Download
1 / 58
670 likes | 1k Vues
سلامت. تدوين : دكتر سيد منصور رضوي استاد گروه پزشكي اجتماعي. تعاريف سلامت. فرهنگ آكسفورد : سلامتي وضعــيت عـالي جسمي و رواني و حالتي است كه در آن ، اعمال بدن به موقع و موثر انجام مي شود. در طب سنتي : هرگاه ، چهار طبع مخالف دموي ، بلغمي ، صفراوي و سوداوي در حال تعـادل باشند ، فرد سالم است.
E N D
سلامت تدوين : دكتر سيد منصور رضوي استاد گروه پزشكي اجتماعي
تعاريف سلامت فرهنگ آكسفورد : سلامتي وضعــيت عـالي جسمي و رواني و حالتي است كه در آن ، اعمال بدن به موقع و موثر انجام مي شود. در طب سنتي : هرگاه ، چهار طبع مخالف دموي ، بلغمي ، صفراوي و سوداوي در حال تعـادل باشند ، فرد سالم است. فرهنگ وبستر : سلامتي ، وضعـيت خوب جسمي و رواني به خصوص عاري بودن از درد يا بيماري است. سلامت از ديدگاه سازمان جهاني بهداشت : عبارت اسـت از : بـرخــورداري از آسايش كامل جسمي ، رواني و اجتماعي و نه فقط نداشتن بيماري و نقص عضو. سلامت كامل
طيف سلامت و بيماري سلامت كامل سلامت نسبي بيماري غير آشكار بيماري خفيف بيماري متوسط بيماري شديد بيماري كشنده مرگ
ابعاد سلامت Biologic جسمي Psychologic رواني Sociologic اجتماعي Spiritual معنوي
ابعاد سلامت بعد جسمي : در حقيقـت ناشي از عملكرد درست اعضاي بدن است. بعضي از نشانه هاي سلامت جسمي : ظاهر طبيعي – وزن مناسب – اشتهاي كافي – خواب راحـت و منظـم – اجابت مـزاج منظـم – حـركات بدني هماهـنـگ – طبيـعي بودن نبـض و فشار خـون و ....
ابعاد سلامت بعد رواني : همان قدرت سازگاري وتطابق با شرايط محيطي و عكس العمل مناسب در مقـابل مشكلات و حــوادث زندگي است. بعضي از نشانه هاي سلامت رواني : سازگاري فرد با خودش و ديگران – قضاوت نسبتا صحيـح و عملكــرد مناسب در برخـورد با مسـايل و مشكلات – انتقاد پذيري
ابعاد سلامت بعد اجتماعي : انسان يك موجـود اجتمــاعي است و در ارتبـاط با افــراد د يگــر و جامعه خــود زنـدگي مي كنــد و سلامتـش مـرتبــط با سلامــت ايـن ارتبــاط است. بعضي از عوامل اجتماعي منفي : فقـــر مالي و فـرهنگي – بيكاري – كمي درآمد – بي سوادي – فـرهـنگ كار و تلاش – ناامني – جنگ – مهاجــرت – درگيري هاي قــومي – مسكـن نامناسب – تبعـيض – قـانون گــريـزي – حاشيه نشيني – استرس در جامعه – سوانح و حوادث – طلاق – اعتياد – فحشا– ناامني غذا و دارو – و....
ابعاد سلامت بعد معنوي : تلاش براي دستيابي به اهداف والا ومعنا بخشيدن به زندگي است. بعضي از مثال ها براي بعد معنوي سلامت : احساس پوچي و بيهــودگي – ايمان – پاي بندي اخلاقي – تعاون – حسن ظن – بردباري در برابر مشكلات – رضايت و ....
عوامل موثر بر سلامت عوامل ژنتيكي ونژادي عوامل فردي مثل : سن – جنس – شغل – وضعيت تاهل – مذهب – وضع تغذيه – وضعيت ايمني و.... عوامل محيطي مثل : آب – خاك – هوا – غذا - اشعه – صوت – رطوبت و .... عوامل اقتصادي ، اجتماعي مثل : فقر – غنا – سواد – شرايط زندگي – اشتغال – درآمد سرانه – امنيت ااجتماعي – حمايت هاي قانوني – وضعيت جاده ها و .... شيوه زندگي : باورها – عادات – رفتار - تحرك – تفريحات – نحوه ارتباطات وسعت و كيفيت ارائه خدمات نظير : واكسيناسيون – بهسازي محيط – تامين آب آشاميدني سالم – مراقبت از گروه هاي آسيب پذير – توانمند ساختن مردم براي ارتقاي سلامت خود و ....
شاخص هاي سلامت ميزان ها : • ميزان بروز ( Incidence Rate ) • ميزان شيوع ( Prevalence Rate ) • ميزان بروز تجمعي ( Cumulative Incidence ) • ميزان مرگ خام ( Crude death Rate ) • ميزان مرگ شير خواران( Infant mortality Rate ) • ميزان مرگ نوزادان( Neonatal mortality Rate ) • ميزان مرگ مادران( Maternal mortality Rate ) • ميزان تولد خام( Crude birth Rate ) • ميزان باروري عمومي( General fertility Rate ) • ميزان باروري كلي( Total fertility Rate ) • ميزان رشد جمعيت( Growth Rate )
شاخص هاي سلامت نمونه هايي ازشاخص هاي رفتار بهداشتي : • نسبت كساني كه سيگار مي كشند • نسبت كساني كه الكل مصرف مي كنند • نسبت كساني كه سوء مصرف دارو دارند • نسبت كساني كه فعاليت بدني كافي ندارند • نسبت كساني كه رژيم غذايي مناسب ندارند • نسبت كساني كه فعاليت جنسي مطمئن دارند • نسبت كساني كه تنظيم خانواده را رعايت مي كنند • نسبت كساني كه از زندگي خود راضيند • و ....
شاخص هاي سلامت نمونه هايي از شاخص هاي اجتماعي – اقتصادي : • در آمد سرانه • توليد ناخالص ملي • اميد به زندگي • شاخص سوليوان • ميزان سرباري • نسبت تفريحات سالم • نسبت با سوادي زنان • نسبت طلاق ، اعتياد به مواد مخدر ، بيكاري و ....
شاخص هاي سلامت نمونه هايي از شاخص هاي محيطي : • نسبت دسترسي آب سالم • نسبت آلاينده هاي هوا • نسبت مسكن هاي واجد استاندارد هاي محل زندگي • نسبت تراكم جمعيت • و ....
شاخص هاي سلامت نمونه هايي از شاخص هاي ارائه خدمات : • نسبت پوشش واكسيناسيون در جامعه • نسبت پوشش زنان باردار براي مراقبت هاي دوران بارداري • نسبت پوشش كودكان زير 5 سال براي پايش رشد و نمو • نسبت پوشش مادران شيرده براي خدمات دندان پزشكي • و ....
تعریف خطر خطر یعنی احتمال بروز یک واقعه ی نامطلوب ، یا عاملی که این احتمال را افزایش می دهد. WHO 2002
عوامل تهدید کننده سلامت فقر مالی و فرهنگی - بيكاري بیماری،اختلال و معلوليت حادثه و بلای طبیعی نا امنی کمبود غذا شامل : کمبود پروتئین انرژی کمبود ریز مغذی ها ( ید – آهن – روی – ویتامین آ ) بد غذایی رشدبی رویه جمعیت
عوامل تهدید کننده سلامت خطرات محیطی شامل : آب ناسالم فاضلاب نا مناسب هوای ناسالم ذرات معلق درهوا تشعشعات آلودگی صوتی مشکلات ناشی ازحمل و نقل و ترافیک استرس و فشارهای فردی و اجتماعی
عوامل تهدید کننده سلامت رفتار بزهكارانه و مجرمانه رفتاربیمارگونه وعادات غلط مثل : پرخوری امتناع از خوردن کم تحرکی روابط جنسی غیر ایمن مصرف مواد ( سیگار ، الکل ، مواد مخدر ، منوم و محرک ) سوء مصرف داروهای مجاز ( خود درمانی ) خطرات شغلی قحطی – جنگ - مهاجرت - آوارگی
Financial & Cultural Poverty Economic status ( stable Income ) and Health have a synergistic effect with together. Approximately one – Fifth of the world’s population live on less than 1 US $ per day and nearly a half , live on less than 2 US per day.
بيكاري چند لحظه به عوارض بيكاري فكر كنيد
بيماري ها ، اختلالات و معلوليت ها Biological Psychological Disability Anxiety disorders Communicable Non communicable Nutritional Environmental Occupational Tumors Chromosomal Autoimmune Allergic Toxic and…. Communicable Non communicable Nutritional Environmental Occupational Tumors Chromosomal Autoimmune Allergic Toxic and…. Blindness Deafness Dumbness Laming Cerebral Palsy Depressive disorders Personality disorders Behavioral disorders Eating disorders Psychotic disorders
انواع اختلالات رواني Anxiety disorders ( Panic – Obsessive compulsive – Post traumatic stress – Phobia ) Depressive disorders ( Depression –– Bipolar – Seasonal – Postnatal –….) Personality disorders ( Antisocial – Oppositional – Histrionic – Schizoid – Paranoid – Narcissitic – Dependent – Avoidant ) Behavioral disorders ( Autism – Drug abuse – Alcoholism – Addiction – Gambling ) Eating disorders ( Anorexia Nervosa – Bulimia ) Psychotic disorders ( Schizophrenia – Delusional )
حوادث و سوانح Overflowing Earthquake Flood Fire Tsunami Cyclone
ناامني • Political • Social • Familial • Occupational • Economical • Psychological
كمبود غــــــذا Underweight (due to food deficit) accounts for over 3 million childhood deaths a year in developing countries.
بي غذايي بر سلامت اثر مخرب دارد. سوء تغذيه ( ماراسموس – كواشيوركور )
Iron Deficiency Iron deficiency is one of the most prevalent nutrient deficiencies in the world , affecting an estimated 2 billion people , and causing almost a million deaths a year. Zinc Deficiency Sever Zinc Deficiency causes short Stature, impaired immune function , respiratory inf. , malaria and diarrheal diseases. Vitamin A Deficiency Vitamin A deficiency is the leading cause of acquired blindness in children. Iodine Deficiency Iodine deficiency is probably the single most preventable cause of mental retardation and brain damage.
Unsafe Water عوامل خطر محيطي Unsafe Sewage Inappropriate Waste Management System Unsafe Air – Air Pollution Flouted Particles in the air Indoor smoke from solid fuels Noise Pollution Transportation & Traffic hazards ( Lead exposure ) Irradiation Climate Changes
Some adverse outcomes of environmental risks Unsafe water , sanitation & hygiene W.B.Ds (Diarrhea) 1.7 million deaths Urban air pollution Cardiovascular & Respiratory mortality – Lung cancer …. 0.8 million deaths Indoor smoke from solid fuels Resp. Inf. – COPD – Lung Cancer Nearly half the world continues to cook with solid fuels Lead Exposure Cardiovascular Dis. – Mental Retardation – B.P – Lead poisoning - …. 120 million people have lead levels over the normal range Climate Changes Diarrhea – Flood injury – Malaria - Malnutrition The attributable mortality is 154000 and the attributable burden is 5.5 million DALYs. Risk Diseases Mortality
عوامل خطر ناشي از كار • Work Related Risks Including : • Injuries • Burns • Poisoning (Toxins) • Carcinogens • Air born Particulates • Ergonomic stressors • Noise
رفتار بيمارگونه و عادات نادرست مثل : * پرخوری * امتناع از خوردن * کم تحرکی * روابط جنسی غیر ایمن * مصرف مواد ( سیگار ، الکل ، مواد مخدر ، منوم و محرک ) * سوء مصرف داروهای مجاز ( خود درمانی )
پرخوري There are more than one billion adults worldwide who are overweight and at least 300 million who are clinically obese.
امتناع از خوردن غذا نيز بر سلامت اثر سوء دارد. ( Anorexia Nervosa
مصرف مواد محرك برشخصيت و سلامت زندگي تاثير سوء دارد.
اعتياد به شدت بر زندگي سالم اثر منفي دارد.
شما نيز چند مورد از رفتارهايي را نام ببريد كه به طور مستقيم يا غير مستقيم بر سلامت فردي و اجتماعي اثر سوء دارند. نشست و برخاست ، خواب ، نوع تغذيه ، دفع ، ورزش ، تفريح ، بازي ، استفاده از وسايل آرايشي ، نوع پوشش ( مثلا كفش نامناسب ) ، رانندگي ، استفاده از فست فود ، حمل نا مناسب بار، نگهداري حيوانات ، مصرف قند - چربي و نمك زياد ، مصرف نكردن ميوه و سبزي جات و....
رفتار بزهكارانه و نابهنجار رفتاربزهکارانه ، ناهنجاروضداجتماعی شامل : دزدی قتل تجاوز زورگیری شرارت خشونت ماجراجویی کودک آزاری همسر آزاری خودکشی قمار کلاهبرداری و اختلاس ریختن زباله در محیط ریختن آب دهان در محیط کندن درخت و رفتار مجرمانه دیگر گدایی کیف قاپی دادوفریاد فحش و ناسزا اذیت و مردم آزاری رانندگی در پیاده رو سروصدای شغلی دیوار نویسی نوشتن یادگاری بر تنه درخت ها تظاهر به مستی
آوارگي ، بي خانماني ، قحطي و جنگ • Unsuitable Dwelling • Stress • Inappropriate Sanitation status • Unsafe Water and Food • Insecurity • ….
اقدامات ناسالم پزشكي • Malpractices • Iatrogenic Diseases • Inadequate Services
Other Risk Factors For Healthy Life Let’s review some other risk factors for healthy life See the next pictures please And determine the risk factor And related diseases
Health attributed Risks according to the World Health Organization Report - 2002
The World Health Organization Report in 2002 represents 10 leading risk factors for health : Underweight Unsafe Water , Sanitation & Hygiene Unsafe Sex Iron Deficiency High Blood Pressure Indoor smoke from solid fuels Tobacco Consumption High Cholesterol Alcohol Consumption Obesity
