GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

1. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

2. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) KARBON MONOKSİT ZEHİRLENMESİ ŞOFBEN ZEHİRLENMESİ

3. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) KARBON MONOKSİT • Kokusuz • Yanıcı • Zehirli • Renksiz • Tatsız bir gazdır.

4. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Karbon Monoksit Zehirlenmeleri • Kapalı ortamda; • Kömür / Gaz sobası / Mangal / Ocak / Egzoz gazının iyi yanmaması sonucu açığa çıkar. • Solunum yapılırken fark edilmez. • KISA SÜREDE TIBBİ MÜDAHELE YAPILMAZSA ÖLÜMLE SONLANABİLİR.

5. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

6. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) • İyi yanmamış bir kömür yanma sırasında oda içindeki oksijeni yakıcı olarak kullanır. • Eğer odada yeterli havalandırma yoksa yanma sonucu oluşan gazlar oda içine birikir. • Karbon monoksit oda içinde belli yoğunluğa ulaştığında ölüme neden olur.

7. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Uyku esnasında vücut karbon monoksit zehirleme etkisini algılayamaz. Ölüm olayları genelde gece saatlerinde olur. Gündüz zehirlenme belirtileri fark edilebilir.

8. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Zehirlenme Belirtileri • Baş ağrısı • Baş dönmesi • Yüzde pembe renk • Terleme • Kulak çınlaması • Bulantı / Kusma • Solunum zorluğu • Siyanoz (Morarma) • Bayılma hissi • Tansiyon düşüklüğü • Kaslarda gevşeme • Hareket edememe • Şuur kaybı • Koma • Ölüm

9. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Sobalardan kaynaklanan ölümler • % 35 yatak odasında • % 25 oturma odası veya salonda • % 10 banyoda gerçekleşmektedir.

10. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Soba ve Kömürle ilgili önlemler • İthal kömür daha zor tutuşur. • İthal kömürün ısı değeri yüksektir ve ateş tuğlalı dökme sobalarda yakılmalıdır. Soba satın alırken; • TSE belgeli olmalı, • Yanma verimi yüksek olanlar tercih edilmelidir.

11. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) SOBANIN KURULMASI

12. Soba kurulmadan önce bacalar temizlenmeli, Rüzgarın yönünü ayarlamak için bacaya şapka takılmalı, GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Bacanın hazırlanması Rüzgara göre yön alan bir baca şapkası Sabit bir baca şapkası

13. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

14. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

15. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

16. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

17. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

18. Bütün bacalar çatıdan en az 1 metre yüksekte olmalıdır. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Bacanın hazırlanması • Bacalar en yakın binadan en az 6 metre uzakta olmalıdır.

19. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

20. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Yanlış Baca Görüntüsü

21. Soba odanın içinde en uygun yere yerleştirilmelidir. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Sobanın hazırlanması Mobilyalara uygun uzaklıkta kurulmuş bir soba

22. Sobanın altına yanıcı altlık konmalı, Bu amaçla mermer kullanılabilir. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Sobanın hazırlanması Mermerden yapılmış uygun bir soba altlığı

23. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) • Soba duvardan en az 50 / en çok 150 cm uzağa kurulmalı, • Fazla dirsek ve borudan kaçınmalı, • En fazla iki dirsek kullanılmalıdır. (Boru ve bacada kurum / katran oluşumu Tıkanma Gaz sızma olasılığı azalır)

24. Soba borusu bacaya fazla sokulmamalı, Boru bacayı daraltmamalıdır. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Zorunlu olmadıkça fazla dirsek kullanılmamalıdır.

25. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) • Soba / dirsek / boru eklem yerleri duman sızdırmamalı, • Eklem yerleri birbirine uygun geçirilmelidir.

26. Baca ve Soba borusu bağlantısı uygun biçimde yapılmalıdır. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

27. Sobanın içi kullanılmadan önce mutlaka temizlenmeli, Elektrik süpürgesi kullanmak en pratik yoldur. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Soba içinin temizlenmesi

28. Temiz ve yakılmaya hazır bir soba GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

29. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Sobanın Yakılması • Sobanın en fazla üçte ikisini kömür ile doldurmalıdır.

30. Sobada tutuşturmayı mutlaka üstten yapmalıdır. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) • Sobayı alttan tutuşturduğumuzda • kömürün içindeki uçucu maddeler yanmadan dışarı gider.

31. Sobanın alt ve üst delikleri açık tutulmalıdır. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Soba tutuşuncaya kadar

32. Sobanın delikleri kademeli olarak kapatılmalıdır. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Soba tutuştuktan sonra

33. Kesinlikle yeni kömür ilave edilmez. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Yanmakta olan sobaya

34. Yanan kömürün üzerine su dökerek söndürmeyiniz. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Kömür sobanız sönmemiş ise

35. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Sobada Yakılmaması Gerekenler • Lastik • Plastik • Boya • Araba lastiği • Asfalt • Tıbbi atıklar • Çöpler Sobada yandığı zaman çevreye çok zararlı ve zehirli kirletici gazlar bırakır. AŞIRI NEMLİ KÖMÜR VE ODUN KULLANILMADAN ÖNCE KURUTULMALIDIR.

36. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) SOBALARINIZI HER GÜN, BACALARINIZI YILDA EN AZ BİR DEFA MUTLAKA TEMİZLEYİNİZ…

37. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Soba Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler • Lodoslu / fırtınalı havada sobayı yakmayın. • Yatmadan önce sobayı söndürün. • Soba yanarken uyumayın. • Soba söndükten sonra içini iyice temizleyin. • Sobayı üstten yakın. • Soba borusuna çamaşır kurutmaya yönelik aksesuarlar takmayın.

38. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Soba Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler • Sık sık baca tepmesi oluyorsa baca deliği uygun olmayabilir. • Rüzgar yönüne göre yön değiştiren baca kapakları taktırın. • Bacaları ayda bir kez temizleyin.

39. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Sobalı bir odada otururken • yorgunluk • halsizlik • baş dönmesi • baş ağrısı • uyku hali • bulantı / kusma • görme bulanıklığı • huzursuzluk hissettiğinizde PENCEREYİ VE KAPIYI AÇIN ODAYA TAZE HAVA GİRMESİNİ SAĞLAYIN.

40. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

41. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) SONUÇ Yukarıdaki uyarılara uyulduğunda; • İyi ısınma sağlanır. • %20 yakıt tasarrufu yapılabilir. • Sobadan zehirlenme riski en aza indirilir.

42. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) ŞOFBEN KAZALARI ŞOFBEN ZEHİRLENMESİ

43. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Şofben kazalarını tanımak için temel bilgiler • Elektrikle çalışanlar daha çok termostat arızası nedeniyle kazan patlamalarına sebep olmakta, hastalar sıcak su yanıkları ile karşılaşmaktadırlar. • LPG ile çalışan şofbenler de bazen kazalara sebep olmaktadır. Ancak bu kazalar, ortamdaki oksijenin yanma sırasında tüketilmesine bağlıdır. • LPG zehirli değildir ancak 6 m2 den küçük, iyi havalandırılmamış mekanlarda şofben kullanıldığında, ortamdaki oksijen süratle tükenmekte, kazazedeler bu yüzden kaybedilmektedir.

44. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

45. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Alınması Gereken Önlemler • Şofbeni iyi çeken bir bacaya bağlayın. • 6 m3 den küçük mekanlarda kullanmayın. • Şofben / tüp arası hortum 125 cm den az olmalı. • Banyoya hava girişi olmalı. • Banyoyu içerden kilitlemeyin. • Koku hissettiğinizde şofbeni kullanmayın. • Banyodan uzun süre çıkmayan kişiyi kontrol edin. • Korsan tüp kullanmayın. • Gaz kaçağını kibrit ve çakmakla kontrol etmeyin.

46. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD)

47. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Yapılması Gerekenler • Paniğe kapılmayın. • Gaz kaçağı olan mekanlarda 1 dakikadan uzun süre durmayın. • Pencereleri / kapıları açın. • Elektrik düğmesine dokunmayın. • Ateş yakmayın.

48. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) • Hastayı bulunduğu yerden çıkarın. • Yardım isteyin. • Zehirlenen kişiyi sırtüstü yatırın. • Çukur ve kuytu yerleri süpürerek gazı havalandırın.

49. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) İLKYARDIM • Hasta bulunduğu yerden temiz havalı yere taşınmalı. • Hemen suni solunum yapılmalı. • Vakit kaybetmeden oksijen verilmeli.

50. GAZİANTEP AİLE HEKİMLİĞİ DERNEĞİ (GAHD) Kaynak: -SAĞLIK BAKANLIĞI -UZM. DR. OLGUN GÖKTAŞ (SAĞLIK BAKANLIĞI BURSA ERTUĞRULGAZİ AİLE HEKİMLİĞİ MERKEZİ )-TBMM ÇEVRE KOMİSYONU RAPORU