Czy kronikarz pisał prawdę? Analiza wybranych źródeł historiograficznych

1. – PROJEKT GIMNAZJALNY – III – V 2012 r. Skład zespołu: Wiktoria BudziszMateusz KorziewiczKinga NoworólTymoteusz OpalińskiMichał SzalachaAleksandra Woś Czy kronikarz pisał prawdę? Analiza wybranych źródeł historiograficznych Opiekun: Radosław Sztaba

2. Etapy pracy zespołu • PRZYPOMNIENIE WIADOMOŚCI NA TEMAT ŹRÓDEŁ HISTORYCZNYCH • ZEBRANIE INFORMACJI NA TEMAT KRONIKI GALLA ANONIMA I JEJ AUTORA • ZAPOZNANIE SIĘ Z TREŚCIĄ KRONIKI GALLA ANONIMA

3. Analizowane zagadnienia • Początki państwa polskiego • Zjazd gnieźnieński • Konflikt Bolesława z biskupem Stanisławem • Relacje Bolesława Krzywoustego ze Zbigniewem • Stosunki Polski z Niemcami

4. Etapy pracy zespołu • WERYFIKACJA TREŚCI KRONIKI GALLA ANONIMA • PRZYGOTOWANIE PREZENTACJI MULTIMEDIALNEJ • PREZENTACJA WNIOSKÓW

5. Charakterystyka kroniki. Informacje o autorze. KRONIKA GALLA ANONIMA Michał Szalacha

6. Co wiemy o kronice Galla Anonima ? Miejsce powstania: dwór Bolesława Krzywoustego Czas powstania: lata 1112-1116 Język: łaciński Zakres tematyczny: dzieje Piastów (od legendarnych początków do Bolesława Krzywoustego) Budowa kroniki: 3 księgi poprzedzone listem

7. Co wiemy o autorze? Imię: nieznane (nazywany Gallem) Twórca przydomka: Marcin Kromer Data i miejsce urodzenia: nieznane Zawód: mnich Data przybycia do Polski: koniec XI w. lub 1109 r. Data śmierci: nieznana (po 1116 r.)

8. w świetle kroniki Galla Anonima Legendarne I HISTORYCZNE początki państwa polskiego Wiktoria Budzisz

9. Legendarni władcy Polscy Siemowit Lestek Siemomysł

10. Legendy Polskie

11. Legendy Polskie O księciu Popielu „Popiel wypędzony z królestwa tak wielkie cierpiał prześladowanie od myszy, iż z tego powodu przewieziony został przez swoje otoczenie na wyspę, gdzie tak długo w drewnianej wieży broniono go przed owymi rozwścieczonymi zwierzętami […] aż opuszczony przez wszystkich […] zginął śmiercią najhaniebniejszą, bo zagryziony przez [te] potwory.”

12. Legendy Polskie Elekcja Piasta na księcia

13. Legendy Polskie Kronika Wielkopolska Wincenty Kadłubek Jan Długosz

14. Kolebka piastów Gniezno? czy może Giecz? Poznań?

15. w świetle kroniki Galla Anonima Zjazd gnieźnieński Kinga Noworól

16. ZJAZD GNIEŹNIEŃSKI

17. RELACJA GALLA „Bolesław przyjął go tak zaszczytnie i okazale, jak wypadło przyjąć króla, cesarza rzymskiego i dostojnego gościa. Albowiem na przybycie cesarza przygotował przedziwne [wprost] cuda; najpierw hufce przeróżne rycerstwa, następnie dostojników rozstawił, jak chóry, na obszernej równinie, a poszczególne, z osobna stojące hufce wyróżniała odmienna barwa strojów. A nie była to [tania] pstrokacizna byle jakich ozdób, lecz najkosztowniejsze rzeczy, jakie można znaleźć gdziekolwiek na świecie […] Złoto bowiem za jego czasów było tak pospolite u wszystkich jak [dziś] srebro, srebro zaś było tanie jak słoma.”

18. DOWODY ARCHEOLOGICZNE WARSZTAT ZŁOTNICZY W OSTROWIE TUMSKIM W POZNANIU FRAGMENT ZŁOTEGO OKUCIA Z CZASÓW BOLESŁAWA CHROBREGO

19. RELACJA thietmara „Trudno uwierzyć i opowiedzieć z jaką wspaniałością przyjmował wówczas Bolesław cesarza i jak prowadził  go przez  swój kraj aż do Gniezna. Gdy Otto ujrzał z daleka upragniony gród zbliżył się doń boso ze słowami modlitwy na ustach. […] Po załatwieniu tych wszystkich spraw cesarz otrzymał od księcia Bolesława wspaniałe dary i wśród nich, co największą sprawiło mu przyjemność, trzystu opancerzonych żołnierzy. Kiedy odjeżdżał Bolesław odprowadził   go z doborowym pocztem aż do Magdeburga.”

20. RELACJA GALLA „ Zważywszy jego chwałę, potęgę i bogactwo, cesarz rzymski […] dodał wobec wszystkich: "Nie godzi się takiego i tak wielkiego męża, jakby jednego spośród dostojników, księciem nazywać lub hrabią, lecz [wypada] chlubnie wynieść go na tron królewski i uwieńczyć koroną". A zdjąwszy z głowy swej diadem cesarski, włożył go na głowę Bolesława na [zadatek] przymierza i przyjaźni, i za chorągiew tryumfalną dał mu w darze gwóźdź z krzyża Pańskiego wraz z włócznią św. Maurycego, w zamian za co Bolesław ofiarował mu ramię św. Wojciecha.”

21. w świetle kroniki Galla Anonima KONFLIKT BOLESŁAWA ŚMIAŁEGO Z BISKUPEM STANISŁAWEM Aleksandra Woś

22. "Jak zaś doszło do wypędzenia króla Bolesława z Polski, długo byłoby o tym mówić; tyle wszakże można powiedzieć, że sam będąc pomazańcem nie powinien był pomazańca za ten grzech karać cieleśnie. Wiele mu to bowiem zaszkodziło, gdy przeciw grzechowi grzech zastosował i za zdradę wydał biskupa na obcięcie członków. My zaś ani nie usprawiedliwiamy biskupa-zdrajcy, ani nie zalecamy króla, który tak szpetnie dochodził swych praw." relacja Galla :

23. BOLESŁAW ŚMIAŁY I BISKUP STANISŁAW

24. "Rozkazał więc przy ołtarzu i w infule, nie okazując uszanowania ani dla stanu, ani dla miejsca, ani dla chwili - porwać biskupa. […] tyran […] sam podnosi świętokradzkie ręce, sam odrywa oblubieńca od łona Oblubienicy, pasterza od owczarni: sam zabija ojca w objęciach córki i syna w matki wnętrznościach. O żałosne, o przeponure widowisko śmierci! Świętego bezbożnik, miłosiernego zbrodniarz, biskupa niewinnego najokrutniejszy świętokradca rozszarpuje." relacja WINCENTEGO KADŁUBKA :

25. BOLESŁAW ŚMIAŁY I BISKUP STANISŁAW

26. w świetle kroniki Galla Anonima relacje bolesława krzywoustego ze zbigniewem Tymoteusz Opaliński Michał Szalacha

27. "Tymczasem brat jego Zbigniew, który zaproszony na ślub brata odmówił przybycia, zawarł przyjazne przymierze z Pomorzanami i Czechami, a gdy odbywało się wesele, zachęcił podobno Czechów, by wkroczyli do Polski. [...] Nie tylko jednak niezgoda z sąsiadami i walka z wrogami dawała się we znaki Bolesławowi, lecz nadto zamieszka domowa, a co gorsza, zawiść braterska nękała go wszelkimi sposobami." Gallowy Sąd nad zbigniewem

28. Gallowy Sąd nad zbigniewem Bolesław Krzywousty Zbigniew

29. „Zbigniew, idąc za podszeptem ludzi głupich […] przybył do Bolesława nie w pokornej, lecz w wyzywającej postawie […]Dlatego też nie można się bardzo dziwić, jeśli młodzian w kwiecie wieku, zasiadający na tronie, uniesiony zapalczywością, a także za radą podszepniętą przez ludzi rozumnych - popełni jakiś [wielki nawet] występek, by w ten sposób uniknąć niebezpieczeństwa śmierci i rządzić [w dalszym ciągu] bezpieczny od wszelkich zasadzek.” Gallowy Sąd nad zbigniewem Zbigniew

30. Pokuta krzywoustego „Oskarżając Bolesława o to, że coś takiego popełnił, pochwalamy go jednak za to, że godnie pokutował i należycie się upokorzył. […]Widzieliśmy bowiem […] jak po raz pierwszy przez dni czterdzieści pościł publicznie, leżąc wytrwale na ziemi w popiele i w włosienicy […] jak wyrzekł się rozmowy z ludźmi, mając ziemię za stół, trawę za ręcznik, czarny chleb za przysmaki, a wodę za nektar.” Bolesław Krzywousty

31. w świetle kroniki Galla Anonima Stosunki polskiz NIEMCAMI Mateusz Korziewicz

32. Wojna polsko-niemiecka 1109 r.

33. wojna Polsko-Niemiecka 1109 r. Na to książę północny Bolesław odpowiedział: "Jeżeli pieniędzy naszych lub rycerzy polskich żądasz tytułem trybutu, to mielibyśmy się za niewiasty, a nie za mężów, gdybyśmy wolności swej nie bronili. Do przyjęcia zaś buntownika lub do podzielenia się z nim niepodzielnym królestwem nie zmusi mnie przemoc żadnej [obcej] władzy. […] Zatem bacz, komu grozisz: jeśli zaczniesz wojnę, znajdziesz ją!"

34. wojna Polsko-Niemiecka 1109 r.

35. bitwA na „Psim Polu’’? "Na dowód tego istnieje jeszcze nazwa miejsca, bowiem zbiegła się tam niezmierna sfora psów, które pożerając tyle trupów zapadły w jakąś szaleńczą dzikość, tak że nikt nie śmiał tamtędy przejść, i dlatego owo miejsce nazywa się Psim Polem".

36. wojna Polsko-Niemiecka 1109 r.

37. Gall Anonim jako patron przyjaźni Polsko-Niemieckiej

38. wnioski

39. GALL ANONIM: • nie fałszował historii, choć był stronniczy; • wybiórczo dobierał fakty historyczne; • doskonale znał dzieje Polski; • często ubarwiał opisy; • szanował tradycje, uwzględniał krajową opinię publiczną; • wybierał wiadomości pożyteczne dla obranego celu.