بسم الله الرحمن الرح ي م

1. بسماللهالرحمنالرحيم رباشرح ليصدري و يسرّليامري واحلل عقده من لساني يفقهواقولي

2. چهخواهيم گفت؟ • معرفي • ارايه سرتيترهايبحث • بحثتفصيلي • نتيجه گيري • نوبتشما

3. معرفي • ارايه دردرسمديريت رسانه1 • آقايدکتروردينژاد • نقش و جايگاهرسانههادرحوزهنظارتمردميبرعملکردمديران • ارايه دهنده: حسين خواجهجعفري • khajehjafari@irib.ir • http://www.mediamanagement.barnegar.com

4. عناوين بحث • تعريف نظارت • مراحلنظارت • نظارتمردمي • نظارتمردميبرعملکردمديران • نظارتمردميدراسلام • نظارتمردميازمنظرامام(ره)

5. عناوين • رسانهها و نظارتمردمي • بايستههاينظارتبرعملکردمديرانازطريق رسانهها • انواعرسانههاازمنظروابستگي و استقلال • قوانين حمايت ازرسانههادرخدمتنظارت • نتيجه گيري • يک نکتهمهم!

6. تعريف نظارت • دانشمندان علوم مختلف بر حسب زمينه مطالعاتى خودتعريف هاى گوناگونى از نظارت ارائه كرده اند.تعريفى كه به منظور ما نزديك تر است را مى توان در كتب رشته مديريت يافت و مقدارى رنگ و بوى حقوقى به آن داد و تعريف زير را برداشت كرد: • «نظارت , به مجموعه عملياتى گفته مى شود كه طى آن ميزان تطابق عملكرد اشخاص با قوانين و مقررات سنجيده شود تا از اين طريق نسبت به مطابقت نتايج عملكرد با هدف هاى مطلوب اطمينان به دست آيد.»

7. مراحلنظارت • مرحله نخست : تعيين و ابلاغ قوانين، مقررات،استانداردها و معيارهاى لازم،با توجه به هدف هاى از پيش تعيين شده • مرحله دوم : جمع آورى اطلاعات، درباره عمليات مورد نظر • مرحله سوم : مقايسه و تطبيق اطلاعاتِ به دست آمده با مقررات و استانداردهاى تعيين شده

8. نظارتمردميبرعملکردمديران • به تعبير هابرماس، افکار عمومي ناظر بر انتقاد يا کنترلي است که عامه شهروندان به طور غير رسميدر مقابل طبقه حاکم انجام مي دهند. • درنظاممردمسالار، مردمولينعمتانحاکمانهستند و نظارتبرطبقهحاکمراخواستارند. • نظارتمردمي، حقيا تکليف • افکارعموميمهمترين ابزارشکلدهيرفتارحاکمان

9. نظارتمردميازمنظراسلام • اناللهلايغير مابقومحتييغيروامابانفسهم • امر فرمانروايان اسراف گر را پيروى نكنيد،آنان كه در زمين فساد مى كنند و به اصلاح نمى پردازند. • کلکمراع و کلکممسئولعنرعيته • الدين نصيحةٌ, قيل : لِمَن , يا رسول الله ؟ قال : لِلهو لِرَسُولهِ و لاَئمةِ الدين وَ لِجماعَة المسلمين • امر به معروف و نهي از منکر اصل نظارت عمومي است که نظارت مردم بر پيشوايان را نيز در بر ميگيرد.

10. نظارتمردميازمنظراسلام • اى مردم , همانا پيامبر خدا فرمود: هر كس ببيند سلطان ستمگرى حرام هاى خدا را حلال مى شمرد, عهد و پيمان خدا را مى شكند, مخالف سنّت رسول خدا رفتار مى كند و بر بندگان خدا, با گناه و ستمگرى حكومت مى راند, پس با كردار و گفتار, عليه وى شورش نكند, بر خداوند رواست كه او را به جايگاه همان سلطان جائر بكشاند • نظارت همگاني در حكومت نبوى و ضمانت اجرايى آن از اصول نظارتى در نظام سياسى و ادارى اسلام است كه به طور مستقيم به وسيله مردم اعمال مى شود و عامل بازدارنده نيرومندى در برابر لغزش مسولان محسوب مى شود

11. نظارتمردميازمنظرامام(ره) • بايد همه زن ها و همه مردها در مسايل اجتماعي ، در مسايل سياسي وارد باشند و ناظر باشند. هم به مجلس ناظر باشند، هم به کارهاي دولت ناظر باشند، اظهار نظر بکنند. ملت بايد الان هم ناظر امور باشند، اظهار نظر بکنند در مسايل سياسي، در مسايل اجتماعي، در مسايلي که عمل مي کند دولت، استفاده بکنند. • وصيت من به نويسندگان و گويندگان و روشنفکران ... آن است، آيا بهتر نيست که با فکر و قلم و بيان خود، دولت و مجلس را راهنمايي براي حفظ ميهن خود نماييد؟

12. نظارتمردميازمنظرامام(ره) • مسئوليت من هم گردن شماست، (مسئوليت) شما هم گردن من است. اگر من پايم را کج گذاشتم شما مسئوليد، اگر نگوييد چرا پايت را کج گذاشتي. بايد هجوم کنيد، نهي کنيد که چرا؟ • آن روزي که ديديد و ديدند که انحراف در مجلس پيدا شد، انحراف از حيث قدرت طلبي و از حيث مال طلبي، در کشور، در وزيرها پيدا شده، در رييس جمهور پيدا شد، آن روز بدانند که علامت اين که شکست بخوريم خودنمايي کرده، از آن وقت بايد جلويش را بگيرند. رييس جمهوري که بخواهد سلطنت کند به اين مملکت، خود مردم بايد جلويش را بگيرند. اگر مردم بخواهند که اسلام را حفظ کنند، جمهوري اسلامي را حفظ کنند، دولت و مجلس و رييس جمهور و اينها را حفظ کنند. يعني حفظ کنند از اين که خداي نخواسته، يک قدمي از آن ور برندارند.

13. نظارتمردميازمنظرامام(ره) • اين پايين شهري ها و اين پا برهنه ها، به اصطلاح شما، اينها ولي نعمت ماها هستند، اگر اينطور نبودند، ما يا در تبعيد بوديم يا در حبس بوديم يا در انزوا. اينها بودند که همه ما را از اين مسايل نجات دادند و همه ما را آوردند و نشاندند به جايي، به خيال خودمان جايي است اين. بايد ملتفت باشيد که آقا شما همان آدمي هستيد که توي حبس بوديد، و شما همان آدمي هستي که در تبعيد بودي، و شما همان آدمي هستي که در انزوا بودي. اين مردم اند که آمدند ما را آوردند بيرون از همه اينها و ما اگر تا آخر عمرمان به اينها خدمت کنيم نمي توانيم از عهده خدمت اينها بر بياييم. • هر کس در هر گوشه اي از اين کشور واقع شده است، تکليف دارد. تکليف مال يک نفر دو نفر نيست، آحاد مردم يکي يکي شان تکليف دارند براي حفظ جمهوري اسلامي. يک واجب عيني، اهم مسايل واجبات دنيا، اهم است. از نماز اهميتش بيشتر است. براي اين که اين حفظ اسلام است. نماز فرع است. اين تکليف براي همه ماست.

14. رسانههاو نظارتمردمي • ايجاددانايي و آگاهيعمومينسبتبهحقوقخود و قوانين دانايي به عنوان سرچشمه اصلي توانايي و دسترسي شهروندان بهداده ها و اطلاعات بي شمار به آنان فرصت مي دهد تا بر اعمال و تصميمات رهبران تأثير بگذارند، چرا کهدستيابي به اطلاعات بيشتر به معني توانايي کنترل افزون تر است. به اين ترتيب، قدرت از شکل مکانيکيمبتني بر چيرگي يکي بر ديگري و از حالت يک کنش ارتباطي يک طرفه خارج ميشود و به صورت کنشارتباطي دوسويه و تأثير گذاري متقابل درمي آيد • رسانههاابزارتحليل عملکرد

15. رسانههاو نظارتمردمي • رسانهمحرکافکارعموميبهعنوانابزارفشار افکار عمومي ناظر بر انتقاد يا کنترلي است که عامه شهروندان به طور غير رسميدر مقابل طبقه حاکم انجام مي دهند. • رسانهنمايندهافکارعمومي ايجاد فضاي باز رسانه اي سبب ابراز انتقادات از ديدگاه مطبوعات نه به عنوان خصم جامعه، بلکه بهعنوان سنگ محک بيروني دولت و ارزياب فعاليت هاي انجام شده و صداي مطالبات مردم در جامعهمي گردد • رسانه ها به عنوان تابلوی راهنماي مديران در تعيين اولويتها

16. رسانههاو نظارتمردمي • مهم‌ترين هدف رسانه‌ها درنظام رسانه‌اي آزادي گر، «کمک به کشف حقيقت» و همکاري درحل مشکلات سياسي و اجتماعي با ارائه نظريات گوناگون است. رسانه‌ها دراين نظام، يک نهاد سياسي هستند که وظيفه مراقبت از دولت، بر عهده آنها گذاشته شده تا از حدود خود تجاوز نکنند.

17. رسانههاو نظارتمردمي • درنظام رسانه‌اي مسئوليت اجتماعيکارکردهاييبه رسانه‌ها نسبت داده مي‌شود که تفاوت چنداني با کارکردهاي رسانه‌ها درنظام آزادي گرا ندارد: • خدمت به نظام سياسي، از طريق فراهم کردن اطلاعات و امکان بحث و مناظره درمورد موضوعات خاص • آگاه ساختن مردم؛ به طوري که آنها را قادر به اداره امور خود سازد • مراقبت از حقوق فردي از طريق نظارت بر اعمال حکومت

18. رسانههاو نظارتمردمي • دربررسي وسايل ارتباط جمعي معاصرچون مطبوعات وخبرگزاريها، مي توان آنها را به عنوان مهمترين وسيله ارتباط سياسي ازقرن 19 تا اواسط قرن 20 به شمار آورد. دراين دوران، رسانه ها وبويژه مطبوعات، گزارشگر وقايع سياسي ومنعکس کننده مذاکرات مجامع سياسي ونهادهاي قانونگذار محسوب مي شوند. مطبوعات همچنين به عنوان سکو يا تريبون براي بيان عقايد سياسي ووسيله اي دردست احزاب وسازمانهاي سياسي براي بسيج افکارعمومي يا شکل دادن به مرام ومسلکي، ابزاري براي پروپاگاندا درکشمکش بين دولتها، نگهبان وناظر برعملکرد حکومتها و ازهمه مهمتر وسيله اي براي آگاه کردن مردم ازمسائل مملکتي و اعمال قدرت درجوامع به کارمي روندنقش انتقادي و بسيج گر رسانه ها بويژه مطبوعات درانقلابهاي آمريکا، فرانسه، اروپاي مرکزي وروسيه براي هيچکس پوشيده نيست .درمورد نقش رسانه ها نيزدرتعيين دستورکارتصميم گيري سياسي نمي توان ترديد کرد

19. رسانهها و نظارتمردمي • دستکاري ذهني و هوشياري بسته بندي شده، تقويت و تحکيم وضع موجود، صنعت نظر سنجي، سنجش و ساخت عقايد، صدور تکنيکهاي اقناع و از قانون بازار تا کنترل سياسي مستقيم، ترجيع بند کارکردهاي رسانه اي • عدم انتقاد مطبوعات به عنوان عاملي در بيرون حکومت که توانايي ايجاد ديدگاه هاي بهتر را براي پيشبرداهداف حکومت و دولت دارد، سبب سکون چالش ها و تبديل آنها به فشاري سد شکن براي تخريبجامعه در آينده مي گردد

20. بايستههاينظارتبرعملکردازطريق رسانهها • رسانههاي غير وابسته و غير انحصاری • تکثرگراييرسانه اي • رسانههايآزاد • حقدسترسيآزادبهاطلاعات • حمايت هايقانونيبرايافشايفساد

21. اظهارنظرهايمرتبط • هوگوته لابله، رييس نهاد شفافيت بين‌المللي با صدور بيانيه‌اي اظهار داشت: مبارزه با فساد نيازمند نظارت قوي پارلمان‌ها، دستگاه قضايي قدرتمند، آژانس‌هاي ضد فساد، اعمال جدي قوانين و فضاي مناسب براي رسانه‌هاي مستقل و جامعه‌اي پرنشاط است

22. اظهارنظرهايمرتبط • درسال هاي اخير و حتي در دولت هاي گذشته هرگاه صحبت از سنجش عملکرد مديران و نهادهاي دولتي شده است، شاهد برخي سوءتفاهم ها و حتي تعارض هاي آشکار و پنهان آماري بوده ايم. هر چند تمايز ديدگاه هاي روشي در هر جامعه و کشوري وجود دارد، اما سخن تنها بر سر زاويه داشتن با ديدگاه هاي کارشناسي نيست، بلکه سوال بر اين واقعيت متمرکز مي شود که چرا شاخص هاي کمي و آماري در ايران به نتايج و  عددهاي ناهماهنگ و نامطمئني منجر مي شود که حتي اعتراض برخي مسوولين را با کاهش اعتماد افکار عمومي همساز و آواز مي سازد. • يکي از دقيق ترين و مناسبت ترين اهرم هاي نظارتي در جوامع مدرن و پيچيده کنوني به نظارت نهادهاي مدني و مستقل از دولت، همچون احزاب، رسانه ها و NGO ها... شناخته مي شود. اگر اين نهاد هاي مدني بتوانند به شکل قانونمند و آزاد نقش و کارکردهاي خود را در نظارت واقعي اعمال نمايند، قطعا رسوب بر جا مانده از ناکارآمدي دستگاه هاي وابسته به بخش دولتي به شکل محسوسي کاهش مي يابد.

23. اظهارنظرهايمرتبط • * با عنايت به اصل اساسي امر به معروف و نهي از منكر در اسلام و لزوم نظارت همگاني، ضروري است، بستر فرهنگي و اجتماعي لازم جهت تحقق نظارت عمومي در دستگاه‌هاي اداري و اجرايي كشور فراهم گردد. * با توجه به نقش موثر تشكل‌هاي مردم نهاد و ضرورت بهره‌مندي از اين ظرفيت در حوزه ارتقا سلامت دستگاه‌هاي اداري و اجرايي مبارزه با فساد از مسئولان محترم ذيربط تقاضاي توجه به موضوع و فراهم كردن تمهيدات مقتضي جهت حضور تشكل‌هاي مردم نهاد در اين عرصه را خواستاريم. * با توجه به نقش وسايل ارتباط جمعي و رسانه‌ها در حوزه نظارت و مبارزه با فساد، ضمن جلب توجه رسانه‌ها به اين مهم ، خواستار رسيدگي مسئولين ذيربط و تدوين قوانين حمايتي و ايجاد ساختارهاي اجرايي لازم جهت بهره‌برداري از اين ظرفيت مي‌باشي

24. اظهارنظرهايمرتبط • راميندر پاسخ به سئوال يكي ديگر از خبرنگاران درباره بهبود شرايط كاري خبرنگاران و احتمال اعزام آنها به كشورهاي خارجي اعلام كرد كه ما در فضاي رسانه‌اي ابتدا بايد اعتماد مسئولين را جلب كنيم و در واقع فضاي اعتمادسازي را ايجاد كنيم و سپس برنامه‌هايي را كه براي اهل رسانه در نظر گرفته‌ايم، انجام خواهيم داد از جمله سفرهاي گروهي، داخلي و خارجي، آموزش ضمن خدمت و ..... • رامين در پاسخ به سئوال خبرنگار ايلنا در رابطه با افزايش موج تذكرها، اخطارها و توقيف‌ها در دوره كاري خود، گفت: تا پيش از اين هم اعتماد مسئولين نسبت به مطبوعات غير قابل قبول و به نوعي فعاليت‌هاي آنان در حد انتظار مسئولين نبود.

25. رسانههاازمنظروابستگي و استقلال • رسانههايمستقل • رسانههايوابسته • وابستگيسازماني • وابستگيازطريق يارانهها • وابستگيازطريق قوانين دولتيفشاربررسانهها • سانسور غير قانوني!! • وابستگيبهآگهيدهندگان

26. قوانين حمايت ازرسانهها • افراد بايد از هرگونه مجازاتهاي قانوني، اداري يا وابسته به شغل خود در برابر افشاي اطلاعات مربوط به خطاکاري در موسسات عمومي مصون باشند، حتي اگر اين اقدام آنان، نقض تعهدات قانوني يا قراردادي باشد که بر عهده گرفته اند. • خطاکاري در اينجا عبارتست از: ارتکاب جرم، تقصير در رعايت تکليف قانوني، سوء اجراي عدالت، فساد و کارشکني يا هر نوع سوء مديريت شديد در يک واحد دولتي. • امروزه در قانون اساسي بيش از چهل کشور جهان، آزادي اطلاعات مورد تصرح قرار گرفته است.

27. نتيجه گيري • نظارت و ارزيابي رفتار مديران جامعه و حاکمان، بر اساس تمامي قوانين مدني امروزي حق آحاد جامعه است. • قوانين مترقي اسلام در يک گام جلوتر از اين نظارت به عنوان يک تکليف ياد مي کند. • حضرت امام(ره) نيز بر اين تکليف به عنوان يکي از ارکان شهروندی جامعه اسلامی که از اهم واجبات است تاکيد دارند. • رسانه ها، به عنوان نماينده افکار عمومي و يکي از معدود راههاي ابراز عقيده، شايد به عنوان تنها راه انجام اين تکليف باشد.

28. نتيجه گيري 5. رسانه ها به چند طريق در نظارت بر مديران دخيل هستند: • اعلام قوانين و ارايه اطلاعات در مورد عملکرد مديران • رسانه ها به عنوان ابزار تحليل عملکرد • رسانه ها به عنوان ابزار شکل دهي افکار عمومي • رسانه ها به عنوان نماينده افکار عمومي • رسانه ها به عنوان تابلوی راهنماي مديران در تعيين اولويتها 6. قوانين در بعضي کشورها بر اين عملکرد و وظيفه بديهي رسانه ها تاثير سوء دارند.

29. يک نکتهمهم! • عملکرد معکوس بعضی رسانه های آزاد نوينبه دليل کنترل بيش از حد رسانه ها!

30. تشکر و قدرداني اللهم صل علي محمد و آل محمد

31. تشکر و قدرداني اللهم صل علي محمد و آل محمد نوبت شما...