1 Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi EAH

1. KOAH’ta Egzersiz Eğitimi ve Nöromusküler Elektrik Stimülasyonunun Kas Kuvveti, Yaşam Kalitesi ve Egzersiz Kapasitesine Etkilerinin Değerlendirilmesi Uzm.Fzt.Filiz Cennet Taşdemir1, Doç.Dr.Fzt.Deniz İnal İnce2, Doç.Dr.Pınar Ergün1, Uzm.Dr.Dicle Kaymaz1, Fzt.Neşe Demir1, Fzt.Ebru Demirci1, Psk.Nurcan Egesel1 1Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi EAH Pulmoner Rehabilitasyon ve Evde Bakım Merkezi, Ankara 2Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, Ankara

2. ÇIKAR ÇATIŞMAM YOKTUR.

3. GİRİŞ • Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) • Akciğerlerde patolojik değişikliklerin yanı sıra, egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesini de etkileyen sistemik bir hastalıktır. • KOAH’lı hastalarda iskelet kas disfonksiyonu, düşük egzersiz kapasitesinin primer tanımlayıcısıdır. Eur Respir J 2004; 23: 932-946 Respir Med 2006; 100: 1817-1825 J Bras Pneumol 2006; 32: 161-171

4. GİRİŞ • KOAH’lı olgularda aerobik egzersiz eğitimi pulmoner rehabilitasyonun birincil komponentidir. • Kuvvet eğitimi de güvenli olarak uygulanabilir. • Günlük yaşam aktiviteleri ve egzersiz toleransını  Respir Med 2005; 99: 519-527

5. GİRİŞ • Nöromusküler elektrik stimülasyonu (NMES) iskelet kas fonksiyonunda, egzersiz toleransında ve yaşam kalitesi üzerinde pozitif etkileri olan bir modalitedir. • Endurans eğitimi veya kuvvet eğitimi uygulanamayan • Yüksek iş yüklerinde egzersizi tolere edemeyen • Yatağa bağımlı Thorax 2002; 57: 1045-1049 Thorax 2002; 57: 333-337 Chest 2003; 124: 292-296 Chest 2006; 129: 1540-1548

6. GİRİŞ • Solunum sistemi dışı sağlık sorunlarında ve sağlıklı kişilerde, NMES ile birlikte uygulanan kuvvet eğitiminin, kas kuvveti, kas enduransı ve fonksiyonel kapasiteyi artırmada, tek başına kuvvet eğitimine göre daha etkin olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır. J Cardiopulm Rehabil Prev 2008; 28(2):79-91 Chest; 2009; 136: 44-61

7. AMAÇ • Egzersiz eğitimi uygulanan KOAH’lı olgularda NMES’inperiferal kas kuvveti, yaşam kalitesi ve egzersiz kapasitesi üzerine olan etkilerini değerlendirmek.

8. BİREYLER VE YÖNTEM KOAH n=27 Stabil, Evre 2-4 NMES (n=13) KONTROL (n=14) • ENDURANS EĞİTİMİ • DİRENÇLİ QUADRİCEPS EGZERSİZLERİ • NMES • ENDURANS EĞİTİMİ • DİRENÇLİ QUADRİCEPS EGZERSİZLERİ • PLASEBO NMES

9. Tablo 1. NMES ve Kontrol grubu olguların özellikleri

10. İstatistik • Aynı grubun ölçümle belirlenen tedavi öncesi ve sonrasıdeğerlerinin karşılaştırılmasında t testi; eğer veriler normal dağılıma uygun değil ise Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek Testi kullanıldı. • NMES ve kontrol grubunun ölçümle belirlenen değerlerinin karşılaştırılmasında, Student t testi ve Mann-Whitney u testi kullanıldı. • Sayımla belirlenen değişkenlerin analizi Ki-kare testi kullanılarak yapılmıştır.

11. Pulmoner Rehabilitasyon Programı • Direkt gözetimli pulmoner rehabilitasyon programı Haftada 2 gün 10 hafta 1. Endurans egzersiz eğitimi; • 15 dk ısınma egzersizleri • 15 dk bisiklet ergometresi • 15 dk koşubandı

12. Pulmoner Rehabilitasyon Programı 2. Dirençli egzersiz eğitimi M. quadriceps femoris • Serbest ağırlıklar • İlk 10 seans: 1RM’nin % 45; 2 set; 10 tekrarlı • ikinci 10 seans: 1 RM’nin % 70; 3 set; 10 tekrarlı Üst ekstremite Omuz kuşağı ve dirsek çevresi kaslarına da düşük dirençli egzersizler

13. Pulmoner Rehabilitasyon Programı 3. NMES NMES Grubu • 50 Hz, 300 µsn • 10 sn uyarı, 20 sn dinlenme • 20 dk • Akım şiddeti: hastanın tolere edebileceği ve gözle görülebilir kontraksiyon elde edilene kadar  Kontrol Grubu • 5 Hz, 300 µsn • 10 sn uyarı, 20 sn dinlenme • 20 dk • Akım şiddeti hastanın tolere edebileceği ve gözle görülebilir titreşim elde edilene kadar 

14. Ölçümler-1 • Dispne Algılaması -Medical Research Council Dispne Skalası (MRC) • Egzersiz kapasitesi -Artan Hızda Mekik Yürüme Testi (AHMYT) • Quadriceps kas kuvveti -1 maksimum tekrar

15. Ölçümler-2 • Günlük Yaşam Aktiviteleri -London Chest Günlük Yaşam Aktiviteleri Anketi (LCADL) • Yaşam Kalitesi -St George Solunum Anketi (SGRQ)

16. BULGULAR Tablo 2. NMES ve Kontrol grubu olguların tedavi öncesi ölçümlerinin karşılaştırılması

17. Tablo 3. NMES grubu olguların PR öncesi ve sonrası *p<0.05

18. Tablo 4. Kontrol grubu olguların PR öncesi ve sonrası *p<0.05

19. Tablo 5. NMES ve Kontrol grubu olguların PR öncesi ve sonrası ölçümlerin fark değerlerinin karşılaştırılması

20. Bulgular • Tedavi sonrasında AHYMT mesafesi ve 1 maksimum tekrar değeri her iki grupta da istatistiksel anlamlı artış gösterdi (p<0.05). • Her iki grubun MRC, LCADL ve SGRQ puanları tedavi sonrasında anlamlı olarak azaldı (p<0.05). • Kontrol grubunun AHMYT mesafesindeki artış, NMES grubundan anlamlı olarak daha fazlaydı (p<0.05).

21. TARTIŞMA • Egzersiz kapasitesinde oluşan artış, endurans eğitimi, quadriceps kasına dirençli egzersiz eğitimi ve plasebo NMES uygulanan grupta daha belirgindi.

22. TARTIŞMA • Endurans eğitimi ve quadriceps kasına dirençli egzersiz eğitimini yapabilen KOAH’lı olgularda NMES’in kas kuvveti, dispne algılaması, günlük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesini iyileştirdiği gösterilmekle birlikte, egzersiz kapasitesindeki artışa ek bir katkısı yoktur.

23. TARTIŞMA • NMES grubundaki olguların AHMYT testimesafesinde ortaya çıkan artışın, bu grubun FEV1değerlerinin daha düşük olması ve dolayısıylahastalık şiddetlerinin daha yüksek olmasındankaynaklandığını düşünmekteyiz.

24. TARTIŞMA • Daha ileri çalışmalarda, NMES’tendaha fazla yarar görecek alt gruplarınözelliklerininbelirlenmesi, kas biyopsisi gibi daha objektifdeğerlendirmeyöntemlerinin kullanılmasıpulmonerrehabilitasyonprogramlarının planlanmasındayön gösterici olacaktır.

25. Teşekkür Ederim