1 / 42

MORFOLOGÍA NOMINAL

MORFOLOGÍA NOMINAL. ¿Cómo se declina un sustantivo?. Lo primero que hemos de hacer para declinar un sustantivo es determinar a qué declinación pertenece . Para ello basta con mirar la terminación del genitivo –segunda forma del enunciado-:. Primera declinación: genitivo –ae

inoke
Télécharger la présentation

MORFOLOGÍA NOMINAL

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. MORFOLOGÍA NOMINAL

  2. ¿Cómo se declina un sustantivo?

  3. Lo primero que hemos de hacer para declinar un sustantivo es determinar a qué declinación pertenece. Para ello basta con mirar la terminación del genitivo –segunda forma del enunciado-: • Primera declinación: genitivo –ae • Segunda declinación: genitivo –i • Tercera declinación: genitivo –is • Cuarta declinación: genitivo –us • Quinta declinación: genitivo -ei

  4. Una vez determinada la declinación, extraemos la raíz del sustantivo, que es donde vamos a añadir las desinencias casuales. La raíz del sustantivo es lo que nos queda al quitarle la terminación al genitivo: Sustantivo: dominus, domini • Declinación: segunda (genitivo –i) • Raíz: domin- i

  5. Ahora sólo tenemos que ir añadiendo a la raíz del sustantivo las terminaciones de cada uno de los casos, en función de la declinación a la que el sustantivo pertenece: Dominus, -i (m)

  6. Enunciación del sistema nominal

  7. DECLINAC. Masc./Fem. Neutro 1º DECL. -A, -AE - - - - - 2º DECL. -US, -I / -ER, -I -UM, -I 3º CONS. -*, -IS -*, -IS 3º VOCAL -IS, -IS -E, -IS 4º DECL. -US, -US -U, -US 5º DECL. -ES, -EI - - - - -

  8. 1ª Declinación-a, -ae

  9. 1ª DECLINACIÓN ROS-A ROS-AE ROS-A ROS-AE ROS-AS ROS-AM ROS-ARUM ROS-AE ROS-AE ROS-IS ROS-A ROS-IS Declinación de sustantivos generalmente femeninos.

  10. Particularidades de la 1ª declinación • Son de género masculino: • Nombres propio de varón: Catilina, -a; ….. • Nombres de oficios de varón: agricola, -ae“campesino”; poeta , -ae“poeta”; nauta, -ae“marinero”, … • Nombres de ríos: Garumna, -ae“el Garona”; Sequana, -ae“el Sena”; …

  11. Algunos sustantivos, para distinguirse de sus correspondientes masculinos, toman en el dativo y ablativo plural la terminación -abus: dea, -ae (diosa) filia, -ae (hija) liberta, -ae (liberta) • Existen sustantivos que sólo tienen plural: divitiae, -arum (riquezas) Athenae, -arum (Atenas) • Otros, por su lado, cambian de significado al cambiar de número, como: copia, -ae (abundancia) / copiae, -arum (tropas).

  12. 2ª Declinación-us/-er/-ir/-um, -i

  13. 2ª DECLINACIÓN DOMIN-US DOMIN-I DOMIN-E DOMIN-I DOMIN-OS DOMIN-UM DOMIN-ORUM DOMIN-I DOMIN-O DOMIN-IS DOMIN-O DOMIN-IS Declinación de sustantivos generalmente masculinos.

  14. 2ª DECLINACIÓN PUER PUER-I PUER PUER-I PUER-OS PUER-UM PUER-ORUM PUER-I PUER-O PUER-IS PUER-O PUER-IS Declinación de sustantivos generalmente masculinos.

  15. 2ª DECLINACIÓN AGER AGR-I AGER AGR-I AGR-OS AGR-UM AGR-ORUM AGR-I AGR-O AGR-IS AGR-O AGR-IS

  16. 2ª DECLINACIÓN (neutro) BELL-UM BELL-A BELL-UM BELL-A BELL-A BELL-UM BELL-ORUM BELL-I BELL-O BELL-IS BELL-O BELL-IS Declinación de sustantivos de género neutro.

  17. Particularidades de la 2ª declinación • Unos pocos sustantivos en -usson de género femenino: • nombres de árboles: pinus, -i (pino), malus, -i (manzano). • Algunos países, islas y ciudades: Aegyptus,-i (Egipto); Ebusus, -i (Ibiza); Corinthus, -i (Corinto) • Algunos nombres propios que presentan nominativo en –ius tiene un vocativo en –i: Vergilius: voc.Vergilifilius: voc.fili

  18. Hay nombres que sólo se declinan en plural: arma, armorum(armas) liberi –orum (hijos) • Algunos nombres neutros varían su significado según estén en singular o en plural: auxilium –ii “auxilio” auxilia –orum “tropas auxiliares” castrum, -i “castillo” castra –orum “campamento”

  19. 3ª Declinación-s/-*, -is

  20. IMPARISÍLABOS LABIAL (P, B)* OCLUSIVA DENTAL (T, D) * + VELAR (C, G) * T.CONSONANTE LIQUIDA (L, R) NASAL (M )*, (N)+ SILBANTE (S) + 3º DECLINACIÓN MASCULINO / FEMENINO T.VOCAL PARISÍLABOS NEUTRO PALABRAS IRREGULARES + = Tienen además neutros * = Toman s en nominativo

  21. 3ª DECLINACIÓN ---- / -S -ES ---- / -S -ES -ES -EM -UM/-IUM -IS -I -IBUS -E -IBUS

  22. 3ª DECLINACIÓN (neutro) ---- -A/-IA ---- -A/-IA ---- -A/-IA -UM/-IUM -IS -I -IBUS -E/-I -IBUS

  23. 3ª DECLINACIÓN(consonante oclusiva labial –M/F-) Alteración del nominativo con respecto al genitivo = apofonía PRINCEP-S PRINCIP-ES PRINCEP-S PRINCIP-ES PRINCIP-EM PRINCIP-ES PRINCIP-IS PRINCIP-UM PRINCIP-I PRINCIP-IBUS PRINCIP-E PRINCIP-IBUS

  24. 3ª DECLINACIÓN(consonante oclusiva velar –M/F-) DUC-S DUX DUC-ES DUX DUC-ES DUC-EM DUC-ES DUC-IS DUC-UM DUC-I DUC-IBUS DUC-E DUC-IBUS

  25. 3ª DECLINACIÓN(consonante oclusiva dental –M/F-) Alteración del nominativo con respecto al genitivo = apofonía MILET-S MILES MILIT-ES MILES MILIT-ES MILIT-EM MILIT-ES MILIT-IS MILIT-UM MILIT-I MILIT-IBUS MILIT-E MILIT-IBUS

  26. 3ª DECLINACIÓN(consonante oclusiva dental –N-) CAPUT CAPIT-A CAPUT CAPIT-A CAPUT CAPIT-A CAPIT-IS CAPIT-UM CAPIT-I CAPIT-IBUS CAPIT-E CAPIT-IBUS

  27. 3ª DECLINACIÓN(consonante líquida R–M/F-) AMOR AMOR AMOR-ES AMOR AMOR-ES AMOR-EM AMOR-ES AMOR-IS AMOR-UM AMOR-I AMOR-IBUS AMOR-E AMOR-IBUS

  28. 3ª DECLINACIÓN(consonante líquida L–M/F-) CONSUL CONSUL CONSUL-ES CONSUL CONSUL-ES CONSUL-EM CONSUL-ES CONSUL-IS CONSUL-UM CONSUL-I CONSUL-IBUS CONSUL-E CONSUL-IBUS

  29. 3ª DECLINACIÓN(consonante nasal M–F-) HIEM-S HIEMPS HIEM-ES HIEMPS HIEM-ES HIEM-EM HIEM-ES HIEM-IS HIEM-UM HIEM-I HIEM-IBUS HIEM-E HIEM-IBUS

  30. 3ª DECLINACIÓN(consonante nasal N–M/F-) LEON LEO LEON-ES LEO LEON-ES LEON-EM LEON-ES LEON-IS LEON-UM LEON-I LEON-IBUS LEON-E LEON-IBUS

  31. 3ª DECLINACIÓN(consonante nasal N–N-) LUMEN LUMIN-A LUMEN LUMIN-A LUMEN LUMIN-A LUMIN-IS LUMIN-UM LUMIN-I LUMIN-IBUS LUMIN-E LUMIN-IBUS

  32. 3ª DECLINACIÓN(consonante silbante –M/F-) HONOS HONOS-ES HONOR-ES HONOS HONOS-ES HONOR-ES HONOS-EM HONOR- EM HONOR- ES HONOS-ES HONOS-IS HONOR-IS HONOR-UM HONOS-UM HONOS-I HONOR-I HONOR-IBUS HONOS-IBUS HONOS-E HONOR-E HONOR-IBUS HONOS-IBUS

  33. 3ª DECLINACIÓN(consonante silbante –N-) TEMPUS TEMPOS-A TEMPOR-A TEMPUS TEMPOS-A TEMPOR-A TEMPUS TEMPOR- A TEMPOS-A TEMPOR-IS TEMPOS-IS TEMPOR-UM TEMPOS-UM TEMPOS-I TEMPOR-I TEMPOR-IBUS TEMPOS-IBUS TEMPOS-E TEMPOR-E TEMPOR-IBUS TEMPOS-IBUS

  34. 3ª DECLINACIÓN(vocal o parisílabo –M/F-) NAV-IS NAV-ES NAV-IS NAV-ES NAV-EM NAV-ES NAV-IS NAV-IUM I NAV-I NAV-IBUS NAV-E NAV-IBUS

  35. 3ª DECLINACIÓN(vocal o parisílabo –N-) MAR-E MAR-IA I MAR-E MAR-IA I MAR-E MAR-IA I MAR-IS MAR-IUM I MAR-I MAR-IBUS MAR-I -I MAR-IBUS

  36. Particularidades de la 3ª declinación • Algunos términos del campo semántico del parentesco presentan una e en el nominativo respecto del genitivo: mater, matr-; … • En los neutros, las terminaciones de nominativo más usuales son: • -men: lumen (luz), carmen (poema), … • -us: tempus (tiempo), corpus (cuerpo), … • Otras: caput (cabeza), ius (derecho), lac (leche), … • Falsos imparisílabos (imparisílabos cuya raíz termina en dos consonantes): urbs, urbis

  37. Particularidades referidas al número: • Hay palabras que solo tienen singular, como Hispalis-is, Sevilla, Neapolis-is, Nápoles, Barcino-is, Barcelona, Tiberis-is, el Tíber, etc. • Hay también palabras que solo se declinan en plural (son los llamados pluralia tantum) y, por tanto, se enuncian en plural (con el nom. pl. y el gen. pl.), tales como Manes-ium (los Manes), Penates-ium (los Penates), viscera-um (las vísceras), moenia-ium (las murallas), etc.

  38. Hay palabras que pueden cambiar de significado al pasar del singular al plural, tales como finis-is (fin, límite) y fines-ium (el territorio), pars-rtis (la parte) y partes-ium (los partido, políticos, papeles -que uno representa-), sors -rtis (la suerte) e sortes-ium (el oráculo) o aedes-is (el templo) y aedes-ium (la casa). • Declinación de palabras especiales:

  39. 3ª DECLINACIÓN(irregulares –M-) IUPPITER IUPPITER SIN PLURAL IOV-EM IOV-IS IOV-I IOV-E

  40. 3ª DECLINACIÓN(irregulares –F-) VI-S VIR-ES VIR-ES VI-M VIR-ES VIR-IUM VIR-IBUS VI VIR-IBUS

  41. EJERCICIOS • Coloca las siguientes palabras de la tercera declinación en la columna correspondiente según su género: origo-inis pars partisvulnus-eris victor-orisvulpes-is aetas-atis flumen-inis mare-is ratio-onis animal-alisiusiuris masculinos/femeninosneutros Solución

  42. Clasifica las palabras del ejercicio anterior en la columna correspondiente según sean imparisílabas, parisílabas y falsos imparisílabos: Solución

More Related