Marktwerking in het Vlaamse zorglandschap: een verkenning

2. Marktwerking in het Vlaamse zorglandschap: een verkenning Dr. Kathleen Verreth Wetenschappelijk onderzoeker Kenniscentrum WVG ‘The question is,’ said Alice, ‘whether you can make words mean so many different things.’

3. Marktwerking in WVG • Definitie MW • Doelstellingen MW • Doelstellingen WVG • Toepassing definitie MW op WVG • Winstoogmerk • Voorlopige conclusies

4. Marktwerking in WVG • Definitie MW • Doelstellingen MW • Doelstellingen WVG • Toepassing definitie MW op WVG • Winstoogmerk • Voorlopige conclusies

5. Definitie MW • Drie fundamentele kenmerken • Keuzevrijheid • Concurrentie • Vrije prijsbepaling • Voorwaarden opdat ‘markt’ kan werken • Maximale transparantie • Lage toetredingsvoorwaarden • Gevarieerd spelersveld • Gelijke concurrentievoorwaarden

6. Definitie MW • Marktwerking ↔ marktfalen • Economische overwegingen ↔ andere zoals sociale overwegingen

7. Marktwerking in WVG • Definitie MW • Doelstellingen MW • Doelstellingen WVG • Toepassing definitie MW op WVG • Winstoogmerk • Voorlopige conclusies

8. Doelstellingen MW • efficiëntie verhogen (kostenefficïëntie) • innovatie bevorderen • verbeteren van kwaliteit • betere afstemming van het aanbod op de vraag • keuzevrijheid verhogen voor de patiënt • meer flexibiliteit, minder bureaucratie

9. Marktwerking in WVG • Definitie MW • Doelstellingen MW • Doelstellingen WVG • Toepassing definitie MW op WVG • Winstoogmerk • Voorlopige conclusies

10. Doelstellingen WVG •  betaalbaar •  toereikend •  universeel toegankelijk •  solidariteit •  efficiënt •  effectief •  kwaliteitsvol •  keuzevrijheid •  innovatie

11. Marktwerking in WVG • Definitie MW • Doelstellingen MW • Doelstellingen WVG • Toepassing definitie MW op WVG • Winstoogmerk • Voorlopige conclusies

12. Toepassing definitie MW op WVG • keuzevrijheid gebruiker – (ruim aanbod en goede informatie om te kunnen vergelijken) • keuzevrijheid aanbieder (vrije toetreding en vrije uittreding) • Concurrentie – zijn voorwaarden voor echte concurrentie aanwezig? • Vrije prijsbepaling

13. Toepassing definitie MW op WVG • Keuzevrijheid betekent een ruim aanbod en goede informatie om te kunnen vergelijken : • aanbod door verschillende soorten actoren • Overstap van ene aanbieder naar andere laag houden • Goede, transparante informatie

14. Toepassing definitie MW op WVG • Bedenkingen • Voldoende aanbod? • Voldoende regionale/lokale spreiding? • Wachtlijsten • Gevaar voor vorming grote groeperingen? • Emotionele relatie in zorg • Info is onvoldoende beschikbaar, zeker niet over kwaliteit

15. Informatie op Naam- en adresgegevens Organisatie Kamers en bijzondere wensen Gebouwtype, locatie en bereikbaarheid Geloof, cultuur en leefstijl Specialisaties AWBZ- en WMO-gefinancierde zorg Consulten en behandelingen Deeltijdzorg Tijdelijke vormen van verblijf en zorg Maaltijdvoorzieningen Faciliteiten Kwaliteit: inspectierapport; klantentevredenheid; tevredenheid familie; eventueel kwaliteitskeurmerk

16. Informatie op www.desocialekaart.be • Algemene informatie • Contactpersonen • Werking • Algemeen: • Aanwezige disciplines: • Beroepskrachten: FTE • Aanmeldingswijze: • Taal : Vergoeding: • Werkingsgebied: • Capaciteit: (ROB – RVT) • Verblijfsduur: • Aanvullende gegevens: • Doelgroep • Openingsuren • Erkenningen • Juridisch statuut • Moederorganisaties • Vrijwilligers • Publicaties

17. Informatie op www.derusthuizen.be Naam- en adresgegevens Organisatie Kamers en bijzondere wensen Specialisaties Tijdelijke vormen van verblijf en zorg Maaltijdvoorzieningen Faciliteiten ! Kwaliteit niet ! Info niet altijd actueel – soms zeer verouderd

18. Toepassing definitie MW op WVG • Mogelijke oplossingen? • Zorg op maat inkopen via PGB? • Vouchersystemen?

19. Toepassing definitie MW op WVG • Keuzevrijheid aanbieder: • Vrije toetreding • Vrije uittreding • Vrij bepalen van aanbod

20. Toepassing definitie MW op WVG • Concurrentie: voorwaarden aanwezig? • Voldoende aanbod • Voldoende vraag • Transparante en volledige informatie • Vrije toe- en uittreding

21. Toepassing definitie MW op WVG • Vrije prijsbepaling • De marktprijs en de prijsaanpassingen zijn het gevolg van individuele beslissingen van vragen en aanbieden • Ingrijpen van overheid via controle op verhogingen, via subsidiëring, via dienstencheques (huishoudelijk werk), via vastleggen prijs

22. Marktwerking in WVG • Definitie MW • Doelstellingen MW • Doelstellingen WVG • Toepassing definitie MW op WVG • Winstoogmerk • Voorlopige conclusies

23. Winstoogmerk in WVG • Aantal commerciële voorzieningen beperkt t.o.v. openbare en VZW’s behalve in kinderopvang • Commerciële groeperingen roeren zich in ouderensector • Financiering met ‘privaat’ geld (PPS, VIPA-investeringswaarborg)

24. Winstoogmerk in WVG • Studies formuleren bedenkingen bij voordelen van commerciële sector • Studies zijn niet eenduidig

25. Marktwerking in WVG • Definitie MW • Doelstellingen MW • Doelstellingen WVG • Toepassing definitie MW op WVG • Winstoogmerk • Voorlopige conclusies

26. Voorlopige conclusies • Er zijn elementen van MW aanwezig maar voorwaarden voor ‘goede’ MW niet dus marktfalen • Overheid kan dan opteren voor marktwerkingsbeleid of voor het zoeken naar een optimale combinatie van marktwerking en overheidssturing

27. Voorlopige conclusies • Een marktwerkingsbeleid houdt in: • het creëren van alle voorwaarden die noodzakelijk zijn om het markt- en prijsmechanisme zo goed mogelijk te laten werken in een markteconomie • het aanvullen en corrigeren van situaties waarin markten falen • Vraag is of dit haalbaar is in WVG • Optimale combinatie overheidssturing en marktwerking: een zoektocht!

28. Richtlijnen • Marktwerking en overheidssturing zijn beleidsinstrumenten • kiezen voor meer of minder marktwerking/voor meer of minder overheidsoptreden moet gebeuren op basis van duidelijke beleidsdoelstellingen

29. Richtlijnen • kiezen voor meer of minder marktwerking/voor meer of minder overheidsoptreden moet gebeuren op basis van de kenmerken van elke ‘zorgmarkt’ • elementen van marktwerking en elementen van overheidsoptreden mogen mekaar niet tegenwerken