Bİr BalIkçIlIk YönetİcİsİnİN El kİtabI

1. BİrBalIkçIlIkYönetİcİsİnİN El kİtabI Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları KISIM V: Uygulama

2. 16.1Giriş • Planlama süreci yönetimin esas parçasıdır, bir arabanın montaj hattındaki yönetim ile balıkçılıktaki yönetim arasında önem açısından fark yoktur. • Yönetim planı, yönetimin ileride nasıl yürütüleceğini ortaya koyan ana araçtır. • Birçok balıkçılıkta, balıkçılık yönetim planları (BYP), sadece planlama için bir araç olmakla kalmayıp aynı zamanda operasyonel(eylemsel) yönetimi de içine alır. • Bu planlar yönetim hedefine gelecekte nasıl ulaşılacağının bir yolu olmakla kalmayıp (stratejik) aynı zamanda balıkçılığın mevcut durumda nasıl yönetileceğini(taktiksel) açıklar. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

3. Politika Prosedür; Yöntem İcra; Uygulama Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

4. 16.2 Bir yönetim planı oluşturulması Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

5. 16.2.1 Yönetim planının içeriği ne olabilir? • BYP içerikleri açıklanırken balıkçılıkla alakalı kurumsal düzenlemeler gerekir. • Balıkçılığı yöneten balıkçılık politika ve mevzuatını, uluslararası, ulusal ve hatta bölgesel kurumsal şartlar etkiler. • Bazı ülkelerde, örneğin ABD ve Avustralya’ da balıkçılık yönetim planını geliştirme gereksinimdeki mevzuatında özel referanslara atıf yapmaktadır (Avustralya, Balıkçılık Yasası; ABD, Magnuson-Stevens Kanunu). • Aynı mevzuat, balıkçılık yönetim planında bulunması gereken ana bölümleri de belirtebilir Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

6. 16.2.1 Yönetim planının içeriği ne olabilir? BYP en azından şunları içermeli: • Balıkçılığın tanımı, özelliklede mevcut durumu ve yapılandırılmış kullanıcı hakları • Yönetim amaçları • Bu amaçların nasıl başarılacağı • Plan nasıl gözden geçirilecek ve/veya değiştirilecek • Gözden geçirme ve değişim için konsültasyon (müzakere) süreci Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

7. 16.2.2 Uluslararası balıkçılık politikası gereksinimleri Günümüzde BYP içinde uluslararası geçerliliği kabul edilmiş mevzuatlardaki müeyyidelere uyulması gerekmekte olup bu mevzuatlar: • Uluslararası onaylanmış Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (10 Aralık 1982) • FAO Uygulama Kuralları (Codeof Conduct) • Yönetim için İhtiyati (Tedbirli) Yaklaşım Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

8. 16.2.3 Ulusal/Devlet balıkçılık politikası gereksinimleri • Ulusal balıkçılık politikası yasal ve kurumsal yapı tarafından desteklenmelidir. Böylece BYP yönetimin ana aracı olabilir. • Bu bağlamda her ülke BYP’nınyerine getirmesi gereken minimum gereksinimleri ortaya koymalı. • Ulusal balıkçılık politikası BYP içerisinde var olacak gerekli bilgi çeşidini belirlemeli ki BYP ülkenin ulusal balıkçılık ana amaçlarına cevap verebilsin. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

9. 16.2.4 Balıkçılığa özel gereksinimler Ulusal balıkçılık politikası, belirlediği içerikler içeresinde esnek olmak zorunda. Çünkü aynı balıkçılık bölgesi içerisinde bile farklı balıkçılık birimleri için farklı BYP’ları olabilir. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

10. 16.2.5 Yönetim planını kim tasarlamalı? • Genelde planın geliştirildiği yönetimden sorumlu otorite tasarlar. • Eğer balıkçılık birden fazla hükümet emri altındaysa hangi oluşumun sorumlu olacağını gösteren bir politika veya anlaşma olmalıdır. • Tüm ilgili birimler BYP’nin gelişimine katkıda bulunmayı teklif etmelidir ve bu topluluk organizasyonlarını da içermelidir. • BYP’ningelişiminden sorumlu ana birim aşağıdaki alt birimleri davet etmelidir; • İzleme, kontrol vegözetimden sorumlu birim, yönetim kararlarının alınmasında faydalanılan bilimsel bilgi sağlayan araştırma birimi, balıkçıların temsilcileri, işleyiciler, çevresel gruplar vebölgesel hükümet. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

11. 16.2.5 Yönetim planının geliştirilme süreci • Teoride balıkçılığı yönetecek birimin işe başladığında yapacağı ilk görev yönetim planını belirlemektir. • Ancak pratikte yönetim planları dünyadaki bütün önemli balıkçılık ülkelerinde en son hazırlanır. • BYP’ningeliştirilmesindeki ilk aşama çalışma gruplarının belirlenmesidir. • Daha sonra toplantılar ve mektuplarla halk görüşleri alınır, analiz edilir ve yasal olarak cevap verilir. • Sonra taslak yönetim planı hazırlanır, sonra tekrar toplantılar ve mektuplarla halk görüşleri alınır, analiz edilir ve yasal olarak cevap verilir. • Sonuçta en son yönetim planı hazırlanır ve uygulamaya geçirilmeden önce onay için yetkili bakana gönderilir. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

12. 16.3Yönetim planlarının yürürlüğe konması Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

13. 16.3Yönetim planlarının yürürlüğe konması • BYP onaylandıktan sonra öncelikle bu halka duyurulur. • Yönetim planına karşı baş kaldırışlar göz önünde bulundurulmalı ve gerekli yaptırımlar belirtilmelidir ( lisans iptali, para cezası vb.). • Buna ilaveten izleme, kontrol ve gözetimle ilgili detaylar kullanıcı hakları sisteminin nasıl uygulanacağını göstermeli ve nasıl bir sistemin uyum konusunda yardımcı olacağı belirlenmelidir. • En nihayetinde BYP ihtiyati balıkçılık yönetimi ilkelerini izlemeli ve kaynak kullanıcılarının itaatini göz önünde bulundurmalıdır. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

14. 16.3Yönetim planlarının yürürlüğe konması • BYP operasyonel bir araç olarak düşünülmemesi için tüm ayrıntılı olayları içermemelidir. • Özellikle gelişmiş ülkelerde BYP yönetim planının amaçlarının gerçekleştirilmesinde balıkçılık yöneticilerine yardımcı olacak operasyonel amaçların tanımlanması için bir yere kadar yararlı olabilir. • Yönetim stratejilerinin geliştirilmesi, izleme ve yürütme için böylece esas araç haline gelir. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

15. 16.4 Yönetim planlarının gözden geçirilmesi ve değiştirilmesi Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

16. 16.4.1Gözden Geçirme Mekanizması • Gözden geçirme mekanizması planın kendi içerisinde özelleştirilmelidir. • Ana gözden geçirme ilgili birimlerin plan için önerilen değişiklikleri ortaya koyduğu halk toplantılarına ihtiyaç duymaktadır. • Bu sistem BYP’ nin tüm eksik yönlerini tek seferde ortadan kaldırmak yerine ayrı ayrı ve küçük değişiklikler yapmayı benimser. • Bu sistem ABD’ de başarılı şekilde uygulanmaktadır. Örn, Meksika körfezi resif balıkçılığı, Güney Atlantik Snapperbalıkçılığı. • Bu balıkçılıklarda ilgili yönetim konseyleri tarafından değişiklikler yıllık olarak hazırlanır. Bu değişikliklerden bazıları 1-2 ayda bazıları da daha uzun sürede yapılır. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

17. 16.4.1Gözden Geçirme Mekanizması Güney Atlantik Snapperbalıkçılığı Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

18. 16.4.2Gözden Geçirme Stratejisi • Sosyo-ekonomik durum yada balık stoklarının biyolojik durumunda meydana gelen değişiklikler gözden geçirme stratejisini belirler. • BYP sadece yeni bir veri olduğunda değil, ihtiyat gerekçesiyle yapılmalıdır. • En kötü ihtimal plan 5 yıl içinde yenilenmelidir. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

19. 16.4.3 BYP’yi değiştirmeksizin yönetim önlemlerini değiştirmek • Bazı durumlarda yönetim planını gözden geçirme süreci çok fazla zaman almaktadır, buda acil yönetim önlemi değişikliği gerektirir. • Bazen planı değiştirmeksizin bir takım küçük değişiklikler yapılabilir. Örn, Avustralya’da yönerge adı verilen TAC her yıl, ve balıkçılık sezonunun başlangıcında ve bitiminde değişiklikler yapılır. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

20. 16.5Ekosistem yaklaşımlı balıkçılık (EYB) kapsamında balıkçılık yönetim planı (BYP) EYP şu konuları içermektedir; • Diğer kaynakların hasadı hakkında bilgi olmaksızın hedef kaynakların hasadının kontrolü güçleşir. • Hedef dışı türlerin yönetimi gerekir. • Besin kaynağı niteliğindeki diğer denizel türler üzerine dolaylı etkiye sahip etkilerin yönetimi . • Denizel habitatların üzerine av araçlarının etkisi. • Bu konular ekolojik sürdürülebilir gelişimin altındadır ve BYP’ nin gelişiminde göz önünde bulundurulmalıdır. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

21. 16.5.1 Hedef Dışı Türler • Yönetim planları genelde belirli bir balıkçılıktaki hedef türler, stoklar veya stok grupları üzerine geliştirilmiştir. • Çok az balıkçılıkta hedef dışı yakalanmaksızın doğrudan hedef yakalanabilir. • Böylece hedef dışı türlerin de yönetimi zorunluluk haline gelmiştir. • Av araçlarıyla yanlışlıkla yakalanan koruma altında bulunan özel türlerin korunması da özel hedefler içine girer. ( deniz kaplumbağaları, kuşları, memelileri vb.). • Hedef dışı tür tanımı sadece koruma altında ki türler değil aynı zamanda ıskarta veya ekonomik değeri düşük olan pazarlanabilir ürünleri de kapsar ve tüm hedef dışı türler yönetilmeye ve yönetim planında yer almaya mecburdur. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

22. 16.5.1 Hedef Dışı Türler Deniz kaplumbağaları, kuşları, memelileri vb. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

23. 16.5.1 Hedef Dışı Türler • Bugün ekonomik değeri olmayan fakat gelecekte olabilecek ürünler mevcuttur. Yada şu anda bazı balıkçılar için ekonomik kabul edilmeyen ürün bir diğeri için ekonomik olabilir. Bu durumda oluşabilecek çıkar çakışmaları yönetim planında iyi açıklanmalıdır. • İhtiyati yönetim ve ekosistem tabanlı yönetimde filoların ıskarta miktarını en aza indirmesi ve yaşaması öngörülmüştür. • Böylece tüm yönetim planları ıskarta avın izleme prosedürlerini içermeli ve bunun azaltılması için plan yapmalıdır. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

24. 16.6 Yönetim planlarına örnekler Mevcut bulunan balıkçılık yönetim planlarının beş örneği günümüzde balıkçılık yönetimi kapsamındaki konulara yardımcı olmak için sunulmaktadır. Bu örnekler mevcut balıkçılık yönetim planlarını geniş bir yelpazede temsil etmek için seçilmiştir. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

25. 16.6.1 Avustralya kuzey karides balıkçılığı yönetim planı KKB Kuzey Avustralya’da av aracı olarak sadece trolün kullanıldığı hedef olarak yalnızca tek bir tür grubuna yönelmiş olan bir balıkçılıktır. Hatta balıkçılık yönetim planı 1995’te sadece Avustralya Balıkçılık Yönetim Otoritesi tarafından geliştirilmişti. KKB 1980’lerden bu yana oldukça yakından yönetildi. Bu plan bu yüzden iyi yönetilen bir endüstriyel balıkçılık için yönetim planı örneği olmaktadır. Bu plan 1991 Avustralya Balıkçılık Yönetim Kanunu ile uyumlu olarak yapıldı. Amacı Avustralya Balıkçılık Yönetimi Otoritesinin politik amaçlarının KKB’de karşılandığından emin olmak ve balıkçılıktaki bycatch oranını en düşük seviyeye indirmektir. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

26. 16.6.1 Avustralya kuzey karides balıkçılığı yönetim planı Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

27. 16.6.1 Avustralya kuzey karides balıkçılığı yönetim planı • Bu plan, Avustralya Balıkçılık Politikasında kurulan açık yönergeler çerçevesinde yapılır ve sonuç olarak plan kendisi balıkçılık için operasyonel yönetimin detaylarının bir açıklaması ile sınırlıdır ve genel balıkçılık politikasını kapsamaz. • BYP planda kullanılan terimlerin yasal olarak açıklanması ile başlar. • Amaçları, yönetim önlemlerini ve performans önlemleri ve göstergelerini kapsar. • KKB(Kuzey Karides Balıkçılığı) girdi kontrolleri tarafından yönetilen sınırlı girişi kapsayan bir balıkçılıktır. • Planın ikinci bölümü balıkçılık haklarına odaklanır ve mevcut hak çeşitlerini kapsar. • Planın son bölümü yönetilen alanın ayrıntılı bir açıklamasını ve tüm değişikliklerin listesini içerir. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

28. 16.6.1 Avustralya kuzey karides balıkçılığı yönetim planı • 1. Başlangıç Hükümleri • a. Planın adı • b. Başlangıç • c. Yorumlama • d. Amaçlar • e. Önlemler • f. Performans kriterleri • 2. Yasal balıkçılık hakları • a. Av aracının yasal balıkçılık hakları • b. Yasal balıkçılık hakları türleri (balıkçılık ruhsatı) • c. Kim KKB alanında balık tutabilir • d. Tekne adaylığı ve değiştirilmesi • e. Yasal balıkçılık haklarının iptali • i. AFMA tarafından yönlendirmeler (avlanma sezonu uzunluğu vb.) • ii. Yasal balıkçılık haklarının transferi • iii. Yasal balıkçılık haklarının geçerlilik süresi • 3. Diğer • a. Sertifikalar, heyet, yasal balıkçılık haklarının kiralanması düzenlemeleri Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

29. 16.6.2 Barbados Balıkçılık Yönetim Planı Barbados Balıkçılık Kanunu (1993-1996) Barbados balıkçılığı için bir yönetim planı geliştirmesi amacıyla Balıkçılık Başkanına ihtiyaç duymaktadır. Çoğu gelişen ülkelerde olduğu gibi Barbados balıkçılığı da çok çeşitlidir. Hükümet hepsi için tek bir yönetim planı geliştirmeye karar vermiştir. Barbados için BYP diğer planlarda bulunanlardan çok daha geniş amaçlara sahiptir. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

30. 16.6.2 Barbados Balıkçılık Yönetim Planı Barbados balıkçılık yönetim planının dış hatları • 1. Yol gösterici ilkeler (misyon, amaçlar, balıkçılık politikası ve ülke profili) • 2. Balıkçılık sektörünün profili (balıkçılığa genel bakış, balıkçılık sektörü, sektörler arası bağlantılar) • 3. Balıkçılık yönetimi (balıkçılık planlama süreci, kıyı bölgesi yönetimi, su ürünleri mevzuatı, bölgesel balıkçılık anlaşmaları, kurumsal çerçeve, araştırma ve istatistik, izleme kontrol ve gözetim, denetim, kayıt ve lisanslama) • 4. Balıkçılık geliştirme (hasat, hasat sonrası ve devlet sektörlerinin vizyonları) • 5. Yönetim ve uygulama (plan kapsamında yönetilen her bir balıkçılık için bir bölüm) • 6. Balıkçılık yönetimi seçenekleri • 7. Terimler Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

31. 16.6.3 Porto Riko ve ABD Virgin Adaları için "Strombusgigas" balıkçılık yönetim planı Kraliçe kabuklular artisanal balıkçılık için değerli oldukları Karayipler’de avlanırlar. Kaynak çoğu ülkede biyolojik olarak aşırı sömürülmüş olarak görülmektedir. Bu kaynağın yönetiminin temel bir sorunu stoğun birçok ülke arasında paylaşılmasıdır. Bundan dolayı yönetim bazı ülkeler arasında koordine edilmeye ihtiyaç duyabilir. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

32. 16.6.3 Porto Riko ve ABD Virgin Adaları için «Lobotusgigas" balıkçılık yönetim planı Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

33. 16.6.3 Porto Riko ve ABD Virgin Adaları için «Lobotusgigas" balıkçılık yönetim planı Porto Riko ve ABD Virgin Adaları için Balıkçılık Yönetim Planının Dış Hatları • 1. Yönetim özeti • 2. Tanımlar • 3. Giriş • a. Kaynağın tanımı • b. Balıkçılığın tanımı • c. Balıkçılık Sorunları • 4. Yönetim amaçları • 5. Yönetim önlemleri ve alternatifler • 6. Yerel yönetimler ve diğer kuruluşlar için öneriler • 7. İlgili yönetim yetki alanları, yasaları ve politikaları Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

34. 16.6.4 Yeni balıkçılığın geliştirilmesi içinBatı Avustralya planı • Bir balıkçılık üzerine sömürü azsa veya yoksa o balıkçılığın gelişme potansiyeli vardır. • Tahsis edilmiş bu kaynağa ticari erişimi garanti edecek bir balık kaynağının varlığı hakkında tahmin olmayabilir. • Yönetim otoritesi hangi kaynakların geliştirilip hangilerinin geliştirilmeyeceği sorumluluğuna sahiptir. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

35. 16.6.4 Yeni balıkçılığın geliştirilmesi içinBatı Avustralya planı Batı Avustralya’da yeni bir balıkçılığın geliştirilmesi için gerekli adımlar • 1. İlginin anlatımı – Reklam fırsatı • 2. Bakanlık kararı - geliştirme veya kabul etme konusunda • 3. Uygulama - insanlar yönetim kurumu tarafından belirlenen kurallara göre başvurur • 4. Uygulamaların değerlendirilmesi • 5. Onay / ret bildirimi • 6. Uygulama - balıkçılık başlar • 7. Gözden geçirme ve değerlendirme - izinler devam edebilir, değişebilir veya iptal edilmiş olabilir. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

36. 16.6.4 Yeni balıkçılığın geliştirilmesi içinBatı Avustralya planı Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

37. 16.6.5 Honduras, CayosCochinos Müzesi balıkçılık yönetim planı Çoğu ulusal parkta olduğu gibi CayosCochinos Müzesi de kendi ekosistemini koruması için kurulmuştu. Hatta parkların çoğunun kullanımlarını düzenleyen, CayosCochinos’taki balıkçılık aktivitesinin önemini BYP’yi geliştirmek için parkları yöneten koalisyona baskı yapan genel bir yönetim planı vardır. Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

38. 16.6.5 Honduras, CayosCochinos Müzesi balıkçılık yönetim planı • 1. Giriş • 2. Yöntemler ve genel kavramlar • a. Balıkçılık analizi • b. Örnekleme • c. Karayipler ve Honduras balıkçılık üretimi • d. Sorumlu balıkçılık ilkeleri • e. Ekosistem tabanlı balıkçılık yönetim • f. Eşyönetim ve toplum katılımı • g. Bilimsel destek • 3. Plan yapısı • a. CayosCochinos’ta balıkçılık karakterizasyonu • i. Kaynaklar • ii. Kurumsal analiz • iii. Balıkçılık yönetimi • iv. Balıkçılık topluluklar ve balıkçılık filosu • b. Yönetim alternatifleri • i. Koruma önlemleri • ii. Balıkçılık düzenlemeleri Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

39. 16.6.5 Foça ÖÇKB Yönetim Planı • 1)Paydaşların Belirlenmesi, Analizi (İzmir Valiliği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Deniz ve Liman Havameydanları İzmir Bölge Müdürlüğü, Denizcilik Müsteşarlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Foça Kaymakamlığı, Dokuz Eylül Üniversitesi - Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, Ege Üniversitesi- Su Ürünleri Fakültesi, Foça Su Ürünleri Merkez Kooperatifi, SS Foça Gezi Tekneleri Deniz Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi • 2)İdeal Hedefler ve Uygulama Hedefleri (5 yıllık) • Deniz Ve Kıyı Ekosistemlerinin Korunması • Kara Ve Deniz Kirliliğinin Bertaraf Edilmesi • Foça Öçk Bölgesinde Turizmin Nitelikli Ve Yöreye Özgü Gelişmesi İçin Doğal Yaşam Üzerindeki Baskıların Azaltılmasının Sağlanması • 5 Yıl İçinde Foça Özel Çevre Koruma Bölgesinde Doğal Kaynakların Korunması Ve Sürdürülebilirliğinin Sağlanması • Yetkili Kurumların Alanın Sorunlarına Verimli Ve Hızlı Çözüm Üretmelerinin Sağlanması Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları

40. Sorular Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi Planları