Türkiye’de Tıp Eğitimi ve Tıp Fakülteleri : Güncel Durum

1. Türkiye’de Tıp Eğitimi ve Tıp Fakülteleri : Güncel Durum Dr. İskender Sayek TTB Merkez Konseyi Üyesi Tıp Fakülteleri / Tıp Eğitiminde Kriz 27.3.2009 Ankara

2. Tıp eğitimi tıp fakültesine girişle başlayan ve emekliliğekadar süren yaşam boyu bir eğitimdir Amacı toplum sağlığını en yüksek düzeyde tutacak “iyi hekim” yetiştirmektir “Kök hücre” olarak yetişmek

3. Tıp eğitimi Flexner’den beri sürekli bir gelişim ve değişim içinde olmuştur. Tıp eğitimi sağlık hizmet sistemlerindeki değişime adaptasyonda sorun yaşamaktadır. 21. yüzyılda tıp eğitimi, bu değişimin getirdiği sorunları karşılamak zorundadır. Rees LH J Inter Med 2000:248:95-101

4. Tıp eğitiminin amacı, toplumun sağlığını koruyan ve geliştiren hekimler yetiştirmektir (DTF 1988)

5. Sağlığı Geliştirme (Health Promotion) Örgütsel Sağlığı Geliştirme (Health Promotion) Eğitim Ekonomik (Finansal) Çevresel

6. Eğitim • Sektörlerarası işbirliği, toplum katılımı, yasal düzenlemeler, motivasyon teknikleriyle sağlıklı çevre, sağlıklı yaşam biçimi, • Olumlu davranış biçimleri geliştirerek sağlık göstergelerinde iyileşme ve yaşam kalitesinin yükselmesini hedefler.

7. Sosyal yükümlükler Sağlık hizmeti Tıbbi uygulamalar Tıp eğitimi Boelen C Academic Med 74(Suppl 8):13,1999

8. Bu alanda sosyal farkındalık yaratılmaya çalışılmış olmasına karşın pek te başarılı olunamamıştır. Tıp eğitiminin amacı, toplumun sağlığını koruyan hekimler yetiştirmektir (DTF 1988) Dünyada tıp fakülteleri bu amacı ne kadar karşılayabilmektedir? Rees LH J Inter Med 2000:248:95-101

9. Türkiye’de sağlık politikalarında bugün Sağlıkta Dönüşüm Programı Sağlık hizmetlerinin finansmanı Sağlık çalışanları Sağlık hizmetleri sunumu

10. Sağlıkta Dönüşümün Ögeleri • Özelleştirme • Hastanelerin işletme haline getirilmesi • Prime dayalı genel sağlık sigortası • Aile hekimliği • Performansa göre ücretlendirme • Sözleşmeli personel • İthal hekim • Zorunlu hizmet, Tamgün çalışma • Sağlık Bakanlığı’nın küçülmesi • Yerelleşme • Taşeronlaşma

11. Türkiye’de Sağlıkta Dönüşüm Programının Etkileri Sağlık hizmetlerinde eşitlik :eşitsizliklerin derinleşmesi İnsancıl sağlık hizmet sunumu:sağlık hizmeti erişim sorunu Tıp eğitimi Tıp eğitimi Topluma maliyeti:yüksek maliyet

12. Türkiye’de Sağlıkta Dönüşüm Programının Etkileri Tıp eğitimi Eğitim kurumlarında hizmet ön planda Öğrenciler ile hasta teması kısıtlanması Hastaların hızlı yatış-çıkışı Tanısı konmuş, kesin tedavisi planlanmış hastada artış Endüstri temelli araştırmada artış Ticari bir eğitim ortamı Toplum yönelimli eğitimin ortadan kaldırılması Sağlık hizmetlerinde eşitlik :eşitsizliklerin derinleşmesi İnsancıl sağlık hizmet sunumu:sağlık hizmeti erişim sorunu Tıp eğitimi Topluma maliyeti:yüksek maliyet

15. Türkiye'de yıllara göre tıp fakülteleri sayıları

16. Tıp Fakülteleri Öğrenci Profili • ÖSS giriş puanları giderek yükselmektedir. • Kontenjanlar fakülteler arasında farklılıklar göstermektedir (21-318 öğrenci)

17. Öğrenci Sayıları / Öğretim Üyesi / Öğrenci Oranları

18. Bazı Fakültelerde Profesörlerin Tam Zamanlı Çalışma Oranları

19. Tıp Eğitimi Ana Bilim Dalı Sayıları

20. Tıp Eğitimi Ana Bilim Dalı Sayıları Tıp Eğitimi Anabilim Dalları Sağlık Bilimleri Enstitüsüne bağlandı.

21. Öğrenci Kontenjanları Hedef : 13 000 öğrenci/yıl

22. Ençok öğretim üyesi olan, kuruluşu en eski olan 5 tıp fakültesinde kontenjan artışı

23. Ortak Eğitim yapılan Tıp Fakültelerinde Öğrenci Kontenjan Artışı

24. Dünya bölgelerine göre Türkiye’de öğrenci/öğretim üyesi oranı Füsun Sayek TTB raporları: 2008

25. Bölgelere göre nüfus, faal tıp fakültesi sayısı ve nüfus başına düşen tıp fakültesi oranları Füsun Sayek TTB raporları: 2008

26. Türkiye’de ne kadar hekime gereksinim vardır ? 109 000 (Füsun Sayek TTB Raporları 2008) Mevcut hekim sayısı 103 000 (Sağlık Bakanlığı YÖK Raporu 2008) (2007 itibariyle)

27. YÖK Yürütme Kurulu Kararı (26.2.2009) 27 Tıp Fakültesi En az bir yıllık görevlendirme 7 aylık görevlendirme 13 tıp Fakültesi

28. Görevlendirme Temel Tıp Bilimleri 9 Anadal Klinik Tıp Bilimleri 32 Anadal 19 Yandal / Bilim Dalı

29. Görevlendirme Bu görevlendirme talepleri “Eğitim”den çok “Hizmet”in amaçlandığını düşündürmektedir. Temel Tıp Bilimleri 9 Anadal Klinik Tıp Bilimleri 32 Anadal 19 Yandal / Bilim Dalı

30. Görevlendirme yapılması planlanan Tıp Fakültelerinden farklı illerdeki eğitim hastanelerine 130’dan fazla şef ve şef yardımcısı atamaları yapılmıştır. Üniversitelerden tersine göç Üniversitelerin içinin boşaltılması

31. TAM GÜN KANUN TASARISI TASLAĞII- Çalışma Düzenine Yönelik Düzenlemeler • Hekimlerin kamu sağlık kuruluşları dışında çalışmaları, • Üniversitelerde öğretim üyelerinin özel hasta muayenesi, • Muayenehanesi olan hekimin SGK ile anlaşması olan özel hastane ve tıp merkezlerinde çalışması, hasta takibi, ameliyat yapması, • Özel sağlık kuruluşunda çalışan hekimlerin, kısmi zamanlı olarak birden fazla sağlık kuruluşunda çalışması kaldırılmaktadır.

32. TAM GÜN KANUN TASARISI TASLAĞII- Çalışma Düzenine Yönelik Düzenlemeler • SGK ile anlaşması olan ve olmayan sağlık kuruluşu ayrımına göre hekimlerin, aynı tür kuruluşlarda birden fazla yerde kısmi çalışıp çalışamayacağına ve çalışma yöntemine SGK’nun görüşünü alarak SB’nın karar vereceği, • Tıp Fakültelerinden kamu sağlık kuruluşlarına, kamu sağlık kuruluşlarından tıp fakültelerine, ihtiyaç duyulması halinde ilgilinin ve kurumların muvafakatiyle kısmi zamanlı olarak veya belirli vakalar ve işler için hekimlerin görevlendirileceği ve yaptıkları iş karşılığında döner sermayeden ödeme yapılacağı düzenlenmektedir

33. II- Ücretlendirmeye yönelik Düzenlemeler • Hekim ücretlerinin iyileştirilmesinde, kurumların elde ettikleri döner sermaye gelirlerinden hekimlere ödeyebilecekleri ek ücretler tek kaynak olarak gösterilmektedir. • Döner sermayeden yapılacak ek ödemelerde tam gün çalışan pratisyen, uzman şef ve şef yardımcısı ve diğer personel için getirilen üst limit oranları tıp fakültelerinde çalışan hekimler ve öğretim üyeleri için de kabul edilmektedir. • İlk iki taslakta tam gün çalışan hekimlere maaşlarına yansıyacak görev tazminatı ödenmesine ilişkin düzenleme son taslakta bulunmamaktadır. • Haftalık 40 saat çalışmanın ve nöbetlerin dışında yapılacak mesai dışı çalışma halinde normal mesai ve nöbet karşılığı alınan ek ödeme oranlarının yüzde 50'sini geçmeyecek şekilde ek ödeme yapılması kararlaştırılmaktadır.

34. III- Çalışma Süresine Yönelik Düzenlemeler • haftalık çalışma süresi 45 saatten 40 saate indirilmektedir. • İyonlaştırıcı Radyasyonla çalışan sağlık personelinin haftalık çalışma süresi 40 saate çıkarılmaktadır. • Nöbet dışında mesai dışı çalışma kavramı getirilmektedir. • Hekimlerinfazla çalıştırılmasına üst sınır getirilmemektedir.

35. IV- Türkiye Hekimlik Yapmak İçin Vatandaşlık Koşulu Kaldırılmaktadır. Türkiye de yabancı uyruklu hekimlerin çalıştırılabilmesi için vatandaşlık koşulu kaldırılmakta, dil bilgisi, bilgi beceri düzeyinin belirli ölçütler üzerinden ölçülmesine, mesleki denetiminin sağlanmasına yönelik ölçütlere taslakta yer verilmemektedir.Son taslakta yalnızca Türkçe dil bilgisine ilişkin gerekliliklerin Sağlık Bakanlığınca belirleneceği düzenlenmektedir.

36. Türkiye’de Tıp Eğitiminde Bugün • Tıp fakültesi sayıları giderek artıyor • Tıp fakültelerinde alt yapı olanaklarının ötesinde öğrenci kontenjanları arttırılıyor • Norm kadro çalışması yapılıyor ve tıp fakültelerine öğretim üyesi alınamıyor • Tıp eğitimi anabilim dalları Sağlık Bilimleri Enstitüsüne bağlanıyor • Hizmet hastaneleri eğitim hastanelerine dönüştürülüyor

37. Hekimlere zorunlu hizmet sürüyor • Tıp Fakültesi eğitimi sonrası • Uzmanlık eğitimi sonrası • Yan dal uzmanlık eğitimi sonrası • Öğretim üyelerine rotasyon • Tam zamanlı çalışma / İthal hekim

38. Çalıştay 1. Oturum 11.35-13.00 2. Oturum 13.45-16.00 Durum saptaması / Sorunlar Çözüm Önerileri : Kısa, Orta, uzun vadeli Önerilere yönelik ortak tutum geliştirme Grup 1 Grup 2 Grup 3 Mavi salon Sarı Salon Pembe Salon Tıp Fakültesi sayıları Rotasyonlar Tamgün Öğrenci Kontenjanları Norm Kadro Özlük Hakları

39. Forum • Bugünkü tıp eğitimi ortamında sizi en • çok rahatsız eden konu(lar) genel olarak neler? Neden? • 2. Çalışanlar/öğretim üyelerinin yaşadıkları duyguları nasıl değerlendiriyorsunuz? Kaygı, tedirginlik, vb? • 3. Çözüm beklediğiniz temel başlıklar nelerdir?

40. Teşekkür ederim