Sögueyjan – 1. hefti

Sögueyjan – 1. hefti Kafli 2 Ísland byggist fólki, bls.13-25

Ísland byggist fólki • Af hverju byggðist Ísland seinna en önnur lönd? • Ísland tengist mikið sögu annarra landa • Siglingar víkinga skipta þar mestu máli

Landnám Íslands - 1 • Fornar heimildir segja Ingólf Arnarson og konu hans, Hallveigu Fróðadóttur, fyrstu landnámsmenn Íslands • Talið er að þau hafi sest að á Íslandi um 870 • Landnámabók segir frá hvernig vildi til að þau völdu sér búsetu í Reykjavík

Landnám Íslands - 2 • Landnám hefst á víkingaöld sem er talin hefjast 793 og lýkur 1050 • Landnámsöld er innan víkingaaldar, frá 870 til 930 • Ísland var numið á víkingaöld þegar norrænir menn sigldu um Evrópu • Til eru frásagnir af mönnum sem komu á undan Ingólfi og Hallveigu

Landnám Íslands - 3 • Elsta frásögnin sem gæti átt við Ísland er frá 4.öld fyrir Krist þegar Pýþeas sigldi frá Miðjarðarhafi til þess að kanna hversu langt heimurinn næði í norður! • Hann nefndi eyjuna sem hann kom að Thule og það nafn var oft notað yfir Ísland í landfræðiritum á fyrri öldum

Landnám Íslands - 4 • Nokkuð víst er að írskir munkar, sem kölluðustu papar, komu hingað um 100 árum fyrir landnám • Paparnir vildu vera í einrúmi. Þess vegnaforðuðu þeir sér þegar norrænir menn hófu hér landnám

Landnám Íslands - 5 • Þekking manna á heiminum var ekki mikil í þá daga • Fyrstu landnámsmennirnir höfðu engin kort og því var afrek þeirra mikið er þeir náðu landi á nýjum slóðum

Víkingaöld • Norrænir menn tóku að sigla víða um lönd og höfðu þær ferðir mikil áhrif á sögu Evrópu • Norrænu víkingarnir hjuggu strandhögg, rændu og myrtu, stunduðu verslun og námu lönd • Upphaf víkingatímans miðast við árás víkinga á klaustrið Lindisfarne á Englandi árið 793 • Víkingaöld lýkur síðan 1050 en þá hafði dregið mikið úr ferðum norrænna manna

Víkingaöld - 2 • Víkingarnir áttu auðvelt með að koma fólki á óvart, því þeir voru snillingar í skipasmíði og siglingum. • Íbúar þeirra landa sem víkingarnir herjuðu á voru mjög óttaslegnir vegna grimmdar þeirra. • Víkingarnir komu frá þrem löndum: Noregi, Danmörku og Svíþjóð. • Norðmenn sigldu til Englands, Færeyja og Íslands.

Siglt til Íslands • Þrír norrænir menn komu til Íslands fyrir landnám. 1. Naddoddur, sem rak hingað á leið sinni frá Noregi til Færeyja og kallaði landið Snæland 2. Garðar Svavarsson, sænskur maður sem sigldi fyrstur umhverfis landið, eftir það var landið kallað Garðarshólmi 3. Hrafna-Flóki, settist að í Vatnsfirði og hafði vetradvöl á landinu og kallaði það Ísland. • Ísland varð albyggt 870 – 930 samkvæmt Íslendingabók Ara fróða

Ferðaleiðir Naddodds, Garðars og Hrafna-Flóka

Siglt til Íslands - 2 • Ísland var síðasta land Evrópu sem byggðist fólki. • Landnámsfólkið kom frá Evrópu, sem bar með sér siði, menningu og venjur að heiman. • Landnámsmenn höfðu keltneska þræla með sér frá Norður - Bretlandi. • Íslendingar eru fyrst og fremst afkomendur Norðmanna og Kelta.

Siglt til Íslands - 3 • Fornleifar gefa til kynna að landnámsmenn hafi verið sæmilega stæðir bændur. • Landnemarnir notuðust við sólina og stjörnurnar til þess að sigla í rétta átt. • Skip landnemanna kölluðust knerrir og um borð var bústofninn, verkfæri ofl. Siglingin gat tekið nokkra daga upp í margar vikur eftir veðri.

Landnám Íslands • Landnámsfólkið byrjaði að koma sér upp öruggu skjóli. Fólkið var fyrst og fremst bændur og leitaði því eftir landi sem var hentugt fyrir landbúnað. • Lífið einkenndist af sjálfþurftarbúskap, sem þýddi að fólk framleiddi sjálft það sem það þurfti á að halda: mat, klæðnað og áhöld.

Landnám Íslands 2 • Gróið land hefur minnkað um helming frá landnámsöld, vegna ofbeitar búfjár og náttúruhamfara. • Fólkið í landinu ber mikla ábyrgð á því hvernig landgæði hefur breyst. • Það er mikilvægt að bera virðingu fyrir umhverfinu.

Lífshættir • Ræktun lands er erfið þar sem loftslag er svalt, landið hrjóstrugt og tíðar náttúruhamfarir. • Korn var mest ræktað sunnan- og vestanlands og bústofn bænda voru nautgripir, sauðfé, svín, geitur og hænur.

Lífshættir • Sauðfé hafði mest áhrif á líf þjóðarinnar sem gaf af sér kjöt, mjólk og ull • Hesturinn var ,,þarfasti þjónninn”, aðal samgöngutækið og vinnuþjarkurinn.

Lífshættir 2 • Sumir bændur komu sér upp selum, en þar sátu konur og börn yfir fénu sem var á beit á sumrin. • Túnin við bæina voru síðan slegin síðsumars til þess að hafa hey fyrir skepnurnar á veturna. • Sjósókn var lítil á fyrstu öldunum, bara stunduð sem auka búgrein og hlunnindi fyrir bændur • Hlunnindi voru öll gæðin sem náttúran gaf af sér, s.s. fiskur, fugl, egg, dúnn, rekaviður auk hefðbundinn landbúnaður

Lífshættir • Hús landnámsmanna voru einföld úr timbri, grjóti og torfi • Rekaviður var mikilvægt byggingarefni í hús og áhöld, því íslensk tré voru of smágerð • Flestir landnámsmenn komu með timbur frá Noregi til húsbygginga

Sögueyjan – 1. hefti