İÇ KONTROL SİSTEMİ VE KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI

1. İÇ KONTROL SİSTEMİ VE KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI www.bumko.gov.tr/kontrol Mehmet BÜLBÜL Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Daire Başkanı

2. Kontrol Anlayışında Değişim Klasik Kamu Yönetimi Anlayışında kontrol işlemi doğrulama amaçlı merkezin sorumluluğunda işlem odaklı tespit edici -Ex-post- girdi odaklı Yeni Kamu Yönetimi Anlayışında kontrol idarenin sorumluluğunda sisteme güvence verme amaçlı önleyici -ex-ante- sistem odaklı çıktı/sonuç odaklı

3. 5018 sayılı Kanunda İç Kontrol Tanım • İç kontrolün tanımı 5018 sayılı Kanunun 55 inci maddesinde yapılmıştır. • Buna göre iç kontrol; • “idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak, • faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, • varlık ve kaynakların korunmasını, • muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, • mali bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan • organizasyon, • yöntem • ve süreçle • iç denetimi kapsayan mali ve diğer kontroller bütünüdür.”

4. 5018 sayılı Kanunda İç Kontrol Niteliği: • İç kontrol idarenin faaliyetlerinin yürütülmesinde benimsenen bir yönetim biçimi ve eylemler bütünüdür. Bu nedenle “yönetim kontrolü” kavramı ile eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. • İç kontrol sisteminin etkili ve yeterli bir şekilde uygulanması ve amaçların gerçekleştirilmesi için yönetimin sahiplenmesi, benimsemesi bir zorunluluktur.

5. 5018 sayılı Kanunda İç Kontrol Kapsamı • Kanuna göre iç kontrol, mali ve mali olmayan kontroller bütünüdür. • Dar anlamda mali işlem, bütçeye gelir kaydedilmesini veya bütçeden harcama yapılmasını gerektiren işlemler olarak tanımlanabilir. Oysa iç kontrol, idarenin faaliyetlerine ulaşmasını, faaliyetlerin mevzuata uygun bir şekilde ve ekonomik, verimli ve etkili yürütülmesini, zamanında tam ve güvenilir bilgi üretilmesini sağlayacak her türlü organizasyon, yöntem, süreç ile iç denetim faaliyetini kapsamaktadır. • Bu açıdan bakıldığında bir harcamayı gerektirmese dahi, bir idarenin teşkilatlanma biçimi, personel alımı, görev ve yetki dağılımı, personelin eğitimi, performansının değerlendirilmesi, atanması, yer değiştirilmesi, idarenin hedeflerinin belirlenmesi, risklerin ölçülmesi ve değerlendirilmesi, haberleşme, yazılım sistemleri vb. iç kontrolün kapsamına girmektedir. • Kaynak kullanımını etkileyen her şey iç kontrolün kapsamına girmektedir.

6. 5018 sayılı Kanunda İç Kontrol İç Kontrolde idarenin sorumluluğu (5018/md.57) Yeterli ve etkili bir iç kontrol sisteminin oluşturulması için gerekli önlemleri alma sorumluluğu, idarelerin üst yöneticilerine ve diğer yöneticilerine verilmiştir. Buna göre; Üst yönetici:Strateji Geliştirme Birimi, harcama birimi ve iç denetim birimi aracılığıyla idarede yeterli ve etkili bir iç kontrol sisteminin kurulmasını sağlama,işleyişi izleme ve gerekli tedbirleri alarak geliştirme sorumluluğu. Birim başkanları (harcama yetkilileri): Birimlerinde etkili bir iç kontrol sistemi oluşturmak, uygulamak ve geliştirmek. Strateji Geliştirme Birimi Yöneticileri: İdarede iç kontrol sisteminin kurulması çalışmalarını başlatmak, bu amaçla üst yöneticinin liderliğinde harcama birimlerindeki çalışmaları koordine etmek ve teknik destek sağlamak. İç Denetim Birimi yöneticileri ve iç denetçiler: İdaredeki iç kontrol sistemine ilişkin tasarım ve uygulamaları denetleyerek, uygunluğunu ve yeterliliğini değerlendirmek ve iç kontrol sisteminin geliştirilmesi kapsamında idareye değer katmak

7. Usul ve Esaslarda İç Kontrol İç kontrolün temel özellikleri • İç kontrol faaliyet ve düzenlemelerinde öncelikle riskli alanlar dikkate alınır. • İç kontrole ilişkin sorumluluk, işlem sürecinde yer alan bütün görevlileri kapsar. • İç kontrol malî ve malî olmayan tüm işlemleri kapsar. • İç kontrol sistemi yılda en az bir kez değerlendirilir ve alınması gereken önlemler belirlenir. • İç kontrol düzenleme ve uygulamalarında mevzuata uygunluk, saydamlık, hesap verebilirlik ve ekonomiklik, etkinlik, etkililik gibi iyi malî yönetim ilkeleri esas alınır.

8. Kamu İç Kontrol Standartları Kamu İç Kontrol Standartları • Kamu İç Kontrol Standartları, idarelerin, iç kontrol sistemlerinin oluşturulmasında, izlenmesinde ve değerlendirilmesinde dikkate almaları gereken temel yönetim kurallarını göstermektedir. • Tüm kamu idarelerinde tutarlı, kapsamlı ve standart bir kontrol sisteminin kurulmasını ve uygulanmasını amaçlamaktadır. • Kamu İç Kontrol Standartları COSO modeli, INTOSAI Kamu Sektörü İç Kontrol Standartları Rehberi ve Avrupa Birliği İç Kontrol Standartları çerçevesinde belirlenmiştir. • 18 Standart • 79 Genel Şart

9. Kamu İç Kontrol Standartları • Standart ve genel şartlar, etkili bir iç kontrol sistemi için genel çerçeveyi belirlemektedir. • İdarelerin, bu standart ve genel şartların içeriğine uygun bir iç kontrol sistemini oluşturmaları gerekmektedir. • Her bir standart ve genel şartın karşılığı sistem ve metodolojiler oluşturulmalı ve işletilmelidir. • İç kontrol sistemi ve işleyişi, yönetici ve çalışanların kişisel yaklaşım, beceri ve gayretlerine dayandırılmamalı, tanımlanmış ve süreklilik arz eden bir sistemle ortaya konulmalıdır.

10. Kamu İç Kontrol Standartları • Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole ilişkin Usul ve Esaslarda, kamu idarelerinin mali ve mali olmayan işlemlerinde standartlara uymakla ve gereğini yerine getirmekle yükümlü oldukları belirtilmektedir.

11. Kamu İç Kontrol Standartları Bileşenler • Kontrol ortamı standartları • Risk değerlendirme standartları • Kontrol faaliyetleri standartları • Bilgi ve iletişim standartları • İzleme standartları • Etkili bir iç kontrol sistemi için, uygun bir organizasyonel yapı içinde görev, yetki ve sorumlulukları belirlenmiş birimlerle, yeterli ve yetkin personel tarafından görevlerin yürütülmesi (kontrol ortamı), • Amaç ve hedeflerin belirlenmesi ve bunların gerçekleşmesini etkileyebilecek riskler ile fırsatların belirlenmesi (risk değerlendirmesi), • Riskleri yönetmek ve fırsatlardan yararlanmak için uygun kontrol strateji ve prosedürlerinin belirlenmesi ve uygulanması (kontrol faaliyetleri), • Etkin bir bilgi ve iletişim sisteminin tüm bu faaliyetleri destekleyecek yeterlikte kurulması ve işletilmesi (bilgi ve iletişim) • Tüm bu faaliyetlerin izlenmesi ve geliştirilmesi (izleme) Sayılan temel amaçların gerçekleştirilmesini sağlayacak standartlar bileşenler altında sınıflandırılmış bulunmaktadır.

12. Kamu İç Kontrol Standartları • I. Kontrol ortamı standartları • Etik değerler ve dürüstlük • Misyon, organizasyon yapısı ve görevler • Personelin yeterliliği ve performansı • Yetki devri • II. Risk değerlendirme standartları • Planlama ve programlama • Risklerin belirlenmesi ve programlanması • III. Kontrol faaliyetleri standartları • Kontrol stratejileri ve yöntemleri • Prosedürlerin belirlenmesi ve belgelendirilmesi • Görevler ayrılığı • Hiyerarşik kontroller • Faaliyetlerin sürekliliği • Bilgi sistemleri kontrolleri • IV. Bilgi ve iletişim standartları • Bilgi ve iletişim • Raporlama • Kayıt ve dosyalama sistemi • Hata, usulsüzlük ve yolsuzlukların bildirilmesi • V. İzleme standartları • İç kontrolün değerlendirilmesi • İç denetim

13. Kamu İç Kontrol Standartları • Her standardın altında, standardı sağlamak üzere ayrıca genel şartlar belirlenmiştir. • Genel şartlar, kamu idarelerine standardın gereklerinin yerine getirilmesi için gerekli asgari şartları göstermektedir. • Bu şartların yerine getirilmesi halinde, iç kontrol sisteminin o standart için amaçladığı işlev yeterli güvenceyi sağlamış olacaktır.

14. Eylem Planı Rehberi Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi • İç kontrol sistemlerini Kamu İç Kontrol Standartları ile uyumlu hale getirmek için yapılması gereken çalışmaların belirlenmesi, bu çalışmalar için eylem planı oluşturulması, gerekli prosedürler ve ilgili düzenlemelerin hazırlanması çalışmalarında kamu idarelerine rehberlik yapmak amacıyla hazırlanmıştır. • Rehbere, kamu iç kontrol standartları ile genel şartlarını gösteren ve iç kontrol sistemlerini geliştirmelerine yardımcı olması amacıyla bir tablo eklenmiş ve tablonun sütun başlıklarına göre doldurulup üst yönetici tarafından onaylandıktan sonra Bakanlığımıza gönderilmesi gerekmektedir.

15. I.Bileşen : Kontrol Ortamı Kontrol ortamının temel unsuru“kurum” ve “insan”dır. • Kontrol ortamı; uygun teşkilatlanmış, görev, yetki ve sorumluluklar tanımlanmış bir kamu idaresinde kamusal faaliyetlerin, yetkin ve dürüst yönetici ve personel tarafından yürütülmesine ilişkin standartları kapsar. • Kontrol ortamı, iç kontrolün diğer bileşenlerine temel teşkil eden bir çerçeve oluşturmaktadır. • Bu kapsamda 4 standart belirlenmiştir. • Etik değerler ve dürüstlük • Misyon, organizasyon yapısı ve görevler • Personelin yeterliliği ve performansı • Yetki devri

16. Kamu İç Kontrol StandartlarıI. Bileşen: Kontrol Ortamı Standart: 1. Etik Değerler ve Dürüstlük Personel davranışlarını belirleyen kuralların personel tarafından bilinmesi sağlanmalıdır. 1.1. İç kontrol sistemi sahiplenilmeli ve desteklenmeli 1.2. İç kontrol sisteminin uygulanmasında yöneticilerin örnek olmalı 1.3. Etik kurallar bilinmeli ve uygulanmalı 1.4. Dürüstlük, saydamlık ve hesap verebilirlik sağlanmalı 1.5. Adil ve eşit muamele 1.6. Bilgi ve belgeler doğru, tam ve güvenilir olmalı

17. Kamu İç Kontrol StandartlarıI. Bileşen: Kontrol Ortamı Standart: 2. Misyon, organizasyon yapısı ve görevler İdarelerin misyonu ile birimlerin ve personelin görev tanımları yazılı olarak belirlenmeli, personele duyurulmalı ve idarede uygun bir organizasyon yapısı oluşturulmalıdır. 2.1. İdarenin misyonu yazılı olarak belirlenmeli 2.2. Birimlerin ve alt birimlerinin görevleri tanımlanmalı ve duyurulmalı 2.3. Görev dağılım çizelgesi oluşturulmalı 2.4. Teşkilat şeması ve buna bağlı olarak fonksiyonel görev dağılımı belirlenmeli 2.5.Organizasyon yapısı, temel yetki ve sorumluluk dağılımı/hesap verebilirlik/uygun raporlama ilişkisini göstermeli 2.6. Hassas görevlere ilişkin prosedürler belirlenmeli ve duyurulmalı 2.7. Verilen görevlerin sonucunu izlemeye yönelik mekanizmalar geliştirilmeli

18. Kamu İç Kontrol StandartlarıI. Bileşen: Kontrol Ortamı Standart: 3. Personelin yeterliliği ve performansı İdareler, personelin yeterliliği ve görevleri arasındaki uyumu sağlamalı, performansın değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik önlemler almalıdır. 3.1. İnsan kaynakları yönetimi, idarenin amaç ve hedeflerine yönelik olmalı 3.2. Yönetici ve personel bilgili, deneyimli ve yetenekli olmalı 3.3. Mesleki yeterliliğe önem verilmeli, her görev için en uygun personel seçilmeli 3.4. İşe alma/görevde yükselmede liyakat ve bireysel performans dikkate alınmalı 3.5. Her yıl için eğitim faaliyetleri planlanmalı ve uygulanmalı 3.6. Personelin performansı en az yılda bir kez değerlendirilmeli, ödüllendirme mekanizmaları geliştirilmeli 3.7. insan kaynakları yönetimi yazılı olmalı ve duyurulmalı

19. Kamu İç Kontrol StandartlarıI. Bileşen: Kontrol Ortamı Standart: 4. Yetki Devri İdarelerde yetkiler ve yetki devrinin sınırları açıkça belirlenmeli ve yazılı olarak bildirilmelidir. Devredilen yetkinin önemi ve riski dikkate alınarak yetki devri yapılmalıdır. 4.1. İş akış süreçleri ile imza ve onay mercileri belirlenmeli ve duyurulmalı 4.2. Yetki devirlerine ilişkin hususlar belirlenmeli ve duyurulmalı 4.3. Yetki devredilen personel görevin gerektirdiği bilgi, deneyim ve yeteneğe sahip olmalı 4.4. Yetki devredene bilgi verilmeli

20. II.Bileşen: Risk Değerlendirme Risk değerlendirme, idarenin hedeflerinin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek risklerin ve fırsatların belirlenmesi ve değerlendirilmesini ifade etmektedir. İç ve dış risklerin belirlenmesi, meydana gelme olasılığının ve etkisinin analiz edilmesi, alınacak önlemlerin tespit edilmesi ve idarenin göğüsleyebileceği risklerin seçilmesi suretiyle idarenin faaliyetlerinde risk yönetiminin esas alınmasını öngörmektedir. Kamu İç Kontrol Standartlarında bu amaçla iki standart belirlenmiş bulunmaktadır: • 1. Planlama ve Programlama • 2. Risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi

21. II.Bileşen: Risk Değerlendirme Risk Nedir? • Kurumun hizmet sunmasını engelleyecek veya hizmetin kalitesini düşürecek, • Halkın kuruma olan güvenini sarsabilecek, • Yolsuzluk yapılmasına meydan verecek, • Faaliyetlerin mevzuata aykırı yürütülmesine neden olabilecek, • Kaynak kaybına neden olabilecek her türlü olay risk olarak belirlenebilir.

22. II.Bileşen: Risk Değerlendirme Risk Değerlendirilmesinde yöntem • Risk değerlendirmesi yapabilmek için öncelikle kurumun hedefleri açık, net ve tutarlı biçimde belirlenmelidir. • Hedefler anlaşılabilir ve ölçülebilir olmalıdır. • Hedefler belirlendikten sonra bunlarla bağlantılı iç ve dış kaynaklı riskler tespit edilir. • Riskin değeri ve meydana gelme olasılığı hesaplanır. • Kurumun başa çıkması gereken risk kapasitesi belirlenir.

23. Kamu İç Kontrol StandartlarıII. Bileşen: Risk Değerlendirmesi Standart: 5. Planlama ve Programlama 5.1. İdareler, misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını ölçmek, izlemek ve değerlendirmek amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlamalı 5.2. İdareler, yürütecekleri program, faaliyet ve projeleri ile bunların kaynak ihtiyacını, performans hedef ve göstergelerini içeren performans programı hazırlamalı 5.3. İdareler, stratejik planlarına ve performans programlarına uygun olarak bütçe hazırlamalı 5.4. Yöneticiler faaliyetlerin stratejik plan ve performans programına uygunluğunu sağlamalı 5.5. Yöneticiler özel hedefler belirlemeli ve duyurmalı 5.6. Hedefler, spesifik, ölçülebilir, ulaşılabilir, ilgili ve süreli olmalı

24. Kamu İç Kontrol StandartlarıII. Bileşen: Risk Değerlendirmesi • Standart: 6. Risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi İdareler, sistemli bir şekilde analizler yaparak amaç ve hedeflerinin gerçekleşmesini engelleyebilecek iç ve dış riskleri tanımlayarak değerlendirmeli ve alınacak önlemleri belirlemelidir. 6.1. Her yıl sistemli bir şekilde hedeflere yönelik riskler belirlenmeli 6.2. Risklerin gerçekleşme olasılığı ve muhtemel etkileri analiz edilmeli 6.3. Alınacak önlemler için eylem planları oluşturulmalı

25. III.Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Kontrol Faaliyetleri nedir? • Kontrol faaliyetleri, kurumun amaçlarına ulaşmasını etkileyebilecek risklerle başa çıkmak üzere belirlenen ve uygulamaya konulan politikalar ve prosedürlerdir. • Kontrol faaliyetleri riskleri kabul edilebilir düzeylerde yönetmek için kullanılır. • Risklerin çeşidine göre, önleyici, tespit edici ve düzeltici her türlü kontrol faaliyeti belirlenir ve uygulanır.

26. III.Bileşen: Kontrol Faaliyetleri • Kontrol faaliyetleri, idarenin hedeflerinin gerçekleştirilmesini sağlamak ve belirlenen riskleri yönetmek üzere oluşturulan politika ve prosedürlerdir. • Kontrol faaliyetleri idarenin bütün kademelerinde olmak üzere planlama, programlama, uygulama, gözden geçirme ve hesap verme faaliyet ve süreçlerini kapsar. Bu bileşen kapsamında altı standart belirlenmiş bulunmaktadır: • Kontrol stratejileri ve yöntemleri • Prosedürlerin belirlenmesi ve belgelendirilmesi • Görevler ayrılığı • Hiyerarşik kontroller • Faaliyetlerin sürekliliği • Bilgi sistemleri kontrolleri

27. Kamu İç Kontrol StandartlarıIII. Bileşen: Kontrol Faaliyetleri • Standart: 7. Kontrol stratejileri ve yöntemleri İdareler, hedeflerine ulaşmayı amaçlayan ve riskleri karşılamaya uygun kontrol strateji ve yöntemlerini belirlemeli ve uygulamalıdır. 7.1. Her bir faaliyet ve riskleri için uygun kontrol yöntemleri belirlenmeli ve uygulanmalı • düzenli gözden geçirme, • örnekleme yoluyla kontrol, • karşılaştırma, onaylama, raporlama, doğrulama, • analiz etme, yetkilendirme, gözetim, inceleme, izleme 7.2. Kontroller; işlem öncesi kontrol, süreç kontrolü ve işlem sonrası kontrolleri kapsamalı 7.3. Varlıkların dönemsel kontrolünü ve güvenliğini sağlanmalı 7.4. Kontrol yönteminin maliyeti beklenen faydayı aşmamalı

28. Kamu İç Kontrol StandartlarıIII. Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Standart: 8. Prosedürlerin belirlenmesi ve belgelendirilmesi 8.1. İdareler, faaliyetleri ile mali karar ve işlemleri hakkında yazılı prosedürler belirlemeli 8.3. Prosedürler ve ilgili dokümanlar faaliyet veya işlemlerin başlaması, uygulanması ve sonuçlandırılması aşamalarını kapsamalı 8.3. Prosedürler ve ilgili dokümanlar, güncel, kapsamlı, mevzuata uygun ve ilgili personel tarafından anlaşılabilir ve ulaşılabilir olmalı

29. Kamu İç Kontrol StandartlarıIII. Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Standart: 9. Görevler ayrılığı Usulsüzlük ve yolsuzluk risklerini azaltmak 9.1. Faaliyet veya mali karar ve işlemin onaylanması, uygulanması,kaydedilmesi ve kontrolü farklı kişilere verilmeli 9.2. Personel sayısının yetersizliği varsa yöneticiler risklerin farkında olmalı ve gerekli önlemleri almalı

30. Kamu İç Kontrol StandartlarıIII. Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Standart: 10. Hiyerarşik kontroller 10.1.Yöneticiler, iş ve işlemlerin prosedürlere uygunluğunu sistemli bir şekilde kontrol etmeli. 10.2.Yöneticiler,personelin iş ve işlemlerini izlemeli ve onaylamalı,hata ve usulsüzlüklerin giderilmesi için gerekli talimatları vermeli

31. Kamu İç Kontrol StandartlarıIII. Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Standart: 11. Faaliyetlerin sürekliliği 11.1.Faaliyetlerin sürekliliğini sağlamaya yönelik önlemler almalı • Personel yetersizliği, • Görevden ayrılma, • Yeni bilgi sistemlerine geçiş, • Yöntem veya mevzuat değişiklikleri • Olağanüstü durumlar 11.2.Gerektiğinde usulüne uygun vekil personel görevlendirilmeli 11.3. Görevinden ayrılan personel rapor hazırlamalı

32. Kamu İç Kontrol StandartlarıIII. Bileşen: Kontrol Faaliyetleri Standart: 12. Bilgi sistemleri kontrolleri 12.1. Bilgi sistemlerinin sürekliliğini ve güvenilirliğini sağlayacak kontroller yazılı olarak belirlenmeli ve uygulanmalı 12.2. Bilgi sistemine veri ve bilgi girişi ile bunlara erişim konusunda yetkilendirmeler yapılmalı, hata ve usulsüzlüklerin önlenmesi, tespit edilmesi ve düzeltilmesini sağlayacak mekanizmalar oluşturulmalı 12.3. İdareler bilişim yönetişimini sağlayacak mekanizmalar geliştirmelidir.

33. IV.Bileşen: Bilgi ve İletişim Bilgi ve iletişim nedir? • Bilgi ve iletişim, kurumu ilgilendiren iç ve dış bilgilerin belirlenmesi, elde edilmesi, işlenmesi ve kurum içerisindeki ve dışındaki ilgililere zamanında iletilmesidir. • İletişim sözlü (toplantılar, geri bildirimler…) veya yazılı (düzenlemeler, prosedürler, iş tanımları…) ve hatta davranışlar (uygulamama örnekleri, yönetimin yaklaşımları ve tavırları) şeklinde olabilir.

34. IV.Bileşen: Bilgi ve İletişim Bilgi; • Yöneticilerin zamanında ve doğru karar alabilmesi, • Çalışanların görev ve sorumluluklarını yerine getirebilmesi, • Şeffaf ve hesap verebilir bir şekilde raporlama yapılabilmesi, • Amaçların gerçekleşme performansının takip edilebilmesi • Risklerin yönetilebilmesi için gereklidir. Bilgi; uygun, doğru, yerinde, eksiksiz, anlaşılabilir ve ulaşılabilir olmalıdır.

35. Kamu İç Kontrol StandartlarıIV. Bileşen: Bilgi ve iletişim • Standart: 13. Bilgi ve iletişim 13.1. Yatay ve dikey iç iletişim ile dış iletişimi sağlayan etkili ve sürekli bir bilgi iletişim sistemi olmalı 13.2. Yöneticiler ve personel gerekli bilgilere zamanında erişebilmeli 13.3. Bilgiler doğru, güvenilir, tam, kullanışlı ve anlaşılabilir olmalı 13.4. Yöneticiler ve personel, performans programı ve bütçeye ilişkin bilgilere zamanında erişebilmeli 13.5. YBS, yönetimin ihtiyaç duyduğu gerekli bilgileri ve raporları üretebilecek ve analiz yapma imkanı sunacak şekilde tasarlanmalı 13.6. Yöneticiler beklentilerini personele bildirmeli 13.7. İletişim sistemi personelin değerlendirme, öneri ve sorunlarını iletebilmelerini sağlamalı

36. Kamu İç Kontrol StandartlarıIV. Bileşen: Bilgi ve iletişim Standart: 14. Raporlama 14.1. İdarenin amaçları, hedefleri, stratejileri, varlıkları, yükümlülükleri ve performans programları her yıl her yıl kamuoyuna açıklanmalı 14.2. İdareler bütçelerinin altı aylık uygulama sonuçları, ikinci altı aylık beklentileri ve hedefleri ile faaliyetlerini kamuoyuna açıklamalı 14.3. Faaliyet sonuçları ve değerlendirmeler idare faaliyet raporunda gösterilmeli ve duyurulmalı 14.4. Faaliyetlerin gözetimi amacıyla idare içinde yatay ve dikey raporlama ağı yazılı olarak belirlenmeli, birim ve personel görevleri ve faaliyetleriyle ilgili hazırlanması gereken raporlar hakkında bilgilendirilmelidir.

37. Kamu İç Kontrol StandartlarıIV. Bileşen: Bilgi ve iletişim • Standart: 15. Kayıt ve dosyalama sistemi İdareler, gelen ve giden her türlü evrak dahil iş ve işlemlerin kaydedildiği, sınıflandırıldığı ve dosyalandığı kapsamlı ve güncel bir sisteme sahip olmalıdır. Kayıt ve dosyalama sistemi; 15.1. Elektronik ortamdakiler dahil, gelen ve giden evrak ile idare içi haberleşmeyi kapsamalı 15.2. Kapsamlı ve güncel olmalı, yönetici ve personel tarafından ulaşılabilir ve izlenebilir olmalı 15.3. Kişisel verilerin güvenliğini ve korunmasını sağlamalı 15.4. Belirlenmiş standartlara uygun olmalı 15.5. Gelen ve giden evrak zamanında kaydedilmeli, sınıflandırılmalı ve muhafaza edilmeli 15.6. Belirlenmiş standartlara uygun arşiv ve dokümantasyon sistemi oluşturulmalı

38. Kamu İç Kontrol StandartlarıIV. Bileşen: Bilgi ve iletişim • Standart: 16. Hata, usulsüzlük ve yolsuzlukların bildirilmesi İdareler, hata, usulsüzlük ve yolsuzlukların belirlenen bir düzen içinde bildirilmesini sağlayacak yöntemler oluşturmalıdır. 16.1. Hata, usulsüzlük ve yolsuzlukların bildirim yöntemleri belirlenmeli ve duyurulmalı 16.2. Yöneticiler, bildirilen hata, usulsüzlük ve yolsuzluklar hakkında yeterli incelemeyi yapmalı 16.3. Hata, usulsüzlük ve yolsuzlukları bildiren personele haksız ve ayırımcı bir muamele yapılmamalı

39. V.Bileşen: İzleme İzleme nedir? İç kontrol sisteminin tasarım ve işleyişinin sürekli ve belirli aralıklarla değerlendirilmesi ve alınması gereken önlemlerin belirlenmesi sürecidir. • İç kontrolün değişen hedeflere, ortama, kaynaklara ve risklere ayak uydurmasını sağlamak bakımından iç kontrol sistemini izlenmelidir.

40. V.Bileşen: İzleme İzleme yöntemleri; • İç kontrol öz değerlendirme çalışmaları • İç denetim faaliyetleri

41. Kamu İç Kontrol StandartlarıV. Bileşen: Gözetim Standart: 17. İç kontrolün değerlendirilmesi İdareler iç kontrol sistemini yılda en az bir kez değerlendirmelidir. 17.1. Sürekli izleme veya özel bir değerlendirme yapma veya bu iki yöntem birlikte kullanılarak değerlendirilmeli 17.2. İç kontrolün değerlendirilmesinde idarenin birimlerinin katılımı sağlanmalı 17.3. İç kontrolün değerlendirilmesinde; yöneticilerin görüşleri, kişi ve/veya idarelerin talep ve şikâyetleri iç ve dış denetim sonucunda düzenlenen raporlar dikkate alınmalı 17.4. Değerlendirme sonucunda alınması gereken önlemler belirlenmeli ve bir eylem planı çerçevesinde uygulanmalı

42. Kamu İç Kontrol StandartlarıV. Bileşen: Gözetim Standart: 18. İç denetim İdareler fonksiyonel olarak bağımsız bir iç denetim faaliyetini sağlamalıdır. 18.1. İç denetim faaliyeti İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen standartlara uygun bir şekilde yürütülmeli 18.2. İç denetim sonucunda idare tarafından alınması gerekli görülen önlemleri içeren eylem planı hazırlanmalı, uygulanmalı ve izlenmeli

43. Usul ve Esaslarda İç Kontrol İç kontrol güvence beyanı Üst yöneticiler ve bütçe ile ödenek tahsis edilen harcama yetkilileri, her yıl, iş ve işlemlerinin amaçlara, iyi malî yönetim ilkelerine, kontrol düzenlemelerine ve mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirildiğini içeren iç kontrol güvence beyanını düzenler ve birim faaliyet raporları ile idare faaliyet raporlarına eklerler.

44. İlginiz için teşekkürler.. Görüş, soru ve önerileriniz için mbulbul06@gmail.com