VISIE

1. VISIE • Verdere ontwikkeling van de recreatietoervaart in de regio Vliet / Schie / Rijn-Schiekanaal en de erop aan-sluitende waterverbindingen met Midden-Delfland en Westland • Toerisme en recreatie vormen een aanmerkelijk economisch belang • Meer bestemmingen aantrekkelijk en interessant maken • Toereikende aanmeerfaciliteiten realiseren • Vanaf het water toegankelijke horecavoorzieningen bewegwijzeren of ontwikkelen • Recreatieve mogelijkheden benutten in historische binnensteden en in aangrenzende recreatiegebieden • Synergie met andere vervoersvoorzieningen, zoals wandel - en fietsroutes en parkeervoorzieningen • Creëren van win-win situaties

2. Kengetallen Recreatietoervaart • Aantallen • 1,5 miljoen watersporters • 400.000 pleziervaartuigen • groei 1,5 % per jaar • een toervaartnetwerk van 4400 km kanalen, vaarten, rivieren en geulen • waarvan 1850 km beheerd door Rijskwaterstaat • Economie • Watersportsector: 30.000 werknemers • Omzet € 2.3 miljard • Waterporter draagt € 4.1 miljard bij aan de Nederlandse economie • Is evenveel als de beroepsvaart! • Overheidsbudget Min. LNV & VenW • € 30 mln voor ILG (Investeringsbudget Landelijk Gebied) • Oplossen knelpunten basistoervaartnet (2007 – 2013) • Bijdrage Provincies en • Gemeenten, waterschappen, recreatieschappen en bedrijfsleven • Ook Europese subsidies aanwenden

3. DE WATERWET 2009 • Wet Gemeentelijke watertaken 2008 • ruimtelijke inpassing van beheersmaatregelen van de waterbeheerder • zorgplicht voor afvalwater, hemelwater en grondwater • verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) • nieuw heffingsstelsel ter financiering van extra taken • Waterwet2009 • Implementatie van de Europese Kaderrichtlijn Water • Omvat alle bestaande wetten op het gebied van watersystemen en beheer • Gestroomlijnde hiërarchie: Rijk > Provincie > Waterbeheerder > Gemeente

4. DE WATERWET 2009 • De Wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken treedtin werking op • 1 januari 2008 • Gemeenten krijgen vanaf die datum de zorgplicht voor stedelijk afvalwater, hemelwater en • grondwater • Ze kunnen per die datum een nieuwe belasting heffen voor de kosten voor die zorgplicht • De nieuwe rioolheffing kan vanaf 1 januari 2008 toegepast worden • Gemeenten hebben twee jaar de tijd om over te schakelen van het oude naar het nieuwe • systeem • Gedurende 2008 en 2009 kunnen zij er nog voor kiezen om de huidigerioolrechten te blijven • heffen, maar deze heffing verdwijnt per 1 januari 2010 • Vanaf 2010 moeten alle gemeenten de nieuwe belasting heffen • Gemeenten krijgen uiterlijk vijf jaar de tijd een (nieuw) gemeentelijk rioleringsplan (GRP) • op te stellen • In dit GRP staat een overzicht van de aanwezige voorzieningen in relatie tot de zorgplichtvoor • stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater,plus de voorgenomenmaatregelen

5. Hiërarchie van verantwoordelijkheden • Rijk • nationale beleidskader en de strategisch doelen voor het waterbeheer • maatregelen op nationaal niveau • Provincie • vertaling naar een regionaal beleidskader • ontwikkeling strategische doelen op regionaal niveau • bevoegd tot het geven van aanwijzingen aan waterschap en gemeente • Waterbeheerder • verantwoordelijk voor het operationele waterbeheer • Waterschappen voor de regionale watersystemen • Rijkswaterstaat voor de hoofdwatersysteem • Gemeente • ruimtelijke inpassing van beheersmaatregelen van de waterbeheerder • zorgplicht voor stedelijk water, afvalwater, hemelwater en grondwater • verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan • nieuw heffingsstelsel ter financiering van extra taken

6. Wet Verontreiniging Oppervlakktewater 1974 • opvang huishoudelijk afvalwater via riool • biologische zuivering • scheepvaart voorlopig vrijgesteld • in 2004 aangekondigd dat vanaf 2009 • vaartuigen vallend onder de Wet Pleziervaartuigen (jachten • van 2,4 tot 24 meter) geen “zwart” afvalwater meer mogen • lozen • lozen van “grijs” afvalwater (waswater) wel is toegestaan • uitpompen vuilwater gratis moet worden aangeboden • jachthavens met meer dan 50 ligplaatsen minstens één • uitpompstation moeten hebben

7. Begrippen en Definities • “Zwart” afvalwater = urine en faecaliën • “Grijs” afvalwater = (af)was- en douchewater • “Bilgewater” of “Bielswater” = Lenswater • water dat zich ten gevolge van condensvorming, • lekkage van schroefasafdichtingen, kleine • lekkages van olie en water uit motoren, • generatoren, etc., vormt in de “lens” van het schip

8. Consequenties in 2009 • de Waterwet biedt tevens onderdak aan de Wet Verontreiniging • Oppervlaktewater • dit legt een ruime verantwoordelijkheid bij de diverse Overheden • ten aanzien van de ontwikkeling van beleid en strategie, de zorgplicht, • het nemen van maatregelen, het voorzien in beheer, het ruimtelijk • inpassen van faciliteiten (b.v. verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan) • het lijkt gepast in een “verbreed GRP” ook de onder gemeentelijk beheer • vallende waterwegen / recreatiegebieden op te nemen • hierbij hoort het aanbieden van lozingsmogelijkheden aan tijdelijk • verblijvende waterrecreanten • de tegenstrijdigheid tussen “gratis aanbieden” en het verhalen van kosten • binnen een nieuw heffingstelsel dient te worden opgelost

9. Bilge Techniek aan boord vanaf 2009 “grijze” route: drinkwater naar buiten of naar riool “zwarte” route: buitenwater naar riool

10. Problematiek vanaf 2009 • technische betrouwbaarheid van de zelfbedieningsstations • verantwoordelijk gebruik: geen bilgewater in riool • logistiek: wachttijden , aanmeercapaciteit • afhankelijk van de geïnstalleerde tankcapaciteit aan boord moeten • jachten een innamestation ongeveer 10x vaker aandoen dan een • brandstofstation • idealiter is de frequentie van afvalwater lozing ongeveer gelijk aan • die van drinkwaterinname • bij veel bestaande en kleinere schepen zal deze frequentie hoger • zijn ten gevolge van de beperkte ruimte voor een opvangtank • optimalisatie tankvolume schip vs. aantal innamepunten • tankvolume is klein voor het merendeel der recreatieschepen • derhalve: veel innamestations/punten een noodzaak

11. Problematiek vanaf 2009 • logistiek passanten • evenals innemen van water of brandstof kost uitpompen van afvalwater • ongeveer een kwartier tot een half uur inclusief aanmeren / afvaren • Remedie: drukke havens moeten in het seizoen ruime mogelijkheden bieden • voor lozing op ligplaats (redesign) • Veelal komen in het seizoen schepen kort na elkaar, soms met tientallen • tegelijk bij grote havens, binnenvaren. Eerste prioriteit is dan een goede • ligplaats te krijgen (wie het eerst komt, het eerst maalt!) Men is terecht • bang geen ligplaats meer te vinden indien eerst uitgepompt moet worden op • een andere dan de overnachtingsplaats • Remedie: telefonisch of bij binnenvaren toewijzen van ligplaats (koppelen ligplaatsnummer aan naam schip) • als de ligplaats ‘s ochtends eenmaal verlaten wordt vertrekt men en maakt • niet nog eens vast om uit te pompen • Remedie: drukke havens moeten in het seizoen ruime mogelijkheden bieden • inclusief wachtsteigers bij in- of uitvaren (uitbreiding)

12. Problematiek vanaf 2009 • klandestiene lozingen • Onvrede en onbegrip over ontheffing beroepsvaart, chartervaart en historische • schepen ondermijnt bereidheid en discipline bij de recreatietoervaarder • Handhavingsbeleid • technologie • Ontwikkeling van wal- en steigersystemen voorbijgegaan aan omvang van het • probleem: 300 lozingspunten voor 400.000 schepen doet denken aan de 18e/19e • eeuwse oplossing van een “huisje achter in de tuin” • Investeringskosten worden voor 99% afgewenteld op de recreatietoervaarder • (300 innamepunten kosten ca. € 4 mln; voorzieningen 400.000 schepen kosten • gemiddeld ongeveer € 400 mln; bijdrage economie: > € 4 miljard!!!) • Gezien de verantwoordelijkheden van de overheid in het kader van de Waterwet • lijkt dit niet redelijk • Multipunt oplossingen in plaats van enkelvoudige lozingspunten hard nodig

13. Praktische Consequenties in 2009 • teneinde logistieke problemen (lange wachttijden) en klandestiene lozingen • tot een minimum te beperken, dient voorzien te worden in de aanleg van: • meer innamestations, innamepunten op steigers • goede aanmeer- en wachtsteigers voorzien van innamepunten • ook voorzieningen aangebracht te worden op bestaande en toekomstige • overnachtingsplaatsen van minder dan vijftig schepen • tevens voorzieningen voor de vooralsnog vrijgestelde “Bruine Vloot” • (Chartervaart), het Varend Erfgoed, en de binnenvaart meenemen • zorgen voor toezicht en beheer teneinde hulp te bieden en duidelijk te maken • dat de zaak serieus genomen wordt • heroverwegen / verbreden van de technologische opties • naast extra walstations die schip na schip gebruikt kunnen worden • mogelijkheden aanbieden om vanuit het schip op eigen kracht uit te pompen • naar collecteursysteem op de steiger of het riool op de wal

14. Praktische Consequenties in 2009 • Recreatietoervaart meenemen in het Provinciaal Waterplan en het GRP • als vervolg op de uitvoering van de Europese Kaderrichtlijn Water en • de Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater • Overgenomen aanbevelingen uit het rapport Ligplaatsen Provincie • Zuid-Holland (Nefkens Advies en Serendipity UnLtd) ten aanzien van • lig- en verblijfplaatsen voor schepen opnemen in bovengenoemde plannen • In dit verband • de eigendom van (potentiële) meerplaatsen in het recreatietoervaartnet • in kaart brengen • de scheefgroei in beheer en eigendom van het vaarwater rechttrekken • de eigendoms- en beheersverdeling tussen oever / kade gebonden • vaarwater en doorgaand vaarwater vaststellen • Referenties:

15. Praktische Consequenties in 2009 • Enkele referenties provincie Zuid-Holland: • Beleidsnota Provinciale Vaarwegen en Scheepvaart 2006 • Beleidsplan Groen, Water en Milieu 2010 - 2015 • Provinciaal Waterplan • Ligplaatsen Provincie Zuid-Holland (februari 2008) van • Nefkens Advies en Serendipity UnLtd