ÇOCUK İHMAL İ ve İSTİSMARI

1. ÇOCUK İHMAL İ ve İSTİSMARI

2. Neden “Çocuk İhmali Ve İstismarını Önleme Yöntemleri” Semineri • Çünkü; Türkiye de her gün çocuklar mutlaka ya duygusal istismar ya fiziksel istismar yada cinsel istismara maruz kalıyor • Çünkü; Türkiye de her 5 kız çocuğundan 2’si,her 10 erkek çocuğundan 3 cinsel istismara maruz kalıyor • Öğretmenlerin kilit noktada yer alması, • Öğretmenlerin öğrenci ile her gün iletişim halinde olması,Öğrenciyi gözlemleyebilmesi, öğrencide yaşanacak olan değişikliği farketme olasılığının olması… • Öğretmenlerin farkındalık düzeylerinin yüksek olması • Toplumdaki bireylere göre öğrenci davranışlarını değerlendirme konusunda uzman konumunda olması • Çocuk üzerinde oluşabilecek olası riskleri en aza indirgeyebilecek konum ve bilgiye sahip olması • Amacımız çocuk ihmal ve istismarı konusunda öğretmenlere açıklayıcı bilimsel bilgi aktarmaktır.

3. SEMİNERİN AMACI • Hangi bulgular istismarın varlığını doğrular? • İstismarda yaş olgusu ve dikkat edilmesi gereken değişkenler nelerdir? • İstismara maruz kalan kişi istemediği takdirde gizliliği korumalı mıyız? • İstismara maruz kalan çocuk ile görüşmeler nasıl yapılandırılır? • Çocuklar cinsel istismar olayını niçin anlatmazlar? • İstismarın çocuk üzerindeki ruhsal ve davranışlar etkileri nelerdir?

4. SEMİNERİN AMACI • Kolluk kuvvetlerinden ne zaman ve nasıl faydalanabiliriz? • Adli bildirim zorunluluğu var mıdır? • İstismara maruz kalan çocuk hangi koşullar altında koruma altına alınır? • Cinsel istismarcı kimdir? • İstismar vakalarında örtme mekanizmaları neden devreye girer? • İstismar vakalarında bildirimde bulunulmadığı takdirde öğretmenlere yönelik yasal yaptırım var mıdır? • İstismarı önleyici çalışmalarda çocukları ve aileleri nasıl eğitebiliriz?

5. ÇOCUKLUK KAVRAMI Çocuk Hakları Sözleşmesi Madde 1: Bu sözleşme uyarınca çocuğa uygulanabilecek olan kanuna göre daha erken yaşta reşit olma durumu hariç, 18 yaşına kadar her birey çocuk sayılır. T.C.K’ ya göre; 5395 sayılı çocuk koruma kanunun 1.nci maddesi gereğince çocuk, daha erken yaşta ergin olsa bile, 18 yaşını doldurmamış kişidir.

6. Kanunda çocuk hukuku ilkelerine uygun olarak “suçlu çocuk, suç işlemiş çocuk” ifadelerinin kullanılmasından özellikle kaçınılmıştır. • Bununla birlikte kanunların suç olarak tanımladığı fiili yapan çocuklar bakımından kullanılacak ifade, terim sorununu da çözmek amacıyla kanunda suça sürüklenen çocuk ifadesi kullanılmıştır.

7. 765 Sayılı TCK’da çocuğun cezai sorumluluk açısından üç evre kabul edilmişti. • 1.Evre: 0-11 yaş grubuna dahil olanlar. • 2.Evre: 12-15 yaş grubuna dahil olanlar. • 3.Evre: 15-18 yaş grubuna dahil olanlar.

8. ÇOCUK İSTİSMARI VE İHMALİ • Dünya Sağlık Örgütü:, 0-18 yaş grubundaki Çocuğun • Sağlığını, • Fiziksel gelişimini, • Psiko-sosyal gelişimini olumsuz etkileyen; • Bir yetişkin, toplum yada devlet tarafından bilerek veya bilmeyerek çocuğa karşı gerçekleştirilenher türlü harekete maruz kalması çocuk istismarı ve ihmalidir.

9. ÇOCUK İHMALİ • Çocuğun beslenme, barınma, giyim, temizlik, oyun, eğitim, güvenlik ve sağlık hizmetini sağlama görevinin reddedilmesi ya da yerine getirilmemesidir. • Çocuğa fiziksel ya da duygusal, bilinçli ve isteyerek sorumlulukları yerine getirilmediği taktirde “aktif ihmal • Bilgisizlik, imkansızlıklardan dolayı sorumluluklar yerine getirilmiyorsa “pasif ihmal” çocuk ihmalinden söz edilir.

10. ÇOCUK İHMALİ • Fiziksel ihmal • Cinsel ihmal • Duygusal ihmal • Ekonomik ihmal

11. Fiziksel İhmal • İhmalin pasif bir olgu olması yapılması gereken şeyler yapılmaması, denetlenmemesi,

12. Fiziksel İhmal Sağlık kontrolünün yapılmaması

13. Fiziksel İhmal Çocuğun terk edilmesi veya kendine zarar verebileceği durumlarda denetimsiz bırakılması

14. Fiziksel İhmal Gereğince bakımın sağlanmaması, beslenmemesi, mevsim şartlarına göre giydirilmemesi.

15. Beslenme yetersizliği yaşayan Besin desteği başlandıktan 3 ay 18 aylık çocuk beyni (BT) sonraki hali (BT) Unicef : The State of the World’s Children, 2001. New York, Unicef, 2001.

16. Fiziksel İhmal Okula gönderilmemesi veya okula gönderildiği halde okuldaki durumu ile ilgilenilmemesi,eğitim gereksinimlerinin gözardı edilmesi.

17. Cinsel İhmal • Çocuğa verilmesi gereken cinsel eğitimin verilmemesi ise cinsel ihmal olarak nitelendirilmektedir.

18. Duygusal İhmal • Çocuğun ihtiyaç duyduğu sevgi, ilgi ve yakınlığın gösterilmemesi duygusal ihmal olarak tanımlanabilir.

20. İhmal Sonucu Suça Yönelme • Çocuklarına karşı ilgisiz, sevgi ve şefkatten yoksun ya da onları açık bir şekilde reddeden 42 annenin %33,3’ü, • 68 babanın %30,9’unun çocukları suça itilirken; • İlgili, normal bir ailede ise 339 annenin %17,4’ü, • 286 babanın %16,1’inin çocuklarının suça itildiği ortaya çıkmıştır.

21. İSTİSMAR • Fiziksel istismar • Cinsel istismar • Duygusal istismar • Ekonomik istismar • İhmal

22. Türkiye’de görülme sıklığı nedir? • Bilir ‘85, 16000 çocuk, 34%fiziksel istismar • Zeytinoglu ‘89, 785 aile, 35%fiz. İst. • Oral ‘94, 800 çocuk, 36%fiz./duyg. ist • Aksel ‘94, 1500 lise öğrencisi,9%cinsel ist. • Aksel ‘94, 500 üniv. öğrencisi18%cinsel ist. • Atamer ’98, 445 üniv. öğrencisi37%cinsel ist. • Alikasifoglu ’04, 1871 kızlise öğrencisi, 4%cinsel ist.

23. Fiziksel örselenme • Çocuğun; dayak atma, yakma,ısırma,sarsma, haşlanma gibi olaylar sonucunda kaza dışı her türlü yaralanmasıdır. • Anne baba, öğretmen, bakıcı gibi çocuğa bakıp yetiştirmekle yükümlü kişiler yada yabancı kişiler tarafından gerçekleştirilebilir • Çocuğu terbiye etmek amacıyla ya da öfke ile yetişkinin kontrolünü kaybetmesi sonucunda gelişebilir

24. Fiziksel ceza disiplin yöntemi olarak kullanılmalı mı? • HAYIR • Çünkü; • Dış güdümlü otoriteye neden oluyor, “iyi” ve “kötü” davranışın içsel olarak öğrenilmesini sağlamıyor • Çocukta öfke ve haksızlığa uğramışlık duygusu yaratıyor • “Bedelini ödedim”, “Yenisini yapabilirim artık” duygusu yaratıyor • Giderek tolerans geliştiriyor

25. UygulamaŞekilleri • AletsizSaldırılar:Tokat, yumruk, itip-kakma, tekme, sarsmaveçimdiklemegibiolaylarıkapsamaktadır. • AletliSaldırılar:Kullananaraçlargenelliklekemer,herhangibireveşyası (telefon, davaylan, v.b.), hortum, sigara, ütü, sıcaksuvesıcakyiyeceklerdir.

26. Yaralanma bölgeleri • Göğüs • Sırt • Baldır • Genital bölge • Üst kol • Yüz • Üst dudak • Damak • Göz

27. Niçin fiziksel örseleme yapılıyor? • Kişilik bozukluğu ya da ruhsal sorunu olan erişkin için çocuğun kolay bir kurban olması • Büyüklerin öfkelerini kontrol edememeleri • Çocuğu eğitmek için geçerli bir yol olduğunu düşünmeleri (dayak cennetten çıkmadır)

28. Fiziksel örseleme olasılığını artıran riskler • Çocuğa ilişkin riskler: • Hiperaktif çocuk • İstenmeyen bir gebeliksonrası dünyaya gelen çocuk • Engelli çocuk • Özel bir bakım gerektiren (örn: çok küçük prematüre, hastalığı olan) çocuk

29. Fiziksel örseleme olasılığını artıran riskler • Aileye ilişkin riskler: • Psikiyatrik sorunlu ebeveyn • Üvey ebeveyn • Alkol ve/veya uyuşturucu bağımlısı ebeveyn • Çocuk sayısının fazla olması • Küçük yaşta anne-baba olunması • Aile içi geçimsizlik ve şiddet • İşsizlik-Ekonomik sıkıntılar • Eğitimsizlik

30. Hangi durumlarda fiziksel istismardan kuşkulanılmalıdır? • Öykü yaralanmanın şiddeti ile uyumlu değilse • Yaralanma çocuğun gelişimsel düzeyi ile uyumlu değilse • 1 yaşın altındaki bir bebekte kırık gibi ciddi bir yaralanma varsa • Aynı çocuk sık sık kaza nedeniyle hastaneye götürülüyorsa • Çocuğun kardeşlerinde de sık sık yaralanma öyküsü varsa • Ailede risk etmenleri varsa

31. Hangi yaralanmalarda kuşkulanılmalıdır? • Farklı zamanlara ait çok sayıda çürük, morluk • İki taraflı gözaltı morarması • Bir şekile benzeyen yaralar • Ağız yaraları • Göz içi kanamalar • Simetrik yanıklar • Kalçalarda simetrik morluklar

38. Fiziksel İstismar sonuçları • Fiziksel istismar ihmal edilip önemsenmediği takdirde tekrar edilme olasılığı %50’dir. • Kaygı, içine kapanma, • Olumsuz benlik kavramının oluşması • Korku, çaresiz- değersizlik hissi • İleride yoğun kaygı ve depresyon

39. Fiziksel İstismar sonuçları • Sosyal ilişkilerden olumsuzluk(antisosyal kişilik • Evden kaçma • Öz saygının azalması ve psikolojik sorunlar • Saldırganlık (erkekte) ve şiddet, cinayet • Görmüş olduğu şiddeti kendi çocukları ve eşi üzerinde 5 kat daha fazla şiddet uygular

40. Fiziksel istismar olgusu • 5 yaş grubu ikizler üzerinde yapılan araştırmada, annesi, babası tarafından dövülen çocukların zeka düzeyinin, huzurlu bir aile ortamı olan yaşıtlarından 8 puan daha düşük olduğu belirlenmiş. • Bilim adamları, aile içi şiddetin çocukta stresi artırdığını, bunun da beyin gelişimini olumsuz etkilediğini düşünüyor

41. DUYGUSAL İSTİSMAR • Çocuğun gereksinim duyduğu ilgi ve sevgiden yoksun bırakılması ya da çocuğun duygu ve düşüncelerine ilişkin yetişkinlerin uygun olmayan tepkiler vererek çocuğun psikolojik hasara uğratılmasıdır • Tanımlanması en zor ancak en sık rastlanılan istismar türüdür ( Belirtileri hemen görülmeyebilir.,,uzun vadede ortaya çıkar.

42. Duygusal İstismar Çocuğun; • Tehdit edilmesi (terk etme ile) Sosyal açıdan ağır zararlar verecek tehdit etmeler( çocuğu başkasına veya bir yerde bırakılacağı) • Nitelik, kapasite ve arzularının devamlı kötülenmesi, • Çocuğun sürekli olarak insanüstü güçlerle korkutulması, • Çocuğun yaşı ve gücünün kaldıramayacağı taleplerde bulunulması, • Çocuğun topluma aykırı düşen bakım yöntemleri ile yetiştirilmesi, olarak tanımlanmaktadır.

45. Duygusal İstismar • Sık sık eleştirme, • Gelişim düzeyinin üstünde sorumluluklar yükleme(annelik görevi gibi) • Çocuğun var olan potansiyelinin üzerinde belkenti içerisinde olma (Doktor..avukat) • Kardeşler arasında ayrım yapma, değer vermeme,

46. Duygusal İstismar Ayrıca; • Yalnız bırakma, • Ayırma, • Korkutma, • Yıldırma, • Tehdit etme, • Suça yöneltme, • Önemsememe • Aşağılama,, • Küçük düşürme, • Alaylı konuşma, • Lakap takma, • Aşırı baskı ve otorite kurma • Küfür etme

47. Duygusal İstismarın Sonuçları • Pasif kişilik,bağımlı kişilik, anti sosyal kişilik • Obsesif davranışlar, panik atak davranışlar • Kendine güvensizlik • Dünyaya karşı belli bir ilgisizlik • Depresif ve pasif davranışlar • Karşısındakine çok ihtiyatlı yaklaşmak • Korku • Hayal aleminde yaşaması • Çok yalan söylemesi ,hırsızlık yapması • Küçük yaşlardaki davranışlara dönüş

49. EKONOMİK İSTİSMAR • Çocuğa bakmakla yükümlü kişinin çocuğu maddi gelir kaynağı olarak görüp çocuktan maddi kazanç elde etme isteğidir (çocuğun çalıştırılması • Ebeveynler çok para kazanma dürtülerini tatmin etmek için çocuklarını kullanabilirler