T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRESİBAŞKANLIĞI

1. T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRESİBAŞKANLIĞI • SOY K&G FORMLARININ DOLDURULMASI • VE UYGULAMASINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR • Bülent POLAT • Orman Mühendisi • Ankara-2010

2. KRİTER 1 ORMAN KAYNAKLARI GÖSTERGE 1 Ormanlar ve diğer ağaçlık alanlar

3. Bu gösterge ile işletme düzeyinde ormanlık (verimli) ve diğer ağaçlık alanların (% 10 kapalılıktan düşük) trendi izlenmeye çalışılmaktadır. • Statüsü ne olursa olsun bütün ormanlık alanlar bu tabloya dahil edilmelidir (MP, korunan alan vb) rakamların toplamı mutlaka belli bir müstenide (amenajman planları vb) dayandırılmalıdır. • İç toplamlar tutmalı (örneğin 1.A11+1.B11= 1.T11) ve son sütunda toplam alanın +/- yüzde değişim oranı hesaplanmalıdır.

4. GÖSTERGE 2 Dikili servet, biokütle ve karbon stoku

5. GÖSTERGE 3 Artım

6. GÖSTERGE 4 Amenajman Planı Olan Orman Alanı Tablo 4 (ha) • İşletme düzeyinde ne kadar ormanlık alanının amenajman planlarına göre yönetildiği takip edilecektir. • Plana konu orman alanı Genel Müdürlüğümüz yetki alanında idare edilmekte olan ormanları ifade eder. • Ancak özel ormanlar bu tabloya dahil edilmelidir. Özel bir durum varsa bu KRİTER DEĞERLENDİRME bölümünde izah edilmelidir.

7. GÖSTERGE 5 Kadastrosu Yapılan Orman Alanı Tablo 5 (ha) • Bu gösterge ile orman alanının kadastro durumu takip edilecektir. • 5.T orman alanı 1.T alanına eşit olmalıdır. • Orman dışına çıkarılan alan (5.A) kümülatif olarak belirtilmelidir. • Bu değerin değişimi bir evvelki yıla göre hesaplanmalıdır.

8. KRİTER 1 DEĞERLENDİRME • 5 göstergeye ait işletme düzeyinde değerlendirmeler yapılacaktır. • Ormanlık alan artmışsa veya azalma olmuşsa, • İbreliden yapraklıya kayma olmuşsa, • Orman alanı artarken servet azalmışsa, • Orman kaynaklarının trendi değiştiren önemli vakalar yaşanmışsa onların izah edilmeli • Orman kaybının olup olmadığı, bunun ciddiyeti, planlama ile ilgili hususlar ve benzeri açıklamalar yazılabilir.

9. Özellikle tablolardaki rakamlardan belli olmayan hususların açıklanması için bu bölüm kullanılmalıdır. • Değerlendirmeyi kolaylaştıracak tablo, grafik veya benzeri şekiller kullanılabilir. • Son yıl yapılan kadastro çalışması diğer yıllar ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilmeli

10. KRİTER 2 BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK GÖSTERGE 1 Ormanların Dağınıklık Durumu Tablo 6 • Bir evvelki planın meşçere haritalarından blok orman sahalarının miktarı tespit edilecek • Bloklar büyüklüklerine göre sınıflandırılacak • Aynı işlem son meşçere haritası üzerinde de tekrar edilecek • Bloklar arası ortalama mesafe tahmini olarak hesaplanacak • Bu veri ile orman içi açıklıkların büyüklüğü hakkında ve söz konusu sahalarda ekolojik koridorlar tesis edilip edilemeyeceği konusunda fikir edinilmeye çalışılacak

11. GÖSTERGE 2 Silvikültürel Bakımlar Tablo 7 (ha)

12. GÖSTERGE 3 Gençleştirme Güvenilirliği Tablo 8 (ha) GÖSTERGE 4 Tohum Kaynakları Tablo 9 (ha)

13. KRİTER2 DEĞERLENDİRMESİ • Bu kriter silvikültürel bakımların, gençleştirme çalışmalarının hangi ölçüde sürdürülebildiği konusunda fikir verecektir. • Ormanların parçalılık durumu izah edilmeli • Dağınık ve parçalı ise bunun doğal veya antropojen nedenlerden mi olduğu belirtilmeli • Bu dağınıklığın doğal hayatı nasıl etkilediği konusu işlenmeli ve bölgede ekolojik koridor tesis edilmiş veya potansiyel sahalar varsa bunlar belirtilmelidir.

14. Endemik türlerin durumundan bahsedilmeli bunların korunması veya geliştirilmesi konusunda Genel Müdürlüğümüz yetki alanında yapılabilecek işler varsa önerilmelidir. • Ayrıca il sınırları içinde biyolojik çeşitliliğin korunması ve geliştirilmesi konusunda yapılmış çalışma ve etkinlikler bu bölümde anlatılmalıdır.

15. KRİTER 3 SAĞLIK CANLILIK VE ENTEGRASYON GÖSTERGE 1 Doğal Faktörlerden Etkilenen Ormanlar Tablo 10 (ha/m3) Orman yangınlarından sadece doğal nedenlerle çıkanlar bu tabloya konudur.

16. GÖSTERGE 2 Başarılı Tabii Gençleştirme Alanı Tablo 11 (ha) Başarılı tabii gençleştirme alanı 8.T21 verisi ile uyumlu olmalıdır. Bu tabloda başarılı alanın ne kadarında hiçbir ek müdahale yapılmadan doğal gençleştirme yapıldığı ne kadarında ise tohum veya fidan takviyesine ihtiyaç duyulduğu hakkında fikir edinilecektir.

17. GÖSTERGE 3 Açma Yerleşme Tablo 12 (ha) GÖSTERGE 4 Yakacak Odun Tüketimi Tablo 13 (ster)

18. GÖSTERGE 5 Orman yangınları Tablo 14 (ha) Doğal nedenlerden yanan alan ve doğal nedenlerden çıkan yangın sayısı 10.T1 ve 10.T11 verileri ile aynıdır. Orman yangınları genel tablosunda bütünlük sağlanması için bu tabloya da eklenmiştir.

19. GÖSTERGE 6 Otlatma Zararı Tablo 15 (ha) GÖSTERGE 7 İzin ve İrtifaklar Tablo 16 (kümülatif- ha)

20. KRİTER 3 DEĞERLENDİRMESİ • Ormanların korunmasına ilişkin bilgiler • İzinlere ilişkin bilgiler • Doğal gençleştirmeye ilişkin bilgiler yer almalıdır • Yakacak odun tüketimi belge ve bilgilere dayandırılmalı • Gerek kaçak kesimden gerekse başka nedenlerden dolayı yakacak olarak tüketilen odun miktarı da tahmin edilerek bu kısma yazılmalı • Genel Müdürlüğümüz Kriter ve Gösterge formunda yer almamakla birlikte yaprak kurumalarına ilişkin gözlem ve varsa rakamsal bilgiler de bu bölümde yer alabilir • Bu kriterin değerlendirmesine yardımcı olacak her türlü ek bilgi, tablo ve grafik kullanılabilir

21. KRİTER 4 ÜRETİM KAPASİTESİ VE FONKSİYONLARI GÖSTERGE 1 Entegre Amenajman Planları İle Yönetilen Ormanlar Tablo 17 (ha) Fonksiyonel plan ile kast edilen ormanların işlevlerine göre işletme sınıflarına ayrıldığı ve her işletme sınıfında yapılacak veya yapılmayacak faaliyetlerin belli bir denge derc edildiği, tercihen coğrafi bilgi sistemleri yazılımlarının da kullanıldığı (sayısal harita vb) amenajman planlarıdır. Bu şartlara uymayan ancak fonksiyonel yapıldığı ifade edilen planlar hakkında bilgiler KRİTER DEĞERLENDİRME bölümünde ifade edilmelidir.

22. GÖSTERGE 2 Odun Üretimi Tablo 18 (m3/ster) GÖSTERGE 3 Artım ve Üretim Dengesi Tablo 19 (m3)

23. GÖSTERGE 4 Odun Dışı Orman Ürünleri Üretimi Tablo 20 (ton-kg belirtilecek)

24. KRİTER 4 DEĞERLENDİRMESİ • Bu kriter ile ormanlardan elde edilen odun ve odun dışı ürünlerin trendi hakkında bilgi edinilecektir. • Bu bölümde trende ilişkin yorumlar yapılacak bu yorumlar geçmiş yıllara ait bilgiler ve ortalamalara dayandırılamalı.

25. KRİTER 5 KORUYUCU VE ÇEVRESEL FONKSİYONLAR GÖSTERGE 1 Koruyucu Özelliği Nedeniyle Muhafaza Edilen Alanlar Tablo 21(ha) GÖSTERGE 2 Su Havzalarını Koruma Alanları Tablo 22(ha) GÖSTERGE 3 Toprak Muhafaza Alanları Tablo 23(ha)

26. KRİTER 5 DEĞERLENDİRMESİ • Muhafaza edilen orman alanlarının hangi amaçlarla muhafazaya ayrıldığı • Bu alanların artım veya azalma trendi ve bunun nedenleri • Buna ilişkin geçmişte yapılan başka çalışmalar varsa bunlardan bahsedilecektir.

27. KRİTER 6 SOSYO EKONOMİK FONKSİYONLAR GÖSTERGE 1 Üretilen Odun Ürününün Değeri Tablo 24 (Bin TL) Yakacak odun dahil üretilen bütün odun ürünleri ortalama satış fiyatları baz alınarak hesaplanacaktır. GÖSTERGE 2 Odun Dışı Orman Ürünlerinin Değeri Tablo 25 (Bin TL) Üretilen bütün odun dışı orman ürünleri ortalama fiyatları baz alınarak hesaplanacaktır.

28. GÖSTERGE 3 Yaratılan İstihdam Tablo 26 • Bu göstergenin amacı işletme düzeyinde istihdam edilen kişi sayısının belirlenmesi • orman köylülerine ve özel sektöre yaratılan istihdam da önem kazanmaktadır.

29. GÖSTERGE 4 Orman Toplulukları ve Sivil Örgütler Tablo 27 • İşbirliğinin bir akit ile (sözleşme,protokol vb) yapılmış olması gereklidir. • Herhangi bir akit olmadan gerçekleştirilen işbirlikleri hakkında genel değerlendirmeler KRİTER DEĞERLENDİRME bölümünde ele alınabilir.

30. GÖSTERGE 5 İşlenen Orman Suçları Tablo 28

31. KRİTER 6 DEĞERLENDİRMESİ • Bu kriterin değerlendirildiği bölümde işletme ile ilgili diğer sosyo- ekonomik bilgiler de verilebilir. • Bunun yanı sıra orman endüstrisinin durumu • işleme kapasitesi ve trendi bu bölümde ele alınmalıdır. Orman halk ilişkileri ile sivil topluluklar ve kar amacı gütmeyen hükümet dışı kuruluşlarla ilgili bilgiler • Orman suçları trendi geçmiş yıllar değerleri de kullanılarak yorumlanmalıdır