmniej – 23 Studencka Poradnia Prawna - Koło Naukowe działająca na Uniwersytecie Śląskim; • najczęściej – w 19 proc. przypadków klienci zgłaszali się do poradni o pomoc w sprawach karnych; • w poradniach działało 805 studentów i 94 pracowników dydaktycznych; • jeden opiekun miał pieczę przeciętnie nad 8 studentami; • na jednego studenta przypadają przeciętnie 4 sprawy w ciągu pół roku.

5. Ile spraw zostało przyjętych przez poradnie?

6. Ilu studentów działa w poradniach?

7. Ilu pracowników naukowych działa w poradniach?

8. Rodzaje spraw rozpatrywanych przez poradnie • rodzinne (rozwody, rodzice samotnie wychowujący dzieci itp.); • związane z pracą i bezrobociem; • związane z prawami uchodźców i cudzoziemców; • mieszkaniowe (bezdomni, eksmisje, dodatki mieszkaniowe itp.); • związane z niepełnosprawnością; • związane ze służbą zdrowia; • związane ze świadczeniami z pomocy społecznej; • „urzędowe” (obywatel w urzędzie, prawo do odmowy służby wojskowej itp.); • finansowe (podatki, zadłużenia itp.); • karne (tymczasowo aresztowani, wykroczenia itp.); • związane z pomocą organizacjom pozarządowym (NGO - pomoc ekspercka i poradnicza); • inne.

9. Podział spraw ze względu na rodzaje Łącznie: 3143

10. Podział spraw ze względu na rodzaje Łącznie: 3143

11. Sprawy karne • Przykładowe sprawy: • wniosek o ustanowienie obrońcy z urzędu; • wniosek o odroczenie kary pozbawienia wolności; • wniosek o przedterminowe warunkowe zwolnienie z odbywania kary; • ustalanie podstaw prawnych do stosowania tymczasowego aresztowania oraz okoliczności uzasadniające jego uchylenie; • dopuszczalność wszczęcia w Polsce postępowania karnego w sprawie o przestępstwo popełnione na terytorium Niemiec; • wniosek o utajnienie danych dotyczących miejsca zamieszkania; • kwestia cenzurowania korespondencji w zakładzie karnym; • skarga na adwokata z urzędu. Łącznie: 591

12. Sprawy rodzinne • Przykładowe sprawy: • rozwodowe i separacji (przede wszystkim pozwy); • ubezwłasnowolnienia; • władza rodzicielska, ustalanie lub zaprzeczania ojcostwa; • alimentacja (ustalanie, podwyższanie, obniżanie, egzekucji komorniczej, warunki alimentacji przez Fundusz Alimentacyjny, dochodzenie alimentów od cudzoziemców); • zniesienie współwłasności majątkowej; • Intercyza małżeństwa; • porada w sprawie małoletniego dziecka, które matka wraz z konkubentem, bez zgody ojca dziecka, chcieli zabrać ze sobąwyjeżdżając do Niemiec; • obowiązki rodziny zastępczej wobec małoletniego. Łącznie: 563

13. Sprawy mieszkaniowe • Przykładowe sprawy: • ustalenie prawa własności budynkowej; • eksmisje (podstawy, postępowanie, koszty, eksmisje „dzikich” lokatorów); • dodatki mieszkaniowej, wkłady na książeczce mieszkaniowej; • odzyskanie kaucji za lokal mieszkalny; • stwierdzenie nieważności umowy sprzedaży nieruchomości; • uprawnienia członka spółdzielni w relacjach z zarządem spółdzielni; • uprawnienia do lokalu zastępczego; • zamiana lokalu na mniejszy. Łącznie: 310

14. Sprawy związane z pracą i bezrobociem • Przykładowe sprawy: • uprawnienia dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach; • obowiązki pracodawcy względem pracownika małoletniego; • warunki wcześniejszej emerytury; • sprostowanie świadectwa pracy; • rozwiązanie umowy o pracę; • odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi; • obowiązki pracodawcy jako płatnika ZUS; • świadczenia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych; • warunki przyznawania świadczeń przedemerytalnych; • uprawnienia pracownika w sytuacji likwidacji stanowiska pracy. Łącznie: 307

15. Sprawy związane z prawami uchodźców i cudzoziemców • Przykładowe sprawy: • nadanie statusu uchodźcy; • pomoc socjalna w trakcie postępowania o nadanie statusu uchodźcy; • udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony (w tym legalizacja pobytu w ramach tzw. abolicji); • udzielenie zezwolenia na osiedlenie się; • wydalenie cudzoziemca z Polski; • zawarcie związku małżeńskiego obywatelem polskim; • zezwolenie na pracę cudzoziemców w Polsce. Łącznie: 174

16. Sprawy „urzędowe” Łącznie: 137 • Przykładowe sprawy: • postępowanie administracyjne – przystąpienie w charakterze strony, zażalenia; • skargi do NSA na bezczynność organów; • wnioski o przeprowadzenie kontroli Nadzoru Budowlanego; • skargi na decyzje w postępowaniu egzekucyjnym (m.in. skarga na czynności komornicze); • odpowiedzialność organizatorów imprez masowych.

17. Sprawy finansowe Łącznie: 101 • Przykładowe sprawy: • zaległości podatkowe; • dług z tytułu zawarcia umowy kredytu; • odpowiedzialność za długi z majątku wspólnego małżonków; • kwestie prawne związane z powstaniem debetu na koncie bankowym; • waloryzacja kaucji za mieszkanie; • kwestie finansowe związane z rozwiązaniem umowy dzierżawy; • dochodzenie spłaty kredytu od kredytobiorcy.

18. Sprawy związane z niepełnosprawnością Łącznie: 51 • Przykładowe sprawy: • warunki dofinansowania zakupu samochodu z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych; • odwołanie od orzeczenia o stopniu niepełnosprawności; • odwołania od decyzji ZUS o przyznaniu prawa do renty oraz apelacje w tym zakresie.

19. Sprawy związane ze świadczeniami z pomocy społecznej Łącznie: 42 • Przykładowe sprawy: • uprawnienia do renty socjalnej; • odwołanie od odmowy przyznania zasiłku celowego tytułem zwrotu za zakupione leki; • odwołanie od decyzji o obniżeniu zasiłku z ośrodka pomocy społecznej; • uprawnienia oraz przyznawanie świadczeń z tytułu dodatku rodzinnego i pielęgnacyjnego; • świadczenia związane z okresem porodowym i poporodowym; • wsparcie materialne dla osób starających się o pomoc społeczną.

20. Sprawy związane ze służbą zdrowia Łącznie: 27 • Przykładowe sprawy: • odpowiedzialność lekarza za błąd w sztuce lekarskiej (zarażenie klienta wirusem żółtaczki podczas wizyty w szpitalu); • odwołanie od decyzji o odmowie udzielenia przerwy w karze dla przeprowadzenia badań; • oskarżenie lekarza o przyjmowanie korzyści majątkowych w zamian za udzielanie pomocy medycznej; • skargi na warunki w zakładach opieki medycznej, w tym, w ZOZ znajdujących się w zakładach karnych.

21. Sprawy związane z pomocą organizacjom pozarządowym (NGO) Łącznie: 18 • Przykładowe sprawy: • Pomoc stowarzyszeniom i organizacjom: • „Zagrożeni Likwidacją Funduszu Alimentacyjnego”; • Komitet Praw Dziecka; • Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji. • Pomoc innym organizacjom pozarządowym w rozpoczęciu działalności (przygotowanie statutu, wniosków do KRS itp.).

22. Sprawy inne • Przykładowe sprawy: • systemy argentyńskie; • rekompensaty za mienie pozostawione na Kresach; • sprawy spadkowe (status prawny spadkobierców, dziedziczenie testamentowe, sporządzanie i odwoływanie testamentów, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku); • zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym; • odwołanie darowizny; • odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej; • wystąpienie ze spółki cywilnej; • ochrona dóbr osobistych; • kwestie prawa autorskiego; • odwołanie od decyzji o uniemożliwieniu dalszego uczestnictwa w teleturnieju „Wielka Gra”. Łącznie: 822

23. Studencka Poradnia Prawna w Białymstoku (Uniwersytet w Białymstoku) Spraw łącznie: 215 Studentów: 63 Opiekunów: 11 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni • uzyskanie zgody dziekana Wydziału Prawa na przekształcenie poradni w pracownię; • zorganizowanie drugiej edycji programu Studenckie Punkty informacyjne tzw. Komisariaty; • udział w konferencji w Bratysławie i prezentacja na temat „How to Develop a Service System for NGOs and its limitations” oraz konferencji Woman Right; • wyróżnienie Dziekana Wydziału Prawa za działalność poradni. Z tego: spadkowe: 25 zobowiązania: 20 rzeczowe: 9 międzynarodowe: 11

24. Koło Naukowe Centrum Informacji Administracyjnej przy Wyższej Szkole Administracji Publicznej w Białymstoku Spraw łącznie: 36 Studentów: 8 Opiekunów: 5

25. Studencka Uniwersytecka Poradnia Prawna w Gdańsku Spraw łącznie: 63 Studentów: 45 Opiekunów: 3 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni • nawiązanie współpracy z Biurem Porad Obywatelskich; • zorganizowanie szkolenia na Helu dla nowych członków poradni i gości z innych klinik.

26. Studencka Poradnia Prawna – Koło Naukowe w Katowicach Spraw łącznie: 23 Studentów: 54 Opiekunów: 5 Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni wzbudzanie coraz większej świadomości w regionie o możliwości uzyskania pomocy w formie porad.

27. Uniwersytecka Poradnia Prawna w Krakowie Spraw łącznie: 445 Studentów: 44 Opiekunów: 7 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni • nadanie statusu uchodźcy w 7 sprawach prowadzonych przez poradnię; • uznanie przez Europejski Trybunał Praw Człowieka naruszenia praw deklarowanych w Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności w sprawie ze skargi przygotowanej z udziałem poradni. Z tego: Skargi do ETPCz: 18 Skargi do Komitetu Praw Człowieka: 2 Pozostałe: 72

28. Uniwersytecka Poradnia Prawna w Lublinie (KUL) Spraw łącznie: 51 Studentów: 45 Opiekunów: 5 Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni nawiązanie współpracy z Wojewódzkim Centrum Informacji dla Ofiar Przestępstw i Wykroczeń oraz ze Stowarzyszeniem „Mali Bracia Ubogich”. Instytucje te pragną kierować do poradni osoby potrzebujące pomocy prawnej. Sprawy prawa konsumentów i prawa autorskiego

29. Uniwersytecka Studencka Poradnia Prawna w Lublinie (UMCS) Spraw łącznie: 34 Studentów: 38 Opiekunów: 5 Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni zwiększenie liczby mieszczących się przy radach osiedli Punktów Konsultacyjnych Poradni.Studenci pełnią tam dyżury. Ta forma działalności z roku na rok cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Przeważnie z zakresu nieruchomości i prawa spadkowego

30. Studencki Punkt Informacji Prawnej „Klinika Prawa” w Łodzi Spraw łącznie: 140 Studentów: 50 Opiekunów: 5 Przeważnie administracyjne oraz z zakresu prawa rzeczowego

31. Studencka Poradnia Prawna„Bona Fides” w Opolu Spraw łącznie: 30 Studentów: 30 Opiekunów: 2 Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni sędzia Sądu Rejonowego w Opoluzwrócił się do poradni z prośbą o reprezentowanie strony w sprawie toczącej się w niniejszym sądzie.

32. Studencka Uniwersytecka Poradnia Prawna w Poznaniu Spraw łącznie: 238 Studentów: 50 Opiekunów: 5 Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni nawiązanie współpracy z dwoma Ośrodkami Pomocy Rodzinie oraz Policyjnym Ośrodkiem Pomocy Ofiarom Przestępstw.

33. Uniwersytecka Poradnia Prawna w Rzeszowie Spraw łącznie: 53 Studentów: 23 Opiekunów: 3

34. Koło Naukowe Studencka Poradnia Prawna w Słubicach Spraw łącznie: 149 Studentów: 23 Opiekunów: 3 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni • uzyskanie możliwości zaliczania przez studentów pracy w poradni do tzw. godzin fakultatywnych w programie studiów; • nawiązanie współpracy z radcą prawnym Starostwa Słubickiego, która została drugim koordynatorem poradni.

35. Centrum Edukacji Prawnej, Studencka Poradnia Prawna w Szczecinie Spraw łącznie: 362 Studentów: 50 Opiekunów: 3 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni • założenie Stowarzyszenia Edukacji Społecznej i Prawnej – „Ius et Ratio”; • ogólnopolskie seminarium – „Wina a kara” pod patronatem honorowym Rzecznika Praw Obywatelskich; • przeprowadzenie drugiego z kolei szkolenia dla poradni prawnych z udziałem przedstawicieli poradni w Gdańsku i Białymstoku w Pobierowie. Z tego: Cywilne: 109 Spadkowe: 18 pozostałe: 3

36. Uniwersytecka Poradnia Prawna w Toruniu Spraw łącznie: 58 Studentów: 31 Opiekunów: 11 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni • podpisanie umowy z Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich; • podpisanie umowy z Uniwersytetem Trzeciego Wieku; • współpraca z Laboratorium Społecznych Działań Politologii, w zakresie programu „Ojciec – to też rodzic!”. Z tego: Nieruchomości i spadki: 11 Postępowanie cywilne: 6

37. Klinika Prawna, Studencki Ośrodek Pomocy Prawnej w Warszawie Spraw łącznie: 598 Studentów: 77 Opiekunów: 7 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni • klinika uzyskała status pracowni międzyinstytutowej,Wydział przyznałw związku z tym pół etatu dla pracownika merytorycznego orazjeden etat dla pracownika sekretariatu; • rozszerzenie programu szkoleń psychologicznych ze studentami udzielającymi porad o zagadnienia z zakresu zachowań asertywnych, dzięki temu program szkoleniowy obejmuje obecnie trzy dni; • w ramach materiałów szkoleniowych nagrano film z udziałem studentów w formie inscenizacji przyjmowania klienta w klinice, film przygotowano w polskiej i angielskiej wersji językowej.

38. Fundacja Academia Iuris w Warszawie Spraw łącznie: 570 Studentów: 150 Opiekunów: 6 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni • od lutego 2004 rozpoczął działalność kolejny punkt porad administrowany wspólnie przez Ośrodek Pomocy Społecznej i fundację; • fundacja Academia Iuris podpisała porozumienie z Federacją Inicjatyw Oświatowych, w efekcie, którego wolontariusze fundacji pomagają szkołom niepublicznym, nad którymi pieczę ma Federacja; • wspólnie z Federacją Inicjatyw Oświatowych zostałtakże uruchomiony punkt konsultacyjny dla „małych szkół” (placówek oświatowych, które zostały przejęte przez rodziców od samorządu); • fundacja Academia Iuris w coraz szerszym zakresie współpracuje z Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich (umowa o współpracy została podpisana 1 lipca 2003). Z tego: Spadkowe: 89 Inne cywilne: 178 Pozostałe: 66

39. Koło Naukowe „Uniwersytecka Poradnia Prawna” we Wrocławiu Spraw łącznie: 78 Studentów: 24 Opiekunów: 8 Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni zaawansowany stan przygotowań do włączenia działalności poradni do programu studiów.

40. Czas załatwiania spraw klientów poradni

41. Źródła wiedzy o poradniach Kobiety Mężczyźni Brak danych z poradni w Słubicach oraz Fundacji Academia Iuris

42. Czy klienci poradni korzystali wcześniej z profesjonalnej pomocy prawnej? Kobiety Mężczyźni Brak danych z poradni w Lublinie (KUL), Rzeszowie i Słubicach oraz Fundacji Academia Iuris

43. Dziękujemy za uwagę Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych ul. Szpitalna 5 lok. 5 00-031 Warszawa tel.: (22) 828 91 28 w.143; fax: (22) 828 91 29 E-mail: zarzad@fupp.org.pl Internet: www.fupp.org.pl