โครงงานประวัติศาสตร์ท้องถิ่น การศึกษา ประวัติศาสตร์ ท้องถิ่นผ่านการบอกเล่า เรื่องผีซิ่นเฮี่ยน

1. โครงงานประวัติศาสตร์ท้องถิ่นโครงงานประวัติศาสตร์ท้องถิ่น การศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นผ่านการบอกเล่า เรื่องผีซิ่นเฮี่ยน

2. จัดทำโดย 1.นางสาวกนกวรรณ ธีรฐิติธรรม 2.นางสาวประภัสสร จันทร์ภูมิ 3.นางสาวภัทราวริน เขียวหนู 4.นางสาวเปรมฤดี บุญสม 5.นายสิทธิโชค วงษ์หาจักร 6.นายธีรพล เศรษฐี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/1 ที่ปรึกษา : แม่ครูอรวรรณ กองพิลา โรงเรียนฝางวิทยายน

3. ภูมิหลัง • คำว่า  “ บะ’’ หมายถึง ที่ราบมีแม่น้ำไหลผ่านมีพื้นดินที่เป็นเนินเตี้ยๆ หรือป่าโคกต้นข้างที่ราบร่องน้ำ คำว่า  “ ยาว” หมายถึง ความยาวซึ่งบะยาวคือร่องน้ำที่ราบระหว่าง โคกหรือป่า ยาวจากบ้านโนนค้อ ตำบลโคกงาม อำเภอบ้านฝางผ่านมาบ้านบะยาว ทางตะวันตกลงไปบ้านนาฝายที่ฝายพญานาค (ติดกับที่ตั้งวัดบ้านนาฝาย) ลงไปนาบ้านหนองแสง บ้านดอนโมง และไหลไปลงที่แม่น้ำเชิญและเขื่อนอุบลรัตน์ ก่อตั้งเมื่อประมาณ พ.ศ. 2450 โดยสันนิษฐานจากหนังสือประวัติวัดทั่วราชอาณาจักร เล่ม 12 หน้า 58 ของกลมศาสนา และจากการบอกเล่าของผู้สูงอายุในหมู่บ้าน ซึ่งอยู่ในช่วงของปลายสมัยราชกาลที่ 5 โดยที่ตั้งหมู่บ้านครั้งแรกบริเวณด้านทิศใต้ของหมู่บ้านคือคุ้มขามเจริญที่มาอาศัยในหมู่บ้าน เกิดการอพยพของประชากรจากถิ่นอื่นเข้ามาจับจองที่ดินทำมาหากินในระยะแรก • เรื่องราวความเชื่อเกี่ยวกับเรื่องผีซิ่นเฮี่ยน ที่เกี่ยวข้องกับคนในชุมชนตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

4. วัตถุประสงค์ 1.เพื่อศึกษาเกี่ยวกับความเชื่อของคนในท้องถิ่นเกี่ยวกับเรื่องผีซิ่นเฮี่ยน 2.เพื่อศึกษาความเปลี่ยนแปลงของความสัมพันธ์ ระหว่างผีซิ่นเฮี่ยนกับความเชื่อของคนในอดีตจนถึงปัจจุบัน พื้นที่การศึกษา บ้านบะยาว ตำบลหนองบัว อำเภอบ้านฝาง จังหวัดขอนแก่น

5. คำถามการทำโครงงาน • 1.เรื่องราวความเชื่อเรื่องผีซิ่นเฮี่ยนมีผลต่อความเชื่อในเรื่องอื่นหรือไม่ • 2.เรื่องผีซิ่นเฮี่ยนสะท้อนให้เห็นความเชื่อ ความคิด ของคนในท้องถิ่นอย่างไร • 3.ชาวบ้านมักนำอาหารไปเลี้ยงผีนาในช่วงก่อนทำนาและหลังทำนาเสร็จเพราะเหตุใด ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ 1.นำความรู้เรื่องความเชื่อเรื่องผีซิ่นเฮี่ยนไปเผยแพร่ให้คนอื่นรับรู้ได้ 2.ได้มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์และภูมิปัญญาชาวบ้านไว้ 3.ได้สืบทอดความเชื่อเรื่องผีเก็บไว้เป็นหลักฐานสำคัญของหมู่บ้าน 4.ได้เห็นความสามัคคีในหมู่คณะ

6. แผนการดำเนินงาน 1.การรวบรวมข้อมูล 1.1 รวบรวมข้อมูลจากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับผีซิ่นเฮี่ยน 1.2 การสอบถามและสัมภาษณ์ผู้รู้ 1.3 การสนทนากลุ่มย่อย 2.วิเคราะห์ เรียบเรียงข้อมูล และนำเสนอผลการดำเนินงานในรูปแบบความเรียง 3. นำเสนอผลงาน -นำเสนอหน้าชั้นเรียน

7. เอกสารที่เกี่ยวข้อง 1.ความเชื่อเรื่องผีของคนอีสาน สำหรับคนอีสาน ผีคือวิญญาณของผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว หรือที่มีอยู่แล้วโดยไม่ทราบว่ามีมาแต่เมื่อใดหรือมีมาอย่างไร ผีเหล่านี้ประกอบด้วยผีประเภทต่าง ๆ เช่น ผีนา ผีป่า ผีเขา ผีบ้าน ผีหมู่บ้าน ผีปู่ย่าตายาย ผีฟ้า ผีแถน และผีอื่น ๆ หรือแม้กระทั่งผีที่เกิดจากการกระทำของบุคคล เช่น ผีปอบ ความเชื่อเรื่องผีอันเป็นความเชื่อที่มีมาแต่เดิม ผสมผสานกับความเชื่อในพระพุทธศาสนา จนแทบจะแยกกันไม่ออกว่าพิธีกรรมใดเกิดจากความเชื่อในพระพุทธศาสนา หรือพิธีกรรมใดเกิดจากความเชื่อเรื่องผี ความเชื่อเรื่องผีของชาวอีสานเข้ามาผูกพันในการประกอบอาชีพ ซึ่งว่ามีความสำคัญต่อการดำเนินชีวิตของชาวอีสาน การทำนาอันเป็นอาชีพที่ขึ้นอยู่กับสภาพของธรรมชาติดินฟ้าอากาศ จะได้ผลหรือไม่ได้ผลขึ้นอยู่กับธรรมชาติ ก่อนลงมือหว่านข้าวกล้าก็จะมีพิธีไหว้ผีระจำที่นา หรือที่ชาวบ้านเรียกว่าผีตาแฮก เพื่อข้าวกล้าจะได้เจริญงอกงามไม่ถูกรบกวนจากศัตรูข้าว ได้ข้าวเต็มเม็ดเต็มหน่วย เพื่อความอยู่รอดในการดำเนินชีวิต เมื่อถึงฤดูเก็บเกี่ยวก็มีพิธีสู่ขวัญลานนวดข้าว สู่ขวัญข้าวเพื่อเป็นสิริมงคลมีข้าวได้พอกินตลอดปี ก่อนที่จะถึงฤดูกาลทำนาในปีต่อไป ซึ่งล้วนแต่เป็นความเชื่อที่เกี่ยวกับผีทั้งสิ้น

8. 2.ประวัติบ้านบะยาว บ้านบะยาวตั้งอยู่ที่ หมู่ 6 และ หมู่ 9 ตำบลหนองบัว อำเภอบ้านฝาง จังหวัดขอนแก่นก่อตั้งเมื่อประมาณ พ.ศ. 2450 โดยสันนิษฐานจากหนังสือประวัติวัดทั่วราชอาณาจักร เล่ม 12 หน้า 58 ของกลมศาสนา และจากการบอกเล่าของผู้สูงอายุในหมู่บ้าน ซึ่งอยู่ในช่วงของปลายสมัยราชกาลที่ 5 โดยที่ตั้งหมู่บ้านครั้งแรกบริเวณด้านทิศใต้ของหมู่บ้านคือคุ้มขามเจริญที่มาอาศัยในหมู่บ้าน เกิดการอพยพของประชากรจากถิ่นอื่นเข้ามาจับจองที่ดินทำมาหากินในระยะแรก

9. 3.ความเชื่อเรื่องผีซิ่นเฮี่ยนจากคำบอกเล่าของผู้ที่เคยพบเจอ3.ความเชื่อเรื่องผีซิ่นเฮี่ยนจากคำบอกเล่าของผู้ที่เคยพบเจอ -นางคำผง พวงราษฎร์ -น.ส.เกวลี ก้านสัญชัย

10. สรุปผลการศึกษา คติความเชื่อเรื่องผีเป็นคติความเชื่อที่มีอยู่ในปัจเจกชนแต่ละคน ซึ่งพยายามหาคำตอบในปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น ผีเป็นสัญลักษณ์ของอำนาจเหนือธรรมชาติ ที่อยู่เหนืออำนาจการควบ คุมของมนุษย์ ผีคือวิญญาณของผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว หรือที่มีอยู่แล้วโดยไม่ทราบว่ามีมาแต่เมื่อใดหรือมีมาอย่างไร ผีเหล่านี้ประกอบด้วยผีประเภทต่าง ๆ เช่น ผีนา ผีป่า ผีเขา ผีบ้าน ผีหมู่บ้าน ผีปู่ย่าตายาย ผีฟ้า ผีแถน และผีอื่น ๆ หรือแม้กระทั่งผีที่เกิดจากการกระทำของบุคคล ความเชื่อเรื่องผีซิ่นเฮี่ยน ส่วนมากผู้ที่จะพบเจอผีซิ่นเฮี่ยนนั้นจะเป็นเจ้าของที่นาแถวๆนั้น ไม่ว่าจะเป็นแบบมาปรากฏตัวให้เห็นหรือแบบมาแต่เสียงหัวเราะ และขย่มต้นไม้ ลักษณะตัวของผีตนนี้จะมีการแต่งกายแบบชาวสมัยก่อน ใส่ชุดสีชมพูบานเย็น เสื้อทรงกระบอก ผ้าถุงจะใส่ยาวเพียงครึ่งน่อง มักปรากฏตัวตอนกลางวันและพลบค่ำ ทำให้ผู้คนไม่ค่อยกล้าผ่านทางนั้นเท่าไหร่ จากที่พวกเราได้ศึกษาความเป็นมากลุ่มของพวกเราจึงอยากจะค้นคว้าเพิ่มเติมอีก ถึงความเป็นจริงเพื่อให้ตำนานนี้สืบถึงลูกหลานต่อไป

11. จบการนำเสนอ