Yoğun Bakım Ünitelerinde Kep, Maske, Koruyucu Gözlük ve Galoş Kullanılması

1. Yoğun Bakım Ünitelerinde Kep, Maske, Koruyucu Gözlük ve Galoş Kullanılması Doç. Dr. Oğuz KARABAY Abant İzzet Baysal Üniversitesi İzzet Baysal Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

2. Koruyucu Önlemler • Yoğun bakım üniteleri hastane infeksiyonlarının oldukça sık görüldüğü alanlardır. • Hastanede yatan hastaların %3-%14’ ünde hastane infeksiyonlarının gelişmekteyken yoğun bakımlarda bu oran enaz üç katdaha fazladır. • YBÜ’nde yatan olguların oranı %5-10 AMA Hastane infeksiyonlarının % 25’i YBÜ kaynaklı Garner JS.Infect Control Hosp Ep1996;105:515-523 Özsüt H. Yoğun Bakım Ünitesinde İnfeksiyon Sorunu. Hast İnfeks Derg 1:5-14,1998

3. Yoğun bakımlarda infeksiyon riski • Riskli hastaların bir arada bulunması • Vücut sıvıları ve çıkartılarıyla temasın • İnvazif işlemlerin sıkça yapılması • İnfeksiyonların • Temas, • Damlacık veya • Hava yoluyla yayılması oldukçakolay ve sıktır • Parlar S, Ovayolu N, Bozkurt Aİ . Yoğun Bakım Ünitelerinde çalışan Hemşirelerin El hijyeni, eldiven giyme ve antiseptik kullanımı konusundaki bilgi, tutum ve uygulamaları. Hemşirelik Froumu 2003; 6:60-69

4. Yoğun bakımda mikrorganizmaların bulaşmasında 5 ana yol • Temas, • Damlacık yolu, • Hava yolu, • Ortak kullanılan araçlar ve • Vektörler Şener K; izolasyon ve izolasyon yöntemleri. http://www.gata.edu.tr/kitap/1_BOLUM/7_IZOLASYON_YONTEMLERI-son-D.pdf

5. Kep • Kepler ucuzdur ve • yoğun bakım ortamında saç ve saçlı deriden kaynaklanabilecek mikrorganizmaları uzaklaştırır. • Kep giyilmesi önerlen durumlar: • Yoğun bakımlarda cerrahi işlemler sırasında • IV Kateterlerin takılması sırasında • Yanık ünitelerinde hasta bakımı sırasında

6. KORUYUCU ÖNLÜK

7. Koruyucu Önlükgiymekteki amaç ? • Sağlık Personelinin elbiselerinin kirlenmesi ya da bakterilerle kontamine olmasını engellemek • Cilde kan ve kan içeren sıvı bulaşmasını engellemek • Çoklu dirençli bakterilerin yayılmasını önlemek için. İzolasyon Önlemleri Klavuzu, Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2006:10, Ek 2

8. Koruyucu Önlük (KÖ) • Koruyucu önlükler tek kullanımlık önlükler (plastik) tercih edilmeli. • Etkin ama pahalıdırlar • Sıvılara karşı geçirgen olmamalıdır. • Tek kullanımlık olmayan önlükler kullanılıyor ise; • Kullanıldıktan sonra çamaşırhaneye gönderilmelidir.

9. Koruyucu önlük ne zaman giyilmelidir ? • Veziküler döküntülü hastaların odasında, • İshalli, kolostomili hastaların odasına girerken • Epidemiyolojik önemi olan mikrorganizamalarla kolonize-infekte hastaların odasına girerken • MRSA, VRE, Pseudomanas, Acinetobacter. • Üzeri açık bırakılan apse ve drene yaralarda • Ciddi yanık ve yaralarda (Steril önlük) İzolasyon Önlemleri Klavuzu, Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2006:10, Ek 2

10. Clostridium difficile ishali E.coli O157-H7 koliti Hepatit A Bit İmpetigo Koruyucu Önlük Ne zaman giyilmelidir ? Caylan R. Hastane İnfeksiyonları Derg. 2005;9 185

11. Koruyucu Önlük • YB’dan çıkarken mutlaka çıkarılmalı • Özel toplama kaplarında saklanmalı • Eller dezenfekte edilmelidir.

12. Koruyucu Önlük (KÖ) • Su ve mikrorganizmalar için geçirgen olmamalıdır. • Bacağı da örtecek kadar uzun olmalıdır. İzolasyon Önlemleri Klavuzu, Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2006:10, Ek 2 Standard principles for preventing hospital-acquired infections. J Hosp Infect 2001; 47 (supplement): S21-S37.

13. 3811 bebeğin alındığı derlemede Önlük değerlendirilmiş • Yenidoğan mortalitesini azaltmıyor • Klinik İnfeksiyonları azaltmıyor • Bakteriyel kolonizasyonu azaltmıyor.

14. Yoğun bakımda VRE bulaşmasını önlemede önlük etkin bulunmuştur.

15. Önlük giymek VRE kolonizasyonu 2.5 kat azaltıyor.

16. KÖ – Uyumu etkileyen Faktörler • Kadın > erkek → OR 2.3 • YB da çalışan > YB dışı çalışan → OR 2.2 • Koruyucu önlük giyenlerin eldiven giymeye uyumu %95 Manian FA, Ponzillo JJ. Compliance With Routine Use of Gowns by Healthcare Workers (HCWs) and Non-HCW Visitors on Entry Into the Rooms of Patients Under Contact Precautions. Infect Control Hosp Epidemiol. 2007;28(3):337-40.

17. Maske ve Gözlük YOĞUIN BAKIMDA; • Kan, • Kanlı vücut sıvıları, • Sekresyonlar ve • Çıkartıların sıçramasına yol açacak işlemler sırasında maske ve gözlük gereklidir. Pratt RJ. Journal of Hospital Infection 2007; 65s:s1-s64

18. Koruyucu Gözlük • Ağız içinde yapılan müdahalelerde • Endoksopik ve bronkoskopik girişimlerde sırasında • Cerrahi işlemler sırasında • Vajinal doğum ve sezaryen sırasında önerilmektedir. Kouri, D.L. and J.M. Ernest,. American Journal of Obstetrics & Gynecology,1993. 169(2): p. Pt 1-5.

19. Koruyucu gözlük • Ortepedik cerrahlara polikarbonat gözlükler giydirildikten sonra 60 ardışık ameliyatta kontaminasyon sıklığı incelenmiştir. • Gözlüklerin 37’ sinin (%62) hastaların vücut sıvılarıyla kontamine olduğu saptanmıştır.

20. Maske • Sağlık çalışanlarının göz, burun ve mukoz membranları mikroorganizmlarla olası bulaştan korunmalıdır. • Bu amaçla kullanılacak olan maske ağızı ve burunu tamamen kapatmalıdır.

21. Maske • Yoğun bakımda hasta bakım işlemleri sırasında • kan • vücut sıvıları • salgı ve • sekresyonların sıçramasına neden olacak işlemler sırasında

22. Maskeler, • İşlem bittikten sonra çıkarılmalı, • Boyunda asılı bırakılmamalıdır. • Maskeyi çıkarırken iplerden tutularak çıkarılmalı ve • Maskeye temas edilememelidir Devrim İ.Diş Hekimliği Uygulamalrında Çalışma ortamının temizliği ve Kişsel koruyucu Yöntemlerle infeksiyon kontorolü. 3. Sterlizasyon ve Dezenfeksiyon Kongresi Bildiri kitabında 2003: sayfa 455-461.

23. Bir kişi günde 10-20 m3 hava solur. • Hapşırık sırasında 2.000.000 partikül • Öksürük sırasında 100.000 partikül

24. Maske (Damlacık ) • Hava yoluyla bulaşan infeksiyonlara karşı korunmada. • Damlacıklar (>5 µm) kaynak kişi tarafından • Öksürme, • Horlama, • Konuşma, • Aspirasyon, • Bronkoskopi gibi işlemler sırasında etrafa yayılır. • Damlacıklar havada asılı olarak kalamadığından damlacık bulaşmasının önlenmesi için özel havalandırma ve ventilasyon gereksizdir.

25. Damlacık infeksiyonları • 50-100µ partiküller hızla çöker • Bu partiküllerle direkt temas mümkün • Deri yüzeyi • Göz mukozası • Farinks’denileriyeØ • < 10 µpartiküller ise solunum yoluyla girme olasılığı vardır.

26. Maske (Damlacık) • Cerrahi maskeler büyük partiküllerin (>5 μm) bulaşmasını önlerler. • Bu partiküller 1 m’ den uzağa gitmezler. • Yoğun bakımda damlacık infeksiyonu şüphesi olan hastaya 1 m kadar yaklaşan tüm personel maske giymelidir.

27. Damlacık yolu infeksiyonları • Neisseria meningitidis • Haemophilus influenzae • İlaca dirençli pnömokok • İnfluenza • GAS farenjiti • Kızıl • Kabakulak Bu hastalar tek kişilik odalara (mümkünse ) alınmalı

28. Maske (Hava yolu= Airborne) • Havada asılı kalan 2-5 m’çaplı damlacıklarla bulaşan etkenlerde özel maskeler gereklidir. • Akciğer ya da Larinks tüberkülozu, • Suçiçeği, • Yaygın zoster infeksiyonu, • Kızamık gibi infeksiyonlarda • Özel havalandırma ve ventilasyon sistemleri gereklidir.

29. SOLUNUM İZOLASYONU • Bu grup hastalar özel izolasyon odasına yerleştirilmelidir. • Hasta odasına giren herkes özel koruyucu maske (N95 maskesi) takılmalıdır. • Transfer gerektiren durumlarda hastaya maske (normal cerrahi maske) taktırılmalıdır • Odada negatif hava basıncı olmalı, oda havası saatte 6-12 kez değişmelidir

30. N-95 maske • Tb basili • Cerrahi maskeyle riski azaltma = 2.5 kat • N95 maske = 17.5 kat

31. Galoş • Yoğun Bakımlarda galoş giyilmesinin hastane enfeksiyonlarını azalttığını yada önlediğini gösteren bilimsel veri yoktur. • Galoş kullanımıyla yoğun bakım zemininde bakteri yoğunluğunun azaldığını gösteren veri yok *Aylife GA. Control of Hospital Infection 3rd ed. 1996; 142 **Humphreys H. J Hosp Infect 1991: 17;117-23.

32. Sağlık çalışanı Uyum çalışması

33. Uyum neden kötü • Tekrarlayan karşılaşmaya rağmen infekte olmama* • Malzeme yokluğu • Fazladan zaman ve emek gerektirmesi • Rahatsızlık hissi (klimalı YB  ) • Yorgunluk , bitkinlik , azalan motivasyon • Başkalarının bozuk tutumları • Artmış iş yükü • İnançlar • Tecrübe yükü ! * Dejoy DM. J Occupt Helath Pys 2000;5:127

34. Uyumu arttıran etmenler • Genç yaş* • Gençlerde ki uyum  • Az tecrübeli olmak** • Yeni asistanlar ve öğrencilerin uyumu ↑ • Öğrenciler > asistanlar> Kıdemli klinisyenler • Bulaşım hakkında az bilgiye sahibi olmak*** • Hemşireler> Hekimler • Endoskopi sırasında • Gastroenterologların uyumu %14 • Hemşirelerin uyumu %21 • MRSA salgını*** • Fizyoterapist uyumu ↑ (%89) • Asistanların uyumu (%22) * Gershon RR, Compliance with universal precautions in correctional health care facilities. J Occup Environ Med. 1999 41(3):181-9. **Infect Control Hosp Epidemiol. 2001 Aug;22(8):522-4 *** Afif V. AJIC 20230: 430-3

35. Maske ve gözlük; Hastadan sıçraması olası kan ve sekresyonlardan sağlık personelinin ağız, burun ve göz mukozalarını korumak için gereklidir. Koruyucu önlükler Hastaların vücut sıvıları, atıkları ya da kanlarıyla temas ihtimali varsa giyilmeli, tek kullanımlık önlükler tercih edilmeli. YB ünitelerinde Galoş giyilmesi gereksizdir. Sonuç olarak Garner JS. Guideline for isolation precautions in hospitals. The Hospital Infection Control Practices Advisory Committee. Infect Control Hosp Epidemiol 1996;17:53–80.