1 / 43

Wybory prezydenckie

Wybory prezydenckie * 9 XII 1922 r. prezydentem został Gabriel Narutowicz (kandydat PSL „Wyzwolenie") • sprzeciwiła mu się endecja Narutowicz został zamordowany 16 XII 1922 r.

ianthe
Télécharger la présentation

Wybory prezydenckie

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Wybory prezydenckie • * 9 XII 1922 r. prezydentem został Gabriel Narutowicz (kandydat PSL„Wyzwolenie") • sprzeciwiła mu się endecja • Narutowicz został zamordowany 16 XII 1922 r. • nowym prezydentem został 20 XII 1922 r. Stanisław Wojciechowski(kandydat PSL ,,Piast") poparty przez PSL „Wyzwolenie" i PPS

  2. Gabriel Narutowicz …

  3. …i jego zabójca: Eligiusz Niewiadomski

  4. Słabość systemu demokracji parlamentarnej II Rzeczypospolitej (1921-1926): • przewaga sejmu w stosunku do osłabionej władzy wykonawczej • niestałość rządów wynikająca z politycznej odpowiedzialności rządów przedparlamentem, w którym ścierały się interesy wielu partii politycznych » duża ilość partii w sejmie - słabość sejmu, rywalizacja stronnictw, brak większości parlamentarnej, stąd częste zmiany rządów

  5. Pakt lanckoroński (17 V 1923 r.) endecji, ChD, PSL „Piast" - rząd Chjeno-Piasta na czele z Wincentym Witosem • ograniczenie ustawodawstwa społecznego • XI 1923 r. strajk w Krakowie krwawo stłumiony przez rząd Witosa Wincenty Witos

  6. » brak ostatecznych rozwiązań w sprawie chłopskiej • żądania autonomii przez mniejszości narodowe • konstytucja zapowiadała swobody, ale jednocześnie dala katolikomuprzywilejowaną pozycję • » próbą stabilizacji było tworzenie rządów pozaparlamentarnych (np.. 19 XII 1923 r rząd Władysława Grabskiego) niezależnych od składu parlamentu, ale mających jego zaufanie

  7. Przyczyny kryzysu politycznego * klęska polityki zagranicznej • 1925 r. - Locarno • Niemcy zagwarantowały nienaruszalność granic Francji i Belgii • uznano to za zgodę na rewizję granicy polskiej • Niemcy zaproszono uroczyście do napaści na wschód, żeby za tę cenękupić sobie pokój na zachodzie. (Józef Beck)

  8. * kryzys gospodarczy • wojna celna z Niemcami • ujemny bilans handlowy • bezrobocie, „druga inflacja" • nie rozwiązano problemu małorolnych i bezrolnych chłopów

  9. * trudna sytuacja na Kresach • akcje terrorystyczne wymierzone w polskich urzędników • w 1924 r. powołano Korpus Ochrony Pogranicza

  10. * kryzys polityczny • „rządy sejmokracji" • upadek rządu Władysława Grabskiego • skandale polityczne • korupcja • domagano się zmian w konstytucji

  11. * powołanie rządu Chjeno-Piasta z Wincentym Witosem (5 V 1926 r.) • oburzenie społeczeństwa, pamiętającego rządy prawicy w 1923 r. (krwawarozprawa z robotnikami w Krakowie)

  12. Rząd Chjeno-Piasta powołany 10 maja 1926 roku

  13. * opozycja pozaparlamentarna z Józefem Piłsudskim na czele • poparcie środowisk kombatanckich wywodzących się z POW i Legionów • część armii publicznie podporządkowała się Marszałkowi

  14. Przewrót majowy - 12 V 1926 r.

  15. Około godziny 17. na moście Poniatowskiego doszło do spotkania Piłsudskiego z prezydentem Stanisławem Wojciechowskim. Mjr Porwit, po przybyciu na wiadukt mostu, złożył meldunek prezydentowi Stanisławowi Wojciechowskiemu, a następnie zameldował się Józefowi Piłsudskiemu i był świadkiem rozmowy obu dygnitarzy. Marszałek chciał ustąpienia gabinetu Witosa, prezydent żądał natomiast kapitulacji przeciwnika. Po załamaniu się pertraktacji i odjeździe prezydenta mjr Porwit odmówił marszałkowi Piłsudskiemu przepuszczenia go przez most i zajął most. Natomiast nie udało się obsadzić, lojalnym wobec rządu 30 Pułkiem Piechoty, mostu Kierbedzia. Przez ten most przechodziły do Warszawy wojska współdziałające z Piłsudskim.

  16. Zbrojny zamach stanu walki w Warszawie (379 zabitych, 900 rannych)

  17. Pogrzeb ofiar bratobójczych walk …

  18. Poparcie dla Józefa Piłsudskiego: • PPS • Stronnictwo Chłopskie • PSL „Wyzwolenie" • KPP („błąd majowy") Ugrupowania lewicowe zorganizowały strajki kolejarzy, które uniemożliwiły dotarcie wojsk wiernych rządowi do stolicy. • ziemiaństwo: • X 1926 r. spotkanie Piłsudskiego z arystokracją w Nieświeżu

  19. dymisja premiera Wincentego Witosa i prezydenta Stanisława Wojciechowskiego • marszałek sejmu Maciej Rataj powierzył tekę premiera Kazimierzowi Bartlowi,prezydentem został Ignacy Mościcki (reelekcja w 1933 r.)

  20. Prezydent Ignacy Mościcki Premier Kazimierz Bartel

  21. Nowela sierpniowa (2 VIII 1926 r.) * prezydent mógł rozwiązać parlament • miał prawo wydawania dekretów z mocą ustawy • wzmocniono pozycję rządu w sprawach budżetowych • sejm nie mógł rozpatrywać wniosku o wotum nieufności dla rządu na tymsamym posiedzeniu, na którym został zgłoszony

  22. * Rządy sanacji - „sanacja", czyli uzdrowienie systemu władzy * ograniczenie roli partii • endecja utraciła pozycję, więc nasiliła pracę z młodzieżą o nastawieniunacjonalistycznym • partie, które poparły przewrót majowy, przeszły do opozycji, ponieważ nieuzyskały spodziewanej pozycji i wpływu na władzę

  23. * Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (1928 r.) z Walerym Sławkiem • komitet wyborczy zwolenników Józefa Piłsudskiego, do któregoprzystąpiły różne organizacje i grupy polityczne • w wyborach w 1928 r. BBWR uzyskał 27 % mandatów • w 1929 r. lewica wystąpiła z wnioskiem o postawienie ministra skarbuGabriela Czechowicza przed Trybunałem Stanu za finansowanie kampaniiBBWR z budżetu państwa

  24. Walery Sławek

  25. Ulotka wyborcza BBWR

  26. * rządy „pułkowników" z płk Kazimierzem Świtalskim (1929 r.) i WalerymSławkiem (1930 r.) • tłumienie opozycji • wprowadzenie do sejmu w czasie debaty budżetowej w 1929 r. wojska • ograniczenie swobód obywatelskich

  27. Wzrost zaufania do Polski ze strony obcego kapitału • pożyczki stabilizacyjne USA i Wielkiej Brytanii • układy gospodarcze z Niemcami • lata 1926-1929 były najlepszym okresem w dziejach gospodarczych IIRP • * Polska podpisała pakt Brianda-Kellogga o wyrzeczeniu się wojny (1928 r. la w 1929 r. protokół Litwinowa o niestosowaniu przemocy w dochodzeniupretensji terytorialnych

  28. Opozycja wobec sanacji * stronnictwa centrum i lewicy sejmowej utworzyły 9 IX 1929 r. Centrolew(PSL „Piast", ChD, Narodowa Partia Robotnicza, Stronnictwo Chłopskie, PSL„Wyzwolenie", PPS) • Centrolew zorganizował Związek Obrony Prawa i Wolności Ludu i wszedłna drogę działalności pozaparlamentarnej

  29. w VI 1930 r. odbył się kongres w Krakowie – zakończony zamieszkami • w VIII 1930 r. Józef Piłsudski został premierem • prezydent Mościcki rozwiązał parlament • na polecenie Józefa Piłsudskiego aresztowano przywódców Centrolewui uwięziono ich w Brześciu nad Bugiem

  30. w latach 1931-1933 przeprowadzono proces działaczy Centrolewu • 16 XI 1930 r. odbyły się wybory do sejmu zwane „brzeskimi", w których BBWR uzyskał 55% głosów • fałszowanie wyników • unieważniono listy Centrolewu

  31. Brama twierdzy w Brzesciu n/Bugiem

  32. Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej – obóz dla więźniów politycznych działający w latach 1934-1939 w Berezie Kartuskiej

  33. w III 1931 r. powstało Stronnictwo Ludowe na czele z Wincentym Witosem przebywającym na emigracji i Maciejem Ratajem w kraju • postulowało przeprowadzenie radykalnej reformy rolnej i powrót dorządów demokracji parlamentarnej • z inicjatywy endecji w 1926 r. powstał Obóz Wielkiej Polski z Romanem Dmowskim • organizacja typu faszystowskiego, którą władze rozwiązały w 1933 r. • członkowie utworzyli Obóz Narodowo-Radykalny z hasłamifaszystowskimi • ONR „Falanga" z Bolesławem Piaseckim na czele - program radykalny,antysemicki i nacjonalistyczny • ONR „ABC" - dążący do ugody ze „starymi" z endecji

More Related