Sprawiedliwy Handel

1. Sprawiedliwy Handel Weronika Paszewska Jakub Rok || Grupa eFTe

2. Sprawiedliwy Handel w teorii • Bezpośrednie relacje pomiędzy producentami z Południa i konsumentami z Północy • Partnerstwo handlowe • Większa równość w międzynarodowym handlu • Dostęp do rynku • Zrównoważony i harmonijny rozwój

3. Czemu Sprawiedliwy Handel? • 2,7 mld ludzi na świecie żyje za mniej, niż 2 $ dziennie • 900 mln ludzi na świecie głoduje • W wyniku skrajnego niedożywienia lub chorób z nim związanych co 5 sekund umiera dziecko • Ponad 120 mln dzieci nie chodzi do szkoły • Około 580 mln kobiet jest analfabetkami • Polska jest rajem…

4. A gdyby tak... • Przywrócić Afryce poziom udziału w eksporcie światowym sprzed 50 lat (6,5%), oznaczałoby to dodatkowe 350 mld $/rok • Zwiększyć udział w światowym eksporcie Afryki, Azji Pd-Wsch i Pd oraz Ameryki Łacińskiej o 1% - tak osiągnięte przychody mogłyby pomóc wyjść 128 mln ludzi z ubóstwa. Oficjalna pomoc międzynarodowa dla Afryki Subsaharyjskiej to obecnie 33 mld $/rok

5. Czemu Sprawiedliwy Handel? • USA, UE i Japonia wydają 350 mld $/rok na subsydia dla rolników w swoich krajach. • Szacuje się, że to skutkuje mniejszymi o 50 mld $/rok potencjalnymi wpływami z eksportu płodów rolnych dla krajów globalnego Południa.

6. Czemu Sprawiedliwy Handel? • Praca w warunkach niewolniczych istnieje na 90% plantacji kakao WKS • Kawa stanowi około połowy PKB oraz ponad 70% wartości eksportu w takich krajach, jak Etiopia, Burundi, czy Uganda. • W Etiopii uprawiający kawę rolnicy dostają dolara za zebranie kilograma ziaren. W europejskich kawiarniach można z tego zaparzyć 80 filiżanek kawy – wartych 230 $

7. Globalny rynek kawy • Kawa jest drugim, pod względem wartości wymiany, dobrem w handlu międzynarodowym • 25 mln producentów – drobnych, z Południa • 700 mld filiżanek rocznie (ilu konsumentów?)‏ • 75% produkcji trafia na eksport, głównie na Północ • Niestabilne ceny – próby regulacji(lata 60.-80.)‏ • Liberalizacja rynku – po 1989 roku • Kryzys kawowy 1998-2003 rok

8. Globalny rynek kawy • Zyski producentów w coraz mniejszym stopniu zależą od ceny płaconej przez konsumentów w sklepie, a bardziej – od pośredników i ich polityki. • Stabilna, przejrzysta i dająca producentom ‘głos’ struktura, została zastąpiona przez nieformalny układ zdominowany przez nabywców (firmy wypalające!)‏ • Powrót do odgórnej regulacji rynku jest praktycznie niemożliwy • SH przekłada koszty utrzymania częściowo regulowanego rynku z budżetów państw, na nas, świadomych konsumentów!

9. Tradycyjny handel - rolnik - pośrednik skupujący - pośrednik z zapleczem technicznym - lokalny eksporter - (handlowiec międzynarodowy)‏ - firma wypalająca - detalista - konsument

10. rolnik pośrednik skupujący pośrednik z zapleczem technicznym lokalny eksporter (handlowiec międzynarodowy)‏ firma wypalająca detalista konsument Tradycyjny handel

11. Alternatywny handel - rolnik - spółdzielnia - (ew. unia) - kupiec - firma wypalająca - detalista - konsument

12. rolnik pośrednik skupujący pośrednik z zapleczem technicznym lokalny eksporter (handlowiec międzynarodowy)‏ firma wypalająca detalista konsument Alternatywny handel Inicjatywa narodowa (czlonek FLO)‏

13. Skąd ten pomysł? • Przeszłość kolonialna – odpowiedzialność, globalna solidarność • Globalizacja – handel międzynarodowy (regulacja), przepływ informacji • Zrównoważony rozwój – pozaekonomiczne aspekty rozwoju, globalna perspektywa, • Świadomość konsumencka – globalne skutki codziennych wyborów • ‘Trade not Aid’

14. Historia rozwoju SH – 3 etapy • Handel charytatywny – sprzedaż rękodzieła z Południa; zakup motywowany współczuciem nabywcy; • Import produktów spożywczych i certyfikacja – lojalność konsumentów, podkreślenie wyjątkowości idei; rynek głównych towarów importowanych z Południa; • Odpowiedzialny biznes – konsumenci przywiązują większą wagę do warunków powstawania produktów i związanych z tym oddziaływań.

15. Fair Trade czy Fairtrade? • Pisane ze spacją oznacza cały ruch zaangażowany w zapewnienie godnego życia rolnikom i pracownikom z Południa poprzez sprawiedliwe warunki handlowe. • Bez spacji oznacza produkty certyfikowane przez organizację FLO - czyli ponad 80% wszystkich produktów SH

16. Certyfikacja • Sprecyzowane kryteria • Wyjątkowość • Koszty dla producenta • 1988 (Holandia) Max Havelaar – certyfikowana kawa • 1997 – FLO i znak FT (produkt)‏ • 2004 – IFAT i znak FTO (organizacja)‏

17. Zasady SH wg FLO • Rozwój ekonomiczny i społeczny, standardy środowiskowe i warunków pracy – wymagania dla organizacji producenckich • Warunki handlu – wymagania dla nabywcy • Cena minimalna dla każdego produktu • Premia FT na rzecz społeczności lokalnej • Demokratyczne podejmowanie decyzji • Bezpieczne i godne warunki pracy • Wspieranie ekoprodukcji • Umowy długoterminowe • Prefinansowanie • Planowanie strategiczne

18. Cena minimalna i Premia FT • Cena minimalna jest ustalana z uwzględnieniem średnich kosztów produkcji i przeciętnego wynagrodzenia • Cena minimalna nie może być mniejsza niż cena bazowa (rynkowa)‏ • Premia FT w przypadku kawy wynosi 0,2$ za kg (cena minimalna – 2,4 $). • Przeznaczana jest w drodze demokratycznego głosowania na rozwój społeczności lokalnej. • Spółdzielnia COOCAFE, która skupia 4000 rolników, zarobiła dzięki Premii FT 7 mln $ przez 10 lat

19. Projekty zrealizowane w OCFCU z Premii FT • 5 szkół podstawowych 4-klasowych (dla 6000 dzieci), • rozbudowa 6 szkół, 17 dodatkowych sal szkolnych, • 4 przychodnie lekarskie i 1 klinika, • wyposażenie w sprzęt medyczny 3 istniejących przychodni lekarskich, • 36 ujęć czystej wody, • 1 most, • 1 linia energetyczna, • 7 stacji oczyszczania ziaren kawy. 11 spółdzielni, skupiających 9 tys. drobnych producentów wraz z rodzinami. Źródło: Meskela T., 2008

20. 1,5 mln producentów = około 7,5 mln beneficjentów FT Dodatkowe wpływy dla producentów, uzyskane dzięki Cenie minimalnej FT i Premii FT wyniosły w 2006 roku około 120 mln euro 632 organizacje w 58 krajach Źródło: FLO, 2008

21. Kapitał Naturalny Fizyczny Ludzki Społeczny Korzyści Zrównoważona gospodarka zasobami naturalnymi, ochrona bioróżnorodności Rozwój infrastruktury – drogi, szkoły, punkty medyczne, ujęcia wody; lepsze warunki mieszkaniowe; łatwiejszy dostęp do zakładów obróbki kawy Lepsze samopoczucie i kondycja zdrowotna, poprawione bezpieczeństwo żywieniowe, rzadsze zachorowania związane z brudną wodą; wyższy odsetek dzieci uczęszczających do szkoły, stypendia dla uczących się Nauka współpracy w społeczności, uczestnictwo w budowaniu i działaniach organizacji Korzyści z uczestnictwa w systemie FT Finansowe: wyższy przychód, dostęp do usług kredytowych i oszczędnościowych, stabilizacja dochodów

22. Czy ktoś to sprawdza? • FLO international jest organizacją non-profit zajmującą się ustalaniem standardów FT. Skupia przedstawicieli inicjatyw metkujących, producentów, handlowców i osoby niezależne. • FLO cert jest niezależną firmą, która szkoli i zatrudnia inspektorów prowadzących proces certyfikacji i weryfikujących wypełnianie standardów FT.

23. Wyniki handlowe FT • W 2007 roku konsumenci na całym świecie zakupili towary FT za 2,3 mld € - 47% więcej niż w 2006 roku (tempo wzrostu utrzymuje się na podobnym poziomie od 5 lat)‏ • FT stanowi mniej niż 1/200 światowego handlu, ale... • Kawa FT jest najszybciej rosnącym segmentem rynku kaw specjalnych; jej udział w światowej sprzedaży to około 1,5% • Banany FT w Szwajcarii mają 55% udziału w rynku • FT jest sprzedawane w Europie w 80 tys. sklepów • Niektóre sieci przerzuciły się całkowicie na produkty FT w pewnych działach Pozostałe produkty FT, to: orzechy, niektóre suszone i świeże owoce i warzywa, przyprawy i zioła. Źródło: FLO, 2008

24. Fairtrade w Polsce • Sprzedaż w Polsce w 2007 roku – 1 do kilku mln zł • sprawiedliwyhandel.pl i sprawiedliwy-handel.pl • Światowy Dzień SH • zielonasiec.pl • efte.org

25. Dyskusja wokół SH • Mainstreaming? • Utrzymana logika eksportu z Południa towarów nieprzetworzonych • Brak standardów dla handlowców • Problemy organizacji producenckich • Słabo kontrolowane standardy • Biurokracja

26. Dziękujemywww.efte.orggrupa@efte.org