Jak pracować efektywnie z dzieckiem?

1. Jak pracować efektywnie z dzieckiem? Opracowała: Katarzyna Szewczyk

2. MOTYWACJA DO PRACY (sprzyjające warunki) • Entuzjazm rodzica • Akceptacja rodzica • Odwoływanie się do zainteresowań dziecka • Umiejętność porozumiewania się z dzieckiem • Pozytywne informacje zwrotne rodzica • Wysoka samoocena rodzica (pozytywny autowizerunek) • Aktywizowanie dziecka • Umiejętność pobudzania zainteresowania • Tworzenie sprzyjającego środowiska

3. MOTYWOWANIEpoznaj potrzeby drugiego człowieka i pomóż mu je zaspokoić Wydobądź z ludzi to, co w nich najlepsze! • Wykorzystaj ich mocne strony! • Naucz się chwalić i przyjmować pochwały! • Pracuj na pozytywnych emocjach! • Nie krytykuj przy świadkach! • Stosuj nagrody! • Prowokuj do wyciągania wniosków z porażek! • „Jak doszło do tego, że popełniłeś błąd?” • „Co należy zrobić, aby w przyszłości nie popełniać takich błędów?” • „Co możesz zrobić, aby uchronić się przed takimi błędami?”

4. SZTUKA MOTYWOWANIA • Stwórz luźną, nieformalną atmosferę, demonstruj poczucie humoru, żartuj: spraw, aby obowiązki poprzez zabawę stały się przyjemnością. • Szanuj odmienne zdanie dziecka i zachęcaj je do samodzielnego, krytycznego, twórczego myślenia. • Reaguj na potrzeby dziecka. • Próbuj zaciekawić dziecko i rozwijać jego zainteresowania, motywy poznawcze (pragnienie wiedzy i rozumienia) dają znacznie lepsze i trwalsze efekty niż często egocentryczne (rywalizacja, pokazanie swojej wyższości) i zewnętrzne (nauka dla stopnia i sprawienia przyjemności innym osobom). • Oczekuj od dziecka tego, co w nim najlepsze i mów mu o tym. • Dostosuj wymagania do górnej granicy możliwości dziecka: niech ma poczucie osiągalności celu, ale przy dużym wysiłku, tylko wtedy pokonywanie kolejnych wyzwań może być dla niego w pełni satysfakcjonujące. • Przypominaj dziecku, że niepowodzenia i błędy to normalny etap na drodze do doskonalenia się. • Ucz wyciągania konstruktywnych wniosków z porażek.

5. SZTUKA MOTYWOWANIA – cd. • Zachęcaj do odnoszenia sukcesów. • Omawiaj konkretne korzyści, jakie można odnieść z każdego wyzwania. • Chwal dziecko często, także za najdrobniejsze osiągnięcia. • Nagradzaj współpracę. • Przyznawaj się do błędów, okazuj, że jesteś omylny, ponieważ to zwiększa sympatię dziecka i modeluje jego zachowanie (wzór do naśladowania). • Utrzymuj własną motywację do pracy na wysokim poziomie. • Kontroluj własny poziom stresu.

6. POCHWAŁA I KRYTYKA Pochwała – opisz, co widzisz i słyszysz -wyraź swoje uczucia -wyraź pochwałę w formie opinii a nie oceny Krytyka jest prawidłowa, gdy: • dotyczy konkretnych zachowań a nie osoby, • jest przekazywana osobiście. • jest przekazywana bezpośrednio po zaistniałej sytuacji, • dotyczy tego, co może być zmienione, • dotyczy konkretów a nie uogólnień, • jest osobistą opinią wyrażoną przy użyciu stosownych zwrotów, • zawiera informacje o oczekiwaniach w stosunku do krytykowanej osoby, • może zawierać informacje o uczuciach krytykującego, • uwzględnia negatywne, ale i pozytywne cechy krytykowanego.

7. KARA I NAGRODA Kary powinny być: • prawomocne i akceptowane przez wszystkich • odpowiednie do winy • zróżnicowane • zapowiedziane • występujące w gradacji

8. JAK ROZWIĄZYWAĆ KONFLIKT ? • Mów otwarcie o tym, co czujesz i czego chcesz. • Bierz odpowiedzialność za powstały konflikt, czyli zastanów się, jaki jest Twój udział, czy Ci zależy na jego rozwiązaniu oraz co chcesz w tym celu zrobić? • Zaczynając rozmowę na temat konfliktu nie mów o kimś: „uważam, że ty…”, a skoncentruj się na własnych uczuciach: „czuję, że…”. • Nie zadawaj retorycznych pytań w rodzaju: „jak mogłeś to zrobić?”, myśl konstruktywnie zamiast wyładowywać złość. • Słuchaj uważnie drugiej strony. • Niczego nie ukrywaj, mów o wszystkim, co ci przeszkadza. • Bądź przygotowany, że inni nie zgodzą się z twoim stanowiskiem, co nie znaczy, że są ludźmi, z którymi nie można dojść do porozumienia. • Staraj się zachować spokój, jeśli czujesz, że wybuchniesz złością – oddychaj głęboko przeponą. • Bądź przygotowany do negocjacji.

9. NEGOCJACJE OPARTE NA WSPÓŁPRACY Polegają na: • Respektowaniu wspólnie ustalonych zasad. • Traktowaniu się po partnersku, bez dominacji i uległości. • Koncentracji na tym, co łączy a nie dzieli. • Twardym atakowaniu problemu, a miękkim odnoszeniu się do ludzi.

10. ROZMOWA, KTÓRA PRZYBLIŻA W rozmowie z dzieckiem: • bądź miły, • używaj w pełni zrozumiałego języka, • zwróć uwagę na język ciała respondenta i dostosuj do niego swoje zachowanie, • podążaj tropem myśli respondenta i staraj się zrozumieć jego punkt widzenia, • nie „wcinaj się” w jego wypowiedź po to, by rozpocząć własny monolog, • nie pozuj na osobę bez wad – napomknij o własnych gafach, błędach, • nie przerywaj, słuchaj uważnie, pozwól osobie wypowiedzieć się do końca, • nie domyślaj się jego motywów, • nie poniżaj i nie upokarzaj,

11. ROZMOWA, KTÓRA PRZYBLIŻA – cd. • nie zmuszaj do przyznawania Ci racji, • nie zrzędź, nie gderaj, nie marudź, nie nudź, • mów wprost, nie kręć, nie „owijaj w bawełnę”, • mów w pierwszej osobie, w języku „JA” • chwal wszystko, co da się pochwalić, • mów o konkretnych zachowaniach, które Ci przeszkadzają a nie o dziecku w ogóle, • unikaj przesady – pamiętaj, że dobra komunikacja to proces dwustronny, współdziałanie, nie utrudniaj dziecku kontaktu ze sobą, ale mu w tym pomóż, • pamiętaj, że jeśli rozmowa ma odnieść pozytywny skutek, emocje pozytywne dziecka muszą przeważać nad negatywnymi, • rozmowa powinna zakończyć się jakimś miłym akcentem.

12. KOMPETENCJE PSYCHOSPOŁECZNE 1. POZYTYWNE NASTAWIENIE DO LUDZI: • autentyczność, • ugruntowanie w sobie postawy szacunku dla innych, • uczciwość i sprawiedliwość, • dotrzymywanie zobowiązań, • przyznawanie innym prawa do błędu, • otwartość na odmienny, niż własny punkt widzenia, tolerancja, • optymizm i pogoda ducha, • wiedza na temat własnych mocnych stron, • chwalenie nawet najdrobniejszych osiągnięć uczniów, • zmniejszanie dystansu.

13. KOMPETENCJE PSYCHOSPOŁECZNE – cd. 2. UMIEJĘTNOŚĆ UNIKANIA NAJCZĘSTSZYCH PRZYCZYN ZAKŁÓCEŃ W KOMUNIKOWANIU SIĘ: • niepełna świadomość niektórych własnych motywów, • nieuwzględnienie możliwości dziecka, • sprzeczność języka ciała ze słowami, • przedwczesna interpretacja motywów, • stosowanie barier komunikacyjnych, • stosowanie języka „TY” • brak umiejętności odczytywania własnych emocji.

14. KOMPETENCJE PSYCHOSPOŁECZNE – cd. 3. UMIEJĘTNOŚĆ PRAWIDŁOWEGO KOMUNIKOWANIA SIĘ: • aktywne słuchanie, • koncentracja uwagi, • kontakt wzrokowy, • używanie zachęcających zwrotów, • otwartość na punkt widzenia dziecka, • powściągliwość w wyrażaniu własnego zdania, • empatia, • parafrazowanie i odzwierciedlanie • asertywność.

15. KOMPETENCJE PSYCHOSPOŁECZNE – cd. 4. UMIEJĘTNOŚĆ MOTYWOWANIA DZIECKA: • entuzjastyczne nastawienie do zadania, • diagnozowanie zainteresowań, • aktywizowanie dziecka, • nagradzanie własnego zdania dziecka, • tworzenie bezpiecznej, przyjaznej atmosfery.

16. Asertywność rodzica– to otwarte wyrażanie pozytywnych emocji w stosunku do dziecka, np.: • Wzbudzasz mój podziw. • Imponujesz mi. • Miło mi się z Tobą rozmawia. • Jestem Ci wdzięczny. • Ja nie miałabym w tej sytuacji tyle odwagi. • Zaoszczędziłeś mi wiele kłopotów, dziękuję. • Słuchanie Ciebie to przyjemność. • Lubię Cię. • Podoba mi się, to co zrobiłeś. • Czuję się wzruszony.

17. Jeśli dziecko Ciebie skrytykuje-naucz go własnym przykładem, jak należy to przyjmować! • Słuchaj, a nie udawaj, że słuchasz, nie przerywaj, pozwól dziecku skończyć. • Patrz mu w oczy. • Nie kłóć się z nim. • Zachowaj spokój. • Nie atakuj dziecka w tym momencie. • Nie zmieniaj tematu. • Nie zmieniaj zarzutów w żart. • Nie przypisuj dziecku wrogości względem Ciebie. • Nie przypisuj dziecku przewrażliwienia. • Nie przypisuj mu tego, czego nie powiedział. • Zanim przedyskutujesz z dzieckiem zarzuty, daj sobie czas na zastanowienie się i uspokojenie.

18. PODSUMOWANIE • Bardzo szybko zapominamy to, czego nauczyliśmy się pod presją musu, z przykrością, pod groźbą kary, czyli przy motywacji typu lękowego. • Działalność wychowawcza rodzica to w pewnym stopniu spontaniczne funkcjonowanie jego jako osoby lecz także refleksja, planowanie i wgląd w swoje postępowanie. • Skonstruowanie i wdrożenie skutecznego systemu motywacyjnego- to sukces zapewniający w rodzinie dobre działanie, satysfakcję dzieci i ich poczucie bezpieczeństwa! • Konflikt sprzyja wytwarzaniu jednoznacznie negatywnego obrazu „wroga”, co blokuje porozumiewanie się.

19. PODSUMOWANIE • Przewidujmy, jak może zachować się nasze dziecko i działajmy. • Im pewniej będziemy się czuli, tym łatwiej będzie nam wygrać walkę z niepożądanymi zachowaniami naszych dzieci. • Słowa, jakie dziecko słyszy od ważnych dla siebie osób pozwalają mu kształtować obraz samego siebie. • Musimy nauczyć dzieci, jak radzić sobie z wymaganiami, jakie stawia mu świat. Musimy nauczyć je, jak mają sobie same radzić ze sobą. Nie możemy zagwarantować naszym dzieciom szczęścia, ale możemy nauczyć je po nie sięgać.

20. BIBLIOGRAFIA • H. Hamer: Klucz do efektywności nauczania • A. Faber, E. Mazlish: Jak mówić, aby dzieci słuchały, jak słuchać, aby dzieci mówiły • T. Gordon: Wychowanie bez porażek w szkole • T. Wolańczyk, M. Skotnicka, A. Kołakowski: Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci Dziękuję !