„Bariery i problemy w integracji osób niepełnosprawnych”

„Bariery i problemy w integracji osób niepełnosprawnych” Autor: dr inż.Grzegorz Baczewski

„W cierpieniu musi człowiek wypróbować swe siły, musi wytrzymać wszystko, nie zważając na swą nicość i dążyć do dalszej doskonałości.” Ludwig van Beethoven

CEL GŁÓWNY Podkreślenie roli procesu integracji osób niepełnosprawnych w społeczeństwie oraz przedstawienie najczęstszych barier i problemów z jakimi stykają się osoby niepełnosprawne.

CELE SZCZEGÓŁOWE • Wyjaśnienie historii pojęcia i założeń integracji. • Przedstawienie najczęstszych barier z jakimi stykają się osoby niepełnosprawne w codziennym życiu • Zaprezentowanie postaci słynnych osób niepełnosprawnych, które udowodniły, że mimo ograniczeń można odnieść sukces.

Integracja na przestrzeni czasu Stosunek ludzi do osób niepełnosprawnych zmieniał się stopniowo na przestrzeni wieków. Od pełnej wrogości wyrażonej izolacją i eliminacją osób słabych i chorych (czasy antyczne) poprzez stopniową akceptację aż do pełnego przyjęcia osób niepełnosprawnych jako członków społeczeństwa (czasy obecne).

Integracja na przestrzeni czasu Przez stulecia osoby niepełnosprawne były akceptowane w społeczeństwie tylko ze względu na: powiązania rodzinne, pozycję społeczną, majątek bądź jako źródło informacji z najwyższych kręgów władzy. Akceptowano je tylko przez pryzmat tego jak mogą się przysłużyć osobom pełnosprawnym.

Integracja na przestrzeni czasu Nawet teraz wiele osób przeżywa szok w momencie kontaktu z osobami niepełnosprawnymi. Nie wie jak się zachować, odczuwa lęk, zażenowanie, strach, bądź przesadną litość lub troskliwość. Bardzo często tego typu zachowania są dla osób niepełnosprawnych o wiele większym problemem niż ich choroba.

Integracja na przestrzeni czasu Początek idei integracji z osobami niepełnosprawnymi przypada na lata 60-te XX wieku. Pierwszymi krajami, które wprowadziły elementy integracji do swoich praw i życia społecznego były Stany Zjednoczone i Szwecja. W Polsce pierwsze próby integracji podejmowano w latach 70-tych XX w. niestety bezskutecznie.

Integracja na przestrzeni czasu Dopiero w latach 90-tych XX w. zaczęto dostrzegać na świecie pozytywne zmiany związane z rolą i miejscem osób niepełnosprawnych jako obywateli społeczeństwa na równi z osobami zdrowymi.

Integracja (Słownik Wyrazów Obcych PWN, 1980) „Zespolenie się, scalenie, tworzenie całości z części. Integracja może być ekonomiczna, polityczna, społeczna ..."

Społeczna integracja osób niepełnosprawnych- założenia 1. Przeciwstawianie się izolacji i dyskryminacji osób niepełnosprawnych w społeczeństwie. 2. Stwarzanie osobom niepełnosprawnym takich samych możliwości jak osobom zdrowym i gwarantowanie im tych samych praw.

Społeczna integracja osób niepełnosprawnych- założenia 3. Stworzenie osobom niepełnosprawnym warunków do maksymalnego i wszechstronnego rozwoju we wszystkich dziedzinach życia (rodzina, edukacja, kariera zawodowa, działalność społeczna, polityczna, ekonomiczna itp. ) oraz dostępu do wszystkich instytucji i usług, z których korzystają pełnosprawni.

Cel główny integracji Umożliwienie osobom niepełnosprawnym prowadzenia normalnego życia zgodnie z prawami i zasadami obowiązującymi w społeczeństwie. Zapewnienie osobom niepełnosprawnym warunków do życia, rozwoju, edukacji, pracy, dostępu do dóbr kultury, wypoczynku, spędzania wolnego czasu.

Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych (3 grudnia) Celem obchodów jest przybliżenie społeczeństwu problemów osób niepełnosprawnych, czyli tych u których występują ograniczenia w prawidłowym funkcjonowaniu spowodowane obniżeniem sprawności fizycznej lub psychicznej, albo nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu organizmu, oraz pomoc we włączeniu tej grupy społecznej w społeczne życie.

Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych (3 grudnia) Obchody Dnia są również okazją do zwiększenia świadomości publicznej o korzyściach płynących z integracji osób niepełnosprawnych w każdym aspekcie życia politycznego, społecznego, gospodarczego i kulturalnego. Ważną tematyką obchodów są bariery architektoniczne.

Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych (3 grudnia) 13 grudnia 2006 roku na 61 sesji Zgromadzenia Ogólnego została przyjęta Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych (rezolucja A/RES/61/106). W myśl jej zapisów osoby niepełnosprawne mają prawo do: wolności i bezpieczeństwa, swobody poruszania się (w tym równego z osobami pełnosprawnymi dostępu do przestrzeni i budynków użyteczności publicznej, transportu, informacji i komunikacji), ochrony zdrowia, edukacji, życia prywatnego i rodzinnego oraz udziału w życiu politycznym i kulturalnym.

Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych (3 grudnia) Każdego roku obchodom towarzyszy inna tematyka. Hasłem 2012 roku jest: „Dotrzymać obietnicy: niepełnosprawność a Milenijne Cele Rozwoju”. „Mimo wszystko- Potrafimy”.

Paraolimpiada w Londynie 2012 Zakładano, że Polacy przywiozą z Londynu 22 (wariant pesymistyczny) lub 30 (wariant optymistyczny) medali. Wrócili z 36 medalami: • 14 złotych • 13 srebrnych • 9 brązowych uzyskany wynik daje nam dziewiąte miejsce w klasyfikacji medalowej turnieju. W pierwszej trójce byli: Chińczycy (231 medali), Anglicy (120 medali) i Rosjanie (102 medale)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Rafał Wilk- 2 złote medale (rywalizacja sportowców jeżdżących na rowerze z ręcznym napędem na czas na dystansie 16 km oraz start wspólny w wyścigu na dystansie 64 km.

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Anna Harkowska- 3 srebrne medale w kolarstwie (wyścigi na dystansie 3000 m oraz 2 wyścigi szosowe- jazda na czas i start wspólny)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Chojnowski Patryk (Tenis stołowy)- złoty medal w singlu oraz srebrny w turnieju drużynowym razem z Sebastianem Powrożniakiem

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści • Natalia Partyka- złoty medal w singlu oraz brązowy w turnieju drużynowym razem z Alicją Eigner i Małgorzatą Jankowską

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Mateusz Michalski (lekkoatletyka)- złoty medal i nowy rekord świata w biegu na 200 m. (21,56 s) oraz srebrny medal w biegu na 100 m.

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Alicja Fiodorow (lekkoatletyka)- srebrny medal w biegu na 200 m i brązowy w biegu na 400 m.

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Katarzyna Piekart- złoty medal w rzucie oszczepem i nowy rekord świata (41,15 m)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Karolina Kucharczyk- złoty medal w skoku w dal i nowy rekord świata (6,00 m)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Maciej Lepiato- złoty medal w skoku wzwyż i nowy rekord świata (2,12 m)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Barbara Niewiedział- złoty medal na 1500 m kobiet ( w środku)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Ewa Durska- złoty medal w pchnięciu kulą

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Joanna Mendak- złoty medal w pływaniu na 100 m stylem motylkowym.

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Dariusz Plender- złoty medal w szermierce na wózkach (po prawej)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Grzegorz Pluta- złoty medal w szermierce na wózkach

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Piotr Grudzień- złoty medal w tenisie stołowym zdobyty razem z Mateuszem Skrzyneckim w turnieju drużynowym

Najczęstsze bariery jakie napotykają osoby niepełnosprawne • Architektoniczne • Ekonomiczne • Psychiczne • Kulturowe • Społeczne • Edukacyjne

Bariery architektoniczne Wynikają z dominacji w społeczeństwie osób pełnosprawnych oraz utrwalonego przez stulecia wizerunku osób niepełnosprawnych jako gorszych, niepotrzebnych a nawet niebezpiecznych dla społeczeństwa.

Bariery architektoniczne- przykłady • Brak podjazdów i szerokich przejść dla niepełnosprawnych w budynkach. • Wąskie drzwi, korytarze, schody, wysokie progi. • Brak poręczy, drzwi, wind, toalet dla osób niepełnosprawnych. • Urządzenia nieprzystosowane dla osób niepełnosprawnych.

Bariery ekonomiczne Wynikają z panującego w społeczeństwie przekonania, że najważniejszym celem w życiu jest bycie bogatym i zarabianie jak największych pieniędzy dla zaspokojenia potrzeb własnych i rodziny. Związane są również z wydawaniem przez rodzinę większych sum na podstawowe potrzeby dziecka niepełnosprawnego.

Bariery ekonomiczne- przykłady • Konieczność zapewnienia stałej opieki lekarskiej dla osoby niepełnosprawnej. • Koszty zakupu niezbędnych lekarstw • Drogie zabiegi rehabilitacyjne i pobyty w sanatorium • Koszty związane z przystosowaniem domu lub mieszkania dla osoby niepełnosprawnej (drzwi, podjazdy, toalety, szerokie przejścia itp.).

Bariery psychiczne Wynikają z długotrwale panujących w społeczeństwie postaw, uprzedzeń oraz stereotypów związanych z niepełnosprawnością, zarówno ogólnie jak i w najbliższym otoczeniu.

Bariery psychiczne- przykłady • Strach przed chorobą ukazywany przez osoby zdrowe w kontaktach z niepełnosprawnymi (poczucie obrzydzenia, niepewności, przesadna troska i pomoc) • Lęki odczuwane przez przyszłych rodziców na wieść o tym, że ich dziecko będzie niepełnosprawne (konieczność zmiany priorytetów, postawy i celu życia). • Trudność w zdobyciu akceptacji społecznej przez osoby niepełnosprawne (zamknięcie w sobie, izolacja od świata, brak wiary w siebie, niskie poczucie własnej wartości).

Bariery kulturowe Tkwią w oddziaływaniach kulturowych, którym człowiek poddawany jest od dzieciństwa. Rodzice starają się wpoić dziecku zasady kulturalnego i grzecznego zachowania się oraz kontroli agresji, negatywnego zachowania, nieokazywania niechęci czy wrogości wobec innych.

Bariery kulturowe Jednocześnie rodzice wmawiają dzieciom, że choroba bądź niepełnosprawność to największa tragedia, z którą życie nie ma sensu. Taki światopogląd umacniają media przedstawiając piękne i zdrowe osoby jako ideały, wzory do naśladowania, ludzi sukcesu.

Bariery kulturowe Takie podejście sprawia, że dla dziecka liczy się przede wszystkim wygląd zewnętrzny. Uroda i piękne ciało są niezbędne do odniesienia sukcesu, zdobycia bogactwa, powodzenia u płci przeciwnej, szacunku, przyjaźni, pozycji społecznej. Końcowym efektem takiego wychowania jest odczuwanie negatywnych emocji w kontaktach z osobami niepełnosprawnymi.

Bariery społeczne Są to negatywne postawy oraz przesądy w stosunku do osób niepełnosprawnych, które powodują ograniczenie ich uczestnictwa w życiu społecznym, aktywności, wykonywania różnych zawodów Występują na wszystkich poziomach społecznych i w każdym wieku życia (od dzieci po osoby starsze).

Rola rodziny w rozwoju dziecka • Podstawa rozwoju osobowości człowieka • Główny czynnik kształtujący uczucia poglądy, postawę wobec siebie, innych i świata. • Kształtuje podstawowe pojęcia (dobro, zło, miłość, przyjaźń, szacunek itp.) i wzory zachowań. • Wpływa na system wartości poprzez tworzenie i zaspokajanie potrzeb dziecka.

Bariery społeczne Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę • Wątpliwości. • Nieświadomości. • Niemożności przyjęcia. • Niepewności. • Pewności. • Agresji. • Depresji i załamania. • Godzenia się. • Aktywizacji. • Solidarności.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza wątpliwości Przed przyjściem na świat rodzice często tworzą obraz idealnego dziecka. Im jest on wyraźniejszy tym rodzice przeżywają większy szok na wieść o niepełnosprawności dziecka. W tej fazie występuje poczucie rozpaczy, żałoby, lęku ze strony rodziców wywołanego zarówno przez wyzwania jakim będą musieli stawić czoło oraz reakcję najbliższego otoczenia (rodzina, znajomi i przyjaciele, współpracownicy i przełożeni) na wieść o niepełnosprawności dziecka.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza nieświadomości. Występuje po fazie „wątpliwości” i cechuje się bagatelizowaniem problemu przez rodziców, odrzucaniem faktów, zaprzeczaniem wobec decyzji i orzeczeń specjalistów, myślami typu „lekarze na pewno się mylą”, „to niemożliwe by moje dziecko było niepełnosprawne”.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza niemożności przyjęcia W tej fazie rodzice nie dostrzegają w rozwoju dziecka żadnych nieprawidłowości. Wszelkie zaburzenia tłumaczą sobie przejściową chorobą dziecka, a decyzje i opinie lekarzy uznają za błędną.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza niepewności Rodzice uświadamiają sobie, że z ich dzieckiem dzieje się coś niedobrego, lecz mają nadzieję, że lekarze się pomylili. Faza ta cechuje się zwiększonym poczuciem lęku, strachu, niepewności ze strony rodziców.

„Bariery i problemy w integracji osób niepełnosprawnych”