Historia reformacji.

1. Historia reformacji.

2. Spis treści • Historia protestantyzmu • Kim byli prekursorzy reform • Główni twórcy reform • To co pozostawili po sobie reformatorzy

3. Historia - prekusrsorzy • HISTORIA PROTESTANTYZMUPrekursorzy Protestantyzm nie wziął się z powietrza. Najważniejszymi postaciami, które w okresie średniowiecza zapowiadały Reformację XVI w., mając poglądy uznawane dziś za protestanckie, byli: Jan Wiklief, w II połowie XIV w. (jego zwolennicy nazywani byli lollardami, ubogimi kaznodziejami) i Jan Hus, który w 1414 r. spalony na soborze w Konstancji pomimo obietnicy bezpieczeństwa (jego uczniowie to husyci).

4. Założenia prekursorów • Poglądy prekursorów reformacji to przede wszystkim postulaty: • powrotu do Pisma Świętego w teologii a • udostępnienie Pisma Świętego zwykłym chrześcijanom w języku ojczystym. • Jeśli chodzi o związek, należy podkreślić że w dużej mierze poglądy protestantów pokrywały się z poglądami wielu teologów pierwszych trzech wieków oraz św. Augustyna

5. Zarys historyczny • W okresie kiedy powstawały ruchy reformatorskie w europie panował jeden kościół o denominacji rzymsko-katolickiej. • Dodatkowo jest to okres jednocześnie 3 panujących i zwalczających się papieży

6. Kim byli prekursorzy reform • Dwaj wymienieni prekursorzy reform czyli Jan Wiklif i Jan Hus to profesorowie, rektorzy wyższej uczelni, ludzie o otwartym umyśle, zaangażowani w naukę, zainteresowani prawdą Bożą. To ludzie na swój sposób dogłębnie oddani dla Biblii • Starający się płynące z niej treści żywego Boga.

7. Kościoły dziś – w prawdziwym strikto sensie odłamy kościoła rzymsko katolickiego • Chcę tutaj podać przykłady kościołów które poróżniły się z kościołem rzymsko katolickim, ale popierają go i sami są współzależnymi tegoż kościoła choć mówią, że są niezależni. Odłamy całkowicie opierające swoje doktryny i religijność na kościele rzymsko katolickim to kościoły: • grecko-katolicki • prawosławny • unicki • anglikański • czy też polsko-katolicki dla równowagi podany

8. Te, odłamy rzymsko katolickiego ruchu to kościoły o narodowych inspiracjach w różnych okresach i miejscach powstałe. Są to w praktyce nieznaczące wielkościowo i wpływowo kościoły w stosunku do kościoła rzymsko-katolickiego, można rzec w większym lub mniejszym znaczeniu są te kościoły w jawnym konflikcie ze sobą a jednocześnie popierające swoje wartości duchowe.

9. Nazwy kościołów • Związki i nazwy dotyczące kościoła rzymsko-katolickiego, jak: • stolica apostolska, • stolica piotrowa, Są, nie będę oryginalny, całkowicie wymyślone lub bardziej dyplomatycznie nadane przez „szefów” zarządców tegoż kościoła, czyli kardynałów, papieży, a całkowicie sprzeczne z Objawieniem Jana i bardzo mylnym odbiorem treści biblijnych. Cel nadawania tych tytułów maił na celu podniesienia rangi tego kościoł i zwiedzenia wielu

10. Cechy reformatorów • Trzeba nadmienić, że aby głosić otwarcie prawdy biblijne trzeba mieć otwarty i biegły umysł z zalążkami na profesorski, co też pokazują minione wieki ale też nie bać się • Pokora, dbanie o prawdy Boże ponad prawdy nad własne kariery czy opinie o samych sobie, nie były istotne

11. A teraz na chwilę dogmaty Otóż wszyscy słyszymy, o złych praktykach w dawnych czasach, o tych odpustach, ale co myślą dziś prawdziwi przywódcy kościoła rzymskokatolickiego, na temat wiary kościoła i jego podstaw

12. Po co? • To tak jakby my mielibyśmy być tymi reformatorami dziś stykając się z rzeczywistością rozległego wokół nas kościoła rzymskokatolickiego i tego jak myśli jego przywódca i czego naucza. Tutaj podeprę się przykładami kilku z kilkuset wypowiedzi kardynała Ratzingera z 1977, arcybiskupa Monachium i Fryzygii oraz prefekta Kongregacji ds. Nauki Wiary, obecnego papieża

13. Krótko … • Chcę, abyśmy trochę nie poruszać tych przyziemnych odpustów, modlitwy do zmarłych i innych praktyk pogańskich, a zetknęli się z myślą intelektualną jednego z wybitniejszych myślicieli kościoła rzymsko katolickiego, jakim niewątpliwie jest obecny papież Benedykt XII. Przytaczane wypowiedzi są zalążkiem dyskusji na temat umieszczanych w dokumencie czystość wiary katolickiej wybranych tematów. To ma posłużyć nam za przykład, dlaczego powstała reformacja

14. Cytat:str. 53: "... Kościół jest celebracją Eucharystii; Eucharystia jest Kościołem... są one jednym i tym samym. Eucharystia jest Chrystusowym sakramentem i ponieważ Kościół jest Eucharystią, to dlatego jest również sakramentem...". • Eucharystia nie może być Kościołem, ponieważ Eucharystia symbolem jedności z Chrystusem a On jest Głową Kościoła. • Teraz abstarchując od Biblii i powołując się na twierdzenie, że także Kościół jest sakramentem pozostaje w sprzeczności z uchwałą Soboru Trydenckiego, który uroczyście zdefiniował ilość sakramentów, których jest siedem i nie ma wśród nich Kościoła.

15. Cytat:str. 131: "... z pewnością godne uwagi jest to, że Luter, na przykład, nie oparł swojego Katechizmu na starannie opracowanym systemie dowodów, ale po prostu na tym co jest nazywane loci, czyli głównych depozytach wiary, które zebrał razem i objaśnił... • To stwierdzenie oznacza, … że najwidoczniej "kardynał" Ratzinger już dawno rozstał się z Kościołem katolickim a myśli jak prawdziwy protestant.

16. Cytat:str. 186: "... Zmartwychwstanie nie może być historycznym wydarzeniem w tym samym sensie jak jest nim Ukrzyżowanie. Nie ma w tej sprawie żadnej relacji, która by to przedstawiała w ten sposób, ani nie było ono w tamtym czasie opisywane w inny sposób niż za pomocą eschatologiczno-symbolicznego wyrażenia «trzeciego dnia»". • No cóż …Wprost trochę niewiarygodne jest to, że w cytacie tym papież wyraża się jak ateista niewierzący w historyczność Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Przecież nieuznawanie tego faktu oznacza wyparcie się całego chrześcijaństwa. A więc nie ma różnicy między talmudycznymi rabinami i Ratzingerem. Taki oto jest obecny papieża.

17. str. 196: "... Kościół [w czasie wielkiej schizmy zachodniej XIV i XV wieku] już nie oferował pewności zbawienia; stał się wątpliwy w całej swej obiektywnej formie – prawdziwy Kościół, prawdziwa rękojmia zbawienia musiała być poszukiwana poza instytucją. • Z całą pewnością możemy stwierdzić, że kardynał Ratzinger występuje tu jako protestant zniesławiający Kościół katolicki, który w tamtym okresie wydał wielu świętych i pomimo grzeszności swoich członków oraz przywódców nie zmienił się.

18. str. 202: "... Katolik nie pragnie likwidacji wiary protestanckiej..., ale raczej ufa w umocnienie wiary [protestantów] które się dokona w ich rzeczywistości eklezjalnej...". • Jest to słynna ekumeniczna zasada sprzeciwiająca się nawróceniu niekatolików na wiarę katolicką. "Kardynał" chce, aby luteranie byli lepszymi luteranami, buddyści lepszymi buddystami a czarownicy z Afryki jeszcze lepszymi czarownikami.

19. Cytat:str. 334: "W katolickiej domenie, Vaticanum II …” obecny papież w pełni sprzyja poglądom pewnego jezuickiego filozofa, Teilharda de Chardin, który głosił następujące treści: • nie wierzył w grzech pierworodny • uważał, że nikt nie trafia do piekła, • uznawał ewolucję z materii nieożywionej, • wątpił w łaskę nadprzyrodzoną, … jak również • podważał celibat, • nieomylność papieską itd.,

20. Jan Wyclif (Jan Wyklif) • John Wyclif (Jan Wiklef) (ur. ok. 1329 – zm. 31 grudnia1384) – angielskiteolog i reformator religii chrześcijańskiej, profesor teologiiUniwersytetu w Oksfordzie i duchowny katolicki związany z ruchem lollardów. Ostro sprzeciwiał się bogactwu Kościoła, supremacji władzy papieskiej, a także innym naukom i praktykom, które w późniejszym czasie odrzuciły wyznania protestanckie, stąd jest uznawany za prekursora reformacji. Jest również autorem pierwszego anglojęzycznego przekładu Biblii.

21. Klika słów o Janie Wiklifie • Wycliff urodził się w Hipswell w hrabstwie Yorkshire w Anglii, zmarł w Lutterworth niedaleko Leicester. Choć był ostro zwalczany przez kościół katolicki, nigdy nie został poddany ekskomunice, pochowano go jednak w niewyświęconej ziemi. W roku 1428 biskup angielski na polecenie papieża wyjął kości Wyclifa z grobu cmentarza w Lutterworth. Zostały one zmiażdżone, spalone na popiół i wrzucone do rzeki Swift[1], [2]. • Prace Wyclifa były inspiracją dla Jana Husa, czeskiego reformatora religijnego.

22. Jan Hus • Jan Hus (ur. 1370 w Husincu, spalony na stosie 6 lipca 1415 w Konstancji) – czeski reformator religijny i bohater narodowy, twórca ruchu religijnego husytyzmu, profesor Uniwersytetu Praskiego. Działalność Husa była zapowiedzią podobnego wystąpienia Marcina Lutra sto lat później. • Hus jest twórcą literackiego języka czeskiego, dla którego stworzył ortografię ze specjalnymi znakami diakrytycznymi. Jego aktywność jako pisarza przyczyniła się do rozkwitu literatury czeskiej; dzięki niemu język czeski stał się w XV wieku najbardziej rozwiniętym językiem słowiańskim i wzorcem dla literackiego języka polskiego

23. Jan Hus Biografia • Hus urodził się w rodzinie chłopskiej w południowych Czechach. W latach 1402-3 został pierwszym czeskim rektorem uniwersytetu. Z polecenia arcybiskupa zajmował się także badaniem zgłoszonych przypadków cudów. Wkrótce stwierdził, że były one mistyfikacją. Oburzał go również naganny tryb życia, rozwiązłość i chciwość większości duchownych.

24. Jan Hus – szczegóły pracy • Szczególnie przemawiał do niego postulat Wiklefa o ograniczeniu bogactwa duchowieństwa, ponieważ był to poważny problem w Czechach, gdzie aż połowa ziemi należała do Kościoła. Hus uważał za niesprawiedliwość rozrzutny i hulaszczy tryb życia dostojników kościelnych, utrzymujących się z wyjątkowo wysokich podatków nałożonych głównie na rolników.

25. Co uznawał Jan Hus i rys historyczny Jan Hus … • Odrzucał autorytety kościelne, Hus uznał Biblię za jedyne kryterium wiary, Kościół zaś wyłącznie za ciało mistyczne, którego głową jest Chrystus, a jego członkami wybrani przez Boga sprawiedliwi (predestynacja); negował zasadność ekskomuniki i absolucji kapłańskiej. • Atakował sprzedaż odpustów przez papieży na terenie Czech Rys historyczny… • Sytuacja w Kościele stała się tymczasem alarmująca: rządziło wówczas jednocześnie aż trzech zwalczających się papieży. • Wkrótce Jan Husa zostaje spalony na stosie za głoszenie herezji

26. Czynniki sprzyjające reformacji • Historyczne – zdobycie Konstantynopola przez Turków w 1453 roku zmusiło uczonych, którzy świetnie znali grecki i hebrajski, a więc języki oryginalne Biblii, do ucieczki w dziedzinę działania zachodniego chrześcijaństwa. • Religijne – konflikty o władzę na tronie papieskim i walka o to, kto będzie miał decydujący wpływ na życie Kościoła: papież czy sobór. Papieże uczestnicząc w tej walce obdarowywali autonomią kościoły krajowe (Anglia lub Francja) lub zawierali sojusze, które nieraz ratowały zwolenników reform przed natychmiastowym oskarżeniem o herezję.

27. Czynniki sprzyjające reformacji c.d. • Gospodarcze – rozwój miast i powstanie bogatego mieszczaństwa oraz rozwój handlu spowodowały powstanie tej grupy w społeczeństwie, która była wystarczająco majętna by zdobywać wykształcenie i podatna na przyjmowanie nowego stylu życia. • Polityczne – walka poszczególnych dynastii (np. Habsburgów) o władzę w różnych krajach Europy (na tym tle warto prześledzić jaką pozycję zajęli Jagiellonowie), oraz wysiłki kolejnych papieży o zdobycie wpływu na poszczególnych elektorów, aby zapewnić sobie przewagę w wyborze cesarza w Niemczech (było to Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego). Jednocześnie w XV i XVI wieku przebiega proces usamodzielniania się kantonów szwajcarskich od Cesarstwa i Francji. • Kulturalne – ruch Renesansu dał hasło „powrotu do źródeł” kultury, a związany z tym humanizm wywołał potrzebę lektury literatury antycznej, w tym także Pisma Świętego.

28. Główne cele reformacji 100 lat po Husie • powrót do Pisma Świętego, jako źródła wiary (patrz: zasada sola Scriptura). W dużym zakresie postulat ten pokrywał się z ogólnym hasłem Renesansu powrotu do źródeł i na początku nie był on realizowany jedynie przez protestantów; przeciwnie, jeśli chodzi o teologię, to rozpoczął jego realizację Erazm z Roterdamu, przez pierwszy nowożytny przekład Nowego Testamentu z greki.

29. Podstawowe założenia – podsumowanie • Reformacja to ruch religijny i społeczny w XVI wieku mający na celu odnowę moralną i ideową chrześcijaństwa. Reformacja była reakcją na negatywne i szkodliwe zjawiska, które miały miejsce w Kościele katolickim – w samej hierarchii kościelnej i w papiestwie. Podwaliny pod wystąpienie Marcina Lutra położyła działalność Jana Husa na początku XV wieku – ruch husycki (husyci) odegrał ważną rolę w rozwoju reformacji. Reformacja to rozmaite próby powrotu do nauk Biblijnych i pierwotnego chrześcijaństwa, które było antytrynitarne i ewangeliczne, czyli wyznawało Jednego Boga i nauczało na podstawie Ewangelii.

30. Marcin Luter • Marcin Luter (niem. Martin Luther, właściwie Martin Luder; ur. 10 listopada 1483 w Eisleben, zm. 18 lutego 1546 tamże) - niemiecki reformator religijny, teoretyk i inicjator reformacji, mnich augustiański, ksiądz doktor teologii. Autor 95 tez potępiających praktykę sprzedaży odpustów, w których odrzucał możliwość odkupienia łaski bożej z pomocą mamony. • Pomimo, że nie brał czynnego udziału w wystąpieniach religijnych i społeczno-politycznych, a jedynie pisał polemiki i katechezy, skupił wokół swojej idei całą opozycję Kościoła katolickiego. Przełożył Biblię na język niemiecki, był autorem Postylli Domowej, Małego i Dużego Katechizmu, Artykułów Szmalkaldzkich oraz wielu pieśni kościelnych, w tym ewangelickiego hymnu: Warownym grodem jest nasz Bóg (Eine feste Burg ist unser Gott).

31. Marcin Luter • Luter nie był jednak jedyny. W tym samym mniej więcej czasie (ok. 1523r.) np. Ulryk Zwingli rozpoczyna reformę kościoła w Zurychu, wedle tych samych zasad, które niezależnie od niego postulował Luter. Te dwie postacie stworzyły dwa pierwsze wyznania protestanckie:

32. Marcin Luter, pomimo że był autorem licznych dzieł religijnych, nie stworzył spójnego systemu teologicznego. Był jedynie twórcą ogólnych zarysów teologii reformacyjnej i drogowskazem dla następnych pokoleń protestantów.

33. Luteranizm • * luteranizm – 1517, jego twórcą był Marcin Luter, zaś podstawą Pismo Święte (dozwolona własna interpretacja), dwa sakramenty (komunia, chrzest), głośne czytanie Biblii, śpiewanie psalmów, Kościół instytucją tanią, liturgia w języku narodowym, komunia pod dwiema postaciami (chleb i wino). Zanegował nieomylność papieża, sakrament spowiedzi oraz płatne odpusty (co przysporzyło mu wielu potężnych przeciwników w postaci np. Inkwizycji). Zniósł również celibat, który w Kościele Katolickim przestał być przestrzegany (większość księży prowadziła dość rozpustne życie i posiadała wielu nieślubnych potomków).

34. Ulrich Zwingli • (ur. 1 stycznia1484 w Wildhaus koło Togenburga, zm. 11 października1531 w Kappel) - szwajcarski kaznodzieja i teolog, jeden z głównych twórców i przedstawicieli reformacji w Szwajcarii. • W 1506 został księdzem katolickim, od 1518 był kaznodzieją w Zurychu. W 1519 odrzucił niektóre elementy katolicyzmu a w 1523 wystąpił z Kościoła i rozpoczął organizację wspólnoty protestanckiej w Zurychu. W 1524 zanegował dogmat o rzeczywistej obecności Chrystusa w Eucharystii. W kazaniach nawoływał do zniesienia mszy świętej, usunięcia z kościołów ołtarzy i obrazów, uznania Pisma Świętego za jedyne źródło wiary, a także postulował wprowadzenie języka narodowego do liturgii oraz sekularyzację majątków zakonnych, których bogactwa miały być przeznaczone na pomoc biednym i rozwój szkolnictwa. Największych zwolenników znalazł w Bazylei, Bernie i Zurychu.

35. Zwingli c.d. • Zwingli zginął w walce ze szwajcarskimi katolikami w trakcie bitwy pod Kappel. Jeszcze przed śmiercią darowano mu życie pod warunkiem, że przystąpi do spowiedzi, kiedy odmówił został zabity mieczem. Następnie jego ciało zostało poćwiartowane i spalone.

36. Jan Kalwin •   * kalwinizm – 1536, jego twórcą był Jan Kalwin, u jego podstaw leżało przekonanie, że Bóg jednych obdarza łaską konieczną do zbawienia, drugich nie (teoria predestynacji). Proste, cnotliwe życie, powodzenie w życiu doczesnym, powaga, rezygnacja z przyjemności oddalających od Boga miały zapewnić zbawienie. Gmina kalwińska miała charakter demokratyczny (seniorzy, pastorzy).

37. Kościół reformowany - kalwiński • - kościół reformowany, zwany również kalwińskim. • Ulryk Zwingli rozpoczyna historię Kościoła reformowanego, to Jan Kalwin, reformator działający w łonie tego kościoła około 20-30 lat później w Genewie, będzie miał na jego ukształtowanie się największy wpływ, co widać- w przyjętej później nazwie. Genewa, której kościołowi przewodził, stała się największym centrum misyjnym protestantyzmu. Tu przyjeżdżało na nauki i stąd wyjeżdżało aby reformować- kościół setki protestanckich przywódców i misjonarzy, między innymi John Knox, który w latach 60. wprowadzi Kościół reformowany jako religię państwową w Szkocji, czy reformatorzy holenderscy.

38. Wiek XV • Jan Winklif • Jan Hus

39. Wiek XVI • Marcin Luter • Urlich Zwingli • Jan Kalwin • Anabaptyści – przyjmowanie chrztu na wyznanie wiary • Anglikanizm – kościół nie uznający papieża za głowę kościoła a Króla/Królową, pozostałe nauki teologiczne są przyjmowane w całości z kościoła rzymskokatolickiego

40. Wiek XVII • Purytanie • Baptyści • Pietyści – Jakub Spener, odnowa kościoła Luterańskiego

41. Wiek XVIII • Barcia Morawscy • Metodyzm Jon Wietefield

42. Wiek XIX • Ruchy uświęceniowe • Ruchy eschatologiczne • Ruch braterski i armia zbawienia

43. Wiek XX • Ruch zielonoświątkowy • Fundamentalizm • Nowo ortodoksja • Ruch charyzmatyczny • Ewangelikalizm

44. Omówienie głównych zasad • Tylko Pismo Święte (jest ostatecznym autorytetem i najwyższą norma życia i wiary dla chrześcijanina). Łacińska, funkcjonująca w okresie Reformacji i do dziś w teologii nazwa tej nauki to sola Scriptura.

45. Tylko Chrystus (jest Pośrednikiem między Bogiem a ludźmi, obdarzającym przebaczeniem grzechów, Duchem Świętym, dostępem do Boga jako do Ojca, wiecznym życiem w Bożej rodzinie). Łacińska, funkcjonująca w okresie Reformacji i do dziś w teologii nazwa to solo Christo lub solus Christus.

46. Tylko łaska (jest przyczyną, dla której Bóg zbawia człowieka. Zbawienie nie jest wynikiem odpłaty Bożej człowiekowi za jakiekolwiek zasługi). Łacińska, nazwa to sola gratia.

47. Tylko wiara (w Chrystusa, zgodnie z Pismem Świętym, jest wystarczającym i skutecznym sposobem otrzymania zbawienia i wszelkich łask, które Bóg daje człowiekowi w Chrystusie). Łacińska nazwa to sola fide.

48. Tylko Bogu chwała. (Źródłem radości i celem życia chrześcijanina jest życie Bogu na chwałę. Oddawanie czci komukolwiek innemu, przez przypisywanie mu cech bądź praktykowanie form uwielbienia zarezerwowanych tylko dla Boga, jest grzechem bałwochwalstwa). Łacińska nazwa to soli Deo gloria.