SPREKEN VAN GOD Over verkondiging en catechese

1. SPREKEN VAN GODOver verkondiging en catechese Les 6 – 11 oktober 2014

2. DE VERKONDIGING VAN HET EVANGELIE • 1. De context van de evangelisering • II. Waarom evangeliseren? • III. WAT en HOE evangeliseren?

3. Nieuwtestamentisch Op basis van Handelingen van de apostelen : I Kerygmatisch model II Atheens model Op basis van de evangeliën : III Evangelisch model van humaniteit IV Emmaüs-model

4. Nieuwtestamentisch Op basis van Handelingen van de apostelen : I Kerygmatisch model II Atheens model Op basis van de evangeliën : III Evangelisch model van humaniteit IV Emmaüs-model

5. Pedagogie van Christus – Bernard Sesböué • “Pedagogie van Christus kan twee betekenissen hebben. Zij kan wijzen op de pedagogie die Jezus gebruikte om zich te openbaren ofwel op de pedagogie die wij gebruiken om over Jezus te praten. • Die tweede pedagogie put haar inspiratie bij de eerste. • Jezus openbaarde zich aan zijn leerlingen als een mens, maar Hij was geen mens als de anderen. Hij had een mysterieuze identiteit en in het samenleven ontdekten de leerlingen dat Jezus van Nazareth meer was dan een mens. Zijn leven liep uit op het mysterie van het kruis – voor de leerlingen een groot schandaal. De verrijzenis bracht hun geloof in Hem tot stand. In het licht van de verrijzenis herlazen ze zijn levensloop en begrepen zo dat God in Jezus de mensen ontmoet. • Hun aanvankelijke christologie van beneden zette zich om in een christologie van boven. Je ziet die twee sporen in de Schrift: aan de ene kant heb je Jezus die ten hemel stijgt en verheven wordt – de opstijgende christologie – en aan de andere kant het Woord dat vlees is geworden en uit de hemel neerdaalt – de afdalende christologie. Daarom moet je zeer aandachtig het getuigenis over Christus volgen. Zo kun je stap per stap begrijpen dat God van de mens houdt tot het einde toe.”

6. Evangelisch model van humaniteit • Rijk Gods • De weg van de leerlingen • Ontmoetingen en de ‘stijl’ van evangeliseren

7. Mt 4, 23-25 • “Hij trok rond in heel Galilea, terwijl Hij in hun synagogen onderricht gaf, de goede boodschap verkondigde van het koninkrijk, en elke ziekte en elke kwaal onder het volk genas. Zijn faam drong door tot in heel Syrië, en ze brachten alle zieken bij Hem, die gekweld werden door allerlei ziekten en pijnen, mensen die bezeten waren door demonen, lijders aan vallende ziekte en verlamden, en Hij genashen. Een grote menigte volgde Hem vanuit Galilea, de Dekapolis, Jeruzalem, Judea en van de overkant van de Jordaan.”Mt 4, 23-25

8. Mt 5 : zaligsprekingen en bergrede • “Bij het zien van deze menigte ging Jezus de berg op, en toen Hij was gaan zitten, kwamen zijn leerlingen bij hem.Hij nam het woord en onderrichtte hen met deze toespraak: Gelukkig de armen… Gelukkig die verdriet hebben… Gelukkig die hongeren en dorsten… Gelukkig die vervolgd worden… ….

9. Evangelisch model van humaniteit • Rijk Gods • De weg van de leerlingen • Ontmoetingen en de ‘stijl’ van evangeliseren

10. Mc 3, 13-15 “Hij ging de berg op en riep bij zich wie hij wilde, en ze kwamen naar hem toe. Hij stelde er twaalf aan, die hij ook apostelen noemde, • met de bedoeling dat ze hem zouden vergezellen, • en uitgezonden zouden worden om te verkondigen, • met de macht om demonen te verdrijven.”

11. Evangelisch model van humaniteit • Rijk Gods • De weg van de leerlingen • Ontmoetingen en de ‘stijl’ van evangeliseren

12. “Christen zijn niet wordt niet in eerste instantie bepaald door een ethische beslissing of een hoogstaand idee, maar door een ontmoeting met een gebeurtenis, met een Persoon die ons leven een nieuwe horizon en daarmee de beslissende richting geeft.” Benedictus XVI , Caritas Deus Est, nr. 1

13. EvangeliiGaudium, nr. 269 • “Jezus zelf staat model voor de evangelische keuze om dicht bij de mensen te zijn. Wanneer Hij tot iemand sprak, keek hij hem in de ogen met een liefdevolle blik: “Jezus keek hem aan en ging van hem houden” (Mc 10,21). We zien hoe hij toegankelijk is, als hij halt houdt bij de blinde langs de weg (cf Mc 10,46-52), en met zondaars eet en drinkt (cf Mc 2,16), niet erom bekommerd zelf als een gulzigaard of dronkaard beschouwd te worden (cf Mt 11,19). We zien hoe hij toegankelijk is als hij zich de voeten laat zalven door een prostituee (cfLc 7,36-50) of wanneer hij ’s nachts Nicodemus ontvangt (cf Jo 3,1-15). De gave van Jezus op het kruis is niets anders dan het hoogtepunt van een stijldie heel zijn leven heeft getekend.”

14. Jezus, een betrouwbaar en geloofwaardig mens • Jezus, een mens die zich “ontledigt” om in dialoog te gaan • Jezus, ontvankelijk en open voor iedereen • Jezus, die het geloof van de ander laat ontluiken

15. Damiaans dagindeling 5.00 uur: opstaan, zonder aarzelen; een kort gebed en vaststellen van meditatiepunten. Zich vlug en netjes aankleden. 5.15 uur: naar de kerk en het morgengebed bidden. Het onderwerp van de meditatie lezen. Alle verstrooiing vermijden 6.00 uur: voorbereiding H. Mis in afwachting komst gelovigen Na de mis is er geloofsonderricht, gewoonlijk over het onderwerp van de meditatie. Daarna leg ik de gewaden af en breng alles in de sacristie mooi op orde; nooit iets laten slingeren: een kwestie van orde en netheid (…) Uit de sacristie komend doe ik minstens een half uur dankzegging, zonder teveel mondgebed daarbij. 8.00 uur: licht ontbijt: geen vlees of vis, alleen koffie en brood met wat eieren. Dan rook ik mijn pijp, praat een beetje en houd me bezig met huishoudelijke taken, kippen, weeskinderen, enz. 9.00 uur: de kleine uurtjes van het brevier, ervoor oppassend ze te onderbreken. Als ik geroepen word voor iets dat geen haast vraagt, dan zeggen dat ik bezet ben. Na het brevier studeer ik theologie en H. Schrift tot 12.00 uur.

16. Damiaans dagindeling • 12.00 uur: Diner, daarbij al te vertrouwelijke conversatie met de kok of iemand anders vermijdend. Dan ga ik op huisbezoek bij de zieken: als het ver is, te paard, anders te voet. Alvorens te vertrekken, een bezoekje aan het H. Sacrament. Onderweg geen nutteloze gesprekken voeren, voor iedereen vriendelijk zijn, zonder familiair te worden; niet zonder nut blijven zitten praten; terug zijn minstens tegen 17.00 uur. • 17.00 uur: Vespers en completen zeggen en catechismusonderricht geven. • 18.00 uur: Souper. • 19.00 uur: Rozenhoedje, gevolgd door breviergebed (metten en lauden) en geestelijke lezing. • 21.00 uur: Avondgebed in de kerk, gevolgd door het onderwerp van de meditatie. • 22.00 uur: Naar bed. Als ik niet teveel slaap heb, nog eerst een hoofdstuk lezen van het Nieuwe Testament

17. Nieuwtestamentisch Op basis van Handelingen van de apostelen : I Kerygmatisch model II Atheens model Op basis van de evangeliën : III Evangelisch model van humaniteit IV Emmaüs-model

19. Missionaire benadering van Jezus • Hij neemt het initiatief om op de weg te komen… • Pedagogie van de vraag • Interpretatiesleutel aanreiken • Hij laat zich uitnodigen • Hij wordt de gastheer • Afstand en nabijheid

20. Spiritueel parcours • Ontgoocheld en somber, breuk en isolement • Zoektocht naar zin en betekenis • Zich laten bevragen en luisteren naar het Woord • Ontdekken van betekenis • Ze vragen (verlangen, “met aandrang”) Jezus om te blijven • Sacramentele herkenning • Opstaan, ommekeer, terugkeer in de gemeenschap en getuigen

21. Jezus in het Emmaüsverhaal • Onderweg : de tochtgenoot • “…voegde Jezus zelf zich bij hen en liep met hen mee” • Vragenderwijs en luisterend, nabij • De nabije tochtgenoot neemt afstand en wordt voorganger • In vrijheid : “Hij deed alsof Hij verder wilde gaan” • “Herkenning” – nabij : eerder in wat je doet, dan in wat je zegt • Weer afstand nemen : “Meteen was Hij uit hun gezicht verdwenen” • Opstaan • Doorvertellen

23. III. CATECHESE ALS INITIATIE • 0. CATECHESE EN EVANGELISERING • 1. CHRISTEN WORDEN VANDAAG: VAN SOCIALISATIE NAAR INITIATIE • II. CHRISTEN WORDEN EN HET CATECHUMENAAT • III. CATECHETISCHE PERSPECTIEVEN

24. CATECHESE EN EVANGELISERING • Algemeen directorium voor catechese (1997) • Catechese in het hart van het evangelisatieproces • Een ‘catechumenaal’ model • Prioriteit van de volwassenencatechese • Centrale plaats van de Schrift

27. III. CATECHESE ALS INITIATIE • 0. CATECHESE EN EVANGELISERING • 1. CHRISTEN WORDEN VANDAAG: VAN SOCIALISATIE NAAR INITIATIE • II. CHRISTEN WORDEN EN HET CATECHUMENAAT • III. CATECHETISCHE PERSPECTIEVEN