Samen werken aan geletterdheid

1. Samen werken aan geletterdheid Roermond 30 maart 2011

2. Even voorstellen Soler Berk Themamanager maatschappelijke organisaties en overheden sb@lezenenschrijven.nl 070-302 2663 06-54 7777 29

3. Vanmiddag….. • Introductie Stichting Lezen & Schrijven • Landelijke ontwikkelingen • De kracht van samenwerking • Wat betekent dit voor uw aanpak?

4. Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven Opgericht in 2004 • Door Prinses Laurentien • Thema op de politieke en sociaal-economische agenda • Traditionele en nieuwe partijen betrekken bij de aanpak Missie Als aanjager een bijdrage leveren aan het oplossen en verankeren van de aanpak van laaggeletterdheid. Hoofddoelstellingen • Laaggeletterdheid door samenleving laten onder- kennen als belangrijk individueel en sociaal-economisch vraagstuk, nationaal als internationaal. • Laaggeletterdheid helpen voorkomen en verminderen door probleem in de vorm van concrete projecten structureel, pragmatisch en gezamenlijk aan te pakken.

5. Wat hebben we bereikt 2004-2010 1. Taboe & non-thema & ‘in-crowd’ 1. Bredere bekendheid en betrokkenheid 2. Onderwijskundig thema 2. Breed actiekader (afspraken in convenant, bondgenootschappen, provinciale betrokkenheid) 3. Gericht op volwassenen 3. De hele ‘taallijn’

6. Wat willen we nog bereiken? 2011 e.v. • 1. De ‘buzz’: • Nu: meer • Langere termijn: houden • 2. De aantallen: • 100.000 volwassenen per jaar (convenant) • Alle kinderen leren lezen en schrijven • 3. Het sneeuwbaleffect: • Iedereen voelt zich aangesproken en mede- • verantwoordelijk • Lezen en schrijven altijd en voor alles belangrijk • Breed maatschappelijke betrokkenheid verzilveren

7. Landelijke ontwikkelingen • Het regeerakkoord • Actieplan Laaggeletterdheid en Aanvalsplan • Basisvaardigheden in Nederland • Participatiebudget

8. Actieplan laaggeletterdheid en Aanvalsplan • Zomer 2010: Het Forum AtotZ (een informeel platform van 28 prominente Nederlanders) doet oproep aan informateur(s) • Regeerakkoord Vrijheid en Verantwoordelijkheid • De basis voor de kenniseconomie wordt in elk deel van het onderwijs op orde gebracht. De kerntaak van basisscholen ligt bij taal en rekenen. • Kinderen met een grote taalachterstand gaan met dwang en drang deelnemen aan vroeg- en voorschoolse educatie. • Ouders zijn mede verantwoordelijk (ook financieel) voor de taalontwikkeling van hun kinderen. • Het kabinet komt met een actieplan tegen laaggeletterdheid. • Aanvalsplan met 1 jaar verlengd (2011), daarna dus: Actieplan

9. Basisvaardigheden in Nederland • Nederland kennisland • Moderne samenlevingen niet meer concurreren op lage lonen. • Toekomstig succes: (diensten)economie met hoge toegevoegde waarde. • Menselijk kapitaal is dan de belangrijkste hulpbron. • Nederland - kenniseconomie en informatiesamenleving: Kennis en informatie steeds belangrijker als motor en smeerolie voor economische groei en maatschappelijke ontwikkeling. • Mate van toegang tot informatie bepaalt maatschappelijke positie van het individu. • Vergrijzing • Vanaf 2010 voor het eerst sinds decennia: krimpende beroepsbevolking. • Vraag naar arbeid zal blijven toenemen, met arbeidsmigratie alleen niet • op te lossen.

10. En voor het individu: kansen benuttende jongere Mondige zelfstandige patiënt zelfstandige leerling bewuste opvoeder betrokken burger Eigen financiële keuzes makende volwassene en jongere flexibele werknemer ICT vaardige volwassene actief participerende inwoner sociaal betrokken burger zelfstandig keuzes makende volwassene kritische, mediawijze televisiekijker

11. Met andere woorden… • Participeren • Samen leven • Integreren • Gezond leven • Innoveren • Excelleren • ?

12. En in Den Haag ziet het er dan zo uit…….IVO

13. Nederland: wereldleider in kennis en vaardigheden? Nee! • Grote groepen werkenden beschikken niet over een startkwalificatie. • Startkwalificatie = beheersen basisvaardigheden • Grote delen van de volwassen bevolking: beschikken niet de meest basale vaardigheden als lezen, schrijven, rekenen, ICT, omgaan met geld, gezond leven, etc., etc. • Het verbeteren van ons onderwijssysteem is een onvoldoende antwoord. Er is meer nodig. • Multiproblematiek • Vaak dezelfde mensen die op verschillende type vaardigheden slecht scoren: een opeenstapeling van problemen. • Door gebrekkige basisvaardigheden kunnen zij deze problemen vaak ook maar moeilijk het hoofd bieden. • Mensen in een kwetsbare sociaal-economische positie, zoals lageropgeleiden, ouderen, allochtonen, werklozen, mensen met een uitkering.

14. Gedachtegang IVO op lokaal niveau? • Gemeente Zwolle • UWV WERKbedrijf, de e-learingmodule herkennen en doorverwijzen voor baliemedewerkers en samenwerking met de gemeente • De werkgroep duurzame participatie voor brede werving (inburgering, e-vaardigheden, lezen en schrijven, etc.)

15. Perspectieven participatiebudget? • Opgebouwd uit drie geldstromen: • Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (WEB); • ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (WWN, W-deel); • ministerie van Infrastructuur en Milieu (WI). • Om duurzaam te kunnen participeren zijn de basisvaardigheden lezen, schrijven en rekenen een vereiste. • Vanuit deze gedachte zijn de drie geldstromen dan ook inzetbaar om burgers te scholen en te helpen met het verwerven van de basisvaardigheden met als doel: participatie!

16. Participatiebudget in de praktijk stadsregio Rotterdam • Een centraal aanmeldingsloket voor doorverwijzers uit: • gemeente; • bedrijven; • maatschappelijke organisaties. • Een centraal loket voor: • inburgeraars (verplicht en vrijwillig) • laaggeletterden • Bondgenootschap • vier Rotterdamse wethouders: ruim 50 bedrijven, instellingen, scholen en gemeentelijke diensten krachten gebundeld • Gezamenlijke verantwoordelijkheid, maar centrale regie! • Nu brede werving via het Rotterdamse bondgenootschap Laaggeletterdheid • Resultaat: 1 januari 2010 tot eind 2010 > 3000 participatietrajecten

17. Quote René Paas, voorzitter DIVOSA Voor wie nauwelijks kan lezen of schrijven is de arbeidsmarkt genadeloos. De kortste weg naar werk is daarom soms een omweg. Een gemeente kan door de inzet van het participatiebudgetde meeste kwetsbare burgers iets heel waardevols meegeven: de beheersing van essentiële vaardigheden lezen, schrijven en rekenen, een goede basis om volwaardig deel te nemen aan de maatschappij.

19. Hoe helpen wij gemeenten en provincies? Hoe kan mijn gemeente… 1. laaggeletterdheid bespreekbaar maken? 2. ervoor zorgen dat meer mensen onze communicatie begrijpen? 3. lezen bevorderen? 4. taalachterstanden verminderen bij kinderen, jongeren en hun ouders? 5. laaggeletterden zonder werk stimuleren te participeren? 6. laaggeletterdheid op de werkvloer bestrijden? 7. wet- en regelgeving optimaal benutten bij mijn beleid? En door: Het bieden van 20 uur ondersteuning op maat (per gemeente)voor de G50 gemeenten en Middelburg en Vlissingen.

20. Ondersteuning gemeenten en provincies • Taalkracht voor gemeenten; • Taal begint Lokaal; • Taal in de Buurt; • De e-learningmodule herkennen en doorverwijzen voor baliemedewerkers; • 0900- ALFABET; • Mediacampagne Leer Lezen en Schrijven • Taalkracht voor: bedrijven, consultatiebureaus, kinderopvang, vmbo-scholen • Landelijke partnerships met: Juridisch Loket, Leger des Heils, bedrijven, etc.

21. En wat vragen wij van u • Regie en uitdragen van visie • Ambitie! • Over de schutting van uw eigen organisatie • De mens centraal • Samenwerking op lokaal, regionaal en provinciaal niveau • Gebruikmaken van landelijke netwerken, initiatieven, projecten • Het regionale geluid • Monitoring op regionaal niveau

22. Heeft u nog vragen? • www.lezenenschrijven.nl • www.participatieladder.nl • www.taalkrachtvoorgemeenten.nl • www.taalkrachtvoorbedrijven.nl • www.uaanzet.nl