Kynning um lífeyrismál 14.febrúar 2008

1. Kynning um lífeyrismál14.febrúar 2008 Ágústa H. Gísladóttir, deildarstjóri lífeyrisdeildar og kynningamála

2. LSR breytingar 1997 • 1997 tóku gildi breytingar á lögum LSR • LSR skipt í 2 deildir A og B • B-deild LSR starfar skv. eldra kerfi • B-deild LSR byggir á gegnumstreymi og að hluta á sjóðsöfnun • A-deild LSR byggir á fullri sjóðsöfnun með líkum hætti og lífeyrissjóðir á almennum vinnumarkaði • Allir nýir sjóðfélagar ganga í A-deild en B-deild er lokað fyrir nýjum sjóðfélögum • Eldri réttindi í B-deild – geymdur réttur LSR kynning um lífeyrismál

3. Víðtæk réttindi • LSR tryggir þér og fjölskyldu þinni víðtæk réttindi • Lífeyrir ævilangt • Örorkutrygging komi til tekjutaps vegna sjúkdóms eða slyss • Falli sjóðfélagi frá eiga eftirlifandi maki og börn rétt til maka- og barnalífeyris LSR kynning um lífeyrismál

4. A-deild LSR Stofnuð 1997 Nýir sjóðfélagar

5. Iðgjald • Iðgjald sjóðfélaga - 4% • Greitt af heildarlaunum • Mótframlag launagreiðanda - 11,5%. • Mótframlag hærra en almenn gerist • Víðtækari réttindi • Iðgjald greitt til sjötugs LSR kynning um lífeyrismál

6. Réttindi og stig • Réttindi reiknast í stigum út frá greiddum iðgjöldum. • Hærri iðgjöld => fleiri stig • Réttindastuðull er 1,9% af meðallaunum hvers árs • Ellilífeyrir= 1,9%*ár*meðallaun LSR kynning um lífeyrismál

7. Réttindi og stig • Stig eru reiknuð sem hlutfall af grundvallarfjárhæð • Grundvallarfjárhæð er verðtryggð • Laun jafnhá grundvallarfjárhæð= 1 stig • Laun tvöföld grundvallarfjárhæð= 2 stig • Grundvallarfjárhæð í febrúar 2008 er 79.628 kr. LSR kynning um lífeyrismál

8. Réttindi og stig • Við töku ellilífeyris eru stigin lögð saman • Réttindahlutfall = stig * stuðull = sá hundraðshluti sem ræður útreikningi lífeyris • Ellilífeyrir = réttindahlutfall * grundvallarfjárhæð • Reiknivél á heimasíðu LSR LSR kynning um lífeyrismál

9. Ellilífeyrir – eftirlaun • Taka lífeyris getur hafist við 60 ára aldur • Þarf ekki að vera hættur störfum • Miðað er við 65 ára aldur • 0,5% skerðing fyrir hvern mánuði ef fyrir 65 • 0,75% ávinningur fyrir hvern mánuð ef eftir 65 LSR kynning um lífeyrismál

10. Örorkulífeyrir – slysa/sjúkdómatrygging • Trygging vegna skertrar starfsorku • Réttur til örorkulífeyris næst þegar 2 stig hafa verið áunnin • Jafnframt þarf trúnaðarlæknir sjóðsins að meta örorkuna a.m.k. 40%, til þriggja mánaða eða lengur. • Fjárhæð fer eftir áunnum réttindum • Virkir sjóðfélagar rétt til framreiknings LSR kynning um lífeyrismál

11. Makalífeyrir – líftrygging • Eftirlifandi maki á rétt til makalífeyris • Maki fær helming áunninna réttinda • Andist virkur sjóðfélagi/lífeyrisþegi öðlast maki rétt til framreiknings • Fullur makalífeyrir er greiddur í 3 ár • Hálfur makalífeyrir í 2 ár til viðbótar • Fullur makalífeyrir greiðist þar til yngsta barn nær 22 ára aldri LSR kynning um lífeyrismál

12. Barnalífeyrir • Börn sjóðfélaga eiga rétt til barnalífeyris falli sjóðfélagi frá eða tapi starfsorku vegna örorku • Barnalífeyrir er greiddur til 22 ára aldurs LSR kynning um lífeyrismál

13. Samskipti lífeyrissjóða • Þegar meta skal hvort sjóðfélagar hafa hafi öðlast rétt til lífeyris er einnig litið til þess tíma sem greitt hefur verið til annarra lífeyrissjóða sem gert hafa með sér samkomulag LSR kynning um lífeyrismál

14. Útborgunarferlið • Sótt er um lífeyri hjá þeim lífeyrissjóð sem síðast var greitt til • Umsóknin fer áfram til annarra sjóða sem sjóðfélaginn á réttindi • Lífeyrir greiddur fyrirfram í lok hvers mánaðar • Reiknaður er tekjuskattur af lífeyrisgreiðslum LSR kynning um lífeyrismál

15. B-deild LSR

16. LSR breytingar 1997 • Allir nýir sjóðfélagar ganga í A-deild en B-deild er lokuð fyrir nýjum sjóðfélögum • Þeir sem greiddu til LSR B-deildar í árslok 1996 hafa áfram rétt til aðildar • Hafi iðgjaldagreiðslur fallið niður í lengri tíma en 12 mánuði, án þess þó að formlegu ráðningarsambandi starfsmanns og launagreiðanda hafi verið slitið, á sjóðfélaginn rétt til áframhaldandi aðildar • Falli réttindaávinningur sjóðfélaga niður lengur en í 12 mánuði, hefur hann ekki rétt til áframhaldandi aðildar að sjóðnum • Eldri réttindi í B-deild – geymdur réttur LSR kynning um lífeyrismál

17. Iðgjald og réttindaávinnsla • 4% iðgjald er greitt af dagvinnulaunum, vaktaálagi, persónuuppbót og orlofsuppbót • Réttindi reiknast út frá iðgjaldatíma og starfshlutfalli • Eftir að hafa greitt iðgjald í 32 ár þá þarf að velja á milli tveggja reglna: • Almennu reglunnar • 95 ára reglunnar • Samanlagður lífaldur og iðgjaldagreiðslutími nær 95 árum LSR kynning um lífeyrismál

18. Réttindaávinnsla • Almenna reglan • 2% á ári miðað við fullt starf í 32 ár • 1% á ári eftir 32 ár (iðgjaldafrír) • 2% á ári eftir 65 ára aldur • 95 ára regla • 2% á ári að hámarki 64% • þegar 95 ára reglu náð 2% að nýju (iðgjaldafrír) LSR kynning um lífeyrismál

19. B-deild lífeyristökualdur • Skilyrðitiltökulífeyriseraðsjóðfélagihafilátiðafþvífastastarfisemveittihonumaðildaðsjóðnum • Aldur við upphaf lífeyristöku: • Almenna reglan • 65 ára • Geymdur réttur • 65 ára • Sjóðfélagiverðuraðhafahefurlátiðafþeimstörfumsemveittgætuaðildað B-deild LSR • Skiptirþáekkimáliþósvohannhafibyrjaðtökulífeyrisfrá A-deild LSR LSR kynning um lífeyrismál

20. B-deild lífeyristökualdur • Aldur við upphaf lífeyristöku frh: • 95 ára reglan • 60 ára (í fyrsta lagi) • Gerir sjóðfélögum kleift að hefja töku lífeyris fyrir 65 ára aldur. Þeir sem ná þessu marki áður en 64 ára aldri er náð geta hafið töku lífeyris samkvæmt þessari reglu en þó aldrei fyrr en þeir hafa náð 60 ára aldri. • Þeir sem ná 95 ára reglu fyrr verða að halda áfram í starfi sem veitir þeim aðild að B-deildinni þar til 60 ára aldri er náð og/eða fram að þeim tíma er þeir hefja töku lífeyris. LSR kynning um lífeyrismál

21. B-deild ellilífeyrir • Ellilífeyrir í beinu framhaldi af starfi • Lífeyrir er miðaður sem hlutfall af lokalaunum • Undantekningar • 10 ára regla • frestun lífeyristöku • heilsubrestur • Ellilífeyrir út frá geymdum rétti • Geymd réttindi eiga þeir, sem um einhvern tíma hafa greitt iðgjöld til B-deildar en eru hættir iðgjaldagreiðslum án þess að hefja töku lífeyris • Lífeyrir reiknast af viðmiðunarlaunum og réttindin vísitölubætt með meðaltalsvísitölu LSR kynning um lífeyrismál

22. B-deild ellilífeyrir • Lífeyrisgreiðslur breytast skv. meðaltalsreglu eða eftirmannsreglu • Einungis þeir sem hefja töku lífeyris í beinu framhaldi af starfi geta valið á milli • Ekki er hægt að breyta af meðaltalsreglu yfir á eftirmannsreglu • Meðaltalsregla • lífeyrir breytist til samræmis við meðalbreytingar sem verða á launum opinberra starfsmanna fyrir dagvinnu • Eftirmannsregla • lífeyrir breytist til samræmis við breytingar sem verða á launum sem greidd eru fyrir það starf er lífeyrisþeginn gegndi síðast eða fyrir hærra launað starf/störf en lokastarf samtals í meira en 10 ár LSR kynning um lífeyrismál

23. B-deild örorkulífeyrir • 10%-75% örorkumat - lífeyrir í sama hlutfalli • >75% örorka veitir sama rétt og lífeyrir • Réttur til framreiknings ef rekja má aðalorsök örorku til starfs LSR kynning um lífeyrismál

24. B-deild maka- og barnalífeyrir • Eftirlifandi maki fær helming af áunnum rétti hins látna sjóðfélaga ótímabundið • 20% viðbótarréttindi • Réttur fyrri maka • Barnalífeyrir til 18 ára aldurs LSR kynning um lífeyrismál

25. Viðbótarlífeyrissparnaður Séreign LSR

26. Séreign LSR stofnuð 1.1.1999 Séreign á traustum grunni Góð og persónuleg þjónusta Góð, samkeppnishæf ávöxtun Varfærni í fjárfestingum Engin umsýslugjöld eða þóknun Rekstrarkostnaður í lágmarki Sjóðfélagar eru okkar hluthafar

27. Hvað er viðbótarlífeyrissparnaður? • Lög um frestun skattlagningar. • 8% af heildarlaunum frá skattstofni. • 4% lágmarksiðgjald í lífeyrissjóð • 4% hámarksiðgjald í séreignarsjóð • Kjarasamningsbundið mótframlag. • Algengt er að mótframlag sé 1 - 2% LSR kynning um lífeyrismál

28. Iðgjald • Iðgjald í séreignarsjóð er dregið af óskattlögðum launum mánaðarlega. • Iðgjald samanstendur af: • X% framlagi launþega • X% mótframlagi launagreiðanda LSR kynning um lífeyrismál

29. Iðgjald – fyrir B-deild LSR og LH • Aukinn réttur sjóðfélaga í B-deild LSR og LH til greiðslu iðgjalds í séreignarsjóð. • Greiða 4% lágmarksiðgjald af dagvinnulaunum. • Hafa því rétt til að greiða allt að 8% af yfirvinnulaunum í séreignarsjóð. LSR kynning um lífeyrismál

30. Iðgjald – sér fyrir B-deild LSR og LH • Dæmi: • 4% af dagvinnu í B-deild LSR • 4% af heildarlaunum í Séreign LSR • 4% af yfirvinnu að auki í Séreign LSR LSR kynning um lífeyrismál

31. Iðgjald – sér fyrir sjóðfélaga á “reglu” • Iðgjaldafríir sjóðfélagar geta aukið við iðgjald sitt í séreignarsjóð • Lífeyrisiðgjöld allt að 8% af heildarlaunum LSR kynning um lífeyrismál

32. Ferli samninga • Nýskráning • Samningur milli sjóðfélaga og sjóðs • Nafn launagreiðanda á samningi • Sjóður sér oftast um samskipti • Uppsögn • Ekki einhliða • 6 mánaða uppsagnafrestur • Launafulltrúi hefur yfirsýn LSR kynning um lífeyrismál

33. Reglur um útborgun • Útborgun vegna aldurs • 60 ára • 67 ára • Undanþágur • Ef inneign er undir ákveðinni viðmiðunarfjárhæð • Skattur • Við útborgun er greiddur fullur tekjuskattur LSR kynning um lífeyrismál

34. Tryggingar • Örorkulífeyri • Útborgun vegna starfsorkutaps • Maka- og barnalífeyrir • Útborgun vegna andláts sjóðfélaga • Erfist að fullu skv erfðalögum • Greiddur beint út • Fer ekki inn í dánarbú • Undanþágur • Eingreiðsla ef eign undir viðmiðunarmörkum LSR kynning um lífeyrismál

35. Fjárfestingarleiðir • Séreign LSR býður upp á þrjár ólíkar fjárfestingarleiðir auk Sér-leiðar þar sem fjárfestingarstefna breytist sjálfkrafa eftir aldri sjóðfélaga. • Við val á fjárfestingarleið er tekið mið af aldri og viðhorfi til áhættu. LSR kynning um lífeyrismál

36. Sér-leið • Fjárfestingarstefnan fylgir aldri. • Dregið er úr vægi áhættumeiri fjárfestinga eftir því sem nær dregur töku lífeyris. • Sér-leið er þægilegt sparnaðarform. LSR kynning um lífeyrismál

37. LSR Lán til sjóðfélaga • Útlán árið 2006 voru 7,3 milljarðar • Fastir vextir 5,75% • Breytilegir vextir nú 5,29% • LSR lán eru þjónusta við sjóðfélaga og hagstæður ávöxtunarkostur LSR kynning um lífeyrismál

38. LSR lán • Engin hámarksupphæð • 65% af markaðsvirði og 100% af brunabótamati og lóðarmati • Greiðslumat ef óskað er hærra en 10 milljóna • Fastir og breytilegir vextir • Lánstími 5 - 40 ár • Afborganir 1-12 á ári • Ekkert uppgreiðslugjald • Lánskjör breytast ekki við skuldaraskipti LSR kynning um lífeyrismál

39. Heimasíða LSRwww.lsr.is netfyrirspurnir lsr@lsr.is sereign@lsr.is