Standard Business Contracts

1. Standard Business Contracts DADING Sophie Stijns Gewoon hoogleraar K.U.Leuven Directeur Instituut voor Verbintenissenrecht

2. Inleiding: twee aspecten • Ontbinding bij niet-uitvoering van de dading? • Dading en pluraliteit van schuldenaars

3. I. Gerechtelijke Ontbinding van een dading bij wanprestatie? A. Art. 1184 B.W. geldt voor alle wederkerige contracten B. Een dading is een wederkerig contract C. Art. 1184 kan toegepast worden bij niet-naleving van een dading

4. I. Gerechtelijke Ontbinding van een dading bij wanprestatie? Nuancering: • Oudere visie: Ontbinding doet geschil “herleven” = tegen aard van de dading  enkel een gedwongen uitvoering mogelijk, tenzij partijen een uitdrukkelijk ontbindend beding stipuleerden • Cass. 6 april 1977: de artt. 2044 e.v. bevatten geen uitzondering op de regel van art. 1184  bij niet-nakoming kan de SE de ontbinding eisen van de dading en het oorspronkelijk geschil aan de rechter voorleggen • Goed onthaald in Rspraak en Rleer. • Advies: best een u.o.b. stipuleren in dading

5. II. Uitdrukkelijk ontbindende bedingen • 1° Begrip A. in de ruimste zin: het wettelijk regime toepasselijk verklaren of aanpassen • Preventieve tussenkomst van de rechter blijft vereist • “Bij elke tekortkoming van één der partijen heeft de andere partij de mogelijkheid om de dading te laten ontbindine” B. in de enge zin: de verplichte preventieve tussenkomst van de rechter uitsluiten • SE beslist eenzijdig of eigenmachtig over de ontbinding • = ontbinding op partijverklaring

6. II. Uitdrukkelijk ontbindende bedingen 2° Kenmerken – Twee: • De ontbinding hangt af van een toerekenbare niet-nakoming • De ontbinding wordt beslist door de SE, zonder voorafgaand beroep op de rechter  “In geval van een ernstige tekortkoming door één der partijen aan enige verbintenis uit deze dading, kan de andere partij de dading eigenmachtig en zonder voorafgaande tussenkomst van een rechter, ontbonden verklaren mits aangetekende kennisgeving”

7. II. Uitdrukkelijk ontbindende bedingen Gevolgen van deze kenmerken: • Bevoegdheid tot partijbeslissing • Facultatief: geen automatisme,keuzerecht blijft overeind • Beslissing nodig: verklaring en kennisgeving ervan • Motivering vereist, nl. aanduiding van een fout • Ev.: ingebrekestelling • Ev.: aanvullende schadevergoeding • Ev.: retroactiviteit regelen

8. II. Uitdrukkelijk ontbindende bedingen Onderscheid met ontbindende voorwaarden  ”De afwijzing van de exportvergunning brengt van rechtswege de ontbinding mee van deze dading vanaf de kennisgeving ervan” • Geen beslissingsbevoegdheid • Automatisme • Gebeurtenis is vreemd aan wanprestatie • Geen ingebrekestelling • Retroactief

9. II. Uitdrukkelijk ontbindende bedingen 3° Gevolgen • Retroactiviteit is de regel (ook bij u.o.b.) • Uitzondering voor duurcontracten  partiële ontbinding is risico bij Dading: best vermijden met beding van ondeelbaarheid: ”De eventuele ontbinding van de dading wegens wanprestatie zal een volledige, retroactieve ongedaanmaking tot gevolg hebben”

10. II. Uitdrukkelijk ontbindende bedingen Aanvullende Schadevergoeding • SE kan dat bovenop de ontbinding vorderen • Best een schadebeding opnemen, zeker als aanvulling op een u.o.b. Aandachtspunten: A. Enkel schadebeding dat duidelijk is bedoeld voor het geval van ontbinding, overleeft de ontbinding B. Let op voor manifest overdreven strafbedingen (art. 1231 B.W.)

11. Dading en pluraliteit van Schuldenaars SE heeft vaak te maken met meerdere SAs die hoofdelijk of in solidum gehouden zijn • Wat bij Dading? • Ofwel één Dading met alle (hoofdelijke of solidaire) SAs  dading is dan gemeenschappelijke exceptie • Ofwel sluit SE een Dading met één van de (hoofdelijke of solidaire) SAs en niet met de anderen  dading is dan een persoonlijke exceptie

12. Dading en pluraliteit van Schuldenaars Dading tussen SE en één co-debiteur: onderscheid te maken: 1° dading bevat geen kwijtschelding (art. 2051 B.W.) = zuiver pers. Exceptie 2° dading bevat een kwijtschelding: art. 1285 B.W. geldt = gewoon pers. exceptie

13. Twee vormen van kwijtschelding a) Algemene kwijtschelding aan SA1  alle codebiteuren zijn bevrijd b) Kwijtschelding van SA1 met duidelijk voorbehoud  “aandeel” van de kwijtgescholden SA1 wordt in mindering gebracht •  steeds gunstige weerslag

14. Dading met kwijtschelding SA1 en voorbehoud • Art. 1285 B.W. wordt toegepast • Gunstige weerslag op co-debiteuren: het “aandeel” van de kwijtgescholden SA wordt afgetrokken • Ratio legis: de afspraken tussen SE en SA1 mogen de positie van hoofdelijke co-debiteurs nooit verzwaren  de SE mag het “aandeel” van SA1 noit verhalen op de anderen. • Twee mogelijke discussiepunten

15. Kwijtschelding aan SA1 met voorbehoud 1° de verplichte aftrek viseert het “aandeel” van SA1 in de schuld, niet het werkelijk betaalde bedrag 2° wat bedoelt men met het “aandeel”? • het werkelijke aandeel (afgesproken contributio) • het virtuele aandeel (verdeling in gelijke delen)  Het virtuele, tenzij …  Best te bepalen in de dading