Handleiding ‘actiepunten & tips’

1. Handleiding ‘actiepunten & tips’

2. Kleurencode actiepunten & tips • PRODUCTIE • TRANSPORT & LOGISTIEK • MARKETING & SALES • DIENST NA VERKOOP • AANKOOP • PRODUCTONTWIKKELING • PERSONEEL • BEHOORLIJK BESTUUR • KMO IN DE BUURT

3. PRODUCTIE Actiepunten & tips

4. Actiepunt 1: u wenst meer aandacht te besteden aan de veiligheid op de werkvloer. • Tip 1: Schrijf veiligheidsprocedures uit voor de activiteiten van uw KMO. Bijvoorbeeld door erkende richtlijnen of certificaten te volgen. • Tip 2: Maak een risicoanalyse van de veiligheid in het bedrijf en (indien van toepassing) in de andere vestigingen en op werven. • Tip 3: Stel een veiligheidsverantwoordelijke aan binnen uw onderneming. • Tip 4: Organiseer infosessies over veiligheid (bijv. werken op stellingen, veilig rijgedrag, communicatie op de werf, enz.) • Tip 5: Inspiratie vindt u ook op de site www.beswic.be (Belgisch kenniscentrum voor welzijn op het werk) • Tip 6: Voor meer info over geldende wetgeving en CAO’s, check www.werk.belgie.be, thema ‘welzijn op het werk’. • Waar info vinden? Via ondernemer, preventie-adviseur, HR-verantwoordelijke,…externe of interne dienst voor veiligheid en preventie, via arbeidsongevallenverzekering.

5. Actiepunt 2: U wenst meer inspanningen te leveren voor de fysieke gezondheid van uw medewerkers. • Tip 1: De gezondheidsrisico’s die eigen zijn aan het bedrijf en haar activiteiten onderzoeken, registreren en acties aan koppelen. • Tip 2: Voorkomen is beter dan genezen. Bijv.: investeer beter in een ergonomische stoel dan dokters- of afwezigheidskosten te moeten betalen. • Tip 3: Organiseer trainingen zodat medewerkers ook ‘handelen’ naar het gezondheidsbeleid.Gebruik uw opleidingsbudget ook voor dergelijke trainingen. • Tip 4: Houd rekening met gezondheidsaspecten (zoals ergonomie) bij aankoopbeslissingen (zie ook hoofdstuk aankopen) • Tip 5: Inspiratie vindt u ook op de site www.beswic.be (Belgisch kenniscentrum voor welzijn op het werk) • Tip 6: inspiratie over ‘ergonomie’ vindt u op de site van www.besweb.be (BelgianErgonomics Society) • Tip 7: Ga na welke wetgeving en collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s) voor u gelden. Check www.werk.belgie.be, thema ‘welzijn op het werk’. • Tip 8: registreer grondig alles wat met de fysieke gezondheid van uw medewerkers te maken heeft. • Waar info vinden? Via ondernemer, preventie-adviseur, HR-verantwoordelijke, payroll-pakket sociaal secretariaat, via documenten sectororganisatie(s), opleidingscentra, facturen, documenten voor overheden, via arbeidsongevallenverzekering.

6. Actiepunt 3: U wenst meer inspanningen te doen om uw medewerkers beter te beschermen tegen kwesties als stress, vermoeidheid, gebrek aan motivatie • Tip 1: organiseer opleidingen / workshops die verschillende aspecten van mentale gezondheid bespreken. • Tip 2: organiseer jaarlijks een teambuilding of dagje uit met alle medewerkers. • Tip 3: bespreek zaken als stress, jobtevredenheid, motivatie,… tijdens evaluatie- en functioneringsmomenten. Dit als onderdeel van een competentiebeleid. • Tip 4: Waar info vinden? Via ondernemer, preventie-adviseur, HR-verantwoordelijke, payroll-pakket sociaal secretariaat, via documenten sectororganisatie(s), projectontwikkelaars RESOC, opleidingscentra, facturen, documenten voor overheden, via arbeidsongevallenverzekering.

7. Actiepunt 4: U wenst de werkplek aangenamer te maken. • Tip 1: Pols eens bij uw medewerkers over hoe zij hun werkplek aangenamer zouden maken. • Tip 2: Maak er een aangename en inspirerende werkomgeving van met aandacht voor licht, akoestiek, geur, temperatuur en groen. • Waar info vinden? Ondernemer, HR-verantwoordelijke, ploegleider, coördinator, medewerker op de werkvloer.

8. Actiepunt 5: U wenst de werkomstandigheden in buitenlandse vestigingen nader te bekijken. • Tip 1: werk samen met internationale controle-instellingen voor controles ter plaatse. • Tip 2: stel een charter op waarin u stelt dat voor de werkomstandigheden internationale richtlijnen worden gerespecteerd. • Tip 3: trek de richtlijnen die voor eigen land gelden door naar buitenlandse vestigingen. Controleer de naleving. • Tip 4: Check www.unglobalcompact.org, www.ilo.org, www.business-humanrights.org, www.transparancy.org voor info over internationale richtlijnen. • Waar info vinden? Ondernemer, productieverantwoordelijke, verantwoordelijke sales,…

9. Actiepunt 6: u wil zicht hebben op (de evolutie van) uw energieverbruik. • Tip 1: Volgens het Vlaams Energieagentschap kunt u tot 20% besparen door uw energieverbruik op te volgen. Tips via www.energiesparen.be • Tip 2: stel handige (elektronische) documenten op om uw verbruik op te volgen. • Tip 3: Via periodieke analyse kunt u problemen en extra verbruik sneller detecteren. • Tip 4: contacteer de UNIZO Energiecoach (www.unizo.be/energiecoach ) voor begeleiding bij een efficiënt energiebeleid. • Tip 5: raadpleeg EMIS (energie- en milieu-informatiesysteem voor het Vlaams Gewest). www.emis.vito.be • Waar info vinden? Facturen energieleverancier, eigen meter en monitoringtool.

10. Actiepunt 7: U wenst in de toekomst het energieverbruik te beperken of te verminderen. • Tip 1: Alles start bij ‘meten = weten’. Met correcte cijfergegevens kunt u de best mogelijke oplossing uitwerken. • Tip 2: investeren in milieuvriendelijke machines, ventilatie- en koelsystemen, …Tips via www.unizo.be/energiecoach en www.energiesparen.be • Tip 3: gebruik milieuvriendelijk constructiemateriaal zoals een goede isolatie, installatie van dakramen voor natuurlijk licht, enz. • Tip 4: medewerkers sensibiliseren via: overlegmomenten, opleidingen, leuke affiches, intranet of nieuwsbrieven,… • Tip 5: onderzoek de mogelijkheden voor groene stroom (www.mijnenergie.be). (Uw verbruik verminderen is natuurlijk nog beter) • Tip 6: bespreek uw energieverbruik met collega-ondernemers en (energie)leveranciers. Wat zijn hun ervaringen, tips, ideeën? • Waar info vinden? Facturen energieleverancier(s), eigen meter(s) en monitoringtool(s).

11. Actiepunt 8: u wenst de mogelijkheden van warmterecuperatie te onderzoeken. • Tip 1: is energie opwekken via biomassa mogelijk? Bijvoorbeeld mest dat via een vergistingsinstallatie brandstof is voor verwarming. • Tip 2: is energie opwekken via machines mogelijk? Bijvoorbeeld de vrijgekomen energie van een drukpers die de productieruimte verwarmt. • Tip 3: is warmteterugwinning op koelmachines mogelijk? Condensorwarmte kan worden gebruikt voor de voorverwarming (40-50°C) van water. • Tip 4: is warmteterugwinning uit ventilatielucht mogelijk? Om vervuilde lucht proper te maken, gaat immers warme lucht verloren. • Tip 5: check www.energiesparen.be voor nog meer mogelijkheden. • Tip 6: contacteer de UNIZO Energiecoach (www.unizo.be/energiecoach ) voor begeleiding bij een efficiënt energiebeleid. • Tip 7: bespreek uw warmterecuperatie met collega-ondernemers en (energie)leveranciers. Wat zijn hun ervaringen, tips, ideeën? • Waar info vinden? Facturen energieleverancier(s), eigen meter(s) en monitoringtool(s).

12. Actiepunt 9: u wenst beter op de hoogte te zijn van energiebesparende steunmaatregelen. • Tip 1: www.energiesparen.be en www.unizo.be/energiecoach helpen u op weg betreft mogelijke energiebesparende subsidies. • Tip 2: Check regelmatig sites van overheden (nationaal, Vlaams, gemeentelijk) want voorwaarden en steunbedragen kunnen wijzigen. • Tip 3: Schakel eventueel een adviesbureau in als u niet wegwijs geraakt in de maatregelen.

13. Actiepunt 10: u wenst het waterverbruik op te volgen. • Tip 1: Uw waterverbruik opvolgen, brengt mogelijke verspillingen in kaart. Via www.energiesparen.be vindt u hulpmiddelen ter inspiratie. • Tip 2: stel handige (elektronische) documenten op om uw waterverbruik op te volgen. • Waar info vinden? Facturen waterleverancier, eigen meter en/ of monitoringtool.

14. Actiepunt 11: U wenst minder water te verbruiken. • Tip 1: Alles start bij ‘meten = weten’. Met correcte cijfergegevens kunt u de best mogelijke oplossing uitwerken. • Tip 2: Onderzoek of u geen regenwater i.p.v. leidingwater kunt gebruiken. Bijv. voor de spoeling van toiletten, reiniging van machines,… • Tip 3: Onderzoek of er geen geschikte technologische innovaties zijn waardoor er minder water nodig is tijdens de productie. • Tip 4: Onderzoek of investeringen in installaties die waterzuivering mogelijk maken voor hergebruik, interessant zijn. • Tip 5: Onderzoek in hoeverre gezuiverd afvalwater kan worden hergebruikt om bijvoorbeeld kantoren te verwarmen. • Tip 6: Sensibiliseer uw medewerkers over verantwoord waterverbruik. (workshops, infosessies, affiches,…) • Tip 7: Voor tips en info, check de site van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, www.ovam.be. • Waar info vinden? Facturen waterleverancier, eigen meter en/ of monitoringtool.

15. Actiepunt 12: u wenst het materialenverbruik te verduurzamen. • Tip 1: Onderzoek welke alternatieven voor handen zijn en of deze alternatieven inzet- en betaalbaar zijn. • Tip 2: Laat u inspireren door de “prioriteitenladder” in het materialendecreet, zijnde: eerst afval vermijden, dan materialen hergebruiken, vervolgens recycleren, nuttig toepassen (bijv. voor energie) en ten slotte de verwijdering van materialen / afval. • Tip 3: Check www.ovam.be/materialenbeleid waar u meer info vindt over het materialendecreet en de bijbehorende prioriteitenladder. • Tip 4: bekijk het inspirerende filmpje van het ecologische dienblad van Roltex via www.unizo.be/mvoloont. • Waar info vinden? Ondernemer, facturen leveranciers, productieverantwoordelijke (productfiches), R&D (research & development),…

16. Tip bodemverontreiniging • Tip: Voor meer info omtrent bodemverontreiniging en –sanering kunt u terecht bij de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (www.ovam.be)

17. Actiepunt 13: u wenst de medewerkers van betere instructies te voorzien over het gebruik en de verwijdering van gevaarlijke stoffen. • Tip 1: Contacteer de (externe) dienst voor veiligheid en preventie op het werk of sectororganisaties met specifieke kennis over dit thema. • Tip 2: Laat u inspireren door de “prioriteitenladder” in het materialendecreet, zijnde eerst vermijden, dan hergebruiken, recycleren, nuttig toepassen (bijv. voor energie) en ten slotte verwijderen van materialen / afval. • Tip 3: Check www.ovam.be/materialenbeleid waar u meer info vindt over het materialendecreet en de bijbehorende prioriteitenladder. • Tip 4: U vindt informatie via www.ovam.be. Vervolgens ‘afval en materialen’ en dan linker kolom ‘gevaarlijke afvalstromen’. • Waar info vinden? informatie- en terugnameplicht naar de overheid (dossier voor Val-i-Pac ed.?), facturen leverancier, ondernemer, productieverantwoordelijke, aankoopverantwoordelijke,…

18. Actiepunt 14: u wenst het afval afkomstig van product- of dienstverlening te verminderen. • Tip 1: Laat u inspireren door de “prioriteitenladder” in het materialendecreet, zijnde: eerst vermijden, dan hergebruiken, recycleren, nuttig toepassen (bijv. voor energie) en ten slotte verwijderen van materialen / afval. • Tip 2: Zorg dat u een zicht heeft op (de evolutie van) het materialengebruik. • Tip 3: Misschien kunnen uw stakeholders wel helpen om het afval terug te dringen? Organiseer een overlegmoment met leveranciers, andere ondernemers,…om de mogelijkheden af te toetsen. • Tip 4 Check www.ovam.be/materialenbeleid waar u meer info vindt over het materialendecreet en de bijbehorende prioriteitenladder. • Tip 5: U kunt via www.ovam.be (‘afval en materialen’, hoofdstuk ‘eco-efficiëntie’) uw afvalkosten berekenen via de MAMBO-software. • Waar info vinden? informatie- en terugnameplicht naar de overheid -> dossier voor Val-i-Pace.d., facturen leverancier, ondernemer, productieverantwoordelijke, aankoper,…via lijsten waarop materialengebruik staat.

19. Actiepunt 15: u wenst richtlijnen uit te werken over afvalverwijdering. • Tip 1: Voor sorteerverplichtingen KMO’s, zie www.ovam.be, ‘afval en materialen’, dan linker kolom ‘sorteren en recycleren’. In de eerste plaats moet alles wettelijk in orde zijn. • Tip 2: laat u inspireren door www.ovam.be, ‘afval en materialen’ voor wat u meer kunt doen dan de wetgeving. • Waar vindt u info over afval? (Externe dienst) voor veiligheid en preventie op het werk, sectororganisaties met specifieke kennis rond afval(verwijdering),…

20. Tip uitstoot • Tip 1: Door te onderzoeken waar uw uitstoot ligt (brandstof, geur, geluid en stof) en dit te meten en op te volgen, kunt u een actieplan opstellen om uw uitstoot te verminderen.

21. Actiepunt 16: U wenst het brandstoffenverbruik te verminderen en op te volgen. • Tip 1: Aankoop milieuvriendelijke (vracht)wagens en machines • Tip 2: efficiënte bundeling van bestellingen • Tip 3: sensibiliseren medewerkers betreft eco-driving • Tip 4: CO2-uitstoot reduceren via compensatieprogramma’s, maar uw verbruik verminderen, geniet de voorkeur. • Tip 5: meten = weten, zorg ervoor dat je de juiste gegevens gebruikt om zicht te krijgen op het brandstoffenverbruik. • Tip 6: onderzoek of je wel met de meest efficiënte technieken werkt of het bestaande materiaal op de meest efficiënte manier gebruikt. Welke investeringen hangen hier aan vast? • Tip 7: inspiratie, tips en voorbeelden via www.duurzamelogistiek.nl en www.mobimix.be • Waar info vinden? ondernemer, facturen leveranciers, productieverantwoordelijke (productfiches of andere documenten),…

22. Actiepunt 17: u wenst de geurhinder weg te werken of te verminderen. • Tip 1: klachten van klanten i.v.m. geurhinder serieus nemen en in overleg naar oplossingen zoeken. • Tip 2: investeren in ‘geurvriendelijke’ machines en/ filters. • Tip 3: lees het inspirerende verhaal van koffie Kàn in de online bijlage of via de ROAD-map. • Waar info vinden? ondernemer, facturen leveranciers, productieverantwoordelijke (productfiches of andere documenten),…

23. Actiepunt 18: u wenst geluidshinder weg te werken of te verminderen. • Tip 1: Neem klachten ernstig, overleg en zoek met de betrokken stakeholders naar oplossingen. • Tip 2: investeer in betere isolatie van de productieruimtes of koop geluidsvriendelijkere machines aan. • Tip 3: stel richtlijnen voor medewerkers op om geluidsoverlast te beperken (bijv. op werven) • Tip 4: Stel dat er overuren worden gepresteerd, zorg er dan voor dat ze worden ingevuld door minder lawaaierig werk. • Waar info vinden? ondernemer, facturen leveranciers, productieverantwoordelijke (productfiches of andere documenten),…

24. Actiepunt 19: u wenst stofhinder weg te werken of te verminderen. • Tip 1: neem klachten ernstig, overleg en zoek naar oplossingen met de betrokken stakeholders. • Tip 2: ga de verspreiding van stof tegen via bijv.: vangnetten voor opdwarrelend stof, betere afzuigsystemen, watergordijnen,… • Waar info vinden? ondernemer, facturen leveranciers, productieverantwoordelijke (productfiches of andere documenten),…

25. Actiepunt 20: u wenst klachten voor overlast systematisch op te volgen. • Tip 1: Zorg dat mensen en organisaties met klachten weten wie ze binnen uw organisatie kunnen aanspreken en wat de verdere procedure is. • Tip 2: Zorg voor een goede interne opvolging en terugkoppeling naar de stakeholder met een klacht. Misschien willen andere stakeholders ook weten hoe u specifieke klachten aanpakt? Communiceer dan breder. • Waar info vinden? Ondernemer, communicatieverantwoordelijke,…

26. Actiepunt 21: u wenst in elke vestiging dezelfde milieunormen op te leggen. • Tip 1: Zorg er in eerste instantie voor dat u de wetgeving naleeft. Onderzoek dit als u niet zeker bent. • Tip 2: U kunt samenwerken met internationale controle-instellingen die voor u controleren of het milieubeleid voldoet aan internationale normen. • Tip 3: U kunt ook zelf controles uitvoeren op de naleving van uw eigen criteria (die ook gelden in België). • Tip 4: U kunt een charter opstellen en naleven waarin u verklaart dat overal dezelfde (internationale) milieurichtlijnen worden nageleefd. • Waar info vinden? Ondernemer, juridische dienst, sector- en ondernemersorganisatie,…

27. TRANSPORT & LOGISTIEK Actiepunten & tips

28. Actiepunt 22: u wenst de ecologische impact van transport te verminderen. • Tip1: Kies voor een milieubewuste combinatie van vervoersmiddelen (aantal ritten per wegvervoer beperken). • Tip2: Kies voor een efficiënte routeplanning (bijv. via logboekregistratie). • Tip3: Verminder het aantal trajecten door bestellingen te bundelen. • Tip 4: Onderzoek op welke schaal carpooling mogelijk is. • Tip 5: Inspiratie via www.mobimix.be, www.duurzamelogistiek.nl en www.emissieberekenen.nl • Waar info vinden? Ondernemer, facturen leveranciers, productieverantwoordelijke, aankoper,…

29. Actiepunt 23: U wenst een milieubewustere verpakking te gebruiken. • Tip1: U kunt de mogelijkheden onderzoeken voor herbruikbare, composteerbare of biodegradeerbare verpakkingen. Zijn die alternatieven bruik- en haalbaar? • Tip 2: Onderzoek de meerprijs die de klant wil betalen voor een milieubewustere verpakking. • Tip2: Meer info via www.ovam.be , wettelijke verplichtingen vindt ook terug op de website www.fostplus.be. • Waar info vinden? ondernemer, productieverantwoordelijke, R&D,…

30. MARKETING & SALES Actiepunten & tips

31. Actiepunt 24: U wenst beter op de hoogte te zijn van de wetgeving rond marktpraktijken (eerlijk zakendoen) en consumentenbescherming, om ze ook te kunnen naleven. • Tip 1: Volg praktijkgerichte informatiesessies van o.a. ondernemersorganisaties. • Tip 1: UNIZO-leden krijgen via www.unizo.be/uwzaakleiden toegang tot de KMO-gids ‘marktpraktijken’. U vindt er wetten, regels, tips, enz. begrijpelijk uitgelegd. • Tip 2: Meer info over het Europese beleid inzake ‘eerlijke competitie’ via www.ec.europa.euUw EuropaBedrijfslevenVoordelen van de EU markt Eerlijk concurreren. • Waar info vinden? ondernemer, verkoopsverantwoordelijke, (extern) juridisch adviseur,…

32. Actiepunt 25: u wenst meer aandacht te besteden aan duidelijk en toegankelijke productinformatie. • Tip 1: Wat is wettelijk verplicht? Onderzoek dit eerst alvorens extra inspanningen te doen. • Tip 2: via www.codescentre.com vindt u een algemene code over verantwoorde marketing en reclame. • Tip 3: Anysurferis een kwaliteitslabel voor de toegankelijkheid van websites. Meer info via www.anysurfer.be • Tip 4: voor een veilige en klantvriendelijke webshop, check het UNIZO e-commercelabel. www.unizo.be/e-commercelabel.

33. Actiepunt 26: u wenst te beschikken over modelcontracten waarin algemene voorwaarden staan opgenomen die juridisch in orde zijn. • Tip 1: Neem contact op met uw jurist als u zeker wil zijn dat de algemene voorwaarden juist en volledig zijn voor uw product(en) of dienst(en). • Tip 2: Ga na of uw sectororganisatie over specifieke informatie beschikt. • Tip 3: laat u inspireren door algemene voorwaarden van andere bedrijven, MAAR vertaal naar uw eigen situatie! • Tip 4: Stel de voorwaarden op in begrijpelijke taal (zo min mogelijk vak- of juridisch jargon) zodat de klant weet hoe de vork in de steel zit. • Tip 5: Als UNIZO-lid kunt u modelcontracten downloaden via http://www.unizo.be/vls.jsp.

34. Actiepunt 27: u wenst beter te communiceren over het gebruik en het onderhoud van producten. • Tip 1: houd bij het opstellen van handleidingen niet alleen rekening met het ‘bedoelde gebruik’, maar ook met het mogelijke misbruik. • Tip 2: wat vinden uw klanten van de bijbehorende handleidingen? Bevraag hen hierover bij tevredenheidsmetingen. • Tip 3: meer info over CE-markering (productveiligheid en –gezondheid) vindt u bij de online bijlagen.

35. Actiepunt 28: u wenst uw klanten aan te zetten tot duurzame consumptie. • Tip 1: Sensibiliseer de klant voor een duurzaam gebruik van het gekochte product. Bijv. onderhoud printer, dubbelzijdig drukken, eco-driving,… • Tip 2: geef de klant tips over de beste verwijdering (afval) van het product (sorteren, hergebruik,…) • Tip 3: ontwerp producten en verpakkingen zodanig dat ze eenvoudig hergebruikt, gerecycled of hersteld kunnen worden. • Tip 4: informeer jouw klanten duidelijk en eerlijk over wat anders (en duurzamer) is aan jouw producten of diensten. Eventueel via een duurzaamheidsrapport. • Waar info vinden? ondernemer, communicatieverantwoordelijke, eventueel managementteam,…

36. Actiepunt 29: u wenst de consumenten beter voor te lichten over de impact van het product of de dienst op duurzame ontwikkeling. • Tip 1: is ‘duurzaamheid’ een belangrijke belofte van uw product of dienst? Communiceer er over zodat klanten die hier gevoelig voor zijn, dit weten! • Tip 2: houd er rekening mee dat uw klanten meestal geen experten in duurzaamheid zijn. Communiceer concreet en laagdrempelig. • Tip3: Als je je profileert als duurzame ondernemer wees dan consequent en eerlijk en neem consistente beslissingen. Zorg dat het plaatje klopt en je niet door de mand valt. • Waar info vinden? Ondernemer, verantwoordelijke verkoop,…

37. Actiepunt 30: u wenst de privacywetgeving (beter) te respecteren. • Tip 1: Meer info over de privacy- en gegevensbescherming van consumenten via www.privacycommission.be. Klik in de linker kolom op ‘wetgeving’. • Waar info vinden? Ondernemer, (extern) juridisch adviseur, ondernemersorganisatie,…

38. DIENST NA VERKOOP Actiepunten & tips

39. Actiepunt 32: u wenst in de toekomst klachten beter en meer systematisch te behandelen. • Tip 1: Zorg er voor dat klanten met klachten weten wie ze kunnen aanspreken. Communiceer via website, offertes, facturen,… • Tip 2: zet een maximum tijd op de beantwoording van klachten. (bijv. 48h). Ook al kent u het antwoord nog niet, klanten weten dan dat u het opvolgt. • Tip 3: onderzoek de mogelijkheden van een online klachtenbehandelingssite. Klanten kunnen eenmaal ingelogd hun klacht posten en opvolgen. • Tip 4: organiseer opleidingen voor medewerkers i.k.v. klachtenopvolging. • Tip 5: houd een tevredenheidsmeting. Op die manier kunt u anticiperen op mogelijke klachten en het product of de dienstverlening verbeteren. • Waar info vinden? ondernemer, verantwoordelijken verkoop, eventueel (extern) juridisch adviseur,…

40. Actiepunt 33: u wenst klanten beter te informeren over de verwijdering van (onderdelen van) producten. • Tip 1: voeg instructies toe op (of in) de verpakking betreft de verwijdering. • Tip 2: zet communicatiekanalen in (website, nieuwsbrieven) om instructies te geven over de verwijdering van de producten. • Waar info vinden? ondernemer, verantwoordelijken verkoop, eventueel (extern) juridisch adviseur, productieverantwoordelijke, communicatieverantwoordelijke,…

41. AANKOOP Actiepunten & tips

42. Actiepunt 34: u wenst goede werkomstandigheden als criterium op te nemen bij de aankoop van producten of diensten. • Tip 1: Laat uw leveranciers een charter ondertekenen waarmee ze waarborgen dat de werkomstandigheden niet in strijd zijn met internationale verdragen. • Tip 2: Voer zelf controles uit bij de leveranciers betreft de werkomstandigheden of besteed dit uit. • Tip 3: Pols ook naar de evolutie van uw leveranciers op vlak van werkomstandigheden. Willen ze verbeteren? Hoe pakken ze dit aan? • Tip 4: Koop producten aan met labels of certificaten die waarborgen dat werkomstandigheden niet in strijd zijn met internationale verdragen. • Tip 5: Check ook de website van de Internationale Arbeidsorganisatie, www.ilo.org. • Tip 6: Communiceer over uw aanpak en doelstellingen met de stakeholders. • Waar info vinden? Ondernemer, aan- of verkoopverantwoordelijke,…

43. Actiepunt 35: u wenst veiligheid en gezondheid van medewerkers op te nemen als aankoopcriterium. • Tip 1: U kunt zich baseren op de 7 welzijnsdomeinen van de federale overheid om ‘veiligheid& gezondheid’ bij leveranciers concreter te maken. www.werk.belgie.be • Tip 2: Pols ook naar de evolutie van uw leveranciers op vlak van ‘veiligheid & gezondheid’. Willen ze verbeteren? Hoe pakken ze dit aan? • Tip 3: Communiceer over die aanpak en doelstellingen met je stakeholders. • Waar info vinden? Ondernemer, verkoop- en aankoopafdeling,…

44. Actiepunt 36: u wenst het respect voor mensenrechten als criterium op te nemen bij de aankoop van producten of diensten. • Tip 1: stel een charter op waarin u stelt dat de mensenrechten moeten gerespecteerd worden. Laat dit charter door uw leverancier ondertekenen. • Tip 2: Voer zelf controles uit bij uw leveranciers of besteed dit uit. • Tip 3: Pols ook naar de evolutie van uw leveranciers op vlak van mensenrechten. Willen ze verbeteren? Hoe pakken ze dit aan? • Tip 4: Koop producten aan met labels of certificaten die waarborgen dat de mensenrechten niet worden geschonden. • Tip 5: Meer informatie over bedrijven en mensenrechten via www.ilo.org en www.business-humanrights.org. • Tip 6: Communiceer over die aanpak en doelstellingen met je stakeholders. • Waar info vinden? Ondernemer, verkoop- en aankoopafdeling,…

45. Actiepunt 37: u wenst antidiscriminatie als aankoopcriterium op te nemen in uw aankoopbeleid. • Tip 1: Pols naar de evolutie van uw leveranciers op vlak van antidiscriminatie. Willen ze verbeteren? Hoe pakken ze dit aan? • Tip 2: Communiceer over die aanpak en doelstellingen met je stakeholders. • Tip 3: betreft leveranciers: U vindt meer info over de antidiscriminatiewet via www.diversiteit.be. Check ook de site www.ilo.org en www.business-humanrights.org. • Waar info vinden? Ondernemer, verkoop- en aankoopafdeling,…

46. Actiepunt 38: u wenst de milieu-impact als criterium op te nemen in uw aankoopbeleid. • Tip 1: Welke materialen worden er gebruikt? Wat is het energie- of waterverbruik? Wat is de CO2-uitstoot (van transport), … • Tip 2: kijk niet alleen naar de milieu-impact tijdens productie, maar ook tijdens consumptie (vaatwasmachine?) of bij verwijdering (afvalkost). • Tip 3: Kijk eens naar de tips van het hoofdstuk ‘milieu in de productie’. Sommige tips zult u zeker ook kunnen toepassen bij aankopen. • Tip 4: Pols ook naar de evolutie van uw leveranciers op vlak van milieubeleid. Willen ze verbeteren? Hoe pakken ze dit aan? • Tip 5: Communiceer over die aanpak en doelstellingen met je stakeholders. • Waar info vinden? Ondernemer, verkoop- en aankoopafdeling,…

47. Actiepunt 39: u wenst eerlijke handelspraktijken te garanderen met uw leveranciers (en onderaannemers). • Tip 1: Stel een charter of gedragscode op met uw leveranciers waarin clausules over omkoperij, fraude, belangenconflicten, … staan opgenomen. • Tip 2: Pols ook naar de evolutie van uw leveranciers op vlak van eerlijke handelspraktijken. Willen ze verbeteren? Hoe pakken ze dit aan? • Tip 3: Check www.transparencybelgium.be en www.transparency.org (‘tools’) voor checklists en brochures over anti-corruptie. • Waar info vinden? Ondernemer, verkoop- en aankoopverantwoordelijke, (extern) juridisch adviseur,…

48. PRODUCTONTWIKKELING Actiepunten & tips

49. Actiepunt 40: u wenst bij de ontwikkeling / het ontwerp van een product of dienst meer rekening te houden met de milieu-impact. • Tip 1: Stel u de vraag of de productie / uitvoering van een product of dienst milieuvriendelijker kan. CO2-uitstoot, afval(water), energie, chemicaliën, enz. • Tip 2: Stel u de vraag of het gebruik van een (nieuw) product milieuvriendelijker kan. CO2-uitstoot, energie, geluid, geur, enz. • Tip 3: Stel u de vraag of de uiteindelijke verwijdering van het product milieuvriendelijker kan. Verpakking, materialen, gebruikstijd product, enz. • Tip 4: de kennis zit vaak bij uw mensen. Vraag hen zeker of zij mogelijkheden zien om een milieuvriendelijker product te maken. • Tip 5: inspirerende links over ecodesign & cradle-to-cradle: www.ecodesignlink.be (ecolizer 2.0!) en www.c2cplatform.be • Tip 6: interessante links over (algemene) productontwikkeling: www.flandersinshape.be, www.innovatiecentrum.be. • Tip 7: wat zijn de alternatieven? Wat is de extra kost/ investering en zijn uw klanten bereid om de meerprijs te betalen? Onderzoek dit. • Tip 8: Communiceer met de externe stakeholders (klanten, onderzoeksinstellingen,…). Misschien hebben zij goede ideeën.

50. Actiepunt 41: u wenst uw producten veiliger en gezonder te maken voor de klanten. • Tip 1: de kennis zit vaak bij uw mensen. Vraag hen zeker of zij mogelijkheden zien om een veiliger en gezonder product of dienst te maken. • Tip 2: interessante links over (algemene) productontwikkeling: www.flandersinshape.be, www.innovatiecentrum.be, www.ecodesignlink.be, www.iwt.be, www.unizo.be/innovatiecoach. • Tip 3: CE-markering verplicht? Meer info via www.belgium.beeconomie handel en consumptieproducten&dienstennon-foodproductenCE-label.