Download
1 / 58
590 likes | 877 Vues
Rolnictwo w ramach Strategii Europa 2020. mgr inż. Andrzej Grzyb Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym Poznań, 18 lutego 2011. Plan wykładu. Założenia Strategii Europa 2020 Rolnictwo w Unii Europejskiej Rolnictwo a międzynarodowa polityka UE Rolnictwo a dobra publiczne.
E N D
Rolnictwo w ramach Strategii Europa 2020 mgr inż. Andrzej Grzyb Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym Poznań, 18lutego 2011
Plan wykładu • Założenia Strategii Europa 2020 • Rolnictwo w Unii Europejskiej • Rolnictwo a międzynarodowa polityka UE • Rolnictwo a dobra publiczne Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań, 18 lutego 2011
Założenia Strategii Europa 2020 • Czym jest Strategia Europa 2020? • Nowym, długo-okresowym programem rozwoju społeczno-gospodarczego UE • Zastąpiła realizowaną od 2000 r. Strategię Lizbońską • Globalizacja powoduje konieczność wspólnego działania krajów UE na rzecz wychodzenia z kryzysu oraz wdrażania reform • Wyzwaniom takim jak: starzenie się społeczeństw, rosnąca potrzeba racjonalnego wykorzystania zasobów - można sprostać na płaszczyźnie współpracy w Unii Europejskiej Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Trzy priorytety Strategii Europa 2020 • Wzrost inteligentny (smart growth) czyli rozwój oparty na wiedzy i innowacjach • Wzrost zrównoważony (sustainable growth) czyli transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, efektywnie korzystającej z zasobów i konkurencyjnej • Wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu (inclusive growth) czyli wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Pięć wskaźników postępu Strategii • Osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia na poziomie 75% • Poprawa warunków prowadzenia działalności badawczo–rozwojowej, w tym przeznaczanie 3% PKB UE na inwestycje w badania i rozwój Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Pięć wskaźników postępu Strategii • Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20% w porównaniu z poziomami z 1990 r.; zwiększenie do 20% udziału energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii; dążenie do zwiększenia efektywności energetycznej o 20% Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Pięć wskaźników postępu Strategii • Podniesienie poziomu wykształcenia, zwłaszcza poprzez zmniejszenie odsetka osób przedwcześnie kończących naukę do poniżej 10% oraz zwiększenie do co najmniej 40% odsetka osób w wieku 30−34 lat mających wykształcenie wyższe • Wspieranie włączenia społecznego, zwłaszcza poprzez ograniczanie ubóstwa, mające na celu wydźwignięcie z ubóstwa lub wykluczenia społecznego 20 milionów obywateli. Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Instrumenty realizacji celów Strategii Krajowe Programy Reform • opracowywane przez państwa członkowskie UE • mają być gotowe do kwietnia 2011 roku Inicjatywy przewodnie (flagship initiatives) • przygotowane przez KE • realizowane na poziomie UE, państw członkowskich, władz regionalnych i lokalnych Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Inicjatywy przewodnie (flagship initiatives) • Unia innowacji – poprawa warunków ramowych dla innowacji oraz wykorzystanie innowacji do rozwiązania najważniejszych problemów społecznych i gospodarczych wskazanych w strategii Europa 2020 • Młodzież w drodze – poprawa jakości na wszystkich poziomach edukacji i szkoleń oraz zwiększanie atrakcyjności europejskiego szkolnictwa wyższego na arenie międzynarodowej Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Inicjatywy przewodnie (flagship initiatives) • Europejska agenda cyfrowa – osiągnięcie trwałych korzyści gospodarczych i społecznych z jednolitego rynku cyfrowego, opartego na dostępie do szerokopasmowego Internetu • Europa efektywnie korzystająca z zasobów – wsparcie zmiany w kierunku gospodarki niskoemisyjnej i efektywniej korzystającej z zasobów środowiska oraz dążenie do wyeliminowania zależności wzrostu gospodarczego od degradacji środowiska przyrodniczego Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Inicjatywy przewodnie (flagship initiatives) • Polityka przemysłowa w dobie globalizacji – poprawa warunków dla przedsiębiorczości oraz wsparcie rozwoju silnej bazy przemysłowej, zdolnej do konkurowania w skali globalnej • Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia – stworzenie warunków do unowocześnienia rynków pracy, przez ułatwienie mobilności pracowników i rozwój ich umiejętności, w celu zwiększenia poziomu zatrudnienia oraz zapewnienie trwałości europejskich modeli społecznych Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Inicjatywy przewodnie (flagship initiatives) • Europejski program walki z ubóstwem – zapewnienie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej poprzez pomoc osobom biednym i wykluczonym oraz umożliwienie im aktywnego uczestniczenia w życiu ekonomicznym i społecznym Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Synergia Strategii z inicjatywami UE • 26 stycznia 2011 r. Komisja Europejska opublikowała inicjatywę przewodnią Europa efektywnie wykorzystująca zasoby, stanowiącą instrument realizacji Strategii • Konieczne jest efektywne wykorzystanie zasobów w politykach europejskich dotyczących energii, zmian klimatu, transportu, przemysłu, rolnictwa, rybołówstwa, różnorodności biologicznej oraz rozwoju regionalnego Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Synergia Strategii z inicjatywami UE • Poprzez wykorzystanie efektu synergii pomiędzy poszczególnymi politykami, inicjatywa ta ma pomóc w realizacji celów ustanowionych przez UE, takich jak długoterminowy cel redukcji emisji gazów cieplarnianych o 80-95% do roku 2050, reforma sektora rolniczego i rybołówstwa, wzrost bezpieczeństwa żywnościowego w krajach rozwijających się, czy wzrost odporności UE na zagrożenia wynikające z globalnego wzrostu cen energii, surowców, towarów i usług. Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Synergia Strategii – plan działania • Przygotowanie planu działań dla gospodarki niskoemisyjnej UE do roku 2050, planu działań dla sektora energii do roku 2050, oraz planu działań dla Europy efektywnie wykorzystującej zasoby • Opracowanie planu efektywności energetycznej do roku 2020 oraz strategii zrównoważonej konkurencyjności sektora budowlanego Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Synergia Strategii – plan działania • Rozwój infrastruktury energetycznej (w tym inteligentnych sieci przesyłowych) oraz trans-europejskich sieci transportowych, a także przyjęcie Białej Księgi na temat przyszłości sektora transportu • Nowelizacja dyrektywy w sprawie podatku akcyzowego od energii Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Synergia Strategii – plan działania • Przygotowanie propozycji reformy Wspólnej Polityki Rolnej, Wspólnej Polityki Rybołówstwa oraz Polityki Spójności zgodnie z priorytetami strategii „Europa 2020” • W każdym z wyżej wymienionych obszarów Komisja Europejska przedłoży konkretne propozycje działań, których monitorowanie będzie realizowane w ramach strategii „Europa 2020” Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Rolnictwo ahandelmiędzynarodowy • Wymiana handlowa produktami rolnymi w UE odpowiada za 6% całkowitej wymiany handlowej • Zaobserwować można trend spadkowy, na przykład w 1995 wymiana handlowa produktami rolnymi odpowiadała za 9% całkowitej wymiany handlowej UE • Źródłem tego trendu jest rozwój wymiany handlowej produktami przemysłowymi przez ostatnie 15 lat, wynoszącym około 150%. W tym samym czasie wymiana handlowa produktami rolnymi zwiększyła się o około 60% Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Trendy w handlu międzynarodowym Źródło: dane ze strony internetowej Komisji Europejskiej – DG TRADE Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Wartość handlu międzynarodowego produktami rolnymi • Roczna wymiana handlowa produktami rolnymi z krajami trzecimi wynosi około 160 miliardów euro rocznie • Wymiana jest zbilansowana, wartość zarówno eksportu i importu wynosi po około 80 miliardów euro rocznie • W przeszłości handel produktami rolnymi generował bilans negatywny Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Handel międzynarodowy produktami rolnymi • Rozszerzenie Unii Europejskiej o nowe kraje od 2004 roku spowodowało wzrost handlu z krajami trzecimi o około 60% • Unia Europejska jest obecnie największym na świecie importerem oraz największym eksporterem produktów rolnych • W szczególności dotyczy to wymiany handowej z krajami rozwijającymi Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Bilans w handlu międzynarodowym produktami rolnymi Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Bilans w handlu międzynarodowym produktami rolnymi • Bezpieczeństwo i stabilność dostaw produktów rolnych były głównymi przyczynami rozwoju Wspólnej Polityki Rolnej w latach 60-tych • Nawet dzisiaj, gdy handel ten jest zbilansowany, w obszarze niektórych produktów, Unia wciąż znacznie więcej importuje niż eksportuje Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Bilans w handlu międzynarodowym produktami rolnymi Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Bilans w handlu międzynarodowym produktami rolnymi • Unia jest importerem netto w przypadku większości surowców. W tym obszarze handlu, deficyt wynosi około 25 miliardów euro. Deficyt ten jest generowany w szczególności przez produkty olejowe, owoce i warzywa • Z kolei nadwyżka generowana jest przez produkty mleczne. Handel produktami zbożowymi oraz produktami związanymi ze zwierzętami hodowlanymi jest zbilansowany Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Bilans w handlu międzynarodowym produktami rolnymi • Unia Europejska jest eksporterem netto przetworzonych produktów rolnych. Nadwyżka wynosi około 20 miliardów euro • W 2007 r. import od 10 najważniejszych partnerów handlowych UE stanowił ponad połowę całkowitego importu produktów rolnych. Brazylia była odpowiedzialna za 12 mld euro lub 16% importu. Stany Zjednoczone odpowiadały za 9% całkowitego importu, a Argentyna za 8% Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Import produktów rolnych do UE - najważniejsze źródła importu - kraje Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Import produktów rolnych do UE - najważniejsze źródła importu - regiony Źródło: dane ze strony internetowej Komisji Europejskiej – DG AGRI Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Eksport produktów rolnych z UE - najważniejsze źródła eksportu - kraje • Ponad połowa eksportu z Unii Europejskiej trafia do 10 najważniejszych partnerów handlowych • Wg danych z 2007 r. Stany Zjednoczone są odpowiedzialne za 19% całkowitego eksportu z Unii, Rosja za 10%, a Szwajcaria za 7% Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Eksport produktów rolnych z UE - najważniejsze źródła eksportu - kraje Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Eksport produktów rolnych z UE - najważniejsze źródła eksportu - regiony Źródło: dane ze strony internetowej Komisji Europejskiej – DG AGRI Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Struktura importu produktów rolnych w UE Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Import produktów rolnych z krajów rozwijających się Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Umowy międzynarodowe • Umowy o strefach wolnego handlu (SWH) z państwami trzecimi • Umowy o partnerstwie i współpracy (PCA) • Umowy o stowarzyszeniu • Umowy sektorowe Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Umowy o strefach wolnego handlu (SWH) z państwami trzecimi Przykład: • Korea Południowa Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Najważniejsze, obecnie prowadzone negocjacje UE z krajami trzecimi: • AMERYKA ŚRODKOWA • ARMENIA, GRUZJA, • ASEAN • BRAZYLIA • CHINY • EUROMED • INDIE • JAPONIA • KANADA • KOREA POŁUDNIOWA • KRAJE AKP • MERCOSUR • RADA KRAJÓW ZATOKI PERSKIEJ (GCC - Gulf Countries Council) • ROSJA • UKRAINA • WSPÓLNOTA ANDYJSKA Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Rozszerzenie Unii Europejskiej • Chorwacja • Islandia • Macedonia • Turcja Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Rolnictwo a dobra publiczne • Wielofunkcyjność rolnictwa europejskiego • Definicja dóbr publicznych • Rodzaje dóbr publicznych dostarczanych przez rolnictwo: • Globalne • Lokalne • Wynagradzanie za dobra publiczne • Warianty • Problemy Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Wielofunkcyjność rolnictwa europejskiego • Deklaracja z Cork 1996r. Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Definicja dóbr publicznych • Według Paula Samuelsona są to dobra o następujących cechach: • nikt nie jest wyłączany z korzyści wynikających z ich użytkowania (brak wyłączenia z konsumpcji) • powiększenie się liczby użytkowników nie eliminuje ani nie pomniejsza możliwości korzystania z danego dobra przez wszystkich użytkowników (nie są konkurencyjne w konsumpcji) Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Podział dóbr publicznych: • Globalne • Lokalne Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Globalne dobra publiczne to dobra, które są uniwersalne dla wszystkich krajów, grup ludności i pokoleń, np.: • produkcja tlenu • sekwestracja węgla • ochrona bioróżnorodności • ochrona wody • zapewnienie bezpieczeństwa żywności Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Lokalne dobra publiczne to dobra, które są konsumowane na poziomie lokalnym, np.: • ochrona gruntów • zapobieganie erozji wodnej - dot. m.in. ponad 20% pow. Polski • ochrona wody • ochrona krajobrazu • ochrona dziedzictwa kulturowego wsi • tworzenie warunków do rekreacji i wypoczynku • tworzenie miejsc pracy na obszarach wiejskich Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Warianty wynagradzania za dobra publiczne • bezpośrednia wycena dostarczanych dóbr oraz zapłata za nie • zapłata za wykorzystanie praw własności do zasobów lub czynników produkcji • zapłata za utracony dochód w przypadku dostarczania dóbr publicznych związanych ześrodowiskiem • pokrycie kosztów transakcyjnych Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Cele przyszłej WPR • Efektywność ekonomiczna i konkurencyjność • Bezpieczeństwo żywności • Dystrybucja dochodów • Wiejskie dobra publiczne • Ochrona środowiska • Ochrona krajobrazu • Standardy żywności • Dobrostan zwierząt • Rozwój obszarów wiejskich Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Priorytety polskiej prezydencji ( 1 lipca – 31 grudnia 2011r.) • wspieranie inwestycji związanych z rozwojem odnawialnych źródeł energii na terenach wiejskich • promowanie działań ukierunkowanych na zwiększenie wytwarzania energii z produktów ubocznychrolnictwa oraz pozostałości przemysłu rolno-spożywczego • efektywne wykorzystywanie zasobów finansowych UE • uwzględnianie dóbr publicznych - bezpieczeństwo żywnościowe i wielofunkcyjny rozwój • przyszłość rynku mleka i przetworów mlecznych – zniesienie kwotowania produkcji mleka w 2015 roku • uproszczenie Wspólnej Polityki Rolnej Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Projekt raportu „WPR do 2020 roku” – autor Poseł do PE Albert Deß • Szeroka debata na temat globalnego budżetu filara 1 i 2 • Idea zrównoważonego i konkurencyjnego rolnictwa • Dobrostan zwierząt i roślin • Uproszczenie przyszłej WPR Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Płatności bezpośrednie • Niezwiązane z wielkością produkcji • Sprawiedliwy podział budżetu filara 1 i 2 pomiędzy państwami członkowskimi jak i rolnikami każdego państwa członkowskiego • Strategia płatności na gospodarstwo • Oddzielenie płatności bezpośrednich od historycznych i indywidualnych wartości odniesienia • Gwarancja podstawowego dochodu dla małych gospodarstw rolnych • Uproszczenie systemu płatności bezpośrednich • Brak górnych limitów • Wypłacanie czynnym zawodowo rolnikom Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi i elementami środowiska • Ulepszone zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi powinno być bezpośrednio powiązane z wypłatą płatności bezpośrednich • Wszelkie korzyści dla środowiska mogą zostać efektywnie osiągnięte przez państwa członkowskie poprzez przyjęcie środków w filarze 2 • Uczestnictwo w programach zrównoważonego rozwoju jest obowiązkowe dla każdego rolnika otrzymującego płatności bezpośrednie • Rekompensata z tytułu elementu ochrony środowiska w filarze 2 zasilana z budżetu filara 1 Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
Wzajemna zgodność i uproszczenie • System wzajemnej zgodności dla wszystkich beneficjentów płatności bezpośrednich • Wzajemna zgodność - ograniczona do kontroli podstawowych i uznanych norm • Zniesienia nieproporcjonalnych obciążeń nałożonych na hodowlę zwierząt poprzez wzajemną zgodność Wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym, Poznań 18 lutego 2011
