Zastosowanie instrumentów rozwoju terytorialnego

1. Instrumenty rozwoju terytorialnego w perspektywie 2014-2020Maciej KolczyńskiMinisterstwo Rozwoju RegionalnegoOpole, 13 listopada 2012 r.

2. Zastosowanie instrumentów rozwoju terytorialnego • instrumenty wspierające rozwój terytorialny w latach 2014-2020: • Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT), • Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS), • Platformę Rozwoju Obszarów Miejskich, • Innowacyjne Działania na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Miejskiego (0,2% ogólnej alokacji EFRR). • pozwolą one na: • wzmocnienie zintegrowanego podejścia terytorialnego; • lepsze dostosowanie interwencji WRS do potrzeb i potencjałów określonych typów terytoriów; • wsparcie rozwoju lokalnego.

3. Blok rozwój terytorialny - negocjacje • Przedmiot dyskusji w ramach Grupy B05 • 3.07, 17.07 oraz 26.07 • 2 propozycje kompromisowe PREZ CY • 3 i 11 października br. COREPER • 16 października GAC.

4. Blok rozwój terytorialny - negocjacje Najważniejsze zmiany • Rezygnacja ze wskazania w UP listy miast do objęcia zintegrowanymi działaniami na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, • Rezygnacja z listy miast objętych UDP, • Fakultatywność stosowania ZIT, • Zgoda KE na rozciągnięcie ZIT na wszystkie 5 funduszy, z wyłączeniem możliwości tworzenia ZIT odrębnie dla funduszy rybackich/rolnych - potrzebny byłby udział przynajmniej 1 funduszu polityki spójności

5. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT)

6. instrument realizacji strategii rozwoju terytorialnego, ZIT realizowane na: obszarach funkcjonalnych 18 miast wojewódzkich – OSI (ring-fencing), dodatkowo na terenie innych miast (ewentualnie ich obszarów funkcjonalnych) o charakterze subregionalnym – decyzja w gestii samorządów województw. Ostateczny kształt ZIT w Polsce zależy od wyników konsultacji wewnątrz kraju Umowy Partnerstwa i przesądzeń w zakresie rozporządzeń w trakcie ich negocjacji w Radzie. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) CEL: sprzyjanie rozwojowi MOF poprzez promocję współpracy pomiędzy jednostkami administracyjnymi wchodzącymi w jego skład oraz realizację wybranych, zintegrowanych projektów wynikających ze wspólnej strategii rozwoju obszaru funkcjonalnego.

7. ZIT na obszarach funkcjonalnych 18 miast wojewódzkich [1] • 16 ZIT, po jednym na województwo, realizowane w ramach odrębnych osi priorytetowych, • rezerwa programowa w RPO w wysokości co najmniej 5% EFRR, • algorytm uwzględniający: • wielkość i znaczenie miasta wojewódzkiego • wielkość i znaczenie całego obszaru funkcjonalnego, • środki EFS mogą być przeznaczone na ZIT w zależności od zapisów Programu działań ZIT, • koncentracja na dużej liczbie małych projektów, • ścisła koordynacja działań w ramach ZIT z komplementarnymi działaniami realizowanymi w programach krajowych i RPO nie objętymi ZIT - poprzez realizację kontraktu terytorialnego.

8. ZIT na obszarach funkcjonalnych 18 miast wojewódzkich [2] • ZIT będzie działał na podstawie delegacji zadań w zakresie zarządzania/wdrażania części RPO • jej stopień zależy od spełnienia odpowiednich warunków określonych przez IZ, • pełna delegacja zadań możliwa na zasadzie dotacji globalnej, • minimalny zakres delegacji to wybór projektów do realizacji. • koszty operacyjne funkcjonowania ZIT będą współfinansowane ze środków krajowego PO PT

9. ZIT na obszarach funkcjonalnych 18 miast wojewódzkich [3] – warunki powierzenia zadań • Program działań ZIT. • szczegóły zamierzeń obejmujące obszary tematyczne i zagadnienia objęte ZIT, • tworzony przy udziale lokalnych aktorów oraz NGO’s zajmującymi się zagadnieniami realizowanymi przez ZIT, • możliwość sfinansowania jego przygotowania z POPT w ramach obecnego okresu programowania. • Odpowiedni potencjał administracyjny, • Zalecenie, ale nie warunek - opracowanie strategii rozwoju obszaru funkcjonalnego miasta – zgodnie z KPZK.

10. ZIT w miastach regionalnych i sub-regionalnych • Podobne warunki jak w 18 MW: • przedstawienie Programu działań dla ZIT dla miasta/obszaru funkcjonalnego, • udowodnienie zdolności administracyjnej, • ewentualnie spełnienie dodatkowych warunków określonych przez IZ. • środki na ZIT z alokacji poszczególnych RPO - oznaczone w ramach osi priorytetowych i działań realizujących ZIT, • propozycja, by ograniczyć się do osi priorytetowych i działań, które zakładają realizację dużej ilości małych projektów realizowanych na obszarach zurbanizowanych.

11. Kierunki interwencji ZIT • Zrównoważony, sprawny transport łączący miasto i jego obszar funkcjonalny(cele tematyczne nr 4 i 7), • Kompleksowa rewitalizacja realizowana na wybranych (zdegradowanych) obszarach miejskiego obszaru funkcjonalnego, rozumiana w sposób zintegrowany (cele tematyczne nr 6, 8, 9), • Ochrona środowiska – głównie małe projekty (cel tematyczny nr 6), • Energetyka(cel tematyczny nr 4), • Wzmacnianie rozwoju funkcji symbolicznych budujących międzynarodowy charakter i ponadregionalną rangę miasta (cele tematyczne nr 6, 8, 9).

12. System realizacji Panele Ekspertów ZIT • wsparcie przy ocenie projektów, • prowadzą merytoryczną i finansową ocenę projektów, • przygotowują listy rankingowe projektów kwalifikujących się do dofinansowania, • skład Paneli zatwierdza IZ. Komitet Monitorujący RPO • zatwierdzanie kryteriów wyboru projektów osi priorytetowej realizującej ZIT, • monitorowanie wdrażania Programu działań ZIT, • ocena i akceptacja rocznego raportu monitoringowego nt. wdrażania Programu działań ZIT.

13. Najważniejsze uwagi - ZIT • Konieczność zapewnienia większej kontroli dla IZ, jako instytucji odpowiedzialnej za wdrażanie ZIT, • ZIT powinien dopuszczać realizację pojedynczych projektów, niekoniecznie zintegrowanych projektów realizowanych w partnerstwie (z uwagi na trudności w realizacji), • ZIT z uwagi na swoją charakterystykę (zintegrowane podejście) powinien dotyczyć również programów krajowych. Koordynacja na poziomie krajowym może okazać się niewystarczająca, • Wątpliwości budzi obiektywność konstruowanego algorytmu podziału środków (w szczególności chodzi o określenie wielkości i znaczenia miasta i obszaru funkcjonalnego), • System realizacji wydaje się zbyt skomplikowany i może odstraszać od stosowania instrumentu ZIT, • Obawy o zdolność instytucjonalną podmiotów, którym zostanie powierzony ZIT.

14. ZIT – do przesądzenia • Jakie cele tematyczne i priorytety inwestycyjne objąć ZIT? • Czy włączyć w ZIT duże projekty, w tym infrastrukturalne, czy ograniczyć się do wiązki małych projektów? • Związek Komunalny – NIE -> Jakie inne rozwiązania? (np. porozumienia JST) • Pełne zarządzanie/wdrażanie ZIT), czy rola ograniczona do wyboru projektów? Co konkretnie powierzać? • Jak zaangażować i zmobilizować podmioty lokalne w tworzenie i realizację Programu działań ZIT? • Jakie zmiany prawne są niezbędne dla sprawnej i efektywnej realizacji ZIT? • Czy EFS powinien być obligatoryjnie włączony do ZIT by realizować zintegrowane projekty (projekty miękkie + twarde)? • Jaki optymalny algorytm podziału środków na ZIT, co uwzględniać w największym stopniu?

15. Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS) Dobrowolny dla polityki spójności i rybackiej, obligatoryjny dla WPR, Stosowanie zależne od decyzji IZ danym programem operacyjnym, Wykorzystane zostaną doświadczenia inicjatywy LEADER. Zasadnicza zmiana w nowym okresie: Większe zaangażowanie funduszy polityki spójności, Dążenie do możliwie maksymalnej realnej harmonizacji funduszy. • CEL: • zwiększenie udziału społeczności lokalnej w programowaniu i zarządzaniu rozwojem danego obszaru, • lepsze dopasowanie usług do potrzeb mieszkańców, • zwiększenie zaangażowania podmiotów niepublicznych w świadczenie usług publicznych, • większe upodmiotowienie lokalnych społeczności.

16. Głównym podmiotem RLKS jest Lokalna Grupa Działania (LGD), Odbywa się przez stworzenie i realizację Lokalnych Strategii Rozwoju (LSR), Działania na obszarach wiejskich, miejsko-wiejskich, miejskich oraz zależnych od rybactwa: związane z realizacją inicjatyw na poziomie lokalnym, aktywizujące lokalne społeczności na podstawie strategii rozwoju lokalnego. Obszary pomiędzy 10 a 150 tys. mieszkańców, Tworzenie partnerstw łączących instytucje publiczne, prywatne, jak i społeczne, Zakres tematyczny – przede wszystkim cel 9 Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS) Pozostałe przesądzenia w realizacji RKSL w Polsce będą zawarte dokumencie nt. zasad harmonizacji wsparcia udzielanego z funduszy różnych polityk, przygotowanym przez MRR i MRiRW.

17. Dziękuję za uwagę