440 likes | 1.3k Vues
Akciğer Kanserinde Hedefe Yönelik Tedaviler. Doç. Dr. Tuncay Göksel Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları A.D. Akciğer kanseri tedavisinde durum. Her yıl dünyada 1.2 mil y on yeni akciğer kanser olgusu
E N D
Akciğer Kanserinde Hedefe Yönelik Tedaviler Doç. Dr. Tuncay Göksel Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları A.D.
Akciğer kanseri tedavisinde durum • Her yıl dünyada • 1.2 milyon yeni akciğer kanser olgusu • 1.1 milyondan fazlası ölmekte • Standart kemoterapi uygulamaları • Sınırlı etki • Yan etkiler • Yeni tedavi yöntemleri geliştirme çabaları hızla sürmekte
Hedefe yönelik tedaviler Neoplastik transformasyon sürecindeki moleküler hedeflere karşı geliştirilen tedavi stratejisi
Protein kinaz inhibitörleri Büyüme inhibe edici faktörler Supresör genler Protein kinazlar Büyüme faktörleri Onkogenler
Hedefe yönelik tedavi stratejisi • Malign transformasyon başlangıç dönemindeki moleküler hedeflere yönelik yöntemler • Malign transformasyonun daha geç dönemlerindeki moleküler hedeflere yönelik yöntemler • Antianjiojenik ajanlar • Epitelyel growth faktör reseptör (EGFR) inhibitörleri • Hücresel malign transformasyon ile direkt olarak ilgili olmayan moleküler yapıların hedefalındığı yöntemler
Malign transformasyonun erken dönemine yönelik moleküler hedefler • Malign transformasyonun başlamasından direkt olarak sorumlu moleküler olaylar • Bcr-abl fusion geni KML • EWS-Fli1 fusion geni Ewing sarkomu • KIT mutasyon aktivasyonu GİS stromal TM • Imitinib mesylate (Glivec) • Bcr-abl fusion geni ve KIT’den sorumlu tirozin kinaz enzimlerini inhibe eder • KML, GİS stromal TM’de kullanılmaktadır
Geç dönem moleküler olaylara karşı geliştirilen hedef tedaviler • Malign hücre gelişiminde sonra tümörün ilerlemesine yol açan moleküler olaylar hedef alınır
Anjiojenezis • Anjiojenezis olmazsa tümörler 2 mm3’ü aşamaz • Vascular endothelial growth factor (VEGF) • Yeni damar gelişiminden sorumlu ilk faktör • Reseptörleri: VEGFR1 ve VEGFR2 • VEGF KHDAK de eksprese edilir • Artmış anjiojenezis kötü prognoz ile ilişkilidir Br J Cancer 2000; 82:1427
Bevacizumab (rhuMAb-VEGF) (Avastin)VEGF’i hedef alan monoklonal antikor • Faz II randomize çalışma (KHDAK’de ilk basamka) • Carbo+paclitaxel • Carbo+paclitaxel + 7.5 mg/kg Bevacizumab • Carbo+paclitaxel + 15 mg/kg Bevacizumab • Bevacizumab ile • Tümör yanıtı %10 daha iyi • Progresyona kadar geçen süre 3 ay daha iyi • 6 ciddi hemoptizi (4’ü fatal) Proc AM Soc Clin Oncol 2000; 19:1986 • ECOG Faz III çalışma yürütüyor; sonuçlar bekleniyor
VEGF-tirozin kinaz inhibitörleri • SU5416 • Faz I-II çalışmalarda toksisite çok yüksek • ZD6474 • Sadece Faz I çalışma var • Daha tolerabl
Matrix Metalloproteinase • Çinko içeren proteolitik enzim • Bazal membrandaki kollageni • yıkarak tümör hücresinin • tutunmasını sağlar • Tümör invazyonu, metastaz • gelişimini ve tümör ile ilişkili • anjiojenezi kolaylaştırır
Matrix Metalloproteinase(MMP) • MMP akciğer kanserinde eksprese edilir. • KHDAK’de MMP-2 ve 9 aşırı ekspresyonu kötü prognostik faktör • KHAK’de MMP-3, 11, 14 aşırı ekspresyonu kötü prognostik faktör
MMP inhibitörleri Marimastat, Prinomastat, Bay 12-9566, BMS275291 • Tümör büyümesini ve metastazı inhibe eder • Marimastat çalışmaları • KHAK de KT sonrası konsolidasyon tedavisi • KHDAK de KT sonrası remisyondaki hastalarda • Prinomastat çalışmaları • KHDAK de KT ile kombine • BMS275291 çalışmaları • KHDAK de KT ile kombine SAĞKALIMA KATKI YOK Lung Cancer 2004; 46: 135
Epithelial growth factor reseptor (EGFR) Ligand EGFR EGFR-TK PI3-K GRB2 pY pY SOS pY RAS RAF STAT3 AKT PTEN MEK Gen transkripsiyonu Hücre siklusunda progresyon MAPK P P Myc Cyclin D1 DNA Proliferasyon/maturasyon JunFos Ölmeyen hücre(anti-apopitozis) Cyclin D1 Myc Kemoterapi/radyoterapirezistans Metastaz Anjiojenezis Balaban et al 1996; Akimoto et al 1999; Wells 1999; Woodburn 1999; Hanahan 2000; Raymond et al 2000
EGFR inhibisyonu Ligand Monoklonal antikorlar EGFR EGFR-TK EGFR-TK inhibitörleri Proliferasyon Apoptozisin engellenmesi Metastaz İnvazyon Anjiojenezis
EGFR inhibitörleri • EGFR-TK inhibitörleri • Gefitinib (Iressa) • Erlotinib (Tarceva) • EGFR (HER1) reseptörlerine karşı geliştirilen monoklonal antikorlar • Cetuximab • EM72000 • GW572016 • ABX
HER2 (erb-B2) geni ve Trastuzumab • Meme adenokanserinde %15-20 bulunur kötü prognoz ve kötü kemoterapi yanıtından sorumludur • Trastuzumab HER2 proto-onkogenini hedef alan bir antikordur • KT yanıtını artırmak için verilir
Hücresel malign transformasyon ile direkt olarak ilgili olmayan moleküler yapıların hedefalındığı yöntemler • Monoklonal antikorlar ile immunoterapi • Hedef tümör hücre siklusunda hayati rolü olmayan yüzey antijenleridir • Rituximab: CD20 antijenine karşı • Büyük hücreli lenfoma tedavisinde • CHOP kemoterapisi ile kombine kullanılır
Akciğer kanserinde en çok çalışılan ilaçlar • EGFR-TK inhibitörleri • Gefitinib • Erlotinib
OBD < MTD Hedef Antitümör Toksisite OBD MTD Doz yanıt ilişkisi Sitotoksik ajanlar EGFR inhibitörleri OBD > MTD Etki Toksisite Antitümör Hedef MTD OBD Doz Rowinsky 2000
Primer amaç • Sağkalım Kemoterapix 6 kür Kemoterapix 6 kür 250 mg/ggefitinib 500 mg/ggefitinib + + Kemoterapix 6 kür + plasebo INTACT 1 ve 2 (Faz III)Önceden tedavi görmemiş KHDAK Randomizasyon Progresyon ve tolere edilemeyen toksisiteye kadar Gefitinib’e devam aGemcitabine / cisplatin (INTACT 1, n=1093)or paclitaxel / carboplatin (INTACT 2, n=1037) INTACT, IRESSATM NSCLC Trial Assessing Combination Treatment Johnson et al 2002; Giaccone et al 2002
INTACT 1 GC+plasebo: 11.1 ay GC+250mg: 9.9 ay GC+500mg: 9.9 ay P>0.05 INTACT 2 PC+plasebo: 9.9 ay PC+250mg: 9.8 ay PC+500mg: 8.7 ay P>0.05 INTACT 1 ve 2 (Faz III)SAĞKALIM
INTACT / Sonuç • KT’ye gefitinib eklenmesi ek yarar sağlamamıştır • Gefitinibin etkisi EGFR ekspresyon düzeyinden bağımsızdır • Deri toksisitesi yanıt için tahmin işareti değildir
Progresyon ve tolere edilemeyen toksisiteye kadar Gefitinib’e devam IDEAL 1 ve 2 çalışmaları (FazII) KHDAK ‘de 2. ya da 3. seri tedavi Gefitinib 250 mg/day Randomizasyon Primeramaçlar • IDEAL 1 (n=209)Önceden 1 - 2 rejim • IDEAL 2 (n=216)Önceden >2rejim • Objektif tümöryanıtı • Semptom düzelmesi • Güvenlik Gefitinib500 mg/day IDEAL, IressaTM Dose Evaluation in Advanced Lung cancer Fukuoka et al 2003; Kris et al 2003
Doz yanıt ilişkisiIDEAL 1 Yanıt(%) 30 25 19.0 18.4 20 15 10 5 0 Gefitinib 250 mg/g Gefitinib 500 mg/g Fukuoka et al 2003
Doz yanıt ilişkisiIDEAL 2 Yanıt(%) 20 15 11.8 8.8 10 5 0 Gefitinib 250 mg/g Gefitinib 500 mg/g
IDEAL 1 ve 2 sağkalım (250 mg/day) Medyan sağkalım (ay) 1-yıllıksağkalım (%) 7.6 6.5 Fukuoka et al 2003; Kris et al 2003; Massarelli et al 2003
Hastalar (%) IDEAL 1 (n=67) IDEAL 2 (n=102) Yaşam kalitesinde düzelme IDEAL 1 and 2 (250 mg/day) Fukuoka et al, 2003Natale et al, 2002
Tedaviye uyumIDEAL 2 Gefitinib500 mg/g (n=114) Gefitinib250 mg/g (n=102) İlaç kesilmesi Doz azaltma Doz atlama Mortalite 1 1 15 0 4 9 23 1a a1 Masif hemoptizi nedeniyle Kris et al 2003; Forsythe 2003
Gefitinibin etkisi Tedavi öncesi Tedavi sonrası
Gefitinibin etkisi Tedavi öncesi R L Tedavi sonrası L R Cappuzzo et al 2003
Progresyon ve tolere edilemeyen toksisiteye kadar tedaviye devam ISEL çalışması (FazIII) KHDAK ‘de 2. ya da 3. seri tedavi Gefitinib 250 mg/day Randomizasyon Plasebo
Gefitinib toksisitesi Çok yaygın ( > %10) • Diyare: • Genellikle grade 1-2 • Grade 3 çok nadir • Deri • Genellikle grade 1-2 • Grade 3 çok nadir
Toksisite Yaygın (%1 - %10) • Bulantı-kusma: Genellikle grade 1-2 • Anoreksi: Genellikle grade 1-2 • Stomatit: Genellikle grade 1 • Dehidratasyon: Diyare-kusmaya sekonder • Transaminazlarda yükselme: Genelde asemptomatik (Grade 1-2) • Tırnak bozuklukları • Alopesi • Asteni • Göz: Konjuktivit, blefarit (Grade 1)
Deri toksisitesine yaklaşım • Tedaviye ara verildiğinde genellikle düzelmekte • Tedavi • Kortizonlu pomadlar • Topikal ya da sistemik antibiyotik • Topikal ya da sistemik antihistaminik • Çok ciddi ya da inatçı toksisitede ilaç kesildiğinde düzelir
Progresyon ve tolere edilemeyen toksisiteye kadar tedaviye devam NCI çalışması (FazII) KHDAK ‘de 2. ya da 3. seri Erlotinib Erlotinib 150 mg/day Randomizasyon Plasebo Shephard et al 2004
NCI çalışması (FazII) KHDAK ‘de 2. ya da 3. seri tedavi
TALENT ve TRIBUTE çalışması(FazII)KHDAK ‘de KT ile kombine ilk seri KT+ Erlotinib 150 mg/day Randomizasyon KT + Plasebo TALENT: Gemcitabin+ cisplatin TRIBUTE: Paclitaxel + Carboplatin SONUÇ: Sağkalım farkı yok Gatzemeier et al 2004; Herbst et al 2004
Ege Üniversitesi tecrübesi • ISEL çalışması (2.-3. seri gefitinib) • 29 hasta • TALENT çalışması (Cisp+Gem ± Erlotinib) • 2 hasta
SONUÇ • Hedef yönelik tedaviler yeni bir alan • Henüz etkinlik yüksek değil • Bu alandaki gelişmeler gelecekte akciğer kanseri tedavisinde önemli rol oynayabilir