410 likes | 728 Vues
PORODICA TOGAVIRIDAE. Prema klasifikaciji i z 2003. pripadaju grupi IV (jednolančani RNK sa pozitivnim lancem) 1. Genus Alpha virus - biv ši arbovirusi grupe A 2. Genus Rubivirus – medicinski značaj virus Rubellae
E N D
PORODICA TOGAVIRIDAE • Prema klasifikaciji iz 2003. pripadaju grupi IV (jednolančani RNK sa pozitivnim lancem) • 1. Genus Alpha virus-bivši arbovirusi grupe A • 2. Genus Rubivirus – medicinski značaj virus Rubellae • Naziv familije potiče od karakterističnog izgleda omotača koji podseća na ogrtač (lat .toga-ogrtač)
Opšte karakteristike pripadnika familije Toga virusi su jako osetljivi, brzo se inaktivišu na 56°C Imaju lipidni omotač pa su osetljivi na organske rastvarače (etar, hloroform), kiseli pH, UV zrake U 50% glicerolu , na +4°C zadržavaju infektivnost nekoliko dana
Struktura viriona Virioni Toga virusa sadrže ikozaedralni kapsid, veličine od 60-70 nm Genom virusa je jednolančana , linearna +RNK, veličine 12 kb koja na 5‘kraju sadrži "šeširić“ tako da odmah po oslobađanju iz kapsida u citoplazmi ćelije funkcioniše kao iRNK. Genom sadrži dva kodirajuća regiona Na 5‘ kraju smešteni su geni za sintezu nestrukturnih , regulatornih proteina i enzima, na 3‘ kraju nalaze se geni za sintezu strukturnih virusnih proteina
Struktura viriona Spoljašnji lipidni omotač sadrži dva glikoproteina E1 i E2 koji se zapažaju kao površinske projekcije Oni imaju funkciju hemaglutinina i sadrže glavne epitope za sintezu neutrališućih antitela
Replikacija virusa Replikacija virusa se odvija u citoplazmi Nakon dekapsidacije virusna NK funkcioniše kao iRNK Ona se prevodi u nestrukturne proteine , pre svega RNA polimerazu koja sa genomske +RNK celom dužinom prepisuje komplementarni –RNK lanac
Replikacija virusa Ovaj - RNK posrednik, služi kao matrica za sintezu genomske +RNK koja ulazi u sastav novih viriona U prisustvu RNK polimeraze , sa – RNK posrednika prepisuje se i subgenomska iRNK koja potiče sa 3‘kraja genomske RNK Ona se prevodi i prekusorski poliprotein koji se autokatalitički, u samom procesu translacije , cepa na strukturne proteine C, E1 i E2. Proteini E1 i E2 se naknadno glikolizuju u endoplazmatskom retikulumu.
Replikacija virusa Kompletiranje viriona odigrava se na nivou modifikovanih intraćelijskih membrana , endoplazmatskog retikuluma i Golgi aparata (Rubella virus), ili citoplazmatske membrane (Rod Alphavirus) od kojih se formira lipidni omotač
Patogeneza i kliničko ispoljavanje infekcije Alfa virusi se unose u organizam ubodom inficiranog komarca Humane infekcije mogu da se podele na 2 klinička sindroma: Febrilna bolest sa ospom i artralgijom i encefalitis Rubela virus je uzročnik rubele koja se javlja u dva oblika: stečena rubela i kongenitalna rubela
Rod Alphavirus Alphavirusi imaju sve morfološke karateristike familije Razlikuju se po biološkim svojstvima i načinu širenja Rod alphavirus sadrži 25 virusa Oni koji izazivaju bolesti kod ljudi prenose se komarcima, razmnožavajući se u domaćinu kičmenjaku ili komarcu
Na osnovu antigenske srodnosti Grupisani su antigenske komplekse od kojih su sledeći interesantni za čoveka: Virus istočnog konjskog encefalitisa Virus zapadnog konjskog encefalitisa Virus venecuelanskog konjskog encefalitisa Virus Chikungunya
Patogeneza i kliničko ispoljavanje infekcije Febrilna bolest sa ospom i artralgijom (virus Chikungunya Encfalitis ( virus istočnog konjskog encefalitisa, zapadnog konjskog encefalitisa, venecuelanskog konjskog encefalitisa Virus ulazi ubodom inficiranog komarca (Culex, Aedes) Infekcija zavisi od količine virusa u pjuvačci komarca i prisustva neutrališućih AT u domaćinu
Kliničko ispoljavanje infekcije Primarno mesto virusne replikacije je neopznato Viremija nastaje 2-3 dana nakon infekcije i kratko traje Febrilna bolest sa ospom i artralgijom naglo nastaje sa visokom temperaturom i artralgijom, početak bolesti koincidira sa viremijom Makulopapulozna ospa se javlja 3-5 dana od početka bolesti
Patogeneza Alphavirusnih encefalitisa Encefalitis: poćinje opštim simptomima, progredira u neurološko oboljenje sa letargijom, somnolencijom ili delirijumom koje može preći u komu. Prisutne su paralize Kod dece neurološke manifestacije su teže Promene u CNS su posledica virusne invazije i replikacije Svi delovi mozga mogu biti zahvaćeni Nakon preležane bolesti mogu ostati sekvele Smrtnost je visoka naročito kod istočnog konjskog encefalitisa
Virusološka dijagnostika Etiološka dijagnoza, zbog sličnosti sa drugim virusnim infekcijama (flavivirusi) Izolovanjem virusa iz krvi za vreme viremije Za izolovanje virusa koriste se ćelijske kulture i kulture ćelije komaraca, u kojima virus daje karakterističan CPE U rutinskoj dijagnostici koriste se serološke reakcije, a za detekciju virusne nukleinske kiseline koristi se PCR.
Epidemiologija Virus istočnog konjskog encefalitisa i zapadnog konjskog encefaltisa održavaju se u pticama i komarcima Virus istočnog konjskog encefalitisa je enzootičan u močvarama i izaziva sporadične infekcije konja i teške humane infekcije, prenosi ga komarac Culisetta melanura Glavni vektor za zapadni konjski encefalitis je Culex tarsalis, ima ga u Kanadi, SAD, manje je neurovirulentan
Virus venecuelanskog konjskog encefalitisa prenose oko 10 vrsta komaraca (Culex, Aedes) ptice su rezervoari u prirodi, postoji 8 serotipova ovog virusa Chikungunya virus je prisutan u Africi, kod babuna i drugih primata, a može se preneti na čoveka komarcem (čovek-komarac-čovek), kada može da izazove masovne epidemije febrilne bolesti sa ospom i artralgijom (Afrika, Azija, Indija)
Prevencija Kontrola Alphavirusnih infekcija sprovodi se praćenjem virusne aktivnosti u prirodnim domaćinima i eliminisanjem vektora Koriste se inaktivisane virusne vakcine
GENUS RUBIVIRUS • virusi ovog roda ne prenose se artropodama • veći medicinski značaj ima virus rubellae • uzročnik rubele, rubeole ili crvenke • blaga infektivna osipna bolest, koja u trudnoći dovodi do kongenitalnih malformacija • virus je izolovan 1962.godine, preko primarne kulture embrionalnih ćelija humanog porekla • Rubela virus je prvi dokazani ,infektivni, teratogeni agens
Veličina, morfolologija, struktura i osobine virusa • virus je veličine 60 nm • ikozaedralne simetrije • RNK je infektivna • u proteinskom omotaču se nalazi 32 kapsomere • virus poseduje još jedan omotač na kome se nalaze dva gikoproteina E1 (MT 58000) i E2 (MT 42000)
Razmnožavanje i kultivisanje • razmnožava se u citoplazmi, a omotač dobija od citoplazmatske membrane ćelije • u laboratorijskim uslovima virus se umožava u kulturi ćelija i u nekim( humani amnion, BHK, Vero,) daje CPE, dok se u ćelijama MB dokazuje fenomenom interferencije- nema citocidnog efekta- što objašnjava teratogeni efekat in vivo
Antigenske osobine • postoji samo jedan antigenski tip • daje drugi tip virusne hemaglutinacije, aglutiniše Er jednodnevnih pilića, golubova i gusaka • u prirodi inficira samo ljude • laboratorijske životinje se ne koriste za izolaciju
Patogeneza i kliničko ispoljavaje ifkcije • Oboljenje izazvano rubela virusom javlja se u 2 oblika –stečena i kongenitalna rubela • u organizam ulazi udisanjem • razmnožava se u sluzokoži gornjeg respiratornog trakta, prodire u regionalne limfne žlezde, a zatim u krv-viremija • izlučuje se nazofarigealnim sekretom • može se izolovati iz ždrela i krvi
Kongenitalna infekcija • infekcija trudnice u prvom trimestru trudnoće-virus prolazi kroz placentu i može dovesti do uginuća ploda i sponatanog pobačaja • ako se trudnoća iznese do kraja- dete se rađa sa terškim malformacijama: srčana mana, slepilo , gluvoća, mentalna retardacija
Teratogeni efekat virusa rubellae • rezultat je njegove slabe citocidnosti • virus dopušta da se ćelije dele, ali usporeno • plod ne stvara interferon, virus perzistira u plodu tokom cele trudnoće i nakon rođenja nastavlje da oštećuje neke organe (oštećenje oka-progresivna katarakta)
Kliničke manifestacije u čoveka • inkubacija 2-3 nedelje • povišena temperatura, rubeliformna ospa, traje 2-3 dana i limfadenopatija subokcipitalnih i postaurikularnih limfnih žlezda
kongenitalna rubela: • slepilo(katarakta, glaukom, retinopatija) • gluvoća (kohlearna degeneracija), • srčane mane (otvoren ductus arteriosus, stenoza arterije pulmonalis) • mikrocefalija-mentalna retardacija • trombocitopenična purpura, hemolitička anemija, hepatosplenomegalija,
Imunitet • posle infekcije imunitet je solidan, dugotrajan i verovatno doživotan • od imunizovane mame prenose se transplacetarno IgG AT na plod • intrauterino inficiran fetus stvara sopstvena IgM AT • stvorena IgM AT, ne eliminišu virus iz ćelije, izlučuje se po rođenju
Laboratorijska dijagnoza • akutna infekcija v. rubellae dokazuje se:izolacijom i identifikacijom virusa iz brisa guše, retko iz krvi i urina • u sindromu kongenitalne rubele, pokušava se izolacija virusa iz urina, likvora, koštane moždine, oka • izolacija se vrši na kulturama ćelija: BHK21, Vero, RK13,
Akutna infekcija v. rubele • dokazuje se i serološkim reakcijama: • dokazivanjem IgM AT-indirektnom imunofluorescencijom, ELISA testom, centrifugacijom ultracentrifugom na saharoznom gradijentu • važno je isključiti lažno pozitivan nalaz usled pozitivnog reimatoidnog faktora (IgM AT protiv spostvenih AT IgG klase)
Imuni status na rubela virus • odnosno ranija infekcija potvrđuje se: • inhibicijom hemaglutinacije- jer se AT na virusne hemaglutinine održavaju u visokom titru dugo vremena posle infekcije (oko 10 godina) ELISA test za dokazivanje IgG AT
Specifična profilaksa i prevencija živa atenuisana vakcina od sojeva HPV-77 i RA 27/3, vakcinišu se ženska deca od 11-14 godina • visok procenat žena generativne dobi je imun protiv rubele • Vakcina je kontraindikovana u trudnoći
Epidemiologija • epidemije rubele su najčešće u proleće • ponavljaju se u razmacima od nekoliko godina • virus se prenosi respiratornim putem • izvor infekcije su akutno oboleli, • odojčad koja su intrauterino inficirana (virus je u pljuvački, mokraći) izlučuju virus više meseci po rođenju