1 / 15

Regionalni razvoj

Regionalni razvoj. Uvod. S ve je češći slučaj da se zemlje suočavaju sa problemima nerazvijenih teritorija, sa jedne strane, i sa problemima preterane koncentracije stanovništva i privrednih aktivnosti u nekim delovima, sa druge strane.

lyre
Télécharger la présentation

Regionalni razvoj

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Regionalni razvoj

  2. Uvod • Sve je češći slučaj da se zemlje suočavaju sa problemima nerazvijenih teritorija, sa jedne strane, i sa problemima preterane koncentracije stanovništva i privrednih aktivnosti u nekim delovima, sa druge strane. • Ove krajnosti predstavljaju probleme za razvijenost zemlje kao celine. • Ujednačavanje nivoa razvijenosti regiona je preduslov za brz i dugoročan razvoj celokupne privrede jedne zemlje, kao i svih regiona u njoj uzetih pojedinačno.

  3. Pojam regiona • Region – veći teritorijalni segment jedne zemlje. • Odlikuje se geografskom zaokruženošću, ekonomskom homogenošću, teritorijalnom podelom rada i proizvodnim operacijama. • Kriterijumi ekonomske razvijenosti: • DP (rezultat ukupne privredne aktivnosti jedne zemlje) • DP po stanovniku

  4. Regioni u našoj zemlji Pre stvaranja SFRJ: • Sve teritorije koje su ušle u sastav SFRJ nalazile su se u 4 različita ekonomska prostora: srpskom, crnogorskom, austrougarskom i turskom • Odlike: niski opšti nivo privredne razvijenosti Posle stvaranja SFRJ: • Privreda zemlje je od agrarne i nerazvijene postaje industrijska i razvijenija zemlja. • Privreda na teritoriji Srbije je doživela značajne promene, ali je istovremeno po pokazateljima zaostajala za prosekom SFRJ. • Pored toga, rast stanovništva je u Srbiji bio iznad proseka, pa je razlika u DP per capita bila još veća. • Glavni razlog zaostajanja privrede Srbije za celinom SFRJ: slabe investicije

  5. Regionalni razvoj pre II sv. rata • Nije se vodilo računa u regionalnom razvoju • Formiranje KSHS • Privreda nerazvijena • Velika teritorijalna podeljenost na banovine (’20-tih XIX veka) • Razlike u razvijenosti teritorijalnih delova i narodnosti • Teriotijalna podela nije bila u skladu sa statistikom, te su podaci ograničeni • Nepostojanje politike regiona • Manje razvijeni delovi zemlje imaju brz rast stanovništva

  6. Regionalni razvoj posle II sv. rata • Formiranje SFRJ • Nova politička i teriorijalna podela zemlje • Novo društveno – ekonomsko okruženje: socijalizam • Nasleđene teritorijalne razlike • Početak osvrta na značaj regionalnog razvoja: • I ideja regionalizacije: susedne opštine • II ideja regionalizacije: republike i pokrajne • Usvojeno: regioni su republike i pokrajne • To su bile federalne jedinice koje su imale svoje izvršne i zakonodavne organe, različit sastav stanovništva, različito istorijsko nasleđe i dr. • Dolazi do regionalnih razlika umesto saradnje, zbog nedostatka adekvatne regionalne politike i zbog spontane koncentracije privrednih aktivnosti i stanovništva u razvijenim i većim gradskim područjima. • Nema međuregionalne podele rada.

  7. Kako se zemlja razvijala, tako su jačali stavovi samodovoljnosti pojednih regiona i njihovo zatvaranje. • Javlja se težnja za osamostaljenjem republika. • Sledi period ‘90-tih i raspad SFRJ i formiranje SRJ • Sastav SRJ: dve različite republike po teritoriji i stanovništvu • Nema jasne regionalne politike i produbljuju se razlike između samih republika • Prostor SRJ – 4 regiona: Centralna Srbija, Vojvodina, Kosovo i Metohija i Crna Gora

  8. Regionalizacija danas • Srbija je visko centralizovana • Neregionalizovana zemlja • Nedovoljna povezanost sa okruženjem • Visoka centralizacija – onemogućuje i guši sve razvojne inicijative sa regionalnog i lokalnog nivoa i doprinosi stalnom produbljavanju regionalne neravnomernosti • Nakon tranzicionih godina država se konačno okreće sistemskom rešavanju regionalnih razlika, problemima i planiranju institucionalnog razvoja Srbije.

  9. Aktuelni problemi regionalnog razvoja Srbije • Ogromene regionalne razlike • Disperzija u razvijenosti grad – selo • Nerazvijen veliki broj opština • Strukturne neusklađenosti • Institucionalni problemi • Nepovoljna geografska kretanja • Materijalna ograničenja Odnos nerazvijene: razvijene opštine

  10. Zakon o regionalnom razvoju od 15.07.2009. • Srbiju čini 7 regiona, 29 okruga i preko 120 opština

  11. Regioniu Srbiji

  12. Okruzi u Srbiji

  13. Najčešće korišćena regionalizacija je ona koju prati zvanična statistika:

  14. Dodatak: • Republika Srbija je uređena Zakonom o teritorijalnoj organizaciji, usvojenim u Narodnoj Skupštini29. decembra2007. godine. Prema Zakonu, teritorijalnu organizaciju Republike Srbije kao teritorijalne jedinice čine: opštine (njih 150), gradovi (23) i Grad Beograd (tj. 174 jedinice lokalne samouprave) i autonomne pokrajine — kao oblici teritorijalne autonomije. • Teritoriju lokalnih samouprava čine naseljena mesta, odnosno područja katastarskih opština koja ulaze u sastav ovih jedinica lokalne samouprave. Granice jedinica lokalne samouprave utvrđene su granicama odgovarajućih katastarskih opština sa njene teritorije. • Naseljeno mesto je deo teritorije jedinice lokalne samouprave, koji ima izgrađene objekte za stanovanje i privređivanje, osnovnu komunalnu infrastrukturu i druge objekte za zadovoljavanje potreba stanovnika koji su tu stalno nastanjeni. Naseljeno mesto može biti u sastavu samo jedne jedinice lokalne samouprave. • Opština je osnovna teritorijalna jedinica u kojoj se ostvaruje lokalna samouprava, koja je sposobna da preko svojih organa samostalno vrši sva prava i dužnosti iz svoje nadležnosti i koja ima najmanje 10.000 stanovnika. • Grad je teritorijalna jedinica utvrđena ovim zakonom, koja predstavlja ekonomski, administrativni, geografski i kulturni centar šireg područja i ima više od 100.000 stanovnika, a izuzetno i manje. Teritorija grada može biti podeljena na gradske opštine. Podela grada na gradske opštine utvrđuje se statutom grada, u skladu sa zakonom. • Region Beograda (Grad Beograd) ima status posebne teritorijalne jedinice u Srbiji, koja ima svoju upravu: Skupštinu Grada Beograda, gradonačelnika Grada Beograda, Gradsko veće Grada Beograda i Gradsku upravu Grada Beograda. Teritorija Grada Beograda je podeljena na 17 gradskih opština, koje imaju svoje lokalne organe vlasti. Podela Grada Beograda na gradske opštine utvrđuje se Statutom Grada Beograda. • Nakon prelaska Kosova i Metohije pod privremenu upravu UNMIK1999, u ovoj pokrajini je usvojena drugačija teritorijalna organizacija. Okruzi kakve poznaje Republika Srbija (opisani u ovom članku) funkcionišu (u obimu već prema okolnostima) jedino u sredinama koje većinski nastanjuju Srbi.

More Related