EKONOMİ BAKANLIĞI TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

1. ÜLKEMİZDE YATIRIMLARA UYGULANAN DEVLET YARDIMLARI EKONOMİ BAKANLIĞI TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Dr. Mehmet Yurdal ŞAHİN Genel Müdür Yardımcısı v. 24.11.2011,Konya

2. 1. Genel Bilgiler 2.Yatırım Teşvik Sistemi a. Teşvik Sistemleri b. Destek Unsurları 3.Uygulama Sonuçları SUNUM PLANI Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

3. TEŞVİK NEDİR? “Teşvik” kavramı, belirli ekonomik ve sosyal faaliyetlerin diğerlerine oranla daha fazla ve hızlı gelişmesini sağlamak amacıyla, kamu tarafından çeşitli yöntemlerle verilen maddi veya gayrimaddi destek, yardım ve özendirmeler olarak tanımlanmaktadır.

4. TEŞVİKLERİN ÖNEMİ Tüm ülkelerce değişik amaçlarla uygulanan ve temelde ülkedeki ekonomik ve sosyal sorunların giderilmesini hedef alan devlet yardımları, kamunun piyasa mekanizmasına müdahale araçlarının en önemlilerinden biridir. Uygulama amacı, kullanılan enstrümanlar ve yöntem bakımından gelişmelere göre hızla adapte edilebilen dinamik bir müdahale aracı olması, devlet yardımlarını ekonomik ve sosyal sorunların çözümünde önemli bir konuma getirmiştir. GENEL BİLGİLER Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

5. DEVLET YARDIMLARINDA AMAÇ

6. TEŞVİK UYGULAMALARI Ülkemizde devlet yardımı sağlayan birçok kurum vardır; - Ekonomi Bakanlığı, - Maliye Bakanlığı, - Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, - Ziraat Bankası, - Kültür ve Turizm Bakanlığı, - Kalkınma Ajansları, - KOSGEB, - TÜBİTAK, gibi.

7. TEŞVİK UYGULAMALARI 1-Genel Nitelikli Düzenlemeler, (Vergisel avantajlar, sanayi altyapısının kurulması ) 2- Yatırımlara Yönelik Düzenlemeler, (Ekonomi Bakanlığı, Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı) 3-İşletme Dönemine Yönelik Düzenlemeler, (Ekonomi Bakanlığı, KOSGEB, Eximbank) 4-Bölgesel Düzenlemeler (5084 Sayılı Kanun)

8. TEŞVİK UYGULAMALARI TEŞVİK SİSTEMİ: Ülkemizde,1913 yılından beri sistemli bir şekilde uygulanan teşvik tedbirleri, ekonomik gelişmelere paralel olarak büyük değişikliklere uğramıştır. Bu dönem içinde ekonomik, sosyal ve siyasi yönde yaşanan değişimlerin kamu politikalarını büyük ölçüde etkilemesi sonucunda, teşvik uygulamaları hem içerik hem de şekil olarak büyük değişime uğramıştır.

9. Kalkınma Planları ve Yıllık Programlarda öngörülen hedefler ile Avrupa Birliği normları ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak; • Bölgeler arası dengesizlikleri gidermek, • İstihdam yaratmak ve • Uluslararası rekabet gücünü artırmak için tasarrufları; katma değeri yüksek, İleri ve uygun teknolojileri kullanan yatırımlara yönlendirmek amaçlanmıştır. DEVLET YARDIMLARININ AMACI 9

10. Yatırımlar, Bakanlar Kurulu Kararları ve bu kararların uygulamasına ilişkin tebliğ hükümleri çerçevesinde desteklenmektedir. 2009/15199 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” (16.07.2009 tarihli Resmi Gazete) 2009/1 Sayılı Uygulama Tebliği (28.07.2009 tarihli Resmi Gazete) Yukarıda belirtilen, Karar ve Tebliği değiştiren karar ve tebliğler yayımlanmış olup, aşağıdaki adreste son şekli yer almaktadır; www.ekonomi.gov.tr/mevzuatlar/yatırım teşvik YATIRIM TEŞVİK MEVZUATI 10

11. KİMLER TEŞVİK BELGESİ ALABİLİR? Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, iş ortaklıkları, Kamu kurum ve kuruluşları, Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, Dernekler ve vakıflar, Yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri. GENEL BİLGİLER Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

12. HANGİ HARCAMALAR TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDA ALINABİLİR ? Mal ve hizmet üretiminde kullanılan ithal ve yerli makina ve teçhizatlar, Bina – inşaat harcamaları, Arsa-arazi harcamaları, Diğer yatırım harcamaları: Yardımcı makina ve teçhizatlar, İthalat ve gümrükleme giderleri, Taşıma, sigorta ve montaj giderleri Etüd ve proje giderleri vb. GENEL BİLGİLER Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

13. HANGİ HARCAMALAR TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDA ALINAMAZ ? Tamamlanmış yatırımlar ile müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları, Ham madde, ara malı ve işletme malzemesi, Kullanılmış yerli makine ve teçhizat, Otomobil, minibüs vb. binek araçları, porselenden, seramikten ve camdan mamul sofra ve mutfak eşyası. GENEL BİLGİLER Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

14. MÜRACAAT MERCİİ NERESİDİR ? Müracaat mercii Ekonomi Bakanlığı’dır. Ancak, yabancı sermayeli yatırımlar, büyük ölçekli yatırımlar, bölgesel uygulamalar kapsamındaki yatırımlar ile Ar-Ge ve çevre yatırımları hariç olmak üzere sabit yatırım tutarı 8 Milyon Türk Lirasını aşmayan belirli imalat sanayi yatırımları için yatırımcının tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki TOBB’a bağlı 12 Sanayi Odasına da müracaat edilebilmektedir. GENEL BİLGİLER Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

15. MÜRACAATLARI DEĞERLENDİRECEK SANAYİ ODALARI Adana Sanayi Odası Ankara Sanayi Odası Aydın Sanayi Odası Balıkesir Sanayi Odası Denizli Sanayi Odası Ege Bölgesi Sanayi Odası Eskişehir Sanayi Odası Gaziantep Sanayi Odası İstanbul Sanayi Odası Kayseri Sanayi Odası Kocaeli Sanayi Odası Konya Sanayi Odası 15

16. MÜRACAATTA ARANAN BELGELER NELERDİR ? Müracaat dilekçesi, İmza sirküleri, Yatırım bilgi formu, Dört yüz Türk Lirası tutarındaki meblağın Merkez Bankasına yatırıldığına dair makbuzun ikinci nüshası, Firmanın sermaye yapısı ve miktarı ile faaliyet konuları açısından nihai durumunu gösterir T. T. Sicili Gazetesi, Türkiye genelinde Sosyal Güvenlik Kurumuna borçlarının bulunmadığına dair SGK’dan alınacak yazının aslı, Sadece ÇED Yönetmeliği eki listelerde yer alan yatırım konuları için Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan alınan Karar ve/veya Karara ilişkin yazı. GENEL BİLGİLER Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

17. TEŞVİK SİSTEMLERİ YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ Genel Teşvik Uygulamaları Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki • Yatırım konusunun teşvik edilmeyecek yatırım konuları arasında ve bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlar arasında olmaması, • Belirlenen asgari yatırım tutarı şartının sağlanıyor olması, durumunda yatırımlar bu kapsamda desteklenir • Yatırım konusunun yatırım yapılacağı il için belirlenen yatırım konularından olması, • Belirlenen asgari yatırım tutarı ya da kapasite şartının sağlanıyor olması, durumunda yatırımlar bu kapsamda desteklenir • Yatırım konusunun seçilmiş 12 yatırım konusundan biri olması, • Belirlenen asgari yatırım tutarı şartının sağlanıyor olması, durumunda yatırımlar bu kapsamda desteklenir Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

18. 1. GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

19. 1. GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI Ülke genelinde uygulanmaktadır. Desteklenmeyecek yatırım konuları dışında sektörel ayrım içermemektedir. Asgari yatırım tutarlarının üstündeki tüm yatırım projelerini kapsamaktadır. TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

20. 1. GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI Genel Teşvik Sisteminden Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmesi için yatırım tutarının; I. ve II. bölgelerde asgari 1 Milyon TL, III. ve IV. bölgelerde ise asgari 500 Bin TL olması gerekmektedir. TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

21. 1. GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI Büyük ölçekli yatırımların teşviki sistemi ve bölgesel teşvik sistemi kapsamında yer almayan yatırımlardan teşvik edilmeyen konuları haricindeki yatırımlar; Gümrük Vergisi Muafiyeti , KDV İstisnası destek unsurları ile desteklenmektedir. TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

22. 2. BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

23. 2. BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI Bölgeler, 2002 / 4720 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)- Düzey 2 esas alınarak belirlenmiştir. İBBS Düzey 2 seviyesindeki 26 alt bölge, Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi (SEGE) kullanılmak suretiyle gruplandırılarak teşvikler açısından 4 bölge oluşturulmuştur. TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

24. TEŞVİK SİSTEMLERİ BÖLGELER Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

25. 2. BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI Bölgelerin gelişmişlik seviyelerine göre yardım yoğunlukları farklılaştırılmıştır. Desteklenecek sektörler, bölgelerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate alınarak tespit edilmiştir. TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

26. 2. BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI 26 alt bölgede belirlenen yatırım konuları için belirlenmiş asgari sabit yatırım tutarı ya da kapasiteyi sağlayan yatırımlar; KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Faiz Desteği (3. ve 4.Bölgelerde) Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Kurumlar/Gelir Vergisi İndirimi Yatırım Yeri Tahsisi destek unsurları ile desteklenmektedir. TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

27. 3. BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARIN TEŞVİKİ TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

28. 3. BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARIN TEŞVİKİ Bu sistem ile; Teknoloji ve Ar- Ge kapasitesini artıracak ve Rekabet üstünlüğü sağlayacak Sektörüne göre farklı büyüklüklerde tanımlanmış büyük ölçekli yatırımlara yönelik bir teşvik sisteminin oluşturulması amaçlanmıştır. Bu tür yatırımlar bütün bölgelerde teşvik edilmektedir. TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

29. 3. BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARIN TEŞVİKİ 1. Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı Asgari 1 Milyar TL tutarındaki ana kimyasal madde imalatı yatırımları Asgari 300 Milyon TL tutarındaki diğer kimyasal madde imalatı yatırımları 2. Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı Asgari 1 Milyar TL tutarındaki yatırımlar. 3. Transit Boru Hattıyla Taşımacılık Hizmetleri Asgari 50 Milyon TL tutarındaki yatırımlar. 4. Motorlu Kara Taşıtları İmalatı Asgari 250 Milyon TL tutarındaki ana sanayi yatırımları Asgari 100 Milyon TL tutarındaki yan sanayi yatırımları 5. Demiryolu ve Tramvay Lokomotifleri ve Vagon İmalatı Asgari 50 milyon TL tutarındaki yatırımlar 6. Liman ve Liman Hizmetleri Yatırımları Asgari 250 Milyon TL tutarındaki yatırımlar TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

30. 3. BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARIN TEŞVİKİ 7. Elektronik Sanayi Yatırımları Asgari 1 Milyar TL tutarındaki LCD/Plazma imalatı yatırımları Asgari 150 Milyon TL tutarındaki Modül Panel imalatı yatırımları Asgari 50 Milyon TL tutarındaki diğer elektronik sanayi yatırımları 8. Tıbbi Aletler, Hassas ve Optik Aletler İmalatı Asgari 50 milyon TL tutarındaki yatırımlar. 9. İlaç Üretimi Yatırımları Asgari 100 milyon TL tutarındaki yatırımlar. 10. Hava ve Uzay Taşıtları İmalatı Asgari 50 milyon TL tutarındaki yatırımlar. 11. Makine İmalat Yatırımları Asgari 50 milyon TL tutarındaki yatırımlar. 12. Madencilik Yatırımları (IV/c Grubu Entegre İzabe Tesisleri) Asgari 50 milyon TL tutarındaki yatırımlar. TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

31. 3. BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARIN TEŞVİKİ Belirlenen 12 yatırım konusu için belirlenmiş asgari sabit yatırım tutarını sağlayan yatırımlar; KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Kurumlar/Gelir Vergisi İndirimi Yatırım Yeri Tahsisi destek unsurları ile desteklenmektedir. TEŞVİK SİSTEMLERİ Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

32. DESTEK UNSURLARI Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

33. DESTEK UNSURLARI GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

34. DESTEK UNSURLARI BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

35. DESTEK UNSURLARI BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARIN TEŞVİKİ UYGULAMALARI Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

36. KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASI 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, yerli veya ithal yatırım malı makine ve teçhizat temininde ödenmesi gereken%18 oranındakiKDV tahsil edilmemektedir. DESTEK UNSURLARI Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

37. GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ Yatırım teşvik belgesi kapsamında temin edilecek yatırım malı ithal makine ve teçhizat için, yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gerekengümrük vergileri tahsil edilmemektedir. Yedek parçalar, otobüs, çekici, treyler, mobilya, motorbot, kamyon, transmikser, beton santrali, forklift ve beton pompası ithal edilmesi hâlinde yürürlükteki İthalat Rejimi Kararında öngörülen oranlarda gümrük vergisi tahsil edilir. DESTEK UNSURLARI Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

38. VERGİ İNDİRİMİ Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel uygulama kapsamında gerçekleştirilen yatırımlarda, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, kurumlar vergisi veya gelir vergisine uygulanacak indirimdir. DESTEK UNSURLARI Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

39. VERGİ İNDİRİMİ 31.12.2010’dan önce başlayan yatırımlar 39

40. VERGİ İNDİRİMİ 01.01.2011- 31.12.2011 arasındabaşlayan yatırımlar

41. VERGİ İNDİRİMİ 31.12.2011’den sonra başlayan yatırımlar 41

42. SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik sistemi kapsamında desteklenen yatırımlardan, işletmeye geçiş tarihinden itibaren sağlanan istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgarî ücrete tekabül eden kısmı Bakanlıkça karşılanır. Sigorta Primi Desteğine, 31.12.2010 tarihinden sonra başlanılan yatırımlar için yatırım tutarı cinsinden tavan konulmuştur (bölgesel yatırımlarda;% 6, %8, %10, %14, büyük ölçekli yatırımlarda %2, %3,%5 ve %7). KOBİ’lere tüm bölgelerde bu oranlara 5’er puan ilave edilir. DESTEK UNSURLARI Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

43. SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ 31.12.2011’dan önce başlayan yatırımlar 43

44. SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ 31.12.2011’dan sonra başlayan yatırımlar 44

45. FAİZ DESTEĞİ Talep edilmesi hâlinde, ar-ge ve çevre yatırımları ile 3. ve 4. bölgelerde yapılacak olan bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli kredilerin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr payının belli oranları Bakanlığımızca karşılanacaktır. DESTEK UNSURLARI Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

46. FAİZ DESTEĞİ DESTEK UNSURLARI • Üst limitler: • Ar-Ge ve çevre yatırımlarında300 Bin TL; • diğer yatırımlarda500 Bin TL. • Uygulama dönemi azami 5 yıldır. Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

47. YATIRIM YERİ TAHSİSİ Büyük proje yatırımları ile bölgesel ve sektörel olarak desteklenecek yatırımlara Maliye Bakanlığınca, 03.09.2009 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilmektedir. DESTEK UNSURLARI Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

48. YATIRIMA BAŞLAMA TARİHİ Teşvik belgesinde öngörülen yatırıma başlama tarihi teşvik belgesi için Müsteşarlığa veya sanayi odasına müracaat tarihi olup, yatırıma başlanıldığının kabul edilebilmesi için, arazi-arsa alımı, altyapının hazırlanması, inşaata başlama, makine ve teçhizat temini gibi harcamalardan bir veya birkaçının gerçekleştirilmesi şarttır. Harcama tutarının; bölgesel uygulama kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar için teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırımın en az %10’u ( sabit yatırı tutarı 50 Milyon TL.nin üzerindeki yatırımlar için ise en az 5 Milyon TL.), büyük ölçekli yatırımlar için ise en az 5 milyon Türk Lirası olması halinde yatırıma başlanılmış sayılır. 48

49. TEŞVİK SİSTEMİ 14.04.2011’den sonra yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri kapsamındaki yatırım harcamaları için, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının destekleri ile diğer kuruluşların kamu kaynaklı desteklerinden yararlanılamayacağı hükmü getirilmiştir. 49

50. TEŞVİK EDİLMEYECEK SEKTÖRLER TARIM VE TARIMSAL SANAYİ Un, irmik (makarna imalatı ile entegre irmik yatırımları hariç), yem (balık unu, balık yağı, balık yemi ve entegre hayvancılık üretimi içindeki yem üretimi hariç), nişasta ve nişasta bazlı şeker, Dışarıya yemek hizmeti sunan işletmeler (hazır yemek), Küp şeker, 5 dekarın altındaki seracılık yatırımları,