910 likes | 1.08k Vues
İktisada Giriş I Yrd. Doç Dr. Dilek Seymen DEÜ.İİBF İktisat Bölümü dilek.seymen@deu.edu.tr htpp://kisi.deu.edu.tr/dilek.seymen. Arz ve Talep Esnekliği. Esneklik. Talep esnekliği. -Esneklik kavramı -Talebin fiyat esnekliği -Talebin gelir esnekliği. Esneklik. Talebin Fiyat Esnekliği.
E N D
İktisada Giriş I Yrd. Doç Dr. Dilek Seymen DEÜ.İİBF İktisat Bölümü dilek.seymen@deu.edu.tr htpp://kisi.deu.edu.tr/dilek.seymen
Arz ve Talep Esnekliği
Esneklik Talep esnekliği -Esneklik kavramı -Talebin fiyat esnekliği -Talebin gelir esnekliği
Esneklik Talebin Fiyat Esnekliği - Nokta esneklik - Yay esnekliği - Çapraz esneklik
Bir malın talebinin kendi fiyatındaki değişme karşısında gösterdiği duyarlılığa talebin fiyat esnekliğidenir.
Talepteki % değişme Fiyattaki % değişme DQD DQD DP P ÷ * DP QD Q P Talebin fiyat esnekliğinin ölçülmesi Esneklik (ep)= (Nokta Esnekliği)
Talebin fiyat esnekliği Taleple fiyat arasında ters orantılı bir ilişki olduğu için talebin fiyat esnekliği negatiftir.
p = q = . ep = Talebin fiyat esnekliği Örnek:// Bir malın fiyatı 4 TL. iken talep 6 birim; fiyat 5 TL. iken, talep 3 birim ise, elastikiyet nedir? p1 =4 P2 = 5 q1 = 6 q2 = 3 5 – 4 = 1 3 – 6 = -3 -3 4 - 2 = 6 1
Talepteki % değişme Fiyattaki % değişme DQD DQD (P2+P1)/2 DP ÷ * (QD2+QD1)/2 DP (QD2+QD1)/2 (P2+P1)/2 Talebin fiyat esnekliği Esneklik (ep)= (Yay Esnekliği)
Nokta ve Yay Esnekliği Bir malın fiyatı 20 TL’den 35 TL’ye çıktığında, talep 100 birimden 70 birime düşmektedir. Nokta ve yay elastikiyetlerini hesaplayınız. p1 =20 TL. P2 = 35 TL. q1 = 100 birim q2 = 70 birim
p q . q p Nokta ve Yay Esnekliği Bir malın fiyatı 20 TL’den 35 TL’ye çıktığında, talep 100 birimden 70 birime düşmektedir. Nokta ve yay elastikiyetlerini hesaplayınız. p1 =20 TL. P2 = 35 TL. q1 = 100 birim q2 = 70 birim Nokta Elastikiyeti ep = -
p q . q p Nokta ve Yay Esnekliği Bir malın fiyatı 20 TL’den 35 TL’ye çıktığında, talep 100 birimden 70 birime düşmektedir. Nokta ve yay elastikiyetlerini hesaplayınız. p1 =20 TL. P2 = 35 TL. q1 = 100 birim q2 = 70 birim Nokta Elastikiyeti ep = -
. ep = - Nokta ve Yay Esnekliği Bir malın fiyatı 20 TL’den 35 TL’ye çıktığında, talep 100 birimden 70 birime düşmektedir. Nokta ve yay elastikiyetlerini hesaplayınız. p1 =20 TL. P2 = 35 TL. q1 = 100 birim q2 = 70 birim Nokta Elastikiyeti p q . ep = - q p 20 70-100 - 0.4 = 100 35-20
q P1 + P2 . ep = - q1 + q2 p Nokta ve Yay Elastikiyeti Bir malın fiyatı 20 TL’den 35 TL’ye çıktığında, talep 100 birimden 70 birime düşmektedir. Nokta ve yay elastikiyetlerini hesaplayınız. p1 =20 TL. P2 = 35 TL. q1 = 100 birim q2 = 70 birim Yay Elastikiyeti
. ep = - Nokta ve Yay Elastikiyeti Bir malın fiyatı 20 TL’den 35 TL’ye çıktığında, talep 100 birimden 70 birime düşmektedir. Nokta ve yay elastikiyetlerini hesaplayınız. p1 =20 TL. P2 = 35 TL. q1 = 100 birim q2 = 70 birim Yay Elastikiyeti q P1 + P2 . ep = - q1 + q2 p 70-100 20 + 35 - 0.65 = 100 + 70 35-20
Nokta esnekliğinin ölçülmesi (m noktasında esneklik) m n P (TL) D Q (000s)
Nokta esnekliğinin ölçülmesi m P = –2 n Q = 10 DQ DP Ped = ¸ Q1 P1 P (TL) D Q (000s)
Nokta esnekliğinin ölçülmesi m P = –2 n Q = 10 DQ DP Ped = ¸ Q1 P1 10 -2 10 8 ¸ = P (TL) D Q (000s)
Nokta esnekliğinin ölçülmesi m P = –2 n Q = 10 DQ DP Ped = ¸ Q1 P1 10 -2 10 8 ¸ = = 10/10x - 8 / 2 P (TL) D Q (000s)
Nokta esnekliğinin ölçülmesi m P = –2 n Q = 10 DQ DP Ped = ¸ Q1 P1 10 -2 10 8 ¸ = = 10/10 x -8/2 = -80/20 P (TL) D Q (000s)
Nokta esnekliğinin ölçülmesi m P = –2 n Q = 10 DQ DP Ped = ¸ Q1 P1 10 -2 10 8 ¸ = = 10/10 x -8/2 = -80/20 = -8/2 = - 4.0 P (TL) D Q (000s)
Yay esnekliğinin ölçülmesi(m ve n noktaları arasındaki esneklik) m n P (TL) D Q (000s)
Yay esnekliğinin ölçülmesi m P = –2 7 n Q = 10 P orta 15 Q orta DQ DP Ped = ¸ (Q2+Q1)/2(P2+P1)/2 P (TL) D Q (000s)
Yay esnekliğinin ölçülmesi m P = –2 7 n Q = 10 P orta 15 Q orta DQ DP Ped = ¸ (Q2+Q1)/2(P2+P1)/2 10 -2 (20+10)/2(8+6)/2 ¸ = P (TL) D Q (000s)
Yay esnekliğinin ölçülmesi m P = –2 7 n Q = 10 P orta 15 Q orta DQ DP Ped = ¸ (Q2+Q1)/2(P2+P1)/2 10 -2 (20+10)/2(8+6)/2 ¸ = = 10/15 x -7/2 P (TL) D Q (000s)
Yay esnekliğinin ölçülmesi m P = –2 7 n Q = 10 P orta 15 Q orta DQ DP Ped = ¸ (Q2+Q1)/2(P2+P1)/2 10 -2 (20+10)/2(8+6)/2 ¸ = = 10/15 x -7/2 = -70/30 P (TL) D Q (000s)
Yay esnekliğinin ölçülmesi m P = –2 7 n Q = 10 P orta 15 Q orta DQ DP Ped = ¸ (Q2+Q1)/2(P2+P1)/2 10 -2 (20+10)/2(8+6)/2 ¸ = = 10/15 x -7/2 = -70/30 = -7/3 = -2.33 P (TL) D Q (000s)
Esneklik Farklı fiyat esneklikleri ve talep eğrileri
- Esnekliğin sayısal değeri sıfır ile sonsuz arasında değişir • Talep esnekliği negatif olmakla birlikte, karşılaştırmalarda katsayıların mutlak değerleri dikkate alınır.
İki nokta arasında esnek talep b 5 10 ep >1 P(TL) a 4 D 0 20 Q (dönemlik milyon birim)
İki nokta arasında az esnek talep c 8 15 ep < 1 P(TL) a 4 D 0 20 Q (dönemlik milyon birim)
İnelastiktalep (PeD= 0) P D Q1 O Q
Sonsuz esnek talep (PeD= ¥) P D P1 O Q
Birim esnek talep (PeD = –1) b 8 100 P a 20 D 40 O Q
Esneklik Talebin Fiyat Esnekliği tüketici harcamaları ve firma hasılatı
Toplam harcama P(TL) Tüketicinin toplam harcaması = Firmanın toplam hasılatı = 2 TL x 3mio = 6mio TL D Q (dönemlik milyon birim)
İki nokta arasında esnek talep Fiyat arttıkça harcamalar azalır b 5 10 P(TL) a 4 D 0 20 Q (dönemlik milyon birim)
İki nokta arasında az esnek talep Fiyat arttıkça Harcamalar artar c 8 15 P(TL) a 4 D 0 20 Q (dönemlik milyon birim)
İnelastiktalep (PeD= 0) b P2 P D a P1 Q1 O Q
Sonsuz esnek talep (PeD= ¥) b Q2 P a D P1 Q1 O Q
Birim esnek talep (PeD = –1) b 8 100 P a 20 D 40 O Q
Fiyat değişmelerinin talebi etkileme derecesi hesaplanırken diğer şartların (diğer mal fiyatlarının, tüketicinin gelirinin, zevklerin) aynı kaldığı varsayımı (ceteris paribus) unutulmamalıdır.
Esneklik Bir talep eğrisi üzerinde fiyat esnekliği
P T’’ ep1 T ep= -1 T’ ep<1 Q O M N
Mallar Esneklikler Patates 0.3 Şeker 0.3 Ulaşım (Kamu Hizmeti) 0.4 Tüm Gıda Ürünleri 0.4 Benzin-Mazot 0.6 Sığır Eti 0.9 Mobilya 1.2 Otomobil 2.1 Tablo: Amerika’da Talebin Fiyat Esnekliğine Ait Hesaplamalar
Talebin Fiyat Esnekliğini Etkileyen Faktörler • Bir mala karşı duyulan ihtiyacın şiddeti • Talep edilen mal ve hizmetlerin ikamelerinin mümkün olup olmayışı • Mala harcanan paranın tüketici bütçesindeki oransal önemi • d. Zaman
P Dk Du B A p1 D p0 Du Dk q2 q1 q0 Q O
Esneklik Çapraz esneklik
-Bir malın talebi, ikame ve tamamlayıcı malların fiyatlarının da etkisi altındadır. • Bu etkinin derecesi çapraz esneklik katsayısı ile ölçülür. • - Bir malın talebinin diğer malların fiyatlarındaki değişmeye karşı gösterdiği tepkiye çapraz esneklik denir.
Çapraz esnekliğin ölçülmesi X malınınTalebindeki % değişme Y Malının Fiyatındaki % değişme DQx DQx DPy Py ÷ * DPy Qx Qx Py Esneklik (ecp)=