1 / 40

ÇEVRE VE İNSAN

ÇEVRE VE İNSAN. Yard. Doç. Dr. Nalan Akış. ‘’ITAI- ITAI BYO’’. www.physiology.be/.../SandyThijssen.asp. Şiddetli eklem ağrısı, kemiklerde kırık, böbrek yetmezliği. 1912 Jintsu nehri ‘İtai İtai’ 1950’lere kadar bölgesel hastalık ?? 1955 ‘bulaşıcı hastalık’??? 1956 kötü beslenme ???

early
Télécharger la présentation

ÇEVRE VE İNSAN

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ÇEVRE VE İNSAN Yard. Doç. Dr. Nalan Akış

  2. ‘’ITAI- ITAI BYO’’ www.physiology.be/.../SandyThijssen.asp

  3. Şiddetli eklem ağrısı, kemiklerde kırık, böbrek yetmezliği 1912 Jintsu nehri ‘İtai İtai’ 1950’lere kadar bölgesel hastalık ?? 1955 ‘bulaşıcı hastalık’??? 1956 kötü beslenme ??? SINIRLI BÖLGEDE ITAI- ITAI www.tusak.saglik.gov.tr/pdf/kitaplar/css23.pdf

  4. 1961 konsey 1963 Sağlık Bakanlığı- Eğitim Bakanlığı araştırma 1968 ‘kronik kadmiyum zehirlenmesi’ Kaynak:Kamioka Maden İşletmeciliği Ltd ‘in atıkları Nehirden sulanan pirinç tarlaları ITAI- ITAI

  5. 1968 mahkeme 1971 şirket suçlu Sağlık tazminatı, tarımsal tazminat, nehrin kirliliğinin önlenmesi için tazminat ITAI- ITAI

  6. AMAÇ • Bu dersin sonunda 1. sınıf öğrencileri çevre ve insan sağlığı arasındaki ilişki konusunda bilgi sahibi olacaklardır.

  7. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Bu dersin sonunda öğrenciler; • Çevreyi tanımlayabilecek, • İnsan sağlığına etki eden çevresel etmenleri sayabilecek, • Çevre hastalık ilişkisini tanımlayabilecek • Çevre sağlığı hizmetleri ve bu hizmetlerde sağlık personelinin rolünü söyleyebilecek • Küresel çevre sağlığı sorunlarını sayabileceklerdir.

  8. ÇEVRE • Kişi üzerindeki dış etkilerin bütünü

  9. HASTALIK NEDENLERİ • BÜNYESEL NEDENLER (Metabolik, genetik, hormonal..) 2. ÇEVRESEL NEDENLER

  10. ÇEVRESEL NEDENLER • FİZİKSEL NEDENLER (sıcaklık, ışın, sular, atıklar, gürültü, konut sağlığı) • KİMYASAL NEDENLER (toksik maddeler) • BİYOLOJİK NEDENLER (mikroorganizmalar, asalaklar) • TEMEL MADDE EKSİKLİKLERİ (vitaminler, aminoasitler, yağ asitleri) • PSİKOLOJİK ETKENLER (stres) • SOSYAL, KÜLTÜREL, EKONOMİK NEDENLER (TB)

  11. İnsan dış çevrenin etkilerine genetik yapısı ile cevap verir. İshalli hastalıklar Solunum sistemi hastalıkları (sigara, hava kirliliği) Kanserler (genetik yapı+ çevre) Tüm kanserlerin %5’i çevresel kimyasallar bağlı. ÇEVRE SAĞLIK İLİŞKİSİ

  12. ÇEVRE SAĞLIK İLİŞKİSİ • Hastalıklar için zemin hazırlayabilir (hava kirliliği- astım) • Doğrudan hastalık nedeni olabilir (asbest- mezotelyoma) • Bazı hastalıkların yayılmasını kolaylaştırır (kış- solunum sistemi hastalıkları) • Hastalıkların seyrini ve sonucunu etkiler (hava kirliliği-astım,KVH)

  13. SUYLA BAĞLANTILI HASTALIKLAR • Kirli sulardan kaynaklanan hastalıklar • Su yetersizliği veya su bulunmayışından kaynaklanan hastalıklar • Gelişimi suyla ilgili etkenlerin oluşturduğu hastalıklar • Su ile bağlantılı vektörlerle oluşan hastalıklar http://www.who.int/water_sanitation_health/en/

  14. Kirli sulardan kaynaklanan hastalıklar • Tifo, kolera, viral hepatit, basilli dizanteri, amipli dizanteri

  15. Su yetersizliği veya su bulunmayışından kaynaklanan hastalıklar • Trahom, basilli dizanteri, amipli dizanteri, scabies, impetigo, konjunktivit

  16. Gelişimi suyla ilgili etkenlerin oluşturduğu hastalıklar • Şiztozomiazis

  17. Su ile bağlantılı vektörlerle oluşan hastalıklar: Sıtma

  18. Dünyadan bazı sayılar... • 2,2 milyon kişi diyareye bağlı hastalıklar nedeniyle ölüyor • % 88’i temiz su olmamasına bağlı http://www.who.int/water_sanitation_health/diseases/diarrhoea/en/

  19. 500 milyon kişi trahom riski altında 6 milyon kişide trahom nedeniyle görme bozukluğu var Temiz su sağlama ve hijyen kurallarına uyma ile %27 azaltılabilir www.saglik.im/trahom/ http://www.who.int/water_sanitation_health/diseases/trachoma/en/

  20. 133 milyon kişide intestinal parazit var (ascarıs, kancalı kurt) • Her yıl 1.5 milyon kişide hepatit A görülüyor http://www.who.int/water_sanitation_health/diseases/ascariasis/en/ http://www.who.int/water_sanitation_health/diseases/hepatitis/en/

  21. Bangladeş’te 35-77 milyon kişi arsenikli su içmek zorunda 1.5 milyon kişide arseniğe bağlı deri lezyonları var http://www.who.int/water_sanitation_health/diseases/arsenicosis/en/

  22. Çin’de 26 milyon kişi floru yüksek su içiyor; 1.5 milyon kişide florozise bağlı iskelet bozuklukları var http://2.bp.blogspot.com/_oIowsJflyGQ/S7QY35CAqUI/AAAAAAAABOs/TBZY0_LLTEQ/s1600/florosis-3.jpg http://www.who.int/water_sanitation_health/diseases/fluorosis/en/

  23. ÇEVRE SAĞLIĞI • Çevre koşullarının korunması, insan ve toplum sağlığına zarar vermeyecek duruma getirilmesi çabalarının tümü

  24. ÇEVRE SAĞLIĞININ KONULARI • İçme ve kullanma suyu • Hava kirliliği • Atıklar • Gürültü • Radyasyon • Aydınlatma • Havalandırma

  25. ÇEVRE SAĞLIĞININ KONULARI • Vektör ve kemirici kontrolü • Besin sağlığı • Konut • Mezarlıklar • Sağlığa az ya da çok zararlı olabilecek kuruluşlar • Çalışma koşulları • Kazalar ve önlenmesi

  26. ÇEVRE SAĞLIĞI EKİP HİZMETİ SUNULMASINI GEREKTİRİR

  27. ÇEVRE VE HEKİM • Çevre anamnezi almalı • Mesleksel ve çevresel tehlikeleri bilmeli • Danışmanlık yapabilmeli

  28. ÇEVRE ANAMNEZİ • Kişinin yaşadığı toplum • Ev • Hobiler • Meslek • Kişisel alışkanlıklar • Beslenme anamnezi

  29. Asbestli Toprak Kanser Yapıyor, Köylüler Tedbir Alınmasını İstiyor • Konya’nın Yassıkaya köyünde nedeni bilinen ölümlerin yüzde 23.5’i, Eskihisar köyünde ise yüzde 66.7’si kanserden… http://www.kenthaber.com/ic-anadolu/konya/halkapinar/Haber/Genel/Normal/asbestli-toprak-iki-koyu-tehdit-ediyor-/a9dd4539-c416-4d48-ad8d-beef12761ecf

  30. ASBEST • Mineral • Yalıtım maddesi, dayanıklı • Ak toprak, Çorak toprak, Gök toprak, Çelpek, Höllük veya Ceren toprağı

  31. Kesin kanserojen Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) (Internatıonal Agency For Research On Cancer) Pulmoner fibrozis (asbestozis) Mezotelyoma (plevra-periton) Akciğer ca ASBEST http://www.iarc.fr/en/education-training/index.php

  32. Çevresel hastalığın tanı ve tedavisi Çevresel tehlikelerin belirlenmesi, hastalıkların önlenmesi Danışmanlık (korunma) Etkilenim- hastalık arasında yeni ilişkiler… Çevre anamnezi

  33. http://www.nationalgeographic.com.tr/ngm/0409/images/konu1_b.jpghttp://www.nationalgeographic.com.tr/ngm/0409/images/konu1_b.jpg

  34. ÇEVRE KİRLİLİĞİ • Dünyanın herhangi bir katmanında belli bir maddenin (kirleticinin) birikerek, doğal yoğunluğundan daha üst düzeye çıkması

  35. KÜRESEL ÇEVRE SAĞLIĞI SORUNLARI • Asit yağmurları • Sera etkisi • Ozon tabakasının delinmesi • Ötrifikasyon • Erozyon

  36. ASİT YAĞMURLARI • SO2, HF (hafnium), HNO3 (nitrik asit) • H2SO4,H2SO3 (sülfüroz asit)

  37. SERA ETKİSİ • SERA GAZLARI (GREEN HAUSE GASSES (GHGS) • CO2, azot oksit (N2O), metan (CH4), hidroflorokarbon (HFC), perflorokarbon (PFC), Kükürthegzaflorid (SF6) • DÜNYA ISINIYOR

  38. OZON TABAKASI DELİNDİ • Klorofloro karbonlar • Gen mutasyonu • Deri kanserinde artış • İmmun sistem depresyonu

  39. ÖTRİFİKASYON • Yerüstü sularının azot ve fosfordan zenginleşmesi

  40. EROZYON • Toprakların üst tabakasının özellikle yağmur suları ile derelere, oradan da denizlere akması

More Related