AZAP FİLO KOMUTANLIĞI EĞİTİM ŞUBE KISIM AMİRLİĞİ

1. AZAP FİLO KOMUTANLIĞI EĞİTİM ŞUBE KISIM AMİRLİĞİ

2. İniş, her uçuşun sonunda mutlaka greçekleşecektir. Harika geçen bir görevin sonunda inişte yapılacak ufak bir hata, tüm başarıyı gölgede bırakabilir. Ayrıca kötü hava koşulları altında veya yüklü olarak iniş gerçekleştirmek veya en kötüsü, motorsuz olarak inmek, deneyim isteyen uygulamalardır ve eğitim gerektirir.

3. Şimdi F-16 ile normal bir inişin nasıl yapılması gerektiğini inceleyelim.

4. Normal İniş Normal bir iniş bile, yeterince karmaşıktır ve dikkat gerektirir. F-16'yı başarıyla indirmek için bol bol pratik şarttır. Sorunsuz bir iniş için bir alışkanlık haline getirmeniz gereken maddeleri şöyle sıralayabiliriz.

5. Son Yaklaşmaya Giriş Pisti baştan karşılamış olmanız gerekir. Aksi takdirde inişi zora sokarsınız. Acil durumlar haricinde piste 10 mil mesafe kala 2000-2500 feet arasında ve süratiniz 300 knot altında olmalıdır.

7. Alçalmaya Başlama Noktası Piste inmek için doğru yaklaşma açısı, normal inişlerde 2-3 derecedir. Piste yaklaşırken hızınız 300 knottan fazla olmamalıdır.

8. Pistin size yakın olan başı, HUD'da -3 dereceye geldiğinde, hızınızın 300 knot altında olduğundan emin olun ve iniş takımlarını açın, pike flaplarını açın ve uçağı 175-180 knot hıza kadar yavaşlamasına izin verin.

9. Bu sırada burnu yavaş yavaş kaldırarak FPM'yi pistin size yakın olan ucunda tutun. Daha sonra uçağı 175 knot civarı bir hızda tutmamız gerekecektir. Bunun için yaklaşık %75 devir yeterli olacaktır. Yavaşlama esnasında FPM, AOA göstergesi ile kesişmeye çok az kala gazı açarak %75-80 civarı bir devire getirin.

10. Yaklaşma Açısı ve AOA Piste inmek için doğru yaklaşma açısı 2-3 derece ve AOA ise 11 derecedir. İniş takımlarını açtığınız anda HUD'da alt ortada AOA göstergesi belirir. İki ucu çıkıntılı dikey bir çizgidir. Üst uç 11 derece AOA, alt uç 15 derece AOA ile uçtuğumuzu gösterir. Emniyetli bir iniş için AOA değeri 14 dereceyi geçmemelidir.

11. Devir ile AOA Kontrolü İniş sırasında FPM pistin yakın olan ucunda tutulmalıdır. Hücum açısı 11 derecede tutmak için deviri artırıp azaltın. Eğer FPM aşağı düşmeye başlarsa gücü çok az arttırın, yukarı çıkıyorsa çok az azaltın. Bu şekilde uçağı güvenli aralık olan 11-13 derece AOA arasında tutarken, FPM'nin de pistin yakın olan ucunda olduğundan emin olun.

12. Flare Manevrası Yükseklik 100 feet'e indiğinde çok yavaşça FPM'mizi bu sefer kontrol kolunu kullanarak pistin yakın olan ucundan uzak olan ucuna doğru kaydırıyoruz. Bu harekete flare manevrası denmektedir ve son anda düşüş hızımızı azaltarak uçağın piste yumuşakça dokunmasını sağlar. FPM asla ufku geçmemelidir!!

13. Flare manevrasında burun bir miktar yukarı kaldırılarak yaklaşım açısı düşürülür. Böylece yumuşak bir iniş yapılır. Hücum açısını sabit tutabilmek için bu manevra çok yavaşça yapılmalıdır. Aksi takdirde hücum açısı aniden artar ve uçağın kuyruğu yere vurur.

14. Temas Anında İlk Kontrol İlk anda eğer yan rüzgar var ve bu yüzden piste açılı inmiş isek pedallar yardımı ile uçağın açısı düzeltilir. Uçak hala hızlı iken yerde manevra yapmaya dikey stabilize yardımcı olur. (Dikkat:NWS kapalı!)

15. Gövde Freni Piste teker koymayla beraber uçağın burnunu yaklaşık 10 dereceye kaldırın. Bu hareketi çok hızlı yaparsak veya gazı kesmezsek uçak tekrar havalanabilir. Fren ve gövde freni ile birlikte yavaşlayın.

16. Frenleme ve Taxi Uçak 100 knot hıza düşerken burun da artık yavaşça yere inecektir. Burun tekeri yere iner inmez NWS açarak uçağı yerde burun tekeriyle kontrol edin. Bundan sonra frenlerinizi kullanarak uçağı yavaşlatın ve ilk taksi yolundan pisti terk edin.

17. Genel Bilgiler İnişlerde aceleci olmayın. İniş öğrenilmesi en çok pratik gerektiren konuların başında gelmektedir.

18. Pratik yapmak için "touch&go" çalışın. Bir pistten kalkın ve 2000 feet civarında meydan turu atın. İnişte piste teker koyup kontrolü sağlayınca pike flaplarını kapatın, tekrar hızlanıp kalkın ve prosedürü tekrarlayın.

19. Enstrümantal iniş ve motorsuz iniş kokpit detay eğitiminde ilerleyen süreçte işlenecektir.