KLOR,FLOR GAZLARININ OZON TABAKASINA VE BUNUN SONUCUNDA YERYÜZÜ ÜZERİNE ETKİLERİ Yusuf Gül

1. KLOR,FLOR GAZLARININ OZON TABAKASINA VE BUNUN SONUCUNDA YERYÜZÜ ÜZERİNE ETKİLERİ Yusuf Gül Müge Yılmaz Esra yılmaz Emrah Şamlıoğlu

2. Ozon tabakası;atmosferin 18. km’sinde başlayıp 30. km’lerine kadar yükselen, sabit olmayan hareket halindeki tabaka şeklinde dünyayı öldürücü güneş ışınları ve kozmik ışınlardan koruyan bir kalkandır. Bu tabaka çok hassas moleküllerden oluşur. Esasında zehirli bir maddedir fakat koruyucudur. Bu tabaka olmasa dünyada birçok canlının yaşaması mümkün değildir. Ozon tabakasının delinmesine neden olan en önemli faktör, uçakların jet motorlarından çıkan egsoz gazları ve yaygın olarak soğutma cihazlarında ve deodorantlarda kullanılan gazlardır. Bu gazlar kısaca Kloro-Floro-Karbon adını alırlar ve içerik bakımından Klor (Cl), Flor (F) ve Karbon (C) elementlerini yapılarında bulundururlar.

3. Kısa ismi CFC olan bu gazların yoğunlukları düşük olduğu için havadan daha hafif haldedirler ve atmosferin en üst katmanlarına kadar çıkabilirler (yaklaşık 11.000 metre). Klor, flor ve karbon gazları ozon moleküllerini negatif etkilerler. Bu atomlar atmosferin stratosfer tabakasına (18’inci kilometrelere) çıkınca orada delikler açmaktadır. Bir tane klor atomu binlerce ozon molekülünü yok edecek güçtedir.

4. Ozon tabakasına kadar ulaşan CFC gazları, yüksek enerjili güneş ışınları ile karşılaştıklarında kararlı yapılarını kaybederler.Çünkü güneşten gelen yüksek enerjili ışınlar CFC gazlarının aralarındaki bağlarını koparmaya başlar.Birbirinden ayrılan ve oldukça reaktif olan klor, flor ve karbon gazları, ozon tabakasını oluşturan ve en az bu gazlar kadar reaktif olan oksijen ile bileşik kurmaya başlarlar. Tüm bu olumsuzluklara rağmen ozon tabakasının kendini yenileme özelliği vardır.Fakat bu yenileme işlemi, ancak CFC gazlarının atmosfere serbest bırakılmasının durdurulmasıyla hız kazanabilir.Eğer şu zamandan sonra CFC gazlarının atmosfere serbest bırakılması durdurulsa bile, ozon deliğinin kendini yenileyip kapanması enaz 10 yılı bulacaktır.

5. Cl2 ve F2 GAZLARININ OZONUN TABAKASINA YAPTIĞI TAHRİP SONUCU OZON TABAKASI DELİNMESİNİN YERYÜZÜNE VE CANLILARA ETKİLERİ İnsanlar Üzerindeki Etkileri : Ultraviyole (UV) radyasyonun cilt kanseri de dahil pekçok insan sağlığı problemleriyle bağıntılı olduğu bilinmektedir. Cilt kanserinin ana sebebi çok fazla güneş ışığıdır. Güneş yanığı bir sağlık belirtisi olmadığı gibi 18 yaşından önceki birkaç ciddi güneş yanığı daha sonraki yaşam sürecinde cilt kanserinin gelişme şanşını önemli ölçüde arttırır. Güneşin yakıcı ışınları gözlere de zarar verebilir.Uzun süreli güneş ışınlarına maruz kalmanın görmeyi azaltan ve sürekli körlüğün başlıca nedeni olan, gözbebeklerini örten kataraktı başlattığını gösterir. Artan UV ışınlarına maruz kalmak insanların bağışıklık sistemini zayıflatır ve bu da insan vücudunu enfeksiyon hastalıklarına karşı çok daha hassas hale getirmektedir.

6. Bitkiler Üzerindeki Etkileri: Buğday, pirinç, mısır ve soya fasulyesi gibi dünyadaki temel gıda ürünlerinden çoğu da dahil olmak üzere pekçok tarımsal ürün güneşin yakıcı ışınlarına karşı duyarlıdırlar. Ormancılık alanında da artan UV radyasyonun özellikle fidelerden bitki yetiştirmeyi olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir. Hava Kirliliğinin Artması: Uv ışınların yüksek miktarları; havada bulunan kirleticiler arasındaki kimyasal reaksiyonları hızlandırarak kentsel hava kirliliğinde bir artışa neden olabilir. Artan hava kirliliği özellikle astım hastaları ve yaşlılara ciddi zararlar verebilir.