1 / 42

LABAROTUVAR DONANIMI VE METODOLOJİ

LABAROTUVAR DONANIMI VE METODOLOJİ. Doç. Dr. Fadıl Özyener Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı. Egzersiz Testleri. Kardiyo Pulmoner Egzersiz Testleri Yürüme/Mekik Testleri. Kardiyo-Pulmoner Egzersiz Testi (KPET)Nedir?.

bunme
Télécharger la présentation

LABAROTUVAR DONANIMI VE METODOLOJİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. LABAROTUVAR DONANIMI VE METODOLOJİ Doç. Dr.Fadıl Özyener Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı

  2. Egzersiz Testleri • Kardiyo Pulmoner Egzersiz Testleri • Yürüme/Mekik Testleri

  3. Kardiyo-Pulmoner Egzersiz Testi (KPET)Nedir? Deneğin standardize ve kontrol edilebilir bir ortamda bisiklet, koşubandı, vd aletleri kullanarak egzersizde (öncesi ve sonrasında) kardiyak (EKG, nabız, vd.), dolaşım (arteriyel O2 satürasyonu) ve solunum (VO2, VCO2, VE, vd.) parametrelerinin ölçülmesi ve gözlenen fizyo(pato)lojik yanıtın değerlendirilmesidir.

  4. “Kardiyak Stres” Testi ve “Pulmoner Stres” Testi • Egzersiz sırasında kalbi çalıştırmadan akciğeri, akciğerleri kullanmadan kalbi “stres” altına alarak test etmek mümkün değildir.

  5. Niçin KardiyorespiratuvarEgzersiz Testi yapılır ? • Fiziksel aktivite sırasında kalp-dolaşım ve solunum sistemleri uyum içersinde çalışıyor mu? • Kasların artan enerji ihtiyacı yeterince karşılanıyor mu?

  6. KPET ile tam olarak kontrol edilebilen metabolik stres koşullarında hücre (kaslar), kalp, dolaşım ve solunum sistemleri aynı anda sınanır. KPET ile kişinin/hastanın performans yeteneği belli ölçütlere göre saptanarak güncel durumu ve antrenman/tedavi sonrası gelişimi kendisi ve diğerleri ile karşılaştırılabilir.

  7. Kardiyopulmoner testler: • Ekonomiktir. (?) • Kolay uygulanabilir. • Kolay tekrarlanabilir.

  8. KPET ile değerlendirilebilen işlevler

  9. KPET için araç-gereçler

  10. Fiziki Koşullar • Uygun bir oda (ısı, nem, havalandırma, yeterli alan, rahat ortam) • Acil Durum Planı (tercihen yazılı ve asılı) • Acil ilaçlar, defibrilatör, solunum yolu müdahale aparatları, oksijen vd

  11. Hacim/akım ölçer (inspirasyon ekspirasyon hacimlerini ölçmek için • Transduser (türbün çevireçler) • Pnömotakograf • Pitot tüp • Sıcak-tel anometresi

  12. Gaz analizörleri (solunan gaz seviyelerinibelirlemek için) • Oksijen analizörleri (elektriksel, zirkonyum oksit, laser diot absorbsiyon) • Karbondioksit analizörleri (infrared CO2 analizörü) • Kütle spektrofotometresi

  13. Metabolik Ölçüm sistemleri • Bir hacim dönüştürücüsü ve metabolik analizör yardımı ile her nefesten alınan 1 ml örnekten O2, CO2 vd gazların konsantrasyonunu ölçmek mümkün hale getirildi.

  14. Karışım kabin “Douglas torbası“ yöntemi • Her solukta “breath-by-breath” yöntemi

  15. Oksijen kinetiği  dünden bugüne • Krough A ve Lindhard J (1913) • Hill AV ve Lupton H(1923) • Margaria ve ark (1933) • Henry (1951) • Henry ve DeMoor (1956) • Wasserman ve Whipp (1970) • Linarsson (1974) • Ceretelli ve di Prampero (1987)

  16. Diğer yardımcı gereçler • Kardiyotakometre/(6-12 kanallı EKG) • Kan basıncı takibi • Nabız (pulse) oksimetresi • (arteriyel, kapillerize, venöz kan örnekleri alınması) • Borg skalası (algılan eforun derecelendirilmesi, RPE)

  17. Kalibrasyon • Doğruluk • Duyarlık • Hata

  18. Ergometre seçimi

  19. Bisiklet

  20. mekanik frenlielektrik frenli • rpm göstegesi olmalı (veya metronom) • 50-70 rpm egzersizde uygun • sele yükseliği doğru ayarlanıp kaydedilmeli • dizde çok hafif bir bükülme olmalı 5-15o kadar

  21. Koşubandı

  22. Hızın hastalar için 0.16 km.sa-1 dan başlayıp 8-10 km.sa-1 ’ kadar kullanılması genellikle yeterli • Klinik uygulamada %5 ila %15 arası eğim yeterli • Koşubandının genişliği, tutunma noktaları, panik düğmesi, yerden yüksekliği, sessiz çalışması

  23. Hastanın hazırlanması • Testler öncesinde hastadan ayrıntılı bir anamnez alınmalı ve fiziksel muayeneden geçirilmelidir. • Rutin kan sonuçları, EKG, solunum fonksiyonu testleri, kullandığı ilaçlar, olası fiziki engeller dikkate alınmalıdır.

  24. Hastanın hazırlanması • Testten 24 saat öncesine kadar ağır fiziksel aktivite yapmaması, 2 saat öncesine kadar ağır yemek, kahve, nikotin tüketmemesi konusunda uyarılmalıdır.

  25. Hastaya testlerin açıklanması • Test aletleri, ekip ve ekipmanların kişiye oluşturacağı stres minimuma indirilmelidir. • Yapılacak test ve işlemler açıklanmalı, oluşabilecek riskler hakkında bilgi verilmelidir. • Hasta vevya yakınının teste katılımı ile ilgili yazılı “olur” u alınmalıdır.

  26. Maksimal Test? • Submaksimal Test?

  27. Maksimal Testin Avantajları • Aerobik kapasitenin doğrudan ölçümünü sağlayabilir. • Daha iyi gözlemeye imkan verecek şekilde VO2/Kalp hızı- yük ilişkisini ortaya koyar. • Daha fazla ek bilgi sağlayarak olası bir anormal cevabı ortaya koyar.

  28. Submaksimal Testin Avantajları • Daha az zamanda ve daha az eforla tamamlanabilir. • Yan etki oluşma riski daha azdır, daha güvenlidir. • Hekim gözlemine daha az ihtiyaç vardır. • Daha az motivasyon gerekir.

  29. Test sırasında yönetim • Test sırasında labaratuvarda en az iki sorumlu olmalı ve deneğin sürekli gözlenmesi ihmal edilmemelidir. • Deneğin EKG’si ve solunumsal işlevleri test öncesi, dinlenimde ve yüksüz ısınma evresinde yeterli süre izlenmeli ve normal olduklarından emin olunmalıdır.

  30. Test sırasında denekle iletişim • Test sırasında gerekli anlarda denekle konuşulabilir (Özellikle maksimal testlerde denek, en üst performansını göstermesi amacı ile sözlü olarak teşvik edilebilir). • Testin başlama ve bitiş noktaları deneğe söylenmelidir.

  31. Test sonrasında yönetim • Özelikle EKG test sonrası en az 3-5 dak izlenmeli, denek an az 1 saat laboratuvarda gözlem altında tutulmalıdır. • KPET yeterli ara vermek kaydı ile birden fazla sayıda uygulanabilir

  32. Denek testi normal süresinden önce bitirirse • Hangi belirtilerin egzersizi sonlandırmasına yol açtığı sorulmalıdır. • Sorularla belirtilerin gerçekliği ve derecesi araştırılarak testin güvenilirliğine olan etkisi ortaya konmalıdır.

  33. Egzersiz erken (prematüre) mi sonlandırıldı? • Yüksek bir kalp yedeği rezerviile beraber yüksek solunum frekansı, düşük R, bikarbonatta hafif bir azalma • 30 ila 45 dakikalık bir toparlanma safhasından sonra test tekrar edilebilir.

  34. HASTANIN/KİŞİNİN İSTEDİĞİ ZAMAN TESTİ BIRAKMA HAKKINA SAYGI GÖSTERİLMELİDİR.

  35. Test raporu • Uygulanan egzersiz protokolünün tanımlanması ve açıklanması • Deneğin kısaca fiziksel-fizyolojik özelliklerinin vurgulanması • Deneğin test sırasındaki performansına ilişkin kişisel ve nesnel gözlemlerin belirtilmesi

  36. Test raporu • Sonuçlara ilişkin başlıca tablo ve şekillerin eklenmesi (özellikle EKG, VO2, VCO2, VE ile bağlantılı değişkenlerin egzersiz öncesi, sırası ve sonrası değerlerinin verilmesi) • Elde edilen verilere ilişkin kısa bir yorumun yapılması gerekir.

  37. Kaynakça • The British Association of Sport and Exercise Sciences Guide(2007), Sport and Exercise Physiology Testing • Eurepean Respiratory Society Task Force (2007), Recommendations on the use of exercise testing in clinical practice. • American College of Sports Medicine (2005), ACSM's Guidelines for Exercise Testing and Prescription. • Wasserman et al. (2004),Principles of Exercise Testing and Interpretation: Including Pathophysiology and Clinical Applications. • American Thoracic Society; American College of ChestPhysicians, ATS/ACCP (2003), Statement on CardiopulmonaryExercise Testing. • Cooper CB & Strorer TW(2001), Exercise testing and interpretation: a practical guide.

More Related